ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/പഞ്ചമോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
സൂത ഉവാച
അഥ തം സുഖമാസീന ഉപാസീനം ബൃഹച്ഛ്രവാഃ
ദേവർഷിഃ പ്രാഹ വിപ്രർഷിം വീണാപാണിഃ സ്മയന്നിവ ൧
നാരദ ഉവാച
പാരാശര്യ മഹാഭാഗ ഭവതഃ കച്ചിദാത്മനാ
പരിതുഷ്യതി ശാരീര ആത്മാ മാനസ ഏവ വാ ൨
ജിജ്ഞാസിതം സുസന്പന്നമപി തേ മഹദദ്ഭുതം
കൃതവാൻ ഭാരതം യസ്ത്വം സർവാർഥപരിബൃംഹിതം ൩
ജിജ്ഞാസിതമധീതം ച ബ്രഹ്മയത്തത് സനാതനം
തഥാപി ശോചസ്യാത്മാനമകൃതാർഥ ഇവ പ്രഭോ ൪
വ്യാസ ഉവാച
അസ്ത്യേവ മേ സർവമിദം ത്വയോക്തം തഥാപി നാത്മാ പരിതുഷ്യതേ മേ
തന്മൂലമവ്യക്തമഗാധബോധം പൃച്ഛാമഹേ ത്വാത്മഭവാത്മഭൂതം ൫
സ വൈ ഭവാൻ വേദ സമസ്തഗുഹ്യമുപാസിതോ യത്പുരുഷഃ പുരാണഃ
പരാവരേശോ മനസൈവ വിശ്വം സൃജത്യവത്യത്തി ഗുണൈരസങ്ഗഃ ൬
ത്വം പര്യടന്നർക ഇവ ത്രിലോകീമന്തശ്ചരോ വായുരിവാത്മസാക്ഷീ
പരാവരേ ബ്രഹ്മണി ധർമതോ വ്രതൈഃ സ്നാതസ്യ മേ ന്യൂനമലം വിചക്ഷ്വ ൭
ശ്രീനാരദ ഉവാച
ഭവതാനുദിതപ്രായം യശോ ഭഗവതോമലം
യേനൈവാസൗ ന തുഷ്യേത മന്യേ തദ്ദർശനം ഖിലം ൮
യഥാ ധർമാദയശ്ചാർഥാ മുനിവര്യാനുകീർതിതാഃ
ന തഥാ വാസുദേവസ്യ മഹിമാ ഹ്യനുവർണിതഃ ൯
ന യദ്വചശ്ചിത്രപദം ഹരേര്യശോ ജഗത്പവിത്രം പ്രഗൃണീത കർഹിചിത്
തദ്വായസം തീർഥമുശന്തി മാനസാ ന യത്ര ഹംസാ നിരമന്ത്യുശിക്ക്ഷയാഃ ൧൦
തദ്വാഗ്വിസർഗോ ജനതാഘവിപ്ലവോ യസ്മിൻ പ്രതിശ്ലോകമബദ്ധവത്യപി
നാമാന്യനന്തസ്യ യശോങ്കിതാനി യത് ശൃണ്വന്തി ഗായന്തി ഗൃണന്തി സാധവഃ ൧൧
നൈഷ്കർമ്യമപ്യച്യുതഭാവവർജിതം ന ശോഭതേ ജ്ഞാനമലം നിരഞ്ജനം
കുതഃ പുനഃ ശശ്വദഭദ്രമീശ്വരേ ന ചാർപിതം കർമ യദപ്യകാരണം ൧൨
അഥോ മഹാഭാഗ ഭവാനമോഘദൃക് ശുചിശ്രവാഃ സത്യരതോ ധൃതവ്രതഃ
ഉരുക്രമസ്യാഖിലബന്ധമുക്തയേ സമാധിനാനുസ്മര തദ്വിചേഷ്ടിതം ൧൩
തതോന്യഥാ കിഞ്ചന യദ്വിവക്ഷതഃ പൃഥഗ്ദൃശസ്തത്കൃതരൂപനാമഭിഃ
ന കർഹിചിത്ക്വാപി ച ദുഃസ്ഥിതാ മതിർലഭേത വാതാഹതനൗരിവാസ്പദം ൧൪
ജുഗുപ്സിതം ധർമകൃതേനുശാസതഃ സ്വഭാവരക്തസ്യ മഹാൻ വ്യതിക്രമഃ
യദ്വാക്യതോ ധർമ ഇതീതരഃ സ്ഥിതോ ന മന്യതേ തസ്യ നിവാരണം ജനഃ ൧൫
വിചക്ഷണോസ്യാർഹതി വേദിതും വിഭോരനന്തപാരസ്യ നിവൃത്തിതഃ സുഖം
പ്രവർതമാനസ്യ ഗുണൈരനാത്മനസ്തതോ ഭവാന്ദർശയ ചേഷ്ടിതം വിഭോഃ ൧൬
ത്യക്ത്വാ സ്വധർമം ചരണാംബുജം ഹരേർഭജന്നപക്വോഥ പതേത്തതോ യദി
യത്ര ക്വ വാഭദ്രമഭൂദമുഷ്യ കിം കോ വാർഥ ആപ്തോഭജതാം സ്വധർമതഃ ൧൭
തസ്യൈവ ഹേതോഃ പ്രയതേത കോവിദോ ന ലഭ്യതേ യദ്ഭ്രമതാമുപര്യധഃ
തല്ലഭ്യതേ ദുഃഖവദന്യതഃ സുഖം കാലേന സർവത്ര ഗഭീരരംഹസാ ൧൮
ന വൈ ജനോ ജാതു കഥഞ്ചനാവ്രജേന്മുകുന്ദസേവ്യന്യവദങ്ഗ സംസൃതിം
സ്മരന്മുകുന്ദാങ്ഘ്ര്യുപഗൂഹനം പുനർവിഹാതുമിച്ഛേന്ന രസഗ്രഹോ ജനഃ ൧൯
ഇദം ഹി വിശ്വം ഭഗവാനിവേതരോ യതോ ജഗത്സ്ഥാനനിരോധസമ്ഭവാഃ
തദ്ധി സ്വയം വേദ ഭവാംസ്തഥാപി തേ പ്രാദേശമാത്രം ഭവതഃ പ്രദർശിതം ൨൦
ത്വമാത്മനാത്മാനമവേഹ്യമോഘദൃക് പരസ്യ പുംസഃ പരമാത്മനഃ കലാം
അജം പ്രജാതം ജഗതഃ ശിവായ തന്മഹാനുഭാവാഭ്യുദയോധിഗണ്യതാം ൨൧
ഇദം ഹി പുംസസ്തപസഃ ശ്രുതസ്യ വാ സ്വിഷ്ടസ്യ സൂക്തസ്യ ച ബുദ്ധിദത്തയോഃ
അവിച്യുതോർഥഃ കവിഭിർനിരൂപിതോ യദുത്തമശ്ലോകഗുണാനുവർണനം ൨൨
അഹം പുരാതീതഭവേഭവം മുനേ ദാസ്യാസ്തു കസ്യാശ്ചന വേദവാദിനാം
നിരൂപിതോ ബാലക ഏവ യോഗിനാം ശുശ്രൂഷണേ പ്രാവൃഷി നിർവിവിക്ഷതാം ൨൩
തേ മയ്യപേതാഖിലചാപലേർഭകേ ദാന്തേധൃതക്രീഡനകേനുവർതിനി
ചക്രുഃ കൃപാം യദ്യപി തുല്യദർശനാഃ ശുശ്രൂഷമാണേ മിനയോൽപഭാഷിണി ൨൪
ഉച്ഛിഷ്ടലേപാനനുമോദിതോ ദ്വിജൈഃ സകൃത്സ്മ ഭുഞ്ചേ തദപാസ്തകിൽബിഷഃ
ഏവം പ്രവൃത്തസ്യ വിശുദ്ധചേതസസ്തദ്ധർമ ഏവാത്മരുചിഃ പ്രജായതേ ൨൫
തത്രാന്വഹം കൃഷ്ണകഥാഃ പ്രഗായതാമനുഗ്രഹേണാശൃണവം മനോഹരാഃ
താഃ ശ്രദ്ധയാ മേനുപദം വിശൃണ്വതഃ പ്രിയശ്രവസ്യങ്ഗ മമാഭവദ്രുചിഃ ൨൬
തസ്മിംസ്തദാ ലബ്ധരുചേർമഹാമതേ പ്രിയശ്രവസ്യസ്ഖലിതാ മതിർമമ
യയാഹമേതത്സദസത്സ്വമായയാ പശ്യേ മയി ബ്രഹ്മണി കൽപിതം പരേ ൨൭
ഇത്ഥം ശരത്പ്രാവൃഷികാവൃതൂ ഹരേർവിശൃണ്വതോ മേനുസവം യശോമലം
സങ്കീർത്യമാനം മുനിഭിർമഹാത്മഭിർഭക്തിഃ പ്രവൃത്താത്മരജസ്തമോപഹാ ൨൮
തസ്യൈവം മേനുരക്തസ്യ പ്രശ്രിതസ്യ ഹതൈനസഃ
ശ്രദ്ദധാനസ്യ ബാലസ്യ ദാന്തസ്യാനുചരസ്യ ച ൨൯
ജ്ഞാനം ഗുഹ്യതമം യത്തത്സാക്ഷാദ്ഭഗവതോദിതം
അന്വവോചൻ ഗമിഷ്യന്തഃ കൃപയാ ദീനവത്സലാഃ ൩൦
യേനൈവാഹം ഭഗവതോ വാസുദേവസ്യ വേധസഃ
മായാനുഭാവമവിദം യേന ഗച്ഛന്തി തത്പദം ൩൧
ഏതത്സംസൂചിതം ബ്രഹ്മംസ്താപത്രയചികിത്സിതം
യദീശ്വരേ ഭഗവതി കർമ ബ്രഹ്മണി ഭാവിതം ൩൨
ആമയോ യശ്ച ഭൂതാനാം ജായതേ യേന സുവ്രത
തദേവ ഹ്യാമയം ദ്രവ്യം ന പുനാതി ചികിത്സിതം ൩൩
ഏവം നൃണാം ക്രിയായോഗാഃ സർവേ സംസൃതിഹേതവഃ
ത ഏവാത്മവിനാശായ കൽപന്തേ കൽപിതാഃ പരേ ൩൪
യദത്ര ക്രിയതേ കർമ ഭഗവത്പരിതോഷണം
ജ്ഞാനം യത്തദധീനം ഹി ഭക്തിയോഗസമന്വിതം ൩൫
കുർവാണാ യത്ര കർമാണി ഭഗവച്ഛിക്ഷയാസകൃത്
ഗുണന്തി ഗുണനാമാനി കൃഷ്ണസ്യാനുസ്മരന്തി ച ൩൬
ഓം നമോ ഭഗവതേ തുഭ്യം വാസുദേവായ ധീമഹി
പ്രദ്യുമ്നായാനിരുദ്ധായ നമഃ സങ്കർഷണായ ച ൩൭
ഇതി മൂർത്യഭിധാനേന മന്ത്രമൂർതിമമൂർതികം
യജതേ യജ്ഞപുരുഷം സ സമ്യഗ്ദർശനഃ പുമാൻ ൩൮
ഇമം സ്വനിഗമം ബ്രഹ്മന്നവേത്യ മദനുഷ്ഠിതം
അദാന്മേ ജ്ഞാനമൈശ്വര്യം സ്വസ്മിൻ ഭാവം ച കേശവഃ ൩൯
ത്വമപ്യദഭ്രശ്രുത വിശ്രുതം വിഭോഃ സമാപ്യതേ യേന വിദാം ബുഭുത്സിതം
പ്രാഖ്യാഹി ദുഃഖൈർമുഹുരർദിതാത്മനാം സംക്ലേശനിർവാണമുശന്തി നാന്യഥാ ൪൦
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
വ്യാസനാരദസംവാദേ പഞ്ചമോധ്യായഃ