ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/പഞ്ചദശോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
സൂത ഉവാച
ഏവം കൃഷ്ണസഖഃ കൃഷ്ണോ ഭ്രാത്രാ രാജ്ഞാവികൽപിതഃ
നാനാശങ്കാസ്പദം രൂപം കൃഷ്ണവിശ്ലേഷകർശിതഃ ൧
ശോകേന ശുഷ്യദ്വദനഹൃത്സരോജോ ഹതപ്രഭഃ
വിഭും തമേവാനുസ്മരന്നാശക്നോത്പ്രതിഭാഷിതും ൨
കൃച്ഛ്രേണ സംസ്തഭ്യ ശുചഃ പാണിനാമൃജ്യ നേത്രയോഃ
പരോക്ഷേണ സമുന്നദ്ധപ്രണയൗത്കണ്ഠ്യകാതരഃ ൩
സഖ്യം മൈത്രീം സൗഹൃദം ച സാരഥ്യാദിഷു സംസ്മരൻ
നൃപമഗ്രജമിത്യാഹ ബാഷ്പഗദ്ഗദയാ ഗിരാ ൪
അർജുന ഉവാച
വഞ്ചിതോഹം മഹാരാജ ഹരിണാ ബന്ധുരൂപിണാ
യേന മേപഹൃതം തേജോ ദേവവിസ്മാപനം മഹത് ൫
യസ്യ ക്ഷണവിയോഗേന ലോകോ ഹ്യപ്രിയദർശനഃ
ഉക്ഥേന രഹതോ ഹ്യേഷ മൃതകഃ പ്രോച്യതേ യഥാ ൬
യത്സംശ്രയാദ് ദ്രുപദഗേഹമുപാഗതാനാം രാജ്ഞാം സ്വയംവരമുഖേ സ്മരദുർമദാനാം
തേജോ ഹൃതം ഖലു മയാഭിഹതശ്ച മത്സ്യഃ സജ്ജീകൃതേന ധനുഷാധിഗതാ ച കൃഷ്ണാ ൭
യത്സന്നിധാവഹമു ഖാണ്ഡവമഗ്നയേദാമിന്ദ്രം ച സാമരഗണം തരസാ വിജിത്യ
ലബ്ധാ സഭാ മയകൃതാദ്ഭുതശിൽപമായാ ദിഗ്ഭ്യോഹരന്നൃപതയോ ബലിമധ്വരേ തേ ൮
യത്തേജസാ നൃപശിരോങ്ഘ്രിമഹന്മഖാർഥം ആര്യോനുജസ്തവ ഗജായുതസത്ത്വവീര്യഃ
തേനാഹൃതാഃ പ്രമഥനാഥമഖായ ഭൂപാ യന്മോചിതാസ്തദനയൻ ബലിമധ്വരേ തേ ൯
പത്ന്യാസ്തവാധിമഖക്ഌപ്തമഹാഭിഷേകശ്ലാഘിഷ്ഠചാരുകബരം കിതവൈഃ സഭായാം
സ്പൃഷ്ടം വികീര്യ പദയോഃ പതിതാശ്രുമുഖ്യാ യസ്തത്സ്ത്രിയോകൃതഹതേശവിമുക്തകേശാഃ ൧൦
യോ നോ ജുഗോപ വന ഏത്യ ദുരന്തകൃച്ഛ്രാദ് ദുർവാസസോരിരചിതാദയുതാഗ്രഭുഗ് യഃ
ശാകാന്നശിഷ്ടമുപയുജ്യ യതസ്ത്രിലോകീം തൃപ്താമമംസ്ത സലിലേ വിനിമഗ്നസങ്ഘഃ ൧൧
യത്തേജസാഥ ഭഗവാൻ യുധി ശൂലപാണിർവിസ്മാപിതഃ സഗിരിജോസ്ത്രമദാന്നിജം മേ
അന്യേപി ചാഹമമുനൈവ കലേവരേണ പ്രാപ്തോ മഹേന്ദ്രഭവനേ മഹദാസനാർധം ൧൨
തത്രൈവ മേ വിഹരതോ ഭുജദണ്ഡയുഗ്മം ഗാണ്ഡീവലക്ഷണമരാതിവധായ ദേവാഃ
സേന്ദ്രാഃ ശ്രിതാ യദനുഭാവിതമാജമീഢ തേനാഹമദ്യ മുഷിതഃ പുരുഷേണ ഭൂമ്നാ ൧൩
യദ്ബാന്ധവഃ കുരുബലാബ്ധിമനന്തപാരമേകോ രഥേന തതരേഹമതീര്യസത്ത്വം
പ്രത്യാഹൃതം ബഹു ധനം ച മയാ പരേഷാം തേജാസ്പദം മണിമയം ച ഹൃതം ശിരോഭ്യഃ ൧൪
യോ ഭീഷ്മകർണഗുരുശല്യചമൂഷ്വദഭ്രരാജന്യവര്യരഥമണ്ഡലമണ്ഡിതാസു
അഗ്രേചരോ മമ വിഭോ രഥയൂഥപാനാമായുർമനാംസി ച ദൃശാ സഹ ഓജ ആർച്ഛത് ൧൫
യദ്ദോഃഷു മാ പ്രണിഹിതം ഗുരുഭീഷ്മകർണനപ്തൃത്രിഗർതശല്യസൈന്ധവബാഹ്ലികാദ്യൈഃ
അസ്ത്രാണ്യമോഘമഹിമാനി നിരൂപിതാനി നോപസ്പൃശുർനൃഹരിദാസമിവാസുരാണി ൧൬
സൗത്യേ വൃതഃ കുമതിനാത്മദ ഈശ്വരോ മേ യത്പാദപദ്മമഭവായ ഭജന്തി ഭവ്യാഃ
മാം ശ്രാന്തവാഹമരയോ രഥിനോ ഭുവിഷ്ഠം ന പ്രാഹരൻ യദനുഭാവനിരസ്തചിത്താഃ ൧൭
നർമാണ്യുദാരരുചിരസ്മിതശോഭിതാനി ഹേ പാർഥ ഹേർജുന സഖേ കുരുനന്ദനേതി
സഞ്ചിൽപതാനി നരദേവ ഹൃദിസ്പൃശാനി സ്മർതുർലുഠന്തി ഹൃദയം മമ മാധവസ്യ ൧൮
ശയ്യാസനാടനവികത്ഥനഭോജനാദിഷ്വൈക്യാദ്വയസ്യ ഋതവാനിതി വിപ്രലബ്ധഃ
സഖ്യുഃ സഖേവ പിതൃവത്തനയസ്യ സർവം സേഹേ മഹാന്മഹിതയാ കുമതേരഘം മേ ൧൯
സോഹം നൃപേന്ദ്ര രഹിതഃ പുരുഷോത്തമേന സഖ്യാ പ്രിയേണ സുഹൃദാ ഹൃദയേന ശൂന്യഃ
അധ്വന്യുരുക്രമപരിഗ്രഹമങ്ഗ രക്ഷൻ ഗോപൈരസദ്ഭിരബലേവ വിനിർജിതോസ്മി ൨൦
തദ്വൈ ധനുസ്ത ഇഷവഃ സ രഥോ ഹയാസ്തേ സോഹം രഥീ നൃപതയോ യത ആനമന്തി
സർവം ക്ഷണേന തദഭൂദസദീശരിക്തം ഭസ്മൻ ഹൃതം കുഹകരാദ്ധമിവോപ്തമൂഷ്യാം ൨൧
രാജംസ്ത്വയാനുപൃഷ്ടാനാം സുഹൃദാം നഃ സുഹൃത്പുരേ
വിപ്രശാപവിമൂഢാനാം നിഘ്നതാം മുഷ്ടിഭിർമിഥഃ ൨൨
വാരുണീം മദിരാം പീത്വാ മദോന്മഥിതചേതസാം
അജാനതാമിവാന്യോന്യം ചതുഃപഞ്ചാവശേഷിതാഃ ൨൩
പ്രായേണൈതദ് ഭഗവത ഈശ്വരസ്യ വിചേഷ്ടിതം
മിഥോ നിഘ്നന്തി ഭൂതാനി ഭാവയന്തി ച യന്മിഥഃ ൨൪
ജലൗകസാം ജലേ യദ്വന്മഹാന്തോദന്ത്യണീയസഃ
ദുർബലാൻബലിനോ രാജന്മഹാന്തോ ബലിനോ മിഥഃ ൨൫
ഏവം ബലിഷ്ഠൈര്യദുഭിർമഹദ്ഭിരിതരാൻ വിഭുഃ
യദൂൻ യദുഭിരന്യോന്യം ഭൂഭാരാൻ സഞ്ജഹാര ഹ ൨൬
ദേശകാലാർഥയുക്താനി ഹൃത്താപോപശമാനി ച
ഹരന്തി സ്മരതശ്ചിത്തം ഗോവിന്ദാഭിഹിതാനി മേ ൨൭
സൂത ഉവാച
ഏവം ചിന്തയതോ ജിഷ്ണോഃ കൃഷ്ണപാദസരോരുഹം
സൗഹാർദേനാതിഗാഢേന ശാന്താസീദ്വിമലാ മതിഃ ൨൮
വാസുദേവാങ്ഘ്ര്യനുധ്യാനപരിബൃംഹിതരംഹസാ
ഭക്ത്യാ നിർമഥിതാശേഷകഷായധിഷണോർജുനഃ ൨൯
ഗീതം ഭഗവതാ ജ്ഞാനം യത് തത് സങ്ഗ്രാമമൂർധനി
കാലകർമതമോരുദ്ധം പുനരധ്യഗമത് പ്രഭുഃ ൩൦
വിശോകോ ബ്രഹ്മസന്പത്ത്യാ സഞ്ഛിന്നദ്വൈതസംശയഃ
ലീനപ്രകൃതിനൈർഗുണ്യാദലിങ്ഗത്വാദസമ്ഭവഃ ൩൧
നിശമ്യ ഭഗവന്മാർഗം സംസ്ഥാം യദുകുലസ്യ ച
സ്വഃപഥായ മതിം ചക്രേ നിഭൃതാത്മാ യുധിഷ്ഠിരഃ ൩൨
പൃഥാപ്യനുശ്രുത്യ ധനഞ്ജയോദിതം നാശം യദൂനാം ഭഗവദ്ഗതിം ച താം
ഏകാന്തഭക്ത്യാ ഭഗവത്യധോക്ഷജേ നിവേശിതാത്മോപരരാമ സംസൃതേഃ ൩൩
യയാഹരദ് ഭുവോ ഭാരം താം തനും വിജഹാവജഃ
കണ്ടകം കണ്ടകേനേവ ദ്വയം ചാപീശിതുഃ സമം ൩൪
യഥാ മത്സ്യാദിരൂപാണി ധത്തേ ജഹ്യാദ് യഥാ നടഃ
ഭൂഭാരഃ ക്ഷപിതോ യേന ജഹൗ തച്ച കലേവരം ൩൫
യദാ മുകുന്ദോ ഭഗവാനിമാം മഹീം ജഹൗ സ്വതന്വാ ശ്രവണീയസത്കഥഃ
തദാഹരേവാപ്രതിബുദ്ധചേതസാമഭദ്രഹേതുഃ കലിരന്വവർതത ൩൬
യുധിഷ്ഠിരസ്തത്പരിസർപണം ബുധഃ പുരേ ച രാഷ്ട്രേ ച ഗൃഹേ തഥാത്മനി
വിഭാവ്യ ലോഭാനൃതജിഹ്യഹിംസനാദ്യധർമചക്രം ഗമനായ പര്യധാത് ൩൭
സ്വരാട് പൗത്രം വിനയിനമാത്മനഃ സുസമം ഗുണൈഃ
തോയനീവ്യാഃ പതിം ഭൂമേരഭ്യഷിഞ്ചദ്ഗജാഹ്വയേ ൩൮
മഥുരായാം തഥാ വജ്രം ശൂരസേനപതിം തതഃ
പ്രാജാപത്യാം നിരൂപ്യേഷ്ടിമഗ്നീനപിബദീശ്വരഃ ൩൯
വിസൃജ്യ തത്ര തത് സർവം ദുകൂലവലയാദികം
നിർമമോ നിരഹങ്കാരഃ സഞ്ഛിന്നാശേഷബന്ധനഃ ൪൦
വാചം ഗുഹാവ മനസി തത്പ്രാണ ഇതരേ ച തം
മൃത്യാവപാനം സോത്സർഗം തം പഞ്ചത്വേ ഹ്യജോഹവീത് ൪൧
ത്രിത്വേ ഹുത്വാ ച പഞ്ചത്വം തച്ചൈകത്വേജുഹോന്മുനിഃ
സർവമാത്മന്യജുഹവീദ്ബ്രഹ്മണ്യാത്മാനമവ്യയേ ൪൨
ചീരവാസാ നിരാഹാരോ ബദ്ധവാങ് മുക്തമൂർധജഃ
ദർശയന്നാത്മനോ രൂപം ജഡോന്മത്തപിശാചവത്
അനവേക്ഷമാണോ നിരഗാദശൃണ്വൻ ബധിരോ യഥാ ൪൩
ഉദീചീം പ്രവിവേശാശാം ഗതപൂർവാം മഹാത്മഭിഃ
ഹൃദി ബ്രഹ്മ പരം ധ്യായന്നാവർതേത യതോ ഗതഃ ൪൪
സർവേ തമനുനിർജഗ്മുർഭ്രാതരഃ കൃതനിശ്ചയാഃ
കലിനാധർമമിത്രേണ ദൃഷ്ട്വാ സ്പൃഷ്ടാഃ പ്രജാ ഭുവി ൪൫
തേ സാധുകൃതസർവാർഥാ ജ്ഞാത്വാത്യന്തികമാത്മനഃ
മനസാ ധാരയാമാസുർവൈകുണ്ഠചരണാമ്ബുജം ൪൬
തദ്ധ്യാനോദ്രിക്തയാ ഭക്ത്യാ വിശുദ്ധധിഷണാഃ പരേ
തസ്മിൻ നാരായണപദേ ഏകാന്തമതയോ ഗതിം ൪൭
അവാപുർദുരവാപാം തേ അസദ്ഭിർവിഷയാത്മഭിഃ
വിധൂതകൽമഷാ സ്ഥാനം വിരജേനാത്മനൈവ ഹി ൪൮
വിദുരോപി പരിത്യജ്യ പ്രഭാസേ ദേഹമാത്മനഃ
കൃഷ്ണാവേശേന തച്ചിത്തഃ പിതൃഭിഃ സ്വക്ഷയം യയൗ ൪൯
ദ്രൗപദീ ച തദാജ്ഞായ പതീനാമനപേക്ഷതാം
വാസുദേവേ ഭഗവതി ഹ്യേകാന്തമതിരാപ തം ൫൦
യഃ ശ്രദ്ധയൈതദ് ഭഗവത്പ്രിയാണാം പാണ്ഡോഃ സുതാനാമിതി സന്പ്രയാണം
ശൃണോത്യലം സ്വസ്ത്യയനം പവിത്രം ലബ്ധ്വാ ഹരൗ ഭക്തിമുപൈതി സിദ്ധിം ൫൧
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
പാണ്ഡവസ്വർഗാരോഹണം നാമ പഞ്ചദശോധ്യായഃ