ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/ദ്വിതീയോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
വ്യാസ ഉവാച
ഇതി സന്പ്രശ്നസംഹൃഷ്ടോ വിപ്രാണാം രൗമഹർഷണിഃ
പ്രതിപൂജ്യ വചസ്തേഷാം പ്രവക്തുമുപചക്രമേ ൧
സൂത ഉവാച
യം പ്രവ്രജന്തമനുപേതമപേതകൃത്യം ദ്വൈപായനോ വിരഹകാതര ആജുഹാവ
പുത്രേതി തന്മയതയാ തരവോഭിനേദുസ്തം സർവഭൂതഹൃദയം മുനിമാനതോസ്മി ൨
യഃ സ്വാനുഭാവമഖിലശ്രുതിസാരമേകമധ്യാത്മദീപമതിതിതീർഷതാം തമോന്ധം
സംസാരിണാം കരുണയാഹ പുരാണഗുഹ്യം തം വ്യാസസൂനുമുപയാമി ഗുരും മുനീനാം ൩
നാരായണം നമസ്കൃത്യ നരം ചൈവ നരോത്തമം
ദേവീം സരസ്വതീം വ്യാസം തതോ ജയമുദീരയേത് ൪
മുനയഃ സാധു പൃഷ്ടോഹം ഭവദ്ധിർലോകമങ്ഗലം
യത്കൃതഃ കൃഷ്ണസന്പ്രെശ്നോ യേനാത്മാ സുപ്രസീദതി ൫
സ വൈ പുംസാം പരോ ധർമോ യതോ ഭക്തിരധോക്ഷജേ
അഹൈതുക്യപ്രതിഹതാ യയാത്മാ സുപ്രസീദതി ൬
വാസുദേവേ ഭഗവതി ഭക്തിയോഗഃ പ്രയോജിതഃ
ജനയത്യാശു വൈരാഗ്യം ജ്ഞാനം ച യദഹൈതുകം ൭
ധർമഃ സ്വനുഷ്ഠിതഃ പുംസാം വിഷ്വക്സേനകഥാസു യഃ
നോത്പാദയേദ്യദി രതിം ശ്രമ ഏവ ഹി കേവലം ൮
ധർമസ്യ ഹ്യാപവർഗ്യസ്യ നാർഥോർഥായോപകൽപതേ
നാർഥസ്യ ധർമൈകാന്തസ്യ കാമോ ലാഭായ ഹി സ്മൃതഃ ൯
കാമസ്യ നേന്ദ്രിയപ്രീതിർലാഭോ ജീവേത യാവതാ
ജീവസ്യ തത്ത്വജിജ്ഞാസാ നാർഥോ യശ്ചേഹ കർമഭിഃ ൧൦
വദന്തി തത്തത്ത്വവിദസ്തത്ത്വം യജ്ജ്ഞാനമദ്വയം
ബ്രഹ്മേതി പരമാത്മേതി ഭഗവാനിതി ശബ്ദ്യതേ ൧൧
തച്ഛ്രദ്ദധാനാ മുനയോ ജ്ഞാനവൈരാഗ്യയുക്തയാ
പശ്യന്ത്യാത്മനി ചാത്മാനം ഭക്ത്യാ ശ്രുതഗൃഹീതയാ ൧൨
അതഃ പുമ്ഭിർദ്വിജശ്രേഷ്ഠാ വർണാശ്രമവിഭാഗശഃ
സ്വനുഷ്ഠിതസ്യ ധർമസ്യ സംസിദ്ധിർഹരിതോഷണം ൧൩
തസ്മാദേകേന മനസാ ഭഗവാൻ സാത്വതാം പതിഃ
ശ്രേതവ്യഃ കീർതിതവ്യശ്ച ധ്യേയഃ പൂജ്യശ്ച നിത്യദാ ൧൪
യദനുധ്യാസിനാ യുക്താഃ കർമഗ്രന്ഥിനിബന്ധനം
ഛിന്ദന്തി കോവിദാസ്തസ്യ കോ ന കുര്യാത്കഥാരതിം ൧൫
ശുശ്രൂഷോഃ ശ്രദ്ദധാനസ്യ വാസുദേവകഥാരുചിഃ
സ്യാന്മഹത്സേവയാ വിപ്രാഃ പുണ്യതീർഥനിഷേവണാത് ൧൬
ശൃൺവതാം സ്വകഥാഃ കൃഷ്ണഃ പുണ്യശ്രവണകീർതനഃ
ഹൃദ്യന്തഃ സ്ഥോ ഹ്യഭദ്രാണി വിധുനോതി സുഹൃത്സതാം ൧൭
നഷ്ടപ്രായേഷ്വഭദ്രേഷു നിത്യം ഭാഗവതസേവയാ
ഭഗവത്യുത്തമശ്ലോകേ ഭക്തിർഭവതി നൈഷ്ഠികീ ൧൮
തദാ രജസ്തമോഭാവാഃ കാമലോഭാദയശ്ച യേ
ചേത ഏതൈരനാവിദ്ധം സ്ഥിതം സത്ത്വേ പ്രസീദതി ൧൯
ഏവം പ്രസന്നമനസോ ഭഗവദ്ഭക്തിയോഗതഃ
ഭഗവത്തത്ത്വവിജ്ഞാനം മുക്തസങ്ഗസ്യ ജായതേ ൨൦
ഭിദ്യതേ ഹൃദയഗ്രന്ഥിശ്ഛിദ്യന്തേ സർവസംശയാഃ
ക്ഷീയന്തേ ചാസ്യ കർമാണി ദൃഷ്ട ഏവാത്മനീശ്വരേ ൨൧
അതോ വൈ കവയോ നിത്യം ഭക്തിം പരമയാ മുദാ
വാസുദേവേ ഭഗവതി കുർവന്ത്യാത്മപ്രസാദനീം ൨൨
സത്ത്വം രജസ്തമ ഇതി പ്രകൃതേർഗുണാസ്തൈർയുക്തഃ പരഃ പുരുഷ ഏക ഇഹാസ്യ ധത്തേ
സ്ഥിത്യാദയേ ഹരിവിരിഞ്ചിഹരേതി സംജ്ഞാഃ ശ്രേയാംസി തത്ര ഖലു സത്ത്വതനോർനൃണാം സ്യുഃ ൨൩
പാർഥിവാദ്ദാരുണോ ധൂമസ്തസ്മാദഗ്നിസ് ത്രയീമയഃ
തമസസ്തു രജസ്തസ്മാത്സത്ത്വം യദ് ബ്രഹ്മദർശനം ൨൪
ഭേജിരേ മുനയോഥാഗ്രേ ഭഗവന്തമധോക്ഷജം
സത്ത്വം വിശുദ്ധം ക്ഷേമായ കൽപന്തേ യേനു താനിഹ ൨൫
മുമുക്ഷവോ ഘോരരൂപാൻ ഹിത്വാ ഭൂതപതീനഥ
നാരായണകലാഃ ശാന്താ ഭജന്തി ഹ്യനസൂയവഃ ൨൬
രജസ്തമഃപ്രകൃതയഃ സമശീലാ ഭജന്തി വൈ
പിതൃഭൂതപ്രജേശാദീൻ ശ്രിയൈശ്വര്യപ്രജേപ്സവഃ ൨൭
വാസുദേവപരാ വേദാ വാസുദേവപരാ മഖാഃ
വാസുദേവപരാ യോഗാ വാസുദേവപരാഃ ക്രിയാഃ ൨൮
വാസുദേവപരം ജ്ഞാനം വാസുദേവപരം തപഃ
വാസുദേവപരോ ധർമോ വാസുദേവപരാ ഗതിഃ ൨൯
സ ഏവേദം സസർജാഗ്രേ ഭഗവാനാത്മമായയാ
സദസദ്രൂപയാ ചാസൗ ഗുണമയാഗുണോ വിഭൂഃ ൩൦
തയാ വിലസിതേഷ്വേഷു ഗുണേഷു ഗുണവാനിവ
അന്തഃപ്രവിഷ്ട ആഭാതി വിജ്ഞാനേന വിജൃമ്ഭിതഃ ൩൧
യഥാ ഹ്യവഹിതോ വഹ്നിർദാരുഷ്വേകഃ സ്വയോനിഷു
നാനേവ ഭാതി വിശ്വാത്മാ ഭൂതേഷു ച തഥാ പുമാൻ ൩൨
അസൗ ഗുണമയൈർഭാവൈർഭൂതസൂക്ഷ്മേന്ദ്രിയാത്മഭിഃ
സ്വനിർമിതേഷു നിർവിഷ്ടോ ഭുങ്ക്തേ ഭൂതേഷു തദ്ഗുണാൻ ൩൩
ഭാവയത്യേഷ സത്ത്വേന ലോകാൻ വൈ ലോകഭാവനഃ
ലീലാവതാരാനുരതോ ദേവതിര്യങ്നരാദിഷു ൩൪
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
നൈമിഷീയോപാഖ്യാനേ ദ്വിതീയോധ്യായഃ