ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/ചതുർഥോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
വ്യാസ ഉവാച
ഇതി ബ്രുവാണം സംസ്തൂയ മുനീനാം ദീർഘസത്രിണാം
വൃദ്ധഃ കുലപതിഃ സൂതം ബഹ്വൃചഃ ശൗനകോബ്രവീത് ൧
ശൗനക ഉവാച
സൂത സൂത മഹാഭാഗ വദ നോ വദതാം വര
കഥാം ഭാഗവതീം പുണ്യാം യദാഹ ഭഗവാഞ്ഛുകഃ ൨
കസ്മിൻ യുഗേ പ്രവൃത്തേയം സ്ഥാനേ വാ കേന ഹേതുനാ
കുതഃ സഞ്ചോദിതഃ കൃഷ്ണഃ കൃതവാൻ സംഹിതാം മുനിഃ ൩
തസ്യ പുത്രോ മഹായോഗീ സമദൃങ് നിർവികൽപകഃ
ഏകാന്തമതിരുന്നിദ്രോ ഗൂഢോ മൂഢ ഇവേയതേ ൪
ദൃഷ്ട്വാനുയാന്തമൃഷിമാത്മജമപ്യനഗ്നം ദേവ്യോ ഹ്രിയാ പരിദധുർന സുതസ്യ ചിത്രം
തദ്വീക്ഷ്യ പൃച്ഛതി മുനൗ ജഗദുസ്തവാസ്തി സ്ത്രീപുംഭിദാ ന തു സുതസ്യ വിവിക്തദൃഷ്ടേഃ ൫
കഥമാലക്ഷിതഃ പൗരൈഃ സന്പ്രാപ്തഃ കുരുജാങ്ഗലാൻ
ഉന്മത്തമൂകജഡവദ്വിചരൻ ഗജസാഹ്വയേ ൬
കഥം വാ പാണ്ഡവേയസ്യ രാജർഷേർമുനിനാ സഹ
സംവാദഃ സമഭൂത്താത യത്രൈഷാ സാത്വതീ ശ്രുതിഃ ൭
സ ഗോദോഹനമാത്രം ഹി ഗൃഹേഷു ഗൃഹമേധിനാം
അവേക്ഷതേ മഹാഭാഗസ്തീർഥീകുർവംസ്തദാശ്രമം ൮
അഭിമന്യുസുതം സൂത പ്രാഹുർഭാഗവതോത്തമം
തസ്യ ജന്മ മഹാശ്ചര്യം കർമാണി ച ഗൃണീഹി നഃ ൯
സ സമ്രാട് കസ്യ വാ ഹേതോഃ പാണ്ഡൂനാം മാനവർധനഃ
പ്രായോപവിഷ്ടോ ഗങ്ഗായാമനാദൃത്യാധിരാട്ശ്രിയം ൧൦
നമന്തി യത്പാദനികേതമാത്മനഃ ശിവായ ഹാനീയ ധനാനി ശത്രവഃ
കഥം സ വീരഃ ശ്രിയമങ്ഗ ദുസ്ത്യജാം യുവൈഷതോത്സ്രഷ്ടുമഹോ സഹാസുഭിഃ ൧൧
ശിവായ ലോകസ്യ ഭവായ ഭൂതയേ യ ഉത്തമശ്ലോകപരായണാ ജനാഃ
ജീവന്തി നാത്മാർഥമസൗ പരാശ്രയം മുമോച നിർവിദ്യ കുതഃ കലേവരം ൧൨
തത്സർവം നഃ സമാചക്ഷ്വ പൃഷ്ടോ യദിഹ കിഞ്ചന
മന്യേ ത്വാം വിഷയേ വാചാം സ്നാതമന്യത്ര ഛാന്ദസാത് ൧൩
സൂത ഉവാച
ദ്വാപരേ സമനുപ്രാപ്തേ തൃതീയേ യുഗപര്യയേ
ജാതഃ പരാശരാദ്യോഗീ വാസവ്യാം കലയാ ഹരേഃ ൧൪
സ കദാചിത്സരസ്വത്യാ ഉപസ്പൃശ്യ ജലം ശുചിഃ
വിവിക്ത ഏക ആസീന ഉദിതേ രവിമണ്ഡലേ ൧൫
പരാവരജ്ഞഃ സ ഋഷിഃ കാലേനാവ്യക്തരംഹസാ
യുഗധർമവ്യതികരം പ്രാപ്തം ഭുവി യുഗേ യുഗേ ൧൬
ഭൗതികാനാം ച ഭാവാനാം ശക്തിഹ്രാസം ച തത്കൃതം
അശ്രദ്ദധാനാന്നിഃസത്ത്വാന്ദുർമേധാൻ ഹ്രസിതായുഷഃ ൧൭
ദുർഭഗാംശ്ച ജനാൻ വീക്ഷ്യ മുനിർദിവ്യേന ചക്ഷുഷാ
സർവവർണാശ്രമാണാം യദ്ദധ്യൗ ഹിതമമോഘദൃക് ൧൮
ചാതുർഹോത്രം കർമ ശുദ്ധം പ്രജാനാം വീക്ഷ്യ വൈദികം
വ്യദധാദ്യജ്ഞസന്തത്യൈ വേദമേകം ചതുർവിധം ൧൯
ഋഗ്യജുഃസാമാഥർവാഖ്യാ വേദാശ്ചത്വാര ഉദ്ധൃതാഃ
ഇതിഹാസപുരാണം ച പഞ്ചമോ വേദ ഉച്യതേ ൨൦
തത്രർഗ്വേദധരഃ പൈലഃ സാമഗോ ജൈമിനിഃ കവിഃ
വൈശന്പായന ഏവൈകോ നിഷ്ണാതോ യജുഷാമുത ൨൧
അഥർവാങ്ഗിരസാമാസീത്സുമന്തുർദാരുണോ മുനിഃ
ഇതിഹാസപുരാണാനാം പിതാ മേ രോമഹർഷണഃ ൨൨
ത ഏത ഋഷയോ വേദം സ്വം സ്വം വ്യാസ്യന്നനേകധാ
ശിഷ്യൈഃ പ്രശിഷ്യൈസ്തച്ഛിഷ്യൈർവേദാസ്തേ ശാഖിനോഭവൻ ൨൩
ത ഏവ വേദാ ദുർമേധൈർധാര്യന്തേ പുരുഷൈര്യഥാ
ഏവം ചകാര ഭഗവാൻ വ്യാസഃ കൃപണവത്സലഃ ൨൪
സ്ത്രീശൂദ്രദ്വിജബന്ധൂനാം ത്രയീ ന ശ്രുതിഗോചരാ
കർമശ്രേയസി മൂഢാനാം ശ്രേയ ഏവം ഭവേദിഹ
ഇതി ഭാരതമാഖ്യാനം കൃപയാ മുനിനാ കൃതം ൨൫
ഏവം പ്രവൃത്തസ്യ സദാ ഭൂതാനാം ശ്രേയസി ദ്വിജാഃ
സർവാത്മകേനാപി യദാ നാതുഷ്യദ്ധൃദയം തതഃ ൨൬
നാതിപ്രസീദദ്ധൃദയഃ സരസ്വത്യാസ്തടേ ശുചൗ
വിതർകയൻ വിവിക്തസ്ഥ ഇദം ചോവാച ധർമവിത് ൨൭
ധൃതവ്രതേന ഹി മയാ ഛന്ദാംസി ഗുരവോഗ്നയഃ
മാനിതാ നിർവ്യലീകേന ഗൃഹീതം ചാനുശാസനം ൨൮
ഭാരതവ്യപദേശേന ഹ്യാമ്നായാർഥശ്ച പ്രദർശിതഃ
ദൃശ്യതേ യത്ര ധർമാദി സ്ത്രീശൂദ്രാദിഭിരപ്യുത ൨൯
തഥാപി ബത മേ ദൈഹ്യോ ഹ്യാത്മാ ചൈവാത്മനാ വിഭുഃ
അസന്പന്ന ഇവാഭാതി ബ്രഹ്മവർചസ്യസത്തമഃ ൩൦
കിം വാ ഭാഗവതാ ധർമാ ന പ്രായേണ നിരൂപിതാഃ
പ്രിയാഃ പരമഹംസാനാം ത ഏവ ഹ്യച്യുതപ്രിയാഃ ൩൧
തസ്യൈവം ഖിലമാത്മാനം മന്യമാനസ്യ ഖിദ്യതഃ
കൃഷ്ണസ്യ നാരദോഭ്യാഗാദാശ്രമം പ്രാഗുദാഹൃതം ൩൨
തമഭിജ്ഞായ സഹസാ പ്രത്യുത്ഥായാഗതം മുനിഃ
പൂജയാമാസ വിധിവന്നാരദം സുരപൂജിതം ൩൩
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
നൈമിഷീയോപാഖ്യാനേ ചതുർഥോധ്യായഃ