ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/ചതുർദശോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
സൂത ഉവാച
സന്പ്രസ്ഥിതേ ദ്വാരകായാം ജിഷ്ണൗ ബന്ധുദിദൃക്ഷയാ
ജ്ഞാതും ച പുണ്യശ്ലോകസ്യ കൃഷ്ണസ്യ ച വിചേഷ്ടിതം ൧
വ്യതീതാഃ കതിചിന്മാസാസ്തദാ നായാത്തതോർജുനഃ
ദദർശ ഘോരരൂപാണി നിമിത്താനി കുരൂദ്വഹഃ ൨
കാലസ്യ ച ഗതിം രൗദ്രാം വിപര്യസ്തർതുധർമിണഃ
പാപീയസീം നൃണാം വാർതാം ക്രോധലോഭാനൃതാത്മനാം ൩
ജിഹ്മപ്രായം വ്യവഹൃതം ശാഠ്യമിശ്രം ച സൗഹൃദം
പിതൃമാതൃസുഹൃദ്ഭ്രാതൃദന്പതീനാം ച കൽകനം ൪
നിമിത്താന്യത്യരിഷ്ടാനി കാലേ ത്വനുഗതേ നൃണാം
ലോഭാദ്യധർമപ്രകൃതിം ദൃഷ്ട്വോവാചാനുജം നൃപഃ ൫
യുധിഷ്ഠിര ഉവാച
സന്പ്രേഷിതോ ദ്വാരകായാം ജിഷ്ണുർബന്ധുദിദൃക്ഷയാ
ജ്ഞാതും ച പുണ്യശ്ലോകസ്യ കൃഷ്ണസ്യ ച വിചേഷ്ടിതം ൬
ഗതാഃ സപ്താധുനാ മാസാ ഭീമസേന തവാനുജഃ
നായാതി കസ്യ വാ ഹേതോർനാഹം വേദേദമഞ്ജസാ ൭
അപി ദേവർഷിണാദിഷ്ടഃ സ കാലോയമുപസ്ഥിതഃ
യദാത്മനോങ്ഗമാക്രീഡം ഭഗവാനുത്സിസൃക്ഷതി ൮
യസ്മാന്നഃ സന്പദോ രാജ്യം ദാരാഃ പ്രാണാഃ കുലം പ്രജാഃ
ആസൻ സപത്നവിജയോ ലോകാശ്ച യദനുഗ്രഹാത് ൯
പശ്യോത്പാതാന്നരവ്യാഘ്ര ദിവ്യാൻ ഭൗമാൻ സദൈഹികാൻ
ദാരുണാൻ ശംസതോദൂരാദ്ഭയം നോ ബുദ്ധിമോഹനം ൧൦
ഊർവക്ഷിബാഹവോ മഹ്യം സ്ഫുരന്ത്യങ്ഗ പുനഃ പുനഃ
വേപഥുശ്ചാപി ഹൃദയേ ആരാദ്ദാസ്യന്തി വിപ്രിയം ൧൧
ശിവൈഷോദ്യന്തമാദിത്യമഭിരൗത്യനലാനനാ
മാമങ്ഗ സാരമേയോയമഭിരേഭത്യഭീരുവത് ൧൨
ശസ്താഃ കുർവന്തി മാം സവ്യം ദക്ഷിണം പശവോപരേ
വാഹാംശ്ച പുരുഷവ്യാഘ്ര ലക്ഷയേ രുദതോ മമ ൧൩
മൃത്യുദൂതഃ കപോതോയമുലൂകഃ കന്പയൻ മനഃ
പ്രത്യുലൂകശ്ച കുഹ്വാനൈർവിശ്വം വൈശൂന്യമിച്ഛതഃ ൧൪
ധൂമ്രാ ദിശഃ പരിധയഃ കന്പതേ ഭൂഃ സഹാദ്രിഭിഃ
നിർഘാതശ്ച മഹാംസ്താത സാകം ച സ്തനയിത്നുഭിഃ ൧൫
വായുർവാതി ഖരസ്പർശോ രജസാ വിസൃജംസ്തമഃ
അസൃഗ് വർഷന്തി ജലദാ ബീഭത്സമിവ സർവതഃ ൧൬
സൂര്യം ഹതപ്രഭം പശ്യ ഗ്രഹമർദം മിഥോ ദിവി
സസങ്കുലൈർഭൂതഗണൈർജ്വലിതേ ഇവ രോദസീ ൧൭
നദ്യോ നദാശ്ച ക്ഷുഭിതാഃ സരാംസി ച മനാംസി ച
ന ജ്വലത്യഗ്നിരാജ്യേന കാലോയം കിം വിധാസ്യതി ൧൮
ന പിബന്തി സ്തനം വത്സാ ന ദുഹ്യന്തി ച മാതരഃ
രുദന്ത്യശ്രുമുഖാ ഗാവോ ന ഹൃഷ്യന്ത്യൃഷഭാ വ്രജേ ൧൯
ദൈവതാനി രുദന്തീവ സ്വിദ്യന്തി ഹ്യുച്ചലന്തി ച
ഇമേ ജനപദാ ഗ്രാമാഃ പുരോദ്യാനാകരാശ്രമാഃ
ഭ്രഷ്ടശ്രിയോ നിരാനന്ദാഃ കിമഘം ദർശയന്തി നഃ ൨൦
മന്യ ഏതൈർമഹോത്പാതൈർനൂനം ഭഗവതഃ പദൈഃ
അനന്യപുരുഷശ്രീഭിർഹീനാ ഭൂർഹതസൗഭഗാ ൨൧
ഇതി ചിന്തയതസ്തസ്യ ദൃഷ്ടാരിഷ്ടേന ചേതസാ
രാജ്ഞഃ പ്രത്യാഗമദ് ബ്രഹ്മൻ യദുപുര്യാഃ കപിധ്വജഃ ൨൨
തം പാദയോർനിപതിതമയഥാപൂർവമാതുരം
അധോവദനമബ്ബിന്ദൂൻ സൃജന്തം നയനാബ്ജയോഃ ൨൩
വിലോക്യോദ്വിഗ്നഹൃദയോ വിച്ഛായമനുജം നൃപഃ
പൃച്ഛതി സ്മ സുഹൃന്മധ്യേ സംസ്മരന്നാരദേരിതം ൨൪
യുധിഷ്ഠിര ഉവാച
കച്ചിദാനർതപുര്യാം നഃ സ്വജനാഃ സുഖമാസതേ
മധുഭോജദശാർഹാർഹസാത്വതാന്ധകവൃഷ്ണയഃ ൨൫
ശൂരോ മാതാമഹഃ കച്ചിത്സ്വസ്ത്യാസ്തേ വാഥ മാരിഷഃ
മാതുലഃ സാനുജഃ കച്ചിത്കുശല്യാനകദുന്ദുഭിഃ ൨൬
സപ്ത സ്വസാരസ്തത്പത്ന്യോ മാതുലാന്യഃ സഹാത്മജാഃ
ആസതേ സസ്നുഷാഃ ക്ഷേമം ദേവകീപ്രമുഖാഃ സ്വയം ൨൭
കച്ചിദ്രാജാഹുകോ ജീവത്യസത്പുത്രോസ്യ ചാനുജഃ
ഹൃദീകഃ സസുതോക്രൂരോ ജയന്തഗദസാരണാഃ ൨൮
ആസതേ കുശലം കച്ചിദ്യേ ച ശത്രുജിദാദയഃ
കച്ചിദാസ്തേ സുഖം രാമോ ഭഗവാൻ സാത്വതാം പ്രഭുഃ ൨൯
പ്രദ്യുമ്നഃ സർവവൃഷ്ണീനാം സുഖമാസ്തേ മഹാരഥഃ
ഗമ്ഭീരരയോനിരുദ്ധോ വർധതേ ഭഗവാനുത ൩൦
സുഷേണശ്ചാരുദേഷ്ണശ്ച സാമ്ബോ ജാമ്ബവതീസുതഃ
അന്യേ ച കാർഷ്ണിപ്രവരാഃ സപുത്രാ ഋഷഭാദയഃ ൩൧
തഥൈവാനുചരാഃ ശൗരേഃ ശ്രുതദേവോദ്ധവാദയഃ
സുനന്ദനന്ദശീർഷണ്യാ യേ ചാന്യേ സാത്വതർഷഭാഃ ൩൨
അപി സ്വസ്ത്യാസതേ സർവേ രാമകൃഷ്ണഭുജാശ്രയാഃ
അപി സ്മരന്തി കുശലമസ്മാകം ബദ്ധസൗഹൃദാഃ ൩൩
ഭഗവാനപി ഗോവിന്ദോ ബ്രഹ്മണ്യോ ഭക്തവത്സലഃ
കച്ചിത്പുരേ സുധർമായാം സുഖമാസ്തേ സുഹൃദ്വൃതഃ ൩൪
മങ്ഗലായ ച ലോകാനാം ക്ഷേമായ ച ഭവായ ച
ആസ്തേ യദുകുലാമ്ഭോധാവാദ്യോനന്തസഖഃ പുമാൻ ൩൫
യദ്ബാഹുദണ്ഡഗുപ്തായാം സ്വപുര്യാം യദവോർചിതാഃ
ക്രീഡന്തി പരമാനന്ദം മഹാപൗരുഷികാ ഇവ ൩൬
യത്പാദശുശ്രൂഷണമുഖ്യകർമണാ സത്യാദയോ ദ്വ്യഷ്ടസഹസ്രയോഷിതഃ
നിർജിത്യ സംഖ്യേ ത്രിദശാംസ്തദാശിഷോ ഹരന്തി വജ്രായുധവല്ലഭോചിതാഃ ൩൭
യദ്ബാഹുദണ്ഡാഭ്യുദയാനുജീവിനോ യദുപ്രവീരാ ഹ്യകുതോഭയാ മുഹുഃ
അധിക്രമന്ത്യങ്ഘ്രിഭിരാഹൃതാം ബലാത് സഭാം സുധർമാം സുരസത്തമോചിതാം ൩൮
കച്ചിത്തേനാമയം താത ഭ്രഷ്ടതേജാ വിഭാസി മേ
അലബ്ധമാനോവജ്ഞാതഃ കിം വാ താത ചിരോഷിതഃ ൩൯
കച്ചിന്നാഭിഹതോഭാവൈഃ ശബ്ദാദിഭിരമങ്ഗലൈഃ
ന ദത്തമുക്തമർഥിഭ്യ ആശയാ യത്പ്രതിശ്രുതം ൪൦
കച്ചിത്ത്വം ബ്രാഹ്മണം ബാലം ഗാം വൃദ്ധം രോഗിണം സ്ത്രിയം
ശരണോപസൃതം സത്ത്വം നാത്യാക്ഷീഃ ശരണപ്രദഃ ൪൧
കച്ചിത്ത്വം നാഗമോഗമ്യാം ഗമ്യാം വാസത്കൃതാം സ്ത്രിയം
പരാജിതോ വാഥ ഭവാന്നോത്തമൈർനാസമൈഃ പഥി ൪൨
അപി സ്വിത്പര്യഭുംക്ഥാസ്ത്വം സമ്ഭോജ്യാൻ വൃദ്ധബാലകാൻ
ജുഗുപ്സിതം കർമ കിഞ്ചിത്കൃതവാന്ന യദക്ഷമം ൪൩
കച്ചിത് പ്രേഷ്ഠതമേനാഥ ഹൃദയേനാത്മബന്ധുനാ
ശൂന്യോസ്മി രഹിതോ നിത്യം മന്യസേ തേന്യഥാ ന രുക് ൪൪
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
യുധുഷ്ഠിരവിതർകോ നാമ ചതുർദശോധ്യായഃ