ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/നവമോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
സൂത ഉവാച
ഇതി ഭീതഃ പ്രജാദ്രോഹാത്സർവധർമവിവിത്സയാ തതോ വിനശനം പ്രാഗാദ്യത്ര ദേവവ്രതോപതത് ൧
തദാ തേ ഭ്രാതരഃ സർവേ സദശ്വൈഃ സ്വർണഭൂഷിതൈഃ അന്വഗച്ഛൻ രഥൈർവിപ്രാ- വ്യാസധൗമ്യാദയസ്തഥാ 2
ഭഗവാനപി വിപ്രർഷേ രഥേന സധനഞ്ജയഃ സ തൈർവ്യരോചത നൃപഃ കുബേര ഇവ ഗുഹ്യകൈഃ 3
ദൃഷ്ട്വാ നിപതിതം ഭൂമൗ ദിവശ്ച്യുതമിവാമരം പ്രണേമുഃ പാണ്ഡവാ ഭീഷ്മം സാനുഗാഃ സഹ ചക്രിണാ 4
തത്ര ബ്രഹ്മർഷയഃ സർവേ ദേവർഷയശ്ച സത്തമ രാജർഷയശ്ച തത്രാസൻ ദ്രഷ്ടും ഭരതപുങ്ഗവം 5
പർവതോ നാരദോ ധൗമ്യോ ഭഗവാൻ ബാദരായണഃ ബൃഹദശ്വോ ഭരദ്വാജഃ സശിഷ്യോ രേണുകാസുതഃ 6
വസിഷ്ഠ ഇന്ദ്രപ്രമദസ്ത്രിതോ ഗൃത്സമദോസിതഃ കക്ഷീവാൻ ഗൗതമോത്രിശ്ച കൗശികോഥ സുദർശനഃ 7
അന്യേ ച മുനയോ ബ്രഹ്മൻ ബ്രഹ്മരാതാദയോമലാഃ ശിഷ്യൈരുപേതാ ആജഗ്മുഃ കശ്യപാങ്ഗിരസാദയഃ 8
താൻ സമേതാൻ മഹാഭാഗാനുപലഭ്യ വസൂത്തമഃ പൂജയാമാസ ധർമജ്ഞോ ദേശകാലവിഭാഗവിത് 9
കൃഷ്ണം ച തത്പ്രഭാവജ്ഞ ആസീനം ജഗദീശ്വരം ഹൃദിസ്ഥം പൂജയാമാസ മായയോപാത്തവിഗ്രഹം 10
പാണ്ഡുപുത്രാനുപാസീനാൻ പ്രശ്രയപ്രേമസങ്ഗതാൻ
അഭ്യാചഷ്ടാനുരാഗാശ്രൈരന്ധീഭൂതേന ചക്ഷുഷാ ൧൧11
അഹോ കഷ്ടമഹോന്യായ്യം യദ്യൂയം ധർമനന്ദനാഃ ജീവിതും നാർഹഥ ക്ലിഷ്ടം വിപ്രധർമാച്യുതാശ്രയാഃ ൧൨12
സംസ്ഥിതേതിരഥേ പാണ്ഡൗ പൃഥാ ബാലപ്രജാ വധൂഃ യുഷ്മത്കൃതേ ബഹൂൻ ക്ലേശാൻ പ്രാപ്താ തോകവതീ മുഹുഃ ൧൩13
സർവം കാലകൃതം മന്യേ ഭവതാം ച യദപ്രിയം സപാലോ യദ്വശേ ലോകോ വായോരിവ ഘനാവലിഃ ൧൪14
യത്ര ധർമസുതോ രാജാ ഗദാപാണിർവൃകോദരഃ കൃഷ്ണോസ്ത്രി ഗാണ്ഡിവം ചാപം സുഹൃത്കൃഷ്ണസ്തതോ വിപത് '൧൫15
ന ഹ്യസ്യ കർഹിചിദ്രാജൻ പുമാൻ വേദ വിധിത്സിതം യദ്വിജിജ്ഞാസയാ യുക്താ മുഹ്യന്തി കവയോപി ഹി ൧൬16
തസ്മാദിദം ദൈവതന്ത്രം വ്യവസ്യ ഭരതർഷഭ തസ്യാനുവിഹിതോനാഥാ നാഥ പാഹി പ്രജാഃ പ്രഭോ ൧൭17
ഏഷ വൈ ഭഗവാൻ സാക്ഷാദാദ്യോ
നാരായണ: പുമാൻ
മോഹയന്മായയാ ലോകം ഗൂഢശ്ചരതി വൃഷ്ണിഷു ൧൮
അസ്യാനുഭാവം ഭഗവാൻ വേദ ഗുഹ്യതമം ശിവഃ
ദേവർഷിർനാരദഃ സാക്ഷാദ്ഭഗവാൻ കപിലോ നൃപ ൧൯
യം മന്യസേ മാതുലേയം പ്രിയം മിത്രം സുഹൃത്തമം
അകരോഃ സചിവം ദൂതം സൗഹൃദാദഥ സാരഥിം ൨൦
സർവാത്മനഃ സമദൃശോ ഹ്യദ്വയസ്യാനഹങ്കൃതേഃ
തത്കൃതം മതിവൈഷമ്യം നിരവദ്യസ്യ ന ക്വചിത് ൨൧
തഥാപ്യേകാന്തഭക്തേഷു പശ്യ ഭൂപാനുകന്പിതം
യന്മേസൂംസ്ത്യജതഃ സാക്ഷാത്കൃഷ്ണോ ദർശനമാഗതഃ ൨൨
ഭക്ത്യാവേശ്യ മനോ യസ്മിൻ വാചാ യന്നാമ കീർതയൻ
ത്യജൻ കളേബരം യോഗീ മുച്യതേ കാമകർമഭിഃ ൨൩
സ ദേവദേവോ ഭഗവാൻ പ്രതീക്ഷതാം കളേബരം യാവദിദം ഹിനോമ്യഹം
പ്രസന്നഹാസാരുണലോചനോല്ലസന്മുഖാമ്ബുജോ ധ്യാനപഥശ്ചതുർഭുജഃ ൨൪
സൂത ഉവാച
യുധിഷ്ഠിരസ്തദാകർണ്യ ശയാനം ശരപഞ്ജരേ
അപൃച്ഛദ്വിവിധാന്ധർമാനൃഷീണാം ചാനുശൃണ്വതാം ൨൫
പുരുഷസ്വഭാവവിഹിതാൻ യഥാവർണം യഥാശ്രമം
വൈരാഗ്യരാഗോപാധിഭ്യാമാമ്നാതോഭയലക്ഷണാൻ ൨൬
ദാനധർമാൻ രാജധർമാൻ മോക്ഷധർമാൻ വിഭാഗശഃ
സ്ത്രീധർമാൻ ഭഗവദ്ധർമാൻ സമാസവ്യാസയോഗതഃ ൨൭
ധർമാർഥകാമമോക്ഷാംശ്ച സഹോപായാൻ യഥാ മുനേ
നാനാഖ്യാനേതിഹാസേഷു വർണയാമാസ തത്ത്വവിത് ൨൮
ധർമം പ്രവദതസ്തസ്യ സ കാലഃ പ്രത്യുപസ്ഥിതഃ
യോ യോഗിനശ്ഛന്ദ്രമൃത്യോർവാഞ്ഛിതസ്തൂത്തരായണഃ ൨൯
തദോപസംഹൃത്യ ഗിരഃ സഹസ്രണീർവിമുക്തസങ്ഗം മന ആദിപൂരുഷേ
കൃഷ്ണേ ലസത്പീതപടേ ചതുർഭുജേ പുരഃ സ്ഥിതേമീലിതദൃഗ്വ്യധാരയത് ൩൦
വിശുദ്ധയാ ധാരണയാ ഹതാശുഭസ്തദീക്ഷയൈവാശു ഗതായുധശ്രമഃ
നിവൃത്തസർവേന്ദ്രിയവൃത്തിവിഭ്രമസ്തുഷ്ടാവ ജന്യം വിസൃജഞ്ജനാർദനം ൩൧
ശ്രീഭീഷ്മ ഉവാച
ഇതി മതിരുപകൽപിതാ വിതൃഷ്ണാ ഭഗവതി സാത്വതപുങ്ഗവേ വിഭൂമ്നി
സ്വസുഖമുപഗതേ ക്വചിദ്വിഹർതും പ്രകൃതിമുപേയുഷി യദ്ഭവപ്രവാഹഃ ൩൨
ത്രിഭുവനകമനം തമാലവർണം രവികരഗൗരവരാമ്ബരം ദധാനേ
വപുരലകകുലാവൃതാനനാബ്ജം വിജയസഖേ രതിരസ്തു മേനവദ്യാ ൩൩
യുധി തുരഗരജോവിധൂമ്രവിഷ്വക്കചലുലിതശ്രമവാര്യലങ്കൃതാസ്യേ
മമ നിശിതശരൈർവിഭിദ്യമാനത്വചി വിലസത്കവചേസ്തു കൃഷ്ണ ആത്മാ ൩൪
സപദി സഖിവചോ നിശമ്യ മധ്യേ നിജപരയോർബലയോ രഥം നിവേശ്യ
സ്ഥിതവതി പരസൈനികായുരക്ഷ്ണാ ഹൃതവതി പാർഥസഖേ രതിർമമാസ്തു ൩൫
വ്യവഹിതപൃതനാമുഖം നിരീക്ഷ്യ സ്വജനവധാദ്വിമുഖസ്യ ദോഷബുദ്ധ്യാ
കുമതിമഹരദാത്മവിദ്യയാ യശ്ചരണരതിഃ പരമസ്യ തസ്യ മേസ്തു ൩൬
സ്വനിഗമമപഹായ മത്പ്രതിജ്ഞാമൃതമധികർതുമവപ്ലുതോ രഥസ്ഥഃ
ധൃതരഥചരണോഭ്യയാച്ചലദ്ഗുർഹരിരിവ ഹന്തുമിഭം ഗതോത്തരീയഃ ൩൭
ശിതവിശിഖഹതോ വിശീർണദംശഃ ക്ഷതജപരിപ്ലുത ആതതായിനോ മേ
പ്രസഭമഭിസസാര മദ്വധാർഥം സ ഭവതു മേ ഭഗവാൻ ഗതിർമുകുന്ദഃ ൩൮
വിജയരഥകുടുമ്ബ ആത്തതോത്രേ ധൃതഹയരശ്മിനി തച്ഛ്രിയേക്ഷണീയേ
ഭഗവതി രതിരസ്തു മേ മുമൂർഷോര്യമിഹ നിരീക്ഷ്യ ഹതാ ഗതാഃ സ്വരൂപം ൩൯
ലലിതഗതിവിലാസവൽഗുഹാസപ്രണയനിരീക്ഷണകൽപിതോരുമാനാഃ
കൃതമനുകൃതവത്യ ഉന്മദാന്ധാഃ പ്രകൃതിമഗൻ കില യസ്യ ഗോപവധ്വഃ ൪൦
മുനിഗണനൃപവര്യസംകുലേന്തഃസദസി യുധിഷ്ഠിരരാജസൂയ ഏഷാം
അർഹണമുപപേദ ഈക്ഷണീയോ മമ ദൃശിഗോചര ഏഷ ആവിരാത്മാ ൪൧
തമിമമഹമജം ശരീരഭാജാം ഹൃദി ഹൃദി ധിഷ്ഠിതമാത്മകൽപിതാനാം
പ്രതിദൃശമിവ നൈകധാർകമേകം സമധിഗതോസ്മി വിധൂതഭേദമോഹഃ ൪൨
സൂത ഉവാച
കൃഷ്ണ ഏവം ഭഗവതി മനോവാഗ്ദൃഷ്ടിവൃത്തിഭിഃ
ആത്മന്യാത്മാനമാവേശ്യ സോന്തഃശ്വാസ ഉപാരമത് ൪൩
സന്പദ്യമാനമാജ്ഞായ ഭീഷ്മം ബ്രഹ്മണി നിഷ്കലേ
സർവേ ബഭൂവുസ്തേ തൂഷ്ണീം വയാംസീവ ദിനാത്യയേ ൪൪
തത്ര ദുന്ദുഭയോ നേദുർദേവമാനവവാദിതാഃ
ശശംസുഃ സാധവോ രാജ്ഞാം ഖാത്പേതുഃ പുഷ്പവൃഷ്ടയഃ ൪൫
തസ്യ നിർഹരണാദീനി സന്പരേതസ്യ ഭാർഗവ
യുധിഷ്ഠിരഃ കാരയിത്വാ മുഹൂർതം ദുഃഖിതോഭവത് ൪൬
തുഷ്ടുവുർമുനയോ ഹൃഷ്ടാഃ കൃഷ്ണം തദ്ഗുഹ്യനാമഭിഃ
തതസ്തേ കൃഷ്ണഹൃദയാഃ സ്വാശ്രമാൻ പ്രയയുഃ പുനഃ ൪൭
തതോ യുധിഷ്ഠിരോ ഗത്വാ സഹകൃഷ്ണോ ഗജാഹ്വയം
പിതരം സാന്ത്വയാമാസ ഗാന്ധാരീം ച തപസ്വിനീം ൪൮
പിത്രാ ചാനുമതോ രാജാ വാസുദേവാനുമോദിതഃ
ചകാര രാജ്യം ധർമേണ പിതൃപൈതാമഹം വിഭുഃ ൪൯
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
യുധിഷ്ഠിരരാജ്യപ്രലമ്ഭോ നാമ നവമോധ്യായഃ