ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / സപ്തമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 7) / അദ്ധ്യായം 6
← സ്കന്ധം 7 : അദ്ധ്യായം 5 | സ്കന്ധം 7 : അദ്ധ്യായം 7 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / സപ്തമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 7) / അദ്ധ്യായം 6
[തിരുത്തുക]
പ്രഹ്ളാദ ഉവാച
കൌമാര ആചരേത്പ്രാജ്ഞോ ധർമ്മാൻ ഭാഗവതാനിഹ ।
ദുർല്ലഭം മാനുഷം ജൻമ തദപ്യധ്രുവമർത്ഥദം ॥ 1 ॥
യഥാ ഹി പുരുഷസ്യേഹ വിഷ്ണോഃ പാദോപസർപ്പണം ।
യദേഷ സർവ്വഭൂതാനാം പ്രിയ ആത്മേശ്വരഃ സുഹൃത് ॥ 2 ॥
സുഖമൈന്ദ്രിയകം ദൈത്യാ ദേഹയോഗേന ദേഹിനാം ।
സർവ്വത്ര ലഭ്യതേ ദൈവാദ് യഥാ ദുഃഖമയത്നതഃ ॥ 3 ॥
തത്പ്രയാസോ ന കർത്തവ്യോ യത ആയുർവ്യയഃ പരം ।
ന തഥാ വിന്ദതേ ക്ഷേമം മുകുന്ദചരണാംബുജം ॥ 4 ॥
തതോ യതേത കുശലഃ ക്ഷേമായ ഭയമാശ്രിതഃ ।
ശരീരം പൌരുഷം യാവന്ന വിപദ്യേത പുഷ്കലം ॥ 5 ॥
പുംസോ വർഷശതം ഹ്യായുസ്തദർദ്ധം ചാജിതാത്മനഃ ।
നിഷ്ഫലം യദസൌ രാത്ര്യാം ശേതേഽന്ധം പ്രാപിതസ്തമഃ ॥ 6 ॥
മുഗ്ദ്ധസ്യ ബാല്യേ കൌമാരേ ക്രീഡതോ യാതി വിംശതിഃ ।
ജരയാ ഗ്രസ്തദേഹസ്യ യാത്യകൽപസ്യ വിംശതിഃ ॥ 7 ॥
ദുരാപൂരേണ കാമേന മോഹേന ച ബലീയസാ ।
ശേഷം ഗൃഹേഷു സക്തസ്യ പ്രമത്തസ്യാപയാതി ഹി ॥ 8 ॥
കോ ഗൃഹേഷു പുമാൻ സക്തമാത്മാനമജിതേന്ദ്രിയഃ ।
സ്നേഹപാശൈർദൃഢൈർബ്ബദ്ധമുത്സഹേത വിമോചിതും ॥ 9 ॥
കോ ന്വർത്ഥതൃഷ്ണാം വിസൃജേത്പ്രാണേഭ്യോഽപി യ ഈപ്സിതഃ ।
യം ക്രീണാത്യസുഭിഃ പ്രേഷ്ഠൈസ്തസ്കരഃ സേവകോ വണിക് ॥ 10 ॥
കഥം പ്രിയായാ അനുകമ്പിതായാഃ
സംഗം രഹസ്യം രുചിരാംശ്ച മന്ത്രാൻ ।
സുഹൃത്സു ച സ്നേഹസിതഃ ശിശൂനാം
കളാക്ഷരാണാമനുരക്തചിത്തഃ ॥ 11 ॥
പുത്രാൻ സ്മരംസ്താ ദുഹിതൄർഹൃദയ്യാ
ഭ്രാതൄൻ സ്വസൄർവാ പിതരൌ ച ദീനൌ ।
ഗൃഹാൻ മനോജ്ഞോരുപരിച്ഛദാംശ്ച
വൃത്തീശ്ച കുല്യാഃ പശുഭൃത്യവർഗ്ഗാൻ ॥ 12 ॥
ത്യജേത കോശസ്കൃദിവേഹമാനഃ
കർമ്മാണി ലോഭാദവിതൃപ്തകാമഃ ।
ഔപസ്ഥ്യജൈഹ്വ്യം ബഹു മന്യമാനഃ
കഥം വിരജ്യേത ദുരന്തമോഹഃ ॥ 13 ॥
കുടുംബപോഷായ വിയന്നിജായുർ
ന്ന ബുധ്യതേഽർത്ഥം വിഹതം പ്രമത്തഃ ।
സർവ്വത്ര താപത്രയദുഃഖിതാത്മാ
നിർവ്വിദ്യതേ ന സ്വകുടുംബരാമഃ ॥ 14 ॥
വിത്തേഷു നിത്യാഭിനിവിഷ്ടചേതാ
വിദ്വാംശ്ച ദോഷം പരവിത്തഹർത്തുഃ ।
പ്രേത്യേഹ ചാഥാപ്യജിതേന്ദ്രിയസ്ത-
ദശാന്തകാമോ ഹരതേ കുടുംബീ ॥ 15 ॥
വിദ്വാനപീത്ഥം ദനുജാഃ കുടുംബം
പുഷ്ണൻ സ്വലോകായ ന കൽപതേ വൈ ।
യഃ സ്വീയപാരക്യവിഭിന്നഭാവ-
സ്തമഃ പ്രപദ്യേത യഥാ വിമൂഢഃ ॥ 16 ॥
യതോ ന കശ്ചിത്ക്വ ച കുത്രചിദ് വാ
ദീനഃ സ്വമാത്മാനമലം സമർത്ഥഃ ।
വിമോചിതും കാമദൃശാം വിഹാര-
ക്രീഡാമൃഗോ യന്നിഗഡോ വിസർഗ്ഗഃ ॥ 17 ॥
തതോ വിദൂരാത്പരിഹൃത്യ ദൈത്യാ
ദൈത്യേഷു സംഗം വിഷയാത്മകേഷു ।
ഉപേത നാരായണമാദിദേവം
സ മുക്തസംഗൈരിഷിതോഽപവർഗ്ഗഃ ॥ 18 ॥
ന ഹ്യച്യുതം പ്രീണയതോ ബഹ്വായാസോഽസുരാത്മജാഃ ।
ആത്മത്വാത് സർവഭൂതാനാം സിദ്ധത്വാദിഹ സർവ്വതഃ ॥ 19 ॥
പരാവരേഷു ഭൂതേഷു ബ്രഹ്മാന്തസ്ഥാവരാദിഷു ।
ഭൌതികേഷു വികാരേഷു ഭൂതേഷ്വഥ മഹത്സു ച ॥ 20 ॥
ഗുണേഷു ഗുണസാമ്യേ ച ഗുണവ്യതികരേ തഥാ ।
ഏക ഏവ പരോ ഹ്യാത്മാ ഭഗവാനീശ്വരോഽവ്യയഃ ॥ 21 ॥
പ്രത്യഗാത്മസ്വരൂപേണ ദൃശ്യരൂപേണ ച സ്വയം ।
വ്യാപ്യവ്യാപകനിർദ്ദേശ്യോ ഹ്യനിർദ്ദേശ്യോഽവികൽപിതഃ ॥ 22 ॥
കേവലാനുഭവാനന്ദസ്വരൂപഃ പരമേശ്വരഃ ।
മായയാന്തർഹിതൈശ്വര്യ ഈയതേ ഗുണസർഗ്ഗയാ ॥ 23 ॥
തസ്മാത് സർവ്വേഷു ഭൂതേഷു ദയാം കുരുത സൌഹൃദം ।
ആസുരം ഭാവമുൻമുച്യ യയാ തുഷ്യത്യധോക്ഷജഃ ॥ 24 ॥
തുഷ്ടേ ച തത്ര കിമലഭ്യമനന്ത ആദ്യേ
കിം തൈർഗ്ഗുണവ്യതികരാദിഹ യേ സ്വസിദ്ധാഃ ।
ധർമ്മാദയഃ കിമഗുണേന ച കാങ്ക്ഷിതേന
സാരംജുഷാം ചരണയോരുപഗായതാം നഃ ॥ 25 ॥
ധർമ്മാർത്ഥകാമ ഇതി യോഽഭിഹിതസ്ത്രിവർഗ്ഗ
ഈക്ഷാ ത്രയീ നയദമൌ വിവിധാ ച വാർത്താ ।
മന്യേ തദേതദഖിലം നിഗമസ്യ സത്യം
സ്വാത്മാർപ്പണം സ്വസുഹൃദഃ പരമസ്യ പുംസഃ ॥ 26 ॥
ജ്ഞാനം തദേതദമലം ദുരവാപമാഹ
നാരായണോ നരസഖഃ കില നാരദായ ।
ഏകാന്തിനാം ഭഗവതസ്തദകിഞ്ചനാനാം
പാദാരവിന്ദരജസാഽഽപ്ലുതദേഹിനാം സ്യാത് ॥ 27 ॥
ശ്രുതമേതൻമയാ പൂർവ്വം ജ്ഞാനം വിജ്ഞാനസംയുതം ।
ധർമ്മം ഭാഗവതം ശുദ്ധം നാരദാദ്ദേവദർശനാത് ॥ 28 ॥
ദൈത്യപുത്രാ ഊചുഃ
പ്രഹ്ളാദ ത്വം വയം ചാപി നർത്തേഽന്യം വിദ്മഹേ ഗുരും ।
ഏതാഭ്യാം ഗുരുപുത്രാഭ്യാം ബാലാനാമപി ഹീശ്വരൌ ॥ 29 ॥
ബാലസ്യാന്തഃപുരസ്ഥസ്യ മഹത്സംഗോ ദുരന്വയഃ ।
ഛിന്ധി നഃ സംശയം സൗമ്യ സ്യാച്ചേദ്വിശ്രംഭകാരണം ॥ 30 ॥