ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 4

← സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 3 ‌

സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 5 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 4

വ്യാസ ഉവാച

ഇതി ബ്രുവാണം സംസ്തൂയ മുനീനാം ദീർഘസത്രിണാം ।
വൃദ്ധഃ കുലപതിഃ സൂതം ബഹ്വൃചശ്ശൌനകോഽബ്രവീത് ॥ 1 ॥

ശൌനക ഉവാച

സൂത! സൂത! മഹാഭാഗ! വദ നോ വദതാം വര! ।
കഥാം ഭാഗവതീം പുണ്യാം യദാഹ ഭഗവാൻ ശുകഃ ॥ 2 ॥

കസ്മിൻ യുഗേ പ്രവൃത്തേയം സ്ഥാനേ വാ കേന ഹേതുനാ ।
കുതഃ സംചോദിതഃ കൃഷ്ണഃ കൃതവാൻ സംഹിതാം മുനിഃ ॥ 3 ॥

തസ്യ പുത്രോ മഹായോഗീ സമദൃങ്നിർവികൽപകഃ ।
ഏകാന്തമതിരുന്നിദ്രോ ഗൂഢോ മൂഢ ഇവേയതേ ॥ 4 ॥

     ദൃഷ്ട്വാനുയാന്തമൃഷിമാത്മജമപ്യനഗ്നം
          ദേവ്യോ ഹ്രിയാ പരിദധുർന്ന സുതസ്യ ചിത്രം ।
     തദ്വീക്ഷ്യ പൃച്ഛതി മുനൌ ജഗദുസ്തവാസ്തി
          സ്ത്രീപുംഭിദാ ന തു സുതസ്യ വിവിക്തദൃഷ്ടേഃ ॥ 5 ॥

കഥമാലക്ഷിതഃ പൌരൈഃ സമ്പ്രാപ്തഃ കുരുജാങ്ഗലാൻ ।
ഉന്മത്തമൂകജഡവദ്വിചരൻ ഗജസാഹ്വയേ ॥ 6 ॥

കഥം വാ പാണ്ഡവേയസ്യ രാജർഷേർമ്മുനിനാ സഹ ।
സംവാദഃ സമഭൂത്താത യത്രൈഷാ സാത്വതീ ശ്രുതിഃ ॥ 7 ॥

സ ഗോദോഹനമാത്രം ഹി ഗൃഹേഷു ഗൃഹമേധിനാം ।
അവേക്ഷതേ മഹാഭാഗസ്തീർത്ഥീകുർവംസ്തദാശ്രമം ॥ 8 ॥

അഭിമന്യുസുതം സൂത പ്രാഹുർഭാഗവതോത്തമം ।
തസ്യ ജന്മ മഹാശ്ചര്യം കർമ്മാണി ച ഗൃണീഹി നഃ ॥ 9 ॥

സ സമ്രാട് കസ്യ വാ ഹേതോഃ പാണ്ഡൂനാം മാനവർധനഃ ।
പ്രായോപവിഷ്ടോ ഗംഗായാമനാദൃത്യാധിരാട് ശ്രിയം ॥ 10 ॥

     നമന്തി യത്പാദനികേതമാത്മന-
          ശ്ശിവായ ഹാനീയ ധനാനി ശത്രവഃ ।
     കഥം സ വീരഃ ശ്രിയമങ്ഗ! ദുസ്ത്യജാം
          യുവൈഷതോത്‌സ്രഷ്ടുമഹോ സഹാസുഭിഃ ॥ 11 ॥

     ശിവായ ലോകസ്യ ഭവായ ഭൂതയേ
          യ ഉത്തമശ്ലോകപരായണാ ജനാഃ ।
     ജീവന്തി നാത്മാർത്ഥമസൌ പരാശ്രയം
          മുമോച നിർവ്വിദ്യ കുതഃ കളേബരം ॥ 12 ॥

തത്‌സർവ്വം നസ്സമാചക്ഷ്വ പൃഷ്ടോ യദിഹ കിംചന ।
മന്യേ ത്വാം വിഷയേ വാചാം സ്നാതമന്യത്ര ഛാന്ദസാത് ॥ 13 ॥

സൂത ഉവാച

ദ്വാപരേ സമനുപ്രാപ്തേ തൃതീയേ യുഗപര്യയേ ।
ജാതഃ പരാശരാദ്‌യോഗീ വാസവ്യാം കലയാ ഹരേഃ ॥ 14 ॥

സ കദാചിത്‌സരസ്വത്യാ ഉപസ്പൃശ്യ ജലം ശുചിഃ ।
വിവിക്തദേശ ആസീന ഉദിതേ രവിമണ്ഡലേ ॥ 15 ॥

പരാവരജ്ഞസ്സഋഷിഃ കാലേനാവ്യക്തരംഹസാ ।
യുഗധർമ്മവ്യതികരം പ്രാപ്തം ഭുവി യുഗേ യുഗേ ॥ 16 ॥

ഭൌതികാനാം ച ഭാവാനാം ശക്തിഹ്രാസം ച തത്കൃതം ।
അശ്രദ്ദധാനാൻ നിസ്സത്വാൻ ദുർമ്മേധാൻ ഹ്രസിതായുഷഃ ॥ 17 ॥

ദുർഭഗാംശ്ച ജനാൻ വീക്ഷ്യ മുനിർദ്ദിവ്യേന ചക്ഷുഷാ ।
സർവ്വവർണ്ണാശ്രമാണാം യദ്ദധ്യൌ ഹിതമമോഘദൃക് ॥ 18 ॥

ചാതുർഹോത്രം കർമ്മ ശുദ്ധം പ്രജാനാം വീക്ഷ്യ വൈദികം ।
വ്യദധാദ്യജ്ഞസന്തത്യൈ വേദമേകം ചതുർവ്വിധം ॥ 19 ॥

ഋഗ്യജുസ്സാമാഥർവാഖ്യാ വേദാശ്ചത്വാര ഉദ്ധൃതാഃ ।
ഇതിഹാസപുരാണം ച പഞ്ചമോ വേദ ഉച്യതേ ॥ 20 ॥

തത്രർഗ്വേദധരഃ പൈലസ്സാമഗോ ജൈമിനിഃ കവിഃ ।
വൈശമ്പായന ഏവൈകോ നിഷ്ണാതോ യജുഷാമുത ॥ 21 ॥

അഥർവാങ്ഗിരസാമാസീത്സുമന്തുർദ്ദാരുണോ മുനിഃ ।
ഇതിഹാസപുരാണാനാം പിതാ മേ രോമഹർഷണഃ ॥ 22 ॥

ത ഏത ഋഷയോ വേദം സ്വം സ്വം വ്യസ്യന്നനേകധാ ।
ശിഷ്യൈഃ പ്രശിഷ്യൈസ്തച്ഛിഷ്യൈർവേദാസ്തേ ശാഖിനോഽഭവൻ ॥ 23 ॥

ത ഏവ വേദാ ദുർമ്മേധൈർദ്ധാര്യന്തേ പുരുഷൈർയഥാ ।
ഏവം ചകാര ഭഗവാൻ വ്യാസഃ കൃപണവത്സലഃ ॥ 24 ॥

സ്ത്രീശൂദ്രദ്വിജബന്ധൂനാം ത്രയീ ന ശ്രുതിഗോചരാ ।
കർമ്മശ്രേയസി മൂഢാനാം ശ്രേയ ഏവം ഭവേദിഹ ।
ഇതി ഭാരതമാഖ്യാനം കൃപയാ മുനിനാ കൃതം ॥ 25 ॥

ഏവം പ്രവൃത്തസ്യ സദാ ഭൂതാനാം ശ്രേയസി ദ്വിജാഃ ।
സർവ്വാത്മകേനാപി യദാ നാതുഷ്യദ്ധൃദയം തതഃ ॥ 26 ॥

നാതിപ്രസീദദ്ധൃദയ്സ്സരസ്വത്യാസ്തടേ ശുചൌ ।
വിതർക്കയൻ വിവിക്തസ്ഥ ഇദം ചോവാച ധർമ്മവിത് ॥ 27 ॥

ധൃതവ്രതേന ഹി മയാ ഛന്ദാംസി ഗുരവോഽഗ്നയഃ ।
മാനിതാ നിർവ്യളീകേന ഗൃഹീതം ചാനുശാസനം ॥ 28 ॥

ഭാരതവ്യപദേശേന ഹ്യാമ്നായാർത്ഥശ്ച ദർശിതഃ ।
ദൃശ്യതേ യത്ര ധർമ്മാദി സ്ത്രീശൂദ്രാദിഭിരപ്യുത ॥ 29 ॥

തഥാപി ബത മേ ദൈഹ്യോ ഹ്യാത്മാ ചൈവാത്മനാ വിഭുഃ ।
അസമ്പന്ന ഇവാഭാതി ബ്രഹ്മവർചസ്യസത്തമഃ ॥ 30 ॥

കിം വാ ഭാഗവതാ ധർമ്മാ ന പ്രായേണ നിരൂപിതാഃ ।
പ്രിയാഃ പരമഹംസാനാം ത ഏവ ഹ്യച്യുതപ്രിയാഃ ॥ 31 ॥

തസ്യൈവം ഖിലമാത്മാനം മന്യമാനസ്യ ഖിദ്യതഃ ।
കൃഷ്ണസ്യ നാരദോഽഭ്യാഗാദാശ്രമം പ്രാഗുദാഹൃതം ॥ 32 ॥

തമഭിജ്ഞായ സഹസാ പ്രത്യുത്ഥായാഗതം മുനിഃ ।
പൂജയാമാസ വിധിവന്നാരദം സുരപൂജിതം ॥ 33 ॥