ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 11
| ← സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 10 | സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 12 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 11
[തിരുത്തുക]
സൂത ഉവാച
ആനർത്താൻ സ ഉപവ്രജ്യ സ്വൃദ്ധാൻ ജനപദാൻ സ്വകാൻ ।
ദധ്മൌ ദരവരം തേഷാം വിഷാദം ശമയന്നിവ ॥ 1 ॥
സ ഉച്ചകാശേ ധവളോദരോ ദരോഽ-
പ്യുരുക്രമസ്യാധരശോണശോണിമാ ।
ദാധ്മായമാനഃ കരകഞ്ജസമ്പുടേ
യഥാബ്ജഷണ്ഡേ കളഹംസ ഉത്സ്വനഃ ॥ 2 ॥
തമുപശ്രുത്യ നിനദം ജഗദ്ഭയഭയാവഹം ।
പ്രത്യുദ്യയുഃ പ്രജാസ്സർവ്വാ ഭർത്തൃദർശനലാലസാഃ ॥ 3 ॥
തത്രോപനീതബലയോ രവേർദ്ദീപമിവാദൃതാഃ ।
ആത്മാരാമം പൂർണ്ണകാമം നിജലാഭേന നിത്യദാ ॥ 4 ॥
പ്രീത്യുത്ഫുല്ലമുഖാഃ പ്രോചുർഹർഷഗദ്ഗദയാ ഗിരാ ।
പിതരം സർവ്വസുഹൃദമവിതാരമിവാർഭകാഃ ॥ 5 ॥
നതാഃ സ്മ തേ നാഥ സദാങ്ഘ്രിപങ്കജം
വിരിഞ്ചവൈരിഞ്ച്യസുരേന്ദ്രവന്ദിതം ।
പരായണം ക്ഷേമമിഹേച്ഛതാം പരം
ന യത്ര കാലഃ പ്രഭവേത്പരഃ പ്രഭുഃ ॥ 6 ॥
ഭവായ നസ്ത്വം ഭവ വിശ്വഭാവന
ത്വമേവ മാതാഥ സുഹൃത്പതിഃ പിതാ ।
ത്വം സദ്ഗുരുർന്നഃ പരമം ച ദൈവതം
യസ്യാനുവൃത്ത്യാ കൃതിനോ ബഭൂവിമ ॥ 7 ॥
അഹോ സനാഥാ ഭവതാ സ്മ യദ്വയം
ത്രൈവിഷ്ടപാനാമപി ദൂരദർശനം ।
പ്രേമസ്മിതസ്നിഗ്ധനിരീക്ഷണാനനം
പശ്യേമ രൂപം തവ സർവ്വസൌഭഗം ॥ 8 ॥
യർഹ്യംബുജാക്ഷാപസസാര ഭോ ഭവാൻ
കുരൂൻ മധൂൻ വാഥ സുഹൃദ്ദിദൃക്ഷയാ ।
തത്രാബ്ദകോടിപ്രതിമഃ ക്ഷണോ ഭവേദ്-
രവിം വിനാക്ഷ്ണോരിവ നസ്തവാച്യുത ॥ 9 ॥
ഇതി ചോദീരിതാ വാചഃ പ്രജാനാം ഭക്തവത്സലഃ ।
ശൃണ്വാനോഽനുഗ്രഹം ദൃഷ്ട്യാ വിതന്വൻ പ്രാവിശത്പുരീം ॥ 10 ॥
മധുഭോജദശാർഹാർഹകുകുരാന്ധകവൃഷ്ണിഭിഃ ।
ആത്മതുല്യബലൈർഗുപ്താം നാഗൈർഭോഗവതീമിവ ॥ 11 ॥
സർവർത്തുസർവ്വവിഭവപുണ്യവൃക്ഷലതാശ്രമൈഃ ।
ഉദ്യാനോപവനാരാമൈർവൃതപദ്മാകരശ്രിയം ॥ 12 ॥
ഗോപുരദ്വാരമാർഗ്ഗേഷു കൃതകൌതുകതോരണാം ।
ചിത്രധ്വജപതാകാഗ്രൈരന്തഃ പ്രതിഹതാതപാം ॥ 13 ॥
സമ്മാർജ്ജിതമഹാമാർഗ്ഗരത്ഥ്യാപണകചത്വരാം ।
സിക്താം ഗന്ധജലൈരുപ്താം ഫലപുഷ്പാക്ഷതാങ്കുരൈഃ ॥ 14 ॥
ദ്വാരി ദ്വാരി ഗൃഹാണാം ച ദധ്യക്ഷതഫലേക്ഷുഭിഃ ।
അലംകൃതാം പൂർണ്ണകുംഭൈർബ്ബലിഭിർധൂപദീപകൈഃ ॥ 15 ॥
നിശമ്യ പ്രേഷ്ഠമായാന്തം വസുദേവോ മഹാമനാഃ ।
അക്രൂരശ്ചോഗ്രസേനശ്ച രാമശ്ചാദ്ഭുതവിക്രമഃ ॥ 16 ॥
പ്രദ്യുമ്‌നശ്ചാരുദേഷ്ണശ്ച സാംബോ ജാംബവതീസുതഃ ।
പ്രഹർഷവേഗോച്ഛ്വസിതശയനാസനഭോജനാഃ ॥ 17 ॥
വാരണേന്ദ്രം പുരസ്കൃത്യ ബ്രാഹ്മണൈഃ സസുമംഗളൈഃ ।
ശംഖതൂര്യനിനാദേന ബ്രഹ്മഘോഷേണ ചാദൃതാഃ ।
പ്രത്യുജ്ജഗ്മൂ രഥൈർഹൃഷ്ടാഃ പ്രണയാഗതസാധ്വസാഃ ॥ 18 ॥
വാരമുഖ്യാശ്ച ശതശോ യാനൈസ്തദ്ദർശനോത്സുകാഃ ।
ലസത്കുണ്ഡലനിർഭാതകപോലവദനശ്രിയഃ ॥ 19 ॥
നടനർത്തകഗന്ധർവ്വാഃ സൂതമാഗധവന്ദിനഃ ।
ഗായന്തി ചോത്തമശ്ലോകചരിതാന്യദ്ഭുതാനി ച ॥ 20 ॥
ഭഗവാംസ്തത്ര ബന്ധൂനാം പൌരാണാമനുവർത്തിനാം ।
യഥാവിധ്യുപസങ്ഗമ്യ സർവ്വേഷാം മാനമാദധേ ॥ 21 ॥
പ്രഹ്വാഭിവാദനാശ്ലേഷകരസ്പർശസ്മിതേക്ഷണൈഃ ।
ആശ്വാസ്യ ചാശ്വപാകേഭ്യോ വരൈശ്ചാഭിമതൈർവിഭുഃ ॥ 22 ॥
സ്വയം ച ഗുരുഭിർവിപ്രൈഃ സദാരൈഃ സ്ഥവിരൈരപി ।
ആശീർഭിർ യുജ്യമാനോഽന്യൈർവ്വന്ദിഭിശ്ചാവിശത്പുരം ॥ 23 ॥
രാജമാർഗ്ഗം ഗതേ കൃഷ്ണേ ദ്വാരകായാഃ കുലസ്ത്രിയഃ ।
ഹർമ്മ്യാണ്യാരുരുഹുർവിപ്രാസ്തദീക്ഷണമഹോത്സവാഃ ॥ 24 ॥
നിത്യം നിരീക്ഷമാണാനാം യദപി ദ്വാരകൌകസാം ।
ന വിതൃപ്യന്തി ഹി ദൃശഃ ശ്രിയോ ധാമാങ്ഗമച്യുതം ॥ 25 ॥
ശ്രിയോ നിവാസോ യസ്യോരഃ പാനപാത്രം മുഖം ദൃശാം ।
ബാഹവോ ലോകപാലാനാം സാരങ്ഗാണാം പദാംബുജം ॥ 26 ॥
സിതാതപത്രവ്യജനൈരുപസ്കൃതഃ
പ്രസൂനവർഷൈരഭിവർഷിതഃ പഥി ।
പിശങ്ഗവാസാ വനമാലയാ ബഭൌ
ഘനോ യഥാർക്കോഡുപചാപവൈദ്യുതൈഃ ॥ 27 ॥
പ്രവിഷ്ടസ്തു ഗൃഹം പിത്രോഃ പരിഷ്വക്തഃ സ്വമാതൃഭിഃ ।
വവന്ദേ ശിരസാ സപ്ത ദേവകീപ്രമുഖാ മുദാ ॥ 28 ॥
താഃ പുത്രമങ്കമാരോപ്യ സ്നേഹസ്നുതപയോധരാഃ ।
ഹർഷവിഹ്വലിതാത്മാനസ്സിഷിചുർന്നേത്രജൈർജ്ജലൈഃ ॥ 29 ॥
അഥാവിശത്‌സ്വഭവനം സർവ്വകാമമനുത്തമം ।
പ്രാസാദാ യത്ര പത്നീനാം സഹസ്രാണി ച ഷോഡശ ॥ 30 ॥
പത്ന്യഃ പതിം പ്രോഷ്യ ഗൃഹാനുപാഗതം
വിലോക്യ സഞ്ജാതമനോമഹോത്സവാഃ ।
ഉത്തസ്ഥുരാരാത്സഹസാഽഽസനാശയാത്-
സാകം വ്രതൈർവ്രീഡിതലോചനാനനാഃ ॥ 31 ॥
തമാത്മജൈർദൃഷ്ടിഭിരന്തരാത്മനാ
ദുരന്തഭാവാഃ പരിരേഭിരേ പതിം ।
നിരുദ്ധമപ്യാസ്രവദംബുനേത്രയോർ-
വിലജ്ജതീനാം ഭൃഗുവര്യ! വൈക്ലവാത് ॥ 32 ॥
യദ്യപ്യസൌ പാർശ്വഗതോ രഹോഗത-
സ്തഥാപി തസ്യാംഘ്രിയുഗം നവം നവം ।
പദേ പദേ കാ വിരമേത തത്പദാ-
ച്ചലാപി യച്ഛ്രീർന്ന ജഹാതി കർഹിചിത് ॥ 33 ॥
ഏവം നൃപാണാം ക്ഷിതിഭാരജൻമനാ-
മക്ഷൌഹിണീഭിഃ പരിവൃത്തതേജസാം ।
വിധായ വൈരം ശ്വസനോ യഥാനലം
മിഥോ വധേനോപരതോ നിരായുധഃ ॥ 34 ॥
സ ഏഷ നരലോകേഽസ്മിന്നവതീർണ്ണഃ സ്വമായയാ ।
രേമേ സ്ത്രീരത്നകൂടസ്ഥോ ഭഗവാൻ പ്രാകൃതോ യഥാ ॥ 35 ॥
ഉദ്ദാമഭാവപിശുനാമലവൽഗുഹാസ-
വ്രീഡാവലോകനിഹതോ മദനോഽപി യാസാം ।
സമ്മുഹ്യ താപമജഹാത്പ്രമദോത്തമാസ്താ
യസ്യേന്ദ്രിയം വിമഥിതും കുഹകൈർന്ന ശേകുഃ ॥ 36 ॥
തമയം മന്യതേ ലോകോ ഹ്യസംഗമപി സംഗിനം ।
ആത്മൌപമ്യേന മനുജം വ്യാപൃണ്വാനം യതോഽബുധഃ ॥ 37 ॥
ഏതദീശനമീശസ്യ പ്രകൃതിസ്ഥോഽപി തദ്ഗുണൈഃ ।
ന യുജ്യതേ സദാഽഽത്മസ്ഥൈർ യഥാ ബുദ്ധിസ്തദാശ്രയാ ॥ 38 ॥
തം മേനിരേഽബലാ മൂഢാഃ സ്ത്രൈണം ചാനുവ്രതം രഹഃ ।
അപ്രമാണവിദോ ഭർത്തുരീശ്വരം മതയോ യഥാ ॥ 39 ॥