ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 10

← സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 9 ‌

സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 11 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 10

ശൌനക ഉവാച

     ഹത്വാ സ്വരിക്ഥസ്പൃധ ആതതായിനോ
          യുധിഷ്ഠിരോ ധർമ്മഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ ।
     സഹാനുജൈഃ പ്രത്യവരുദ്ധഭോജനഃ
          കഥം പ്രവൃത്തഃ കിമകാരഷീത്തതഃ ॥ 1 ॥

സൂത ഉവാച

     വംശം കുരോർവംശദവാഗ്നിനിർഹൃതം
          സംരോഹയിത്വാ ഭവഭാവനോ ഹരിഃ ।
     നിവേശയിത്വാ നിജരാജ്യ ഈശ്വരോ
          യുധിഷ്ഠിരം പ്രീതമനാ ബഭൂവ ഹ ॥ 2 ॥

     നിശമ്യ ഭീഷ്മോക്തമഥാച്യുതോക്തം
          പ്രവൃത്തവിജ്ഞാനവിധൂതവിഭ്രമഃ ।
     ശശാസ ഗാമിന്ദ്ര ഇവാജിതാശ്രയഃ
          പരിധ്യുപാന്താമനുജാനുവർത്തിതഃ ॥ 3 ॥

കാമം വവർഷ പർജ്ജന്യസ്സർവ്വകാമദുഘാ മഹീ ।
സിഷിചുഃ സ്മ വ്രജാൻ ഗാവഃ പയസോധസ്വതീർമ്മുദാ ॥ 4 ॥

നദസ്സമുദ്രാ ഗിരയസ്സവനസ്പതിവീരുധഃ ।
ഫലന്ത്യോഷധയസ്സർവ്വാഃ കാമമന്വൃതു തസ്യ വൈ ॥ 5 ॥

നാധയോ വ്യാധയഃ ക്ലേശാ ദൈവഭൂതാത്മഹേതവഃ ।
അജാതശത്രാവഭവൻ ജന്തൂനാം രാജ്ഞി കർഹിചിത് ॥ 6 ॥

ഉഷിത്വാ ഹാസ്തിനപുരേ മാസാൻ കതിപയാൻ ഹരിഃ ।
സുഹൃദാം ച വിശോകായ സ്വസുശ്ച പ്രിയകാമ്യയാ ॥ 7 ॥

ആമന്ത്ര്യ ചാഭ്യനുജ്ഞാതഃ പരിഷ്വജ്യാഭിവാദ്യ തം ।
ആരുരോഹ രഥം കൈശ്ചിത്പരിഷ്വക്തോഽഭിവാദിതഃ ॥ 8 ॥

സുഭദ്രാ ദ്രൌപദീ കുന്തീ വിരാടതനയാ തഥാ ।
ഗാന്ധാരീ ധൃതരാഷ്ട്രശ്ച യുയുത്സുർഗ്ഗൗതമോ യമൌ ॥ 9 ॥

വൃകോദരശ്ച ധൗമ്യശ്ച സ്ത്രിയോ മത്സ്യസുതാദയഃ ।
ന സേഹിരേ വിമുഹ്യന്തോ വിരഹം ശാർങ്ഗധന്വനഃ ॥ 10 ॥

സത്സങ്ഗാൻമുക്തദുസ്സങ്ഗോ ഹാതും നോത്സഹതേ ബുധഃ ।
കീർത്ത്യമാനം യശോ യസ്യ സകൃദാകർണ്യ രോചനം ॥ 11 ॥

തസ്മിൻ ന്യസ്തധിയഃ പാർത്ഥാസ്സഹേരൻ വിരഹം കഥം ।
ദർശനസ്പർശസല്ലാപശയനാസനഭോജനൈഃ ॥ 12 ॥

സർവ്വേ തേഽനിമിഷൈരക്ഷൈസ്തമനുദ്രുതചേതസഃ ।
വീക്ഷന്തഃ സ്നേഹസംബദ്ധാ വിചേലുസ്തത്ര തത്ര ഹ ॥ 13 ॥

ന്യരുന്ധന്നുദ്ഗലദ്ബാഷ്പമൌത്കണ്ഠ്യാദ്ദേവകീസുതേ ।
നിര്യാത്യഗാരാന്നോഽഭദ്രമിതി സ്യാദ്ബാന്ധവസ്ത്രിയഃ ॥ 14 ॥

മൃദംഗശംഖഭേര്യശ്ച വീണാപണവഗോമുഖാഃ ।
ധുന്ധുര്യാനകഘണ്ടാദ്യാ നേദുർദ്ദുന്ദുഭയസ്തഥാ ॥ 15 ॥

പ്രാസാദശിഖരാരൂഢാഃ കുരുനാര്യോ ദിദൃക്ഷയാ ।
വവൃഷുഃ കുസുമൈഃ കൃഷ്ണം പ്രേമവ്രീഡാസ്മിതേക്ഷണാഃ ॥ 16 ॥

സിതാതപത്രം ജഗ്രാഹ മുക്താദാമവിഭൂഷിതം ।
രത്നദണ്ഡം ഗുഡാകേശഃ പ്രിയഃ പ്രിയതമസ്യ ഹ ॥ 17 ॥

ഉദ്ധവസ്സാത്യകിശ്ചൈവ വ്യജനേ പരമാദ്ഭുതേ ।
വികീര്യമാണഃ കുസുമൈ രേജേ മധുപതിഃ പഥി ॥ 18 ॥

അശ്രൂയന്താശിഷസ്സത്യാസ്തത്ര തത്ര ദ്വിജേരിതാഃ ।
നാനുരൂപാനുരൂപാശ്ച നിർഗ്ഗുണസ്യ ഗുണാത്മനഃ ॥ 19 ॥

അന്യോന്യമാസീത് സഞ്ജൽപ ഉത്തമശ്ലോകചേതസാം ।
കൌരവേന്ദ്രപുരസ്ത്രീണാം സർവ്വശ്രുതിമനോഹരഃ ॥ 20 ॥

     സ വൈ കിലായം പുരുഷഃ പുരാതനോ
          യ ഏക ആസീദവിശേഷ ആത്മനി ।
     അഗ്രേ ഗുണേഭ്യോ ജഗദാത്മനീശ്വരേ
          നിമീലിതാത്മൻ നിശി സുപ്തശക്തിഷു ॥ 21 ॥

     സ ഏവ ഭൂയോ നിജവീര്യചോദിതാം
          സ്വജീവമായാം പ്രകൃതിം സിസൃക്ഷതീം ।
     അനാമരൂപാത്മനി രൂപനാമനീ
          വിധിത്സമാനോഽനുസസാര ശാസ്ത്രകൃത് ॥ 22 ॥

     സ വാ അയം യത്പദമത്ര സൂരയോ
          ജിതേന്ദ്രിയാ നിർജ്ജിതമാതരിശ്വനഃ ।
     പശ്യന്തി ഭക്ത്യുത്കലിതാമലാത്മനാ
          നന്വേഷ സത്ത്വം പരിമാർഷ്ടുമർഹതി ॥ 23 ॥

     സ വാ അയം സഖ്യനുഗീതസത്കഥോ
          വേദേഷു ഗുഹ്യേഷു ച ഗുഹ്യവാദിഭിഃ ।
     യ ഏക ഈശോ ജഗദാത്മലീലയാ
          സൃജത്യവത്യത്തി ന തത്ര സജ്ജതേ ॥ 24 ॥

     യദാ ഹ്യധർമ്മേണ തമോധിയോ നൃപാ
          ജീവന്തി തത്രൈഷ ഹി സത്ത്വതഃ കില ।
     ധത്തേ ഭഗം സത്യമൃതം ദയാം യശോ
          ഭവായ രൂപാണി ദധദ് യുഗേ യുഗേ ॥ 25 ॥

     അഹോ അലം ശ്ലാഘ്യതമം യദോഃ കുല-
          മഹോ അലം പുണ്യതമം മധോർവനം ।
     യദേഷ പുംസാമൃഷഭഃ ശ്രിയഃ പതിഃ
          സ്വജൻമനാ ചംക്രമണേന ചാഞ്ചതി ॥ 26 ॥

     അഹോ ബത സ്വർയശസസ്തിരസ്കരീ
          കുശസ്ഥലീ പുണ്യയശസ്കരീ ഭുവഃ ।
     പശ്യന്തി നിത്യം യദനുഗ്രഹേഷിതം
          സ്മിതാവലോകം സ്വപതിം സ്മ യത്പ്രജാഃ ॥ 27 ॥

     നൂനം വ്രതസ്നാനഹുതാദിനേശ്വര-
          സ്സമർച്ചിതോ ഹ്യസ്യ ഗൃഹീതപാണിഭിഃ ।
     പിബന്തി യാസ്സഖ്യധരാമൃതം മുഹുർ-
          വ്രജസ്ത്രിയസ്സംമുമുഹുർയദാശയാഃ ॥ 28 ॥

     യാ വീര്യശുൽക്കേന ഹൃതാഃ സ്വയംവരേ
          പ്രമത്ഥ്യ ചൈദ്യപ്രമുഖാൻ ഹി ശുഷ്മിണഃ ।
     പ്രദ്യുമ്നസാംബാംബസുതാദയോഽപരാ
          യാശ്ചാഹൃതാ ഭൌമവധേ സഹസ്രശഃ ॥ 29 ॥

     ഏതാഃ പരം സ്ത്രീത്വമപാസ്തപേശലം
          നിരസ്തശൌചം ബത സാധു കുർവ്വതേ ।
     യാസാം ഗൃഹാത്പുഷ്കരലോചനഃ പതിർ-
          ന ജാത്വപൈത്യാഹൃതിഭിർഹൃദി സ്പൃശൻ ॥ 30 ॥

ഏവംവിധാ ഗദന്തീനാം സ ഗിരഃ പുരയോഷിതാം ।
നിരീക്ഷണേനാഭിനന്ദൻ സസ്മിതേന യയൌ ഹരിഃ ॥ 31 ॥

അജാതശത്രുഃ പൃതനാം ഗോപീഥായ മധുദ്വിഷഃ ।
പരേഭ്യഃ ശങ്കിതഃ സ്നേഹാത്പ്രായുങ്‌ക്ത ചതുരംഗിണീം ॥ 32 ॥

അഥ ദൂരാഗതാൻ ശൌരിഃ കൌരവാൻ വിരഹാതുരാൻ ।
സന്നിവർത്ത്യ ദൃഢം സ്നിഗ്ദ്ധാൻ പ്രായാത് സ്വനഗരീം പ്രിയൈഃ ॥ 33 ॥

കുരുജാംഗലപാഞ്ചാലാൻ ശൂരസേനാൻ സയാമുനാൻ ।
ബ്രഹ്മാവർത്തം കുരുക്ഷേത്രം മത്സ്യാൻ സാരസ്വതാനഥ ॥ 34 ॥

മരുധന്വമതിക്രമ്യ സൌവീരാഭീരയോഃ പരാൻ ।
ആനർത്താൻ ഭാർഗ്ഗവോപാഗാച്ഛ്രാന്തവാഹോ മനാഗ് വിഭുഃ ॥ 35 ॥

തത്ര തത്ര ഹ തത്രത്യൈർഹരിഃ പ്രത്യുദ്യതാർഹണഃ ।
സായം ഭേജേ ദിശം പശ്ചാദ്ഗവിഷ്ഠോ ഗാം ഗതസ്തദാ ॥ 36 ॥

‌‌