ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 10
| ← സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 9 | സ്കന്ധം 1 : അദ്ധ്യായം 11 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 1) / അദ്ധ്യായം 10[തിരുത്തുക]
ശൌനക ഉവാച
ഹത്വാ സ്വരിക്ഥസ്പൃധ ആതതായിനോ
യുധിഷ്ഠിരോ ധർമ്മഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ ।
സഹാനുജൈഃ പ്രത്യവരുദ്ധഭോജനഃ
കഥം പ്രവൃത്തഃ കിമകാരഷീത്തതഃ ॥ 1 ॥
സൂത ഉവാച
വംശം കുരോർവംശദവാഗ്നിനിർഹൃതം
സംരോഹയിത്വാ ഭവഭാവനോ ഹരിഃ ।
നിവേശയിത്വാ നിജരാജ്യ ഈശ്വരോ
യുധിഷ്ഠിരം പ്രീതമനാ ബഭൂവ ഹ ॥ 2 ॥
നിശമ്യ ഭീഷ്മോക്തമഥാച്യുതോക്തം
പ്രവൃത്തവിജ്ഞാനവിധൂതവിഭ്രമഃ ।
ശശാസ ഗാമിന്ദ്ര ഇവാജിതാശ്രയഃ
പരിധ്യുപാന്താമനുജാനുവർത്തിതഃ ॥ 3 ॥
കാമം വവർഷ പർജ്ജന്യസ്സർവ്വകാമദുഘാ മഹീ ।
സിഷിചുഃ സ്മ വ്രജാൻ ഗാവഃ പയസോധസ്വതീർമ്മുദാ ॥ 4 ॥
നദസ്സമുദ്രാ ഗിരയസ്സവനസ്പതിവീരുധഃ ।
ഫലന്ത്യോഷധയസ്സർവ്വാഃ കാമമന്വൃതു തസ്യ വൈ ॥ 5 ॥
നാധയോ വ്യാധയഃ ക്ലേശാ ദൈവഭൂതാത്മഹേതവഃ ।
അജാതശത്രാവഭവൻ ജന്തൂനാം രാജ്ഞി കർഹിചിത് ॥ 6 ॥
ഉഷിത്വാ ഹാസ്തിനപുരേ മാസാൻ കതിപയാൻ ഹരിഃ ।
സുഹൃദാം ച വിശോകായ സ്വസുശ്ച പ്രിയകാമ്യയാ ॥ 7 ॥
ആമന്ത്ര്യ ചാഭ്യനുജ്ഞാതഃ പരിഷ്വജ്യാഭിവാദ്യ തം ।
ആരുരോഹ രഥം കൈശ്ചിത്പരിഷ്വക്തോഽഭിവാദിതഃ ॥ 8 ॥
സുഭദ്രാ ദ്രൌപദീ കുന്തീ വിരാടതനയാ തഥാ ।
ഗാന്ധാരീ ധൃതരാഷ്ട്രശ്ച യുയുത്സുർഗ്ഗൗതമോ യമൌ ॥ 9 ॥
വൃകോദരശ്ച ധൗമ്യശ്ച സ്ത്രിയോ മത്സ്യസുതാദയഃ ।
ന സേഹിരേ വിമുഹ്യന്തോ വിരഹം ശാർങ്ഗധന്വനഃ ॥ 10 ॥
സത്സങ്ഗാൻമുക്തദുസ്സങ്ഗോ ഹാതും നോത്സഹതേ ബുധഃ ।
കീർത്ത്യമാനം യശോ യസ്യ സകൃദാകർണ്യ രോചനം ॥ 11 ॥
തസ്മിൻ ന്യസ്തധിയഃ പാർത്ഥാസ്സഹേരൻ വിരഹം കഥം ।
ദർശനസ്പർശസല്ലാപശയനാസനഭോജനൈഃ ॥ 12 ॥
സർവ്വേ തേഽനിമിഷൈരക്ഷൈസ്തമനുദ്രുതചേതസഃ ।
വീക്ഷന്തഃ സ്നേഹസംബദ്ധാ വിചേലുസ്തത്ര തത്ര ഹ ॥ 13 ॥
ന്യരുന്ധന്നുദ്ഗലദ്ബാഷ്പമൌത്കണ്ഠ്യാദ്ദേവകീസുതേ ।
നിര്യാത്യഗാരാന്നോഽഭദ്രമിതി സ്യാദ്ബാന്ധവസ്ത്രിയഃ ॥ 14 ॥
മൃദംഗശംഖഭേര്യശ്ച വീണാപണവഗോമുഖാഃ ।
ധുന്ധുര്യാനകഘണ്ടാദ്യാ നേദുർദ്ദുന്ദുഭയസ്തഥാ ॥ 15 ॥
പ്രാസാദശിഖരാരൂഢാഃ കുരുനാര്യോ ദിദൃക്ഷയാ ।
വവൃഷുഃ കുസുമൈഃ കൃഷ്ണം പ്രേമവ്രീഡാസ്മിതേക്ഷണാഃ ॥ 16 ॥
സിതാതപത്രം ജഗ്രാഹ മുക്താദാമവിഭൂഷിതം ।
രത്നദണ്ഡം ഗുഡാകേശഃ പ്രിയഃ പ്രിയതമസ്യ ഹ ॥ 17 ॥
ഉദ്ധവസ്സാത്യകിശ്ചൈവ വ്യജനേ പരമാദ്ഭുതേ ।
വികീര്യമാണഃ കുസുമൈ രേജേ മധുപതിഃ പഥി ॥ 18 ॥
അശ്രൂയന്താശിഷസ്സത്യാസ്തത്ര തത്ര ദ്വിജേരിതാഃ ।
നാനുരൂപാനുരൂപാശ്ച നിർഗ്ഗുണസ്യ ഗുണാത്മനഃ ॥ 19 ॥
അന്യോന്യമാസീത് സഞ്ജൽപ ഉത്തമശ്ലോകചേതസാം ।
കൌരവേന്ദ്രപുരസ്ത്രീണാം സർവ്വശ്രുതിമനോഹരഃ ॥ 20 ॥
സ വൈ കിലായം പുരുഷഃ പുരാതനോ
യ ഏക ആസീദവിശേഷ ആത്മനി ।
അഗ്രേ ഗുണേഭ്യോ ജഗദാത്മനീശ്വരേ
നിമീലിതാത്മൻ നിശി സുപ്തശക്തിഷു ॥ 21 ॥
സ ഏവ ഭൂയോ നിജവീര്യചോദിതാം
സ്വജീവമായാം പ്രകൃതിം സിസൃക്ഷതീം ।
അനാമരൂപാത്മനി രൂപനാമനീ
വിധിത്സമാനോഽനുസസാര ശാസ്ത്രകൃത് ॥ 22 ॥
സ വാ അയം യത്പദമത്ര സൂരയോ
ജിതേന്ദ്രിയാ നിർജ്ജിതമാതരിശ്വനഃ ।
പശ്യന്തി ഭക്ത്യുത്കലിതാമലാത്മനാ
നന്വേഷ സത്ത്വം പരിമാർഷ്ടുമർഹതി ॥ 23 ॥
സ വാ അയം സഖ്യനുഗീതസത്കഥോ
വേദേഷു ഗുഹ്യേഷു ച ഗുഹ്യവാദിഭിഃ ।
യ ഏക ഈശോ ജഗദാത്മലീലയാ
സൃജത്യവത്യത്തി ന തത്ര സജ്ജതേ ॥ 24 ॥
യദാ ഹ്യധർമ്മേണ തമോധിയോ നൃപാ
ജീവന്തി തത്രൈഷ ഹി സത്ത്വതഃ കില ।
ധത്തേ ഭഗം സത്യമൃതം ദയാം യശോ
ഭവായ രൂപാണി ദധദ് യുഗേ യുഗേ ॥ 25 ॥
അഹോ അലം ശ്ലാഘ്യതമം യദോഃ കുല-
മഹോ അലം പുണ്യതമം മധോർവനം ।
യദേഷ പുംസാമൃഷഭഃ ശ്രിയഃ പതിഃ
സ്വജൻമനാ ചംക്രമണേന ചാഞ്ചതി ॥ 26 ॥
അഹോ ബത സ്വർയശസസ്തിരസ്കരീ
കുശസ്ഥലീ പുണ്യയശസ്കരീ ഭുവഃ ।
പശ്യന്തി നിത്യം യദനുഗ്രഹേഷിതം
സ്മിതാവലോകം സ്വപതിം സ്മ യത്പ്രജാഃ ॥ 27 ॥
നൂനം വ്രതസ്നാനഹുതാദിനേശ്വര-
സ്സമർച്ചിതോ ഹ്യസ്യ ഗൃഹീതപാണിഭിഃ ।
പിബന്തി യാസ്സഖ്യധരാമൃതം മുഹുർ-
വ്രജസ്ത്രിയസ്സംമുമുഹുർയദാശയാഃ ॥ 28 ॥
യാ വീര്യശുൽക്കേന ഹൃതാഃ സ്വയംവരേ
പ്രമത്ഥ്യ ചൈദ്യപ്രമുഖാൻ ഹി ശുഷ്മിണഃ ।
പ്രദ്യുമ്നസാംബാംബസുതാദയോഽപരാ
യാശ്ചാഹൃതാ ഭൌമവധേ സഹസ്രശഃ ॥ 29 ॥
ഏതാഃ പരം സ്ത്രീത്വമപാസ്തപേശലം
നിരസ്തശൌചം ബത സാധു കുർവ്വതേ ।
യാസാം ഗൃഹാത്പുഷ്കരലോചനഃ പതിർ-
ന ജാത്വപൈത്യാഹൃതിഭിർഹൃദി സ്പൃശൻ ॥ 30 ॥
ഏവംവിധാ ഗദന്തീനാം സ ഗിരഃ പുരയോഷിതാം ।
നിരീക്ഷണേനാഭിനന്ദൻ സസ്മിതേന യയൌ ഹരിഃ ॥ 31 ॥
അജാതശത്രുഃ പൃതനാം ഗോപീഥായ മധുദ്വിഷഃ ।
പരേഭ്യഃ ശങ്കിതഃ സ്നേഹാത്പ്രായുങ്‌ക്ത ചതുരംഗിണീം ॥ 32 ॥
അഥ ദൂരാഗതാൻ ശൌരിഃ കൌരവാൻ വിരഹാതുരാൻ ।
സന്നിവർത്ത്യ ദൃഢം സ്നിഗ്ദ്ധാൻ പ്രായാത് സ്വനഗരീം പ്രിയൈഃ ॥ 33 ॥
കുരുജാംഗലപാഞ്ചാലാൻ ശൂരസേനാൻ സയാമുനാൻ ।
ബ്രഹ്മാവർത്തം കുരുക്ഷേത്രം മത്സ്യാൻ സാരസ്വതാനഥ ॥ 34 ॥
മരുധന്വമതിക്രമ്യ സൌവീരാഭീരയോഃ പരാൻ ।
ആനർത്താൻ ഭാർഗ്ഗവോപാഗാച്ഛ്രാന്തവാഹോ മനാഗ് വിഭുഃ ॥ 35 ॥
തത്ര തത്ര ഹ തത്രത്യൈർഹരിഃ പ്രത്യുദ്യതാർഹണഃ ।
സായം ഭേജേ ദിശം പശ്ചാദ്ഗവിഷ്ഠോ ഗാം ഗതസ്തദാ ॥ 36 ॥