ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 3
| ← സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 2 | സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 4 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 3
[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
നാഭിരപത്യകാമോഽപ്രജയാ മേരുദേവ്യാ ഭഗവന്തം യജ്ഞപുരുഷമവഹിതാത്മായജത ॥ 1 ॥
തസ്യ ഹ വാവ ശ്രദ്ധയാ വിശുദ്ധഭാവേന യജതഃ പ്രവർഗ്യേഷു പ്രചരത്സു ദ്രവ്യദേശകാലമന്ത്രർത്വിഗ്‌ദക്ഷിണാവിധാനയോഗോപപത്ത്യാ ദുരധിഗമോഽപി ഭഗവാൻ ഭാഗവതവാത്സല്യതയാ സുപ്രതീക ആത്മാനമപരാജിതം നിജജനാഭിപ്രേതാർത്ഥവിധിത്സയാ ഗൃഹീതഹൃദയോ ഹൃദയംഗമം മനോനയനാനന്ദനാവയവാഭിരാമമാവിശ്ചകാര ॥ 2 ॥
അഥ ഹ തമാവിഷ്കൃതഭുജയുഗളദ്വയം ഹിരൺമയം പുരുഷവിശേഷം കപിശകൌശേയാംബരധരമുരസി വിലസച്ഛ്രീവത്സലലാമം ദരവരവനരുഹവനമാലാച്ഛൂര്യമൃതമണിഗദാദിഭിരുപലക്ഷിതം സ്ഫുടകിരണപ്രവരമുകുടകുണ്ഡലകടകകടിസൂത്രഹാരകേയൂരനൂപുരാദ്യംഗഭൂഷണവിഭൂഷിതമൃത്വിക്‌സദസ്യഗൃഹപതയോഽധനാ ഇവോത്തമധനമുപലഭ്യ സബഹുമാനമർഹണേനാവനതശീർഷാണ ഉപതസ്ഥുഃ ॥ 3 ॥
ഋത്വിജ ഊചുഃ
അർഹസി മുഹുരർഹത്തമാർഹണമസ്മാകമനുപഥാനാം നമോ നമ ഇത്യേതാവത്സദുപശിക്ഷിതം കോഽർഹതി പുമാൻ പ്രകൃതിഗുണവ്യതികരമതിരനീശ ഈശ്വരസ്യ പരസ്യ പ്രകൃതിപുരുഷയോരർവ്വാക്തനാഭിർനാമരൂപാകൃതിഭീ രൂപനിരൂപണം ॥ 4 ॥
സകലജനനികായവൃജിനനിരസനശിവതമപ്രവരഗുണഗണൈകദേശകഥനാദൃതേ ॥ 5 ॥
പരിജനാനുരാഗവിരചിതശബളസംശബ്ദസലിലസിതകിസലയതുളസികാദൂർവ്വാങ്കുരൈരപി സംഭൃതയാ സപര്യയാ കില പരമ പരിതുഷ്യസി ॥ 6 ॥
അഥാനയാപി ന ഭവത ഇജ്യയോരുഭാരഭരയാ സമുചിതമർത്ഥമിഹോപലഭാമഹേ ॥ 7 ॥
ആത്മന ഏവാനുസവനമഞ്ജസാവ്യതിരേകേണ ബോഭൂയമാനാശേഷപുരുഷാർത്ഥസ്വരൂപസ്യ കിന്തു നാഥാശിഷ ആശാസാനാനാമേതദഭിസംരാധനമാത്രം ഭവിതുമർഹതി ॥ 8 ॥
തദ് യഥാ ബാലിശാനാം സ്വയമാത്മനഃ ശ്രേയഃ പരമവിദുഷാം പരമ പരമപുരുഷ പ്രകർഷകരുണയാ സ്വമഹിമാനം ചാപവർഗ്ഗാഖ്യമുപകൽപയിഷ്യൻ സ്വയം നാപചിത ഏവേതരവദിഹോപലക്ഷിതഃ ॥ 9 ॥
അഥായമേവ വരോ ഹ്യർഹത്തമ യർഹി ബർഹിഷി രാജർഷേർവ്വരദർഷഭോ ഭവാൻ നിജപുരുഷേക്ഷണവിഷയ ആസീത് ॥ 10 ॥
അസംഗനിശിതജ്ഞാനാനലവിധൂതാശേഷമലാനാം ഭവത്സ്വഭാവാനാമാത്മാരാമാണാം മുനീനാമനവരതപരിഗുണിതഗുണഗണപരമമംഗളായനഗുണഗണകഥനോഽസി ॥ 11 ॥
അഥ കഥഞ്ചിത്‌സ്ഖലനക്ഷുത്പതനജൃംഭണദുരവസ്ഥാനാദിഷു വിവശാനാം നഃ സ്മരണായ ജ്വരമരണദശായാമപി സകലകശ്മലനിരസനാനി തവ ഗുണകൃതനാമധേയാനി വചനഗോചരാണി ഭവന്തു ॥ 12 ॥
കിഞ്ചായം രാജർഷിരപത്യകാമഃ പ്രജാം ഭവാദൃശീമാശാസാന ഈശ്വരമാശിഷാം സ്വർഗ്ഗാപവർഗ്ഗയോരപി ഭവന്തമുപധാവതി പ്രജായാമർത്ഥപ്രത്യയോ ധനദമിവാധനഃ ഫലീകരണം ॥ 13 ॥
കോ വാ ഇഹ തേഽപരാജിതോഽപരാജിതയാ മായയാനവസിതപദവ്യാനാവൃതമതിർവ്വിഷയവിഷരയാനാവൃതപ്രകൃതിരനുപാസിതമഹച്ചരണഃ ॥ 14 ॥
യദു ഹ വാവ തവ പുനരദഭ്രകർത്തരിഹ സമാഹൂതസ്തത്രാർത്ഥധിയാം മന്ദാനാം നസ്തദ്യദ്ദേവഹേളനം ദേവദേവാർഹസി സാമ്യേന സർവ്വാൻ പ്രതിവോഢുമവിദുഷാം ॥ 15 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
ഇതി നിഗദേനാഭിഷ്ടൂയമാനോ ഭഗവാനനിമിഷർഷഭോ വർഷധരാഭിവാദിതാഭിവന്ദിതചരണഃ സദയമിദമാഹ ॥ 16 ॥
ശ്രീഭഗവാനുവാച
അഹോ ബതാഹമൃഷയോ ഭവദ്ഭിരവിതഥഗീർഭിർവരമസുലഭമഭിയാചിതോ യദമുഷ്യാത്മജോ മയാ സദൃശോ ഭൂയാദിതി മമാഹമേവാഭിരൂപഃ കൈവല്യാദഥാപി ബ്രഹ്മവാദോ ന മൃഷാ ഭവിതുമർഹതി മമൈവ ഹി മുഖം യദ്ദ്വിജദേവകുലം ॥ 17 ॥
തത ആഗ്നീധ്രീയേഽമ്ശകലയാവതരിഷ്യാമ്യായാത്മതുല്യമനുപലഭമാനഃ ॥ 18 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
ഇതി നിശാമയന്ത്യാ മേരുദേവ്യാഃ പതിമഭിധായാന്തർദ്ദധേ ഭഗവാൻ ॥ 19 ॥
ബർഹിഷി തസ്മിന്നേവ വിഷ്ണുദത്ത ഭഗവാൻ പരമർഷിഭിഃ പ്രസാദിതോ നാഭേഃ പ്രിയചികീർഷയാ തദവരോധായനേ മേരുദേവ്യാം ധർമ്മാൻ ദർശയിതുകാമോ വാതരശനാനാം
ശ്രമണാനാമൃഷീണാമൂർധ്വമന്ഥിനാം ശുക്ലയാ തനുവാവതതാര ॥ 20 ॥