ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 2
| ← സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 1 | സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 3 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 2[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
ഏവം പിതരി സമ്പ്രവൃത്തേ തദനുശാസനേ വർത്തമാന ആഗ്നീധ്രോ ജംബൂദ്വീപൌകസഃ പ്രജാ ഔരസവദ്ധർമ്മാവേക്ഷമാണഃ പര്യഗോപായത് ॥ 1 ॥
സ ച കദാചിത്പിതൃലോകകാമഃ സുരവരവനിതാക്രീഡാചലദ്രോണ്യാം ഭഗവന്തം വിശ്വസൃജാം പതിമാഭൃതപരിചര്യോപകരണ ആത്മൈകാഗ്ര്യേണ തപസ്വ്യാരാധയാംബഭൂവ ॥ 2 ॥
തദുപലഭ്യ ഭഗവാനാദിപുരുഷഃ സദസി ഗായന്തീം പൂർവ്വചിത്തിം നാമാപ്സരസമഭിയാപയാമാസ ॥ 3 ॥
സാ ച തദാശ്രമോപവനമതിരമണീയം വിവിധനിബിഡവിടപിവിടപനികരസംശ്ലിഷ്ടപുരടലതാരൂഢസ്ഥലവിഹംഗമമിഥുനൈഃ പ്രോച്യമാനശ്രുതിഭിഃ
പ്രതിബോധ്യമാനസലിലകുക്കുടകാരണ്ഡവകളഹംസാദിഭിർവ്വിചിത്രമുപകൂജിതാമലജലാശയകമലാകരമുപബഭ്രാമ ॥ 4 ॥
തസ്യാഃ സുലളിതഗമനപദവിന്യാസഗതിവിലാസായാശ്ചാനുപദം ഖണഖണായമാനരുചിരചരണാഭരണസ്വനമുപാകർണ്ണ്യ നരദേവകുമാരഃ സമാധിയോഗേനാമീലിതനയനനളിനമുകുളയുഗളമീഷദ്വികചയ്യ വ്യചഷ്ട ॥ 5 ॥
താമേവാവിദൂരേ മധുകരീമിവ സുമനസ ഉപജിഘ്രന്തീം ദിവിജമനുജമനോനയനാഹ്ളാദദുഘൈർഗ്ഗതിവിഹാരവ്രീഡാവിനയാവലോകസുസ്വരാക്ഷരാവയവൈർമ്മനസി നൃണാം കുസുമായുധസ്യ വിദധതീം വിവരം നിജമുഖവിഗലിതാമൃതാസവസഹാസഭാഷണാമോദമദാന്ധമധുകരനികരോപരോധേന ദ്രുതപദവിന്യാസേന വൽഗുസ്പന്ദനസ്തനകലശകബരഭാരരശനാം ദേവീം തദവലോകനേന വിവൃതാവസരസ്യ ഭഗവതോ മകരധ്വജസ്യ വശമുപനീതോ ജഡവദിതി ഹോവാച ॥ 6 ॥
കാ ത്വം ചികീർഷസി ച കിം മുനിവര്യ ശൈലേ
മായാസി കാപി ഭഗവത്പരദേവതായാഃ ।
വിജ്യേ ബിഭർഷി ധനുഷീ സുഹൃദാത്മനോഽർത്ഥേ
കിം വാ മൃഗാൻ മൃഗയസേ വിപിനേ പ്രമത്താൻ ॥ 7 ॥
ബാണാവിമൌ ഭഗവതഃ ശതപത്രപത്രൌ
ശാന്താവപുംഖരുചിരാവതിതിഗ്മദന്തൌ ।
കസ്മൈ യുയുങ്ക്ഷസി വനേ വിചരൻ ന വിദ്മഃ
ക്ഷേമായ നോ ജഡധിയാം തവ വിക്രമോഽസ്തു ॥ 8 ॥
ശിഷ്യാ ഇമേ ഭഗവതഃ പരിതഃ പഠന്തി
ഗായന്തി സാമ സരഹസ്യമജസ്രമീശം ।
യുഷ്മച്ഛിഖാവിലുലിതാഃ സുമനോഽഭിവൃഷ്ടീഃ
സർവ്വേ ഭജന്ത്യൃഷിഗണാ ഇവ വേദശാഖാഃ ॥ 9 ॥
വാചം പരം ചരണപഞ്ജരതിത്തിരീണാം
ബ്രഹ്മന്നരൂപമുഖരാം ശൃണവാമ തുഭ്യം ।
ലബ്ധാ കദംബരുചിരങ്കവിടങ്കബിംബേ
യസ്യാമലാതപരിധിഃ ക്വ ച വൽകലം തേ ॥ 10 ॥
കിം സംഭൃതം രുചിരയോർദ്ദ്വിജ ശൃംഗയോസ്തേ
മധ്യേ കൃശോ വഹസി യത്ര ദൃശിഃ ശ്രിതാ മേ ।
പങ്കോഽരുണഃ സുരഭിരാത്മവിഷാണ ഈദൃഗ്
യേനാശ്രമം സുഭഗ മേ സുരഭീകരോഷി ॥ 11 ॥
ലോകം പ്രദർശയ സുഹൃത്തമ താവകം മേ
യത്രത്യ ഇത്ഥമുരസാവയവാവപൂർവൌ ।
അസ്മദ്വിധസ്യ മന ഉന്നയനൌ ബിഭർത്തി
ബഹ്വദ്ഭുതം സരസരാസസുധാദിവക്ത്രേ ॥ 12 ॥
കാ വാഽഽത്മവൃത്തിരദനാദ്ധവിരംഗ വാതി
വിഷ്ണോഃ കലാസ്യനിമിഷോൻമകരൌ ച കർണ്ണൗ ।
ഉദ്വിഗ്നമീനയുഗളം ദ്വിജപങ്ക്തിശോചി-
രാസന്നഭൃങ്ഗനികരം സര ഉൻമുഖം തേ ॥ 13 ॥
യോഽസൌ ത്വയാ കരസരോജഹതഃ പതംഗോ
ദിക്ഷു ഭ്രമൻ ഭ്രമത ഏജയതേഽക്ഷിണീ മേ ।
മുക്തം ന തേ സ്മരസി വക്രജടാവരൂഥം
കഷ്ടോഽനിലോ ഹരതി ലമ്പട ഏഷ നീവീം ॥ 14 ॥
രൂപം തപോധന തപശ്ചരതാം തപോഘ്നം
ഹ്യേതത്തു കേന തപസാ ഭവതോപലബ്ധം ।
ചർത്തും തപോഽർഹസി മയാ സഹ മിത്ര മഹ്യം
കിം വാ പ്രസീദതി സ വൈ ഭവഭാവനോ മേ ॥ 15 ॥
ന ത്വാം ത്യജാമി ദയിതം ദ്വിജദേവദത്തം
യസ്മിൻ മനോ ദൃഗപി നോ ന വിയാതി ലഗ്നം ।
മാം ചാരുശൃംഗ്യർഹസി നേതുമനുവ്രതം തേ
ചിത്തം യതഃ പ്രതിസരന്തു ശിവാഃ സചിവ്യഃ ॥ 16 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
ഇതി ലലനാനുനയാതിവിശാരദോ ഗ്രാമ്യവൈദഗ്ധ്യയാ പരിഭാഷയാ താം വിബുധവധൂം വിബുധമതിരധിസഭാജയാമാസ ॥ 17 ॥
സാ ച തതസ്തസ്യ വീരയൂഥപതേർബ്ബുദ്ധിശീലരൂപവയഃശ്രിയൌദാര്യേണ പരാക്ഷിപ്തമനാസ്തേന സഹായുതായുതപരിവത്സരോപലക്ഷണം കാലം ജംബൂദ്വീപപതിനാ ഭൌമസ്വർഗ്ഗഭോഗാൻ ബുഭുജേ ॥ 18 ॥
തസ്യാമു ഹ വാ ആത്മജാൻ സ രാജവര ആഗ്നീധ്രോ നാഭികിമ്പുരുഷഹരിവർഷേലാവൃതരമ്യകഹിരൺമയകുരുഭദ്രാശ്വകേതുമാലസംജ്ഞാൻ നവ പുത്രാനജനയത് ॥ 19 ॥
സാ സൂത്വാഥ സുതാൻ നവാനുവത്സരം ഗൃഹ ഏവാപഹായ പൂർവ്വചിത്തിർഭൂയ ഏവാജം ദേവമുപതസ്ഥേ ॥ 20 ॥
ആഗ്നീധ്രസുതാസ്തേ മാതുരനുഗ്രഹാദൌത്പത്തികേനൈവ സംഹനനബലോപേതാഃ പിത്രാ വിഭക്താ ആത്മതുല്യനാമാനി യഥാഭാഗം ജംബൂദ്വീപവർഷാണി ബുഭുജുഃ ॥ 21 ॥
ആഗ്നീധ്രോ രാജാതൃപ്തഃ കാമാനാമപ്സരസമേവാനുദിനമധിമന്യമാനസ്തസ്യാഃ സലോകതാം ശ്രുതിഭിരവാരുന്ധ യത്ര പിതരോ മാദയന്തേ ॥ 22 ॥
സമ്പരേതേ പിതരി നവ ഭ്രാതരോ മേരുദുഹിതൄർമേരുദേവീം പ്രതിരൂപാമുഗ്രദംഷ്ട്രീം ലതാം രമ്യാം ശ്യാമാം നാരീം ഭദ്രാം ദേവവീതിമിതി സംജ്ഞാ നവോദവഹൻ ॥ 23 ॥