ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 2

← സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 1

സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 3 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 2

ശ്രീശുക ഉവാച

ഏവം പിതരി സമ്പ്രവൃത്തേ തദനുശാസനേ വർത്തമാന ആഗ്നീധ്രോ ജംബൂദ്വീപൌകസഃ പ്രജാ ഔരസവദ്ധർമ്മാവേക്ഷമാണഃ പര്യഗോപായത് ॥ 1 ॥

സ ച കദാചിത്പിതൃലോകകാമഃ സുരവരവനിതാക്രീഡാചലദ്രോണ്യാം ഭഗവന്തം വിശ്വസൃജാം പതിമാഭൃതപരിചര്യോപകരണ ആത്മൈകാഗ്ര്യേണ തപസ്വ്യാരാധയാംബഭൂവ ॥ 2 ॥

തദുപലഭ്യ ഭഗവാനാദിപുരുഷഃ സദസി ഗായന്തീം പൂർവ്വചിത്തിം നാമാപ്സരസമഭിയാപയാമാസ ॥ 3 ॥

സാ ച തദാശ്രമോപവനമതിരമണീയം വിവിധനിബിഡവിടപിവിടപനികരസംശ്ലിഷ്ടപുരടലതാരൂഢസ്ഥലവിഹംഗമമിഥുനൈഃ പ്രോച്യമാനശ്രുതിഭിഃ
പ്രതിബോധ്യമാനസലിലകുക്കുടകാരണ്ഡവകളഹംസാദിഭിർവ്വിചിത്രമുപകൂജിതാമലജലാശയകമലാകരമുപബഭ്രാമ ॥ 4 ॥

തസ്യാഃ സുലളിതഗമനപദവിന്യാസഗതിവിലാസായാശ്ചാനുപദം ഖണഖണായമാനരുചിരചരണാഭരണസ്വനമുപാകർണ്ണ്യ നരദേവകുമാരഃ സമാധിയോഗേനാമീലിതനയനനളിനമുകുളയുഗളമീഷദ്വികചയ്യ വ്യചഷ്ട ॥ 5 ॥

താമേവാവിദൂരേ മധുകരീമിവ സുമനസ ഉപജിഘ്രന്തീം ദിവിജമനുജമനോനയനാഹ്ളാദദുഘൈർഗ്ഗതിവിഹാരവ്രീഡാവിനയാവലോകസുസ്വരാക്ഷരാവയവൈർമ്മനസി നൃണാം കുസുമായുധസ്യ വിദധതീം വിവരം നിജമുഖവിഗലിതാമൃതാസവസഹാസഭാഷണാമോദമദാന്ധമധുകരനികരോപരോധേന ദ്രുതപദവിന്യാസേന വൽഗുസ്പന്ദനസ്തനകലശകബരഭാരരശനാം ദേവീം തദവലോകനേന വിവൃതാവസരസ്യ ഭഗവതോ മകരധ്വജസ്യ വശമുപനീതോ ജഡവദിതി ഹോവാച ॥ 6 ॥

     കാ ത്വം ചികീർഷസി ച കിം മുനിവര്യ ശൈലേ
          മായാസി കാപി ഭഗവത്പരദേവതായാഃ ।
     വിജ്യേ ബിഭർഷി ധനുഷീ സുഹൃദാത്മനോഽർത്ഥേ
          കിം വാ മൃഗാൻ മൃഗയസേ വിപിനേ പ്രമത്താൻ ॥ 7 ॥

     ബാണാവിമൌ ഭഗവതഃ ശതപത്രപത്രൌ
          ശാന്താവപുംഖരുചിരാവതിതിഗ്മദന്തൌ ।
     കസ്മൈ യുയുങ്ക്ഷസി വനേ വിചരൻ ന വിദ്മഃ
          ക്ഷേമായ നോ ജഡധിയാം തവ വിക്രമോഽസ്തു ॥ 8 ॥

     ശിഷ്യാ ഇമേ ഭഗവതഃ പരിതഃ പഠന്തി
          ഗായന്തി സാമ സരഹസ്യമജസ്രമീശം ।
     യുഷ്മച്ഛിഖാവിലുലിതാഃ സുമനോഽഭിവൃഷ്ടീഃ
          സർവ്വേ ഭജന്ത്യൃഷിഗണാ ഇവ വേദശാഖാഃ ॥ 9 ॥

     വാചം പരം ചരണപഞ്ജരതിത്തിരീണാം
          ബ്രഹ്മന്നരൂപമുഖരാം ശൃണവാമ തുഭ്യം ।
     ലബ്ധാ കദംബരുചിരങ്കവിടങ്കബിംബേ
          യസ്യാമലാതപരിധിഃ ക്വ ച വൽകലം തേ ॥ 10 ॥

     കിം സംഭൃതം രുചിരയോർദ്ദ്വിജ ശൃംഗയോസ്തേ
          മധ്യേ കൃശോ വഹസി യത്ര ദൃശിഃ ശ്രിതാ മേ ।
     പങ്കോഽരുണഃ സുരഭിരാത്മവിഷാണ ഈദൃഗ്
          യേനാശ്രമം സുഭഗ മേ സുരഭീകരോഷി ॥ 11 ॥

     ലോകം പ്രദർശയ സുഹൃത്തമ താവകം മേ
          യത്രത്യ ഇത്ഥമുരസാവയവാവപൂർവൌ ।
     അസ്മദ്വിധസ്യ മന ഉന്നയനൌ ബിഭർത്തി
          ബഹ്വദ്ഭുതം സരസരാസസുധാദിവക്ത്രേ ॥ 12 ॥

     കാ വാഽഽത്മവൃത്തിരദനാദ്ധവിരംഗ വാതി
          വിഷ്ണോഃ കലാസ്യനിമിഷോൻമകരൌ ച കർണ്ണൗ ।
     ഉദ്വിഗ്നമീനയുഗളം ദ്വിജപങ്ക്തിശോചി-
          രാസന്നഭൃങ്ഗനികരം സര ഉൻമുഖം തേ ॥ 13 ॥

     യോഽസൌ ത്വയാ കരസരോജഹതഃ പതംഗോ
          ദിക്ഷു ഭ്രമൻ ഭ്രമത ഏജയതേഽക്ഷിണീ മേ ‌।
     മുക്തം ന തേ സ്മരസി വക്രജടാവരൂഥം
          കഷ്ടോഽനിലോ ഹരതി ലമ്പട ഏഷ നീവീം ॥ 14 ॥

     രൂപം തപോധന തപശ്ചരതാം തപോഘ്നം
          ഹ്യേതത്തു കേന തപസാ ഭവതോപലബ്ധം ।
     ചർത്തും തപോഽർഹസി മയാ സഹ മിത്ര മഹ്യം
          കിം വാ പ്രസീദതി സ വൈ ഭവഭാവനോ മേ ॥ 15 ॥

     ന ത്വാം ത്യജാമി ദയിതം ദ്വിജദേവദത്തം
          യസ്മിൻ മനോ ദൃഗപി നോ ന വിയാതി ലഗ്നം ।
     മാം ചാരുശൃംഗ്യർഹസി നേതുമനുവ്രതം തേ
          ചിത്തം യതഃ പ്രതിസരന്തു ശിവാഃ സചിവ്യഃ ॥ 16 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇതി ലലനാനുനയാതിവിശാരദോ ഗ്രാമ്യവൈദഗ്ധ്യയാ പരിഭാഷയാ താം വിബുധവധൂം വിബുധമതിരധിസഭാജയാമാസ ॥ 17 ॥

സാ ച തതസ്തസ്യ വീരയൂഥപതേർബ്ബുദ്ധിശീലരൂപവയഃശ്രിയൌദാര്യേണ പരാക്ഷിപ്തമനാസ്തേന സഹായുതായുതപരിവത്സരോപലക്ഷണം കാലം ജംബൂദ്വീപപതിനാ ഭൌമസ്വർഗ്ഗഭോഗാൻ ബുഭുജേ ॥ 18 ॥

തസ്യാമു ഹ വാ ആത്മജാൻ സ രാജവര ആഗ്നീധ്രോ നാഭികിമ്പുരുഷഹരിവർഷേലാവൃതരമ്യകഹിരൺമയകുരുഭദ്രാശ്വകേതുമാലസംജ്ഞാൻ നവ പുത്രാനജനയത് ॥ 19 ॥

സാ സൂത്വാഥ സുതാൻ നവാനുവത്സരം ഗൃഹ ഏവാപഹായ പൂർവ്വചിത്തിർഭൂയ ഏവാജം ദേവമുപതസ്ഥേ ॥ 20 ॥

ആഗ്നീധ്രസുതാസ്തേ മാതുരനുഗ്രഹാദൌത്പത്തികേനൈവ സംഹനനബലോപേതാഃ പിത്രാ വിഭക്താ ആത്മതുല്യനാമാനി യഥാഭാഗം ജംബൂദ്വീപവർഷാണി ബുഭുജുഃ ॥ 21 ॥

ആഗ്നീധ്രോ രാജാതൃപ്തഃ കാമാനാമപ്സരസമേവാനുദിനമധിമന്യമാനസ്തസ്യാഃ സലോകതാം ശ്രുതിഭിരവാരുന്ധ യത്ര പിതരോ മാദയന്തേ ॥ 22 ॥

സമ്പരേതേ പിതരി നവ ഭ്രാതരോ മേരുദുഹിതൄർമേരുദേവീം പ്രതിരൂപാമുഗ്രദംഷ്ട്രീം ലതാം രമ്യാം ശ്യാമാം നാരീം ഭദ്രാം ദേവവീതിമിതി സംജ്ഞാ നവോദവഹൻ ॥ 23 ॥