ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 18
| ← സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 17 | സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 19 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 18[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
തഥാ ച ഭദ്രശ്രവാ നാമ ധർമ്മസുതസ്തത്കുലപതയഃ പുരുഷാ ഭദ്രാശ്വവർഷേ സാക്ഷാദ്ഭഗവതോ വാസുദേവസ്യ പ്രിയാം തനും ധർമ്മമയീം ഹയശീർഷാഭിധാനാം പരമേണ സമാധിനാ സന്നിധാപ്യേദമഭിഗൃണന്ത ഉപധാവന്തി ॥ 1॥
ഭദ്രശ്രവസ ഊചുഃ
ഓം നമോ ഭഗവതേ ധർമ്മായാത്മവിശോധനായ നമ ഇതി ॥ 2॥
അഹോ വിചിത്രം ഭഗവദ്വിചേഷ്ടിതം
ഘ്നന്തം ജനോഽയം ഹി മിഷൻ ന പശ്യതി ।
ധ്യായന്നസദ് യർഹി വികർമ്മ സേവിതും
നിർഹൃത്യ പുത്രം പിതരം ജിജീവിഷതി ॥ 3॥
വദന്തി വിശ്വം കവയഃ സ്മ നശ്വരം
പശ്യന്തി ചാധ്യാത്മവിദോ വിപശ്ചിതഃ ।
തഥാപി മുഹ്യന്തി തവാജ മായയാ
സുവിസ്മിതം കൃത്യമജം നതോഽസ്മി തം ॥ 4॥
വിശ്വോദ്ഭവസ്ഥാനനിരോധകർമ്മ തേ
ഹ്യകർത്തുരംഗീകൃതമപ്യപാവൃതഃ ।
യുക്തം ന ചിത്രം ത്വയി കാര്യകാരണേ
സർവ്വാത്മനി വ്യതിരിക്തേ ച വസ്തുതഃ ॥ 5॥
വേദാൻ യുഗാന്തേ തമസാ തിരസ്കൃതാൻ
രസാതലാദ്യോ നൃതുരംഗവിഗ്രഹഃ ।
പ്രത്യാദദേ വൈ കവയേഽഭിയാചതേ
തസ്മൈ നമസ്തേഽവിതഥേഹിതായ ഇതി ॥ 6॥
ഹരിവർഷേ ചാപി ഭഗവാൻ നരഹരിരൂപേണാസ്തേ തദ്രൂപഗ്രഹണനിമിത്തമുത്തരത്രാഭിധാസ്യേ തദ്ദയിതം രൂപം മഹാപുരുഷഗുണഭാജനോ മഹാഭാഗവതോ ദൈത്യദാനവകുലതീർത്ഥീകരണശീലാചരിതഃ പ്രഹ്ളാദോഽവ്യവധാനാനന്യഭക്തിയോഗേന സഹ തദ്വർഷപുരുഷൈരുപാസ്തേ ഇദം ചോദാഹരതി ॥ 7॥
ഓം നമോ ഭഗവതേ നരസിംഹായ നമസ്തേജസ്തേജസേ ആവിരാവിർഭവ വജ്രനഖ വജ്രദംഷ്ട്ര കർമ്മാശയാൻ രന്ധയ രന്ധയ തമോ ഗ്രസ ഗ്രസ ഓം സ്വാഹാ അഭയമഭയമാത്മനി ഭൂയിഷ്ഠാ ഓം ക്ഷ്രൌം ॥ 8॥
സ്വസ്ത്യസ്തു വിശ്വസ്യ ഖലഃ പ്രസീദതാം
ധ്യായന്തു ഭൂതാനി ശിവം മിഥോ ധിയാ ।
മനശ്ച ഭദ്രം ഭജതാദധോക്ഷജേ
ആവേശ്യതാം നോ മതിരപ്യഹൈതുകീ ॥ 9॥
മാഗാരദാരാത്മജവിത്തബന്ധുഷു
സംഗോ യദി സ്യാദ്ഭഗവത്പ്രിയേഷു നഃ ।
യഃ പ്രാണവൃത്ത്യാ പരിതുഷ്ട ആത്മവാൻ
സിദ്ധ്യത്യദൂരാന്ന തഥേന്ദ്രിയപ്രിയഃ ॥ 10॥
യത്സംഗലബ്ധം നിജവീര്യവൈഭവം
തീർത്ഥം മുഹുഃ സംസ്പൃശതാം ഹി മാനസം ।
ഹരത്യജോഽന്തഃശ്രുതിഭിർഗ്ഗതോഽങ്ഗജം
കോ വൈ ന സേവേത മുകുന്ദവിക്രമം ॥ 11॥
യസ്യാസ്തി ഭക്തിർഭഗവത്യകിഞ്ചനാ
സർവ്വൈർഗ്ഗുണൈസ്തത്ര സമാസതേ സുരാഃ ।
ഹരാവഭക്തസ്യ കുതോ മഹദ്ഗുണാ
മനോരഥേനാസതി ധാവതോ ബഹിഃ ॥ 12॥
ഹരിർഹി സാക്ഷാദ്ഭഗവാൻ ശരീരിണാ-
മാത്മാ ഝഷാണാമിവ തോയമീപ്സിതം ।
ഹിത്വാ മഹാംസ്തം യദി സജ്ജതേ ഗൃഹേ
തദാ മഹത്ത്വം വയസാ ദമ്പതീനാം ॥ 13॥
തസ്മാദ് രജോരാഗവിഷാദമന്യു-
മാനസ്പൃഹാഭയദൈന്യാധിമൂലം ।
ഹിത്വാ ഗൃഹം സംസൃതിചക്രവാളം
നൃസിംഹപാദം ഭജതാകുതോഭയമിതി ॥ 14॥
കേതുമാലേഽപി ഭഗവാൻ കാമദേവസ്വരൂപേണ ലക്ഷ്മ്യാഃ പ്രിയചികീർഷയാ പ്രജാപതേർദ്ദുഹിതൄണാം പുത്രാണാം തദ്വർഷപതീനാം പുരുഷായുഷാഹോരാത്രപരിസംഖ്യാനാനാം യാസാം ഗർഭാ മഹാപുരുഷമഹാസ്ത്രതേജസോദ്വേജിതമനസാം വിധ്വസ്താ വ്യസവഃ സംവത്സരാന്തേ വിനിപതന്തി ॥ 15॥
അതീവ സുലളിതഗതിവിലാസവിലസിതരുചിരഹാസലേശാവലോകലീലയാ കിഞ്ചിദുത്തംഭിതസുന്ദരഭ്രൂമണ്ഡലസുഭഗവദനാരവിന്ദശ്രിയാ രമാം രമയന്നിന്ദ്രിയാണി രമയതേ ॥ 16॥
തദ്ഭഗവതോ മായാമയം രൂപം പരമസമാധിയോഗേന രമാദേവീ സംവത്സരസ്യ രാത്രിഷു പ്രജാപതേർദുഹിതൃഭിരുപേതാഹഃസു ച തദ്ഭർത്തൃഭിരുപാസ്തേ ഇദം ചോദാഹരതി ॥ 17॥
ഓം ഹ്രാം ഹ്രീം ഹ്രൂം ഓം നമോ ഭഗവതേ ഹൃഷീകേശായസർവ്വഗുണവിശേഷൈർവ്വിലക്ഷിതാത്മനേ ആകൂതീനാം ചിത്തീനാം ചേതസാം വിശേഷാണാം ചാധിപതയേ ഷോഡശകലായ ച്ഛന്ദോമയായാന്നമയായാമൃതമയായ സർവ്വമയായ സഹസേ ഓജസേ ബലായ കാന്തായ കാമായ നമസ്തേ ഉഭയത്ര ഭൂയാത് ॥ 18॥
സ്ത്രിയോ വ്രതൈസ്ത്വാ ഹൃഷീകേശ്വരം സ്വതോ
ഹ്യാരാധ്യ ലോകേ പതിമാശാസതേഽന്യം ।
താസാം ന തേ വൈ പരിപാന്ത്യപത്യം
പ്രിയം ധനായൂംഷി യതോഽസ്വതന്ത്രാഃ ॥ 19॥
സ വൈ പതിഃ സ്യാദകുതോഭയഃ സ്വയം
സമന്തതഃ പാതി ഭയാതുരം ജനം ।
സ ഏക ഏവേതരഥാ മിഥോ ഭയം
നൈവാത്മലാഭാദധി മന്യതേ പരം ॥ 20॥
യാ തസ്യ തേ പാദസരോരുഹാർഹണം
നികാമയേത് സാഖിലകാമലമ്പടാ ।
തദേവ രാസീപ്സിതമീപ്സിതോഽർച്ചിതോ
യദ്ഭഗ്നയാച്ഞാ ഭഗവൻ പ്രതപ്യതേ ॥ 21॥
മത്പ്രാപ്തയേഽജേശസുരാസുരാദയ-
സ്തപ്യന്ത ഉഗ്രം തപ ഐന്ദ്രിയേ ധിയഃ ।
ഋതേ ഭവത്പാദപരായണാൻ ന മാം
വിന്ദന്ത്യഹം ത്വദ്ധൃദയാ യതോഽജിത ॥ 22॥
സ ത്വം മമാപ്യച്യുത ശീർഷ്ണി വന്ദിതം
കരാംബുജം യത്ത്വദധായി സാത്വതാം ।
ബിഭർഷി മാം ലക്ഷ്മ വരേണ്യ മായയാ
ക ഈശ്വരസ്യേഹിതമൂഹിതും വിഭുരിതി ॥ 23॥
രമ്യകേ ച ഭഗവതഃ പ്രിയതമം മാത്സ്യമവതാരരൂപം തദ്വർഷപുരുഷസ്യ മനോഃ പ്രാക്പ്രദർശിതം സ ഇദാനീമപി മഹതാ ഭക്തിയോഗേനാരാധയതീദം ചോദാഹരതി ॥ 24॥
ഓം നമോ ഭഗവതേ മുഖ്യതമായ നമഃ സത്ത്വായ പ്രാണായൌജസേ സഹസേ ബലായ മഹാമത്സ്യായ നമ ഇതി ॥ 25॥
അന്തർബ്ബഹിശ്ചാഖിലലോകപാലകൈ-
രദൃഷ്ടരൂപോ വിചരസ്യുരുസ്വനഃ ।
സ ഈശ്വരസ്ത്വം യ ഇദം വശേഽനയ-
ന്നാമ്‌നാ യഥാ ദാരുമയീം നരഃ സ്ത്രിയം ॥ 26॥
യം ലോകപാലാഃ കില മത്സരജ്വരാ
ഹിത്വാ യതന്തോഽപി പൃഥക്സമേത്യ ച ।
പാതും ന ശേകുർദ്വിപദശ്ചതുഷ്പദഃ
സരീസൃപം സ്ഥാണു യദത്ര ദൃശ്യതേ ॥ 27॥
ഭവാൻ യുഗാന്താർണവ ഊർമ്മിമാലിനി
ക്ഷോണീമിമാമോഷധിവീരുധാം നിധിം ।
മയാ സഹോരുക്രമതേജ ഓജസാ
തസ്മൈ ജഗത്പ്രാണഗണാത്മനേ നമ ഇതി ॥ 28॥
ഹിരൺമയേഽപി ഭഗവാൻ നിവസതി കൂർമ്മതനും ബിഭ്രാണസ്തസ്യ തത്പ്രിയതമാം തനുമര്യമാ സഹ വർഷപുരുഷൈഃ പിതൃഗണാധിപതിരുപധാവതി മന്ത്രമിമം ചാനുജപതി ॥ 29॥
ഓം നമോ ഭഗവതേ അകൂപാരായ സർവ്വസത്ത്വഗുണവിശേഷണായാനുപലക്ഷിതസ്ഥാനായ നമോ വർഷ്മണേ നമോ ഭൂമ്‌നേ നമോ നമോഽവസ്ഥാനായ നമസ്തേ ॥ 30॥
യദ് രൂപമേതന്നിജമായയാർപ്പിത-
മർത്ഥസ്വരൂപം ബഹുരൂപരൂപിതം ।
സംഖ്യാ ന യസ്യാസ്ത്യയഥോപലംഭനാ-
ത്തസ്മൈ നമസ്തേഽവ്യപദേശരൂപിണേ ॥ 31॥
ജരായുജം സ്വേദജമണ്ഡജോദ്ഭിദം
ചരാചരം ദേവർഷിപിതൃഭൂതമൈന്ദ്രിയം ।
ദ്യൌഃ ഖം ക്ഷിതിഃ ശൈലസരിത്സമുദ്ര-
ദ്വീപഗ്രഹർക്ഷേത്യഭിധേയ ഏകഃ ॥ 32॥
യസ്മിന്നസംഖ്യേയവിശേഷനാമ-
രൂപാകൃതൌ കവിഭിഃ കൽപിതേയം ।
സംഖ്യാ യയാ തത്ത്വദൃശാപനീയതേ
തസ്മൈ നമഃ സാംഖ്യനിദർശനായ തേ ഇതി ॥ 33॥
ഉത്തരേഷു ച കുരുഷു ഭഗവാൻ യജ്ഞപുരുഷഃ കൃതവരാഹരൂപ ആസ്തേ തം തു ദേവീ ഹൈഷാ ഭൂഃ സഹ കുരുഭിരസ്ഖലിതഭക്തിയോഗേനോപധാവതി ഇമാം ച പരമാമുപനിഷദമാവർത്തയതി ॥ 34॥
ഓം നമോ ഭഗവതേ മന്ത്രതത്ത്വലിംഗായ യജ്ഞക്രതവേ മഹാധ്വരാവയവായ മഹാപുരുഷായ നമഃ കർമ്മശുക്ലായ ത്രിയുഗായ നമസ്തേ ॥ 35॥
യസ്യ സ്വരൂപം കവയോ വിപശ്ചിതോ
ഗുണേഷു ദാരുഷ്വിവ ജാതവേദസം ।
മഥ്നന്തി മഥ്നാ മനസാ ദിദൃക്ഷവോ
ഗൂഢം ക്രിയാർത്ഥൈർന്നമ ഈരിതാത്മനേ ॥ 36॥
ദ്രവ്യക്രിയാഹേത്വയനേശകർത്തൃഭിർ-
മ്മായാഗുണൈർവ്വസ്തുനിരീക്ഷിതാത്മനേ ।
അന്വീക്ഷയാങ്‌ഗാതിശയാത്മബുദ്ധിഭിർ-
ന്നിരസ്തമായാകൃതയേ നമോ നമഃ ॥ 37॥
കരോതി വിശ്വസ്ഥിതിസംയമോദയം
യസ്യേപ്സിതം നേപ്സിതമീക്ഷിതുർഗ്ഗുണൈഃ ।
മായാ യഥായോ ഭ്രമതേ തദാശ്രയം
ഗ്രാവ്ണോ നമസ്തേ ഗുണകർമ്മസാക്ഷിണേ ॥ 38॥
പ്രമഥ്യ ദൈത്യം പ്രതിവാരണം മൃധേ
യോ മാം രസായാ ജഗദാദിസൂകരഃ ।
കൃത്വാഗ്രദംഷ്ട്രേ നിരഗാദുദന്വതഃ
ക്രീഡന്നിവേഭഃ പ്രണതാസ്മി തം വിഭുമിതി ॥ 39॥