ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 17
| ← സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 16 | സ്കന്ധം 5 : അദ്ധ്യായം 18 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 17
[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
തത്ര ഭഗവതഃ സാക്ഷാദ്യജ്ഞലിംഗസ്യ വിഷ്ണോർവ്വിക്രമതോ വാമപാദാംഗുഷ്ഠനഖനിർഭിന്നോർധ്വാണ്ഡകടാഹവിവരേണാന്തഃപ്രവിഷ്ടാ യാ ബാഹ്യജലധാരാ തച്ചരണപങ്കജാവനേജനാരുണകിഞ്ജൽകോപരഞ്ജിതാഖിലജഗദഘമലാപഹോപസ്പർശനാമലാ സാക്ഷാദ്ഭഗവത്പദീത്യനുപലക്ഷിതവചോഽഭിധീയമാനാതിമഹതാ കാലേന യുഗസഹസ്രോപലക്ഷണേന ദിവോ മൂർദ്ധന്യവതതാര യത്തദ്വിഷ്ണുപദമാഹുഃ ॥ 1 ॥
യത്ര ഹ വാവ വീരവ്രത ഔത്താനപാദിഃ പരമഭാഗവതോഽസ്മത്കുലദേവതാചരണാരവിന്ദോദകമിതി യാമനുസവന മുത്കൃഷ്യമാണഭഗവദ്ഭക്തിയോഗേന ദൃഢംക്ലിദ്യമാനാന്തർഹൃദയ ഔത്കണ്ഠ്യവിവശാമീലിതലോചനയുഗളകുഡ്മളവിഗളിതാമലബാഷ്പകലയാഭിവ്യജ്യമാനരോമപുളകകുലകോഽധുനാപി പരമാദരേണ ശിരസാ ബിഭർത്തി ॥ 2 ॥
തതഃ സപ്തർഷയസ്തത്പ്രഭാവാഭിജ്ഞാ യാം നനു തപസ ആത്യന്തികീ സിദ്ധിരേതാവതീ ഭഗവതി സർവ്വാത്മനി വാസുദേവേഽനുപരതഭക്തിയോഗലാഭേനൈവോപേക്ഷിതാന്യാർത്ഥാത്മഗതയോ മുക്തിമിവാഗതാം മുമുക്ഷവ ഇവ സബഹുമാനമദ്യാപി ജടാജൂടൈരുദ്വഹന്തി ॥ 3 ॥
തതോഽനേകസഹസ്രകോടിവിമാനാനീകസങ്കുലദേവയാനേനാവതരന്തീന്ദുമണ്ഡലമാവാര്യ ബ്രഹ്മസദനേ നിപതതി ॥ 4 ॥
തത്ര ചതുർദ്ധാ ഭിദ്യമാനാ ചതുർഭിർന്നാമഭിശ്ചതുർദ്ദിശമഭിസ്പന്ദന്തീ നദനദീപതിമേവാഭിനിവിശതി സീതാളകനന്ദാ ചക്ഷുർഭദ്രേതി ॥ 5 ॥
സീതാ തു ബ്രഹ്മസദനാത്കേസരാചലാദി ഗിരിശിഖരേഭ്യോഽധോഽധഃപ്രസ്രവന്തീ ഗന്ധമാദനമൂർദ്ധസു പതിത്വാന്തരേണ ഭദ്രാശ്വവർഷം പ്രാച്യാം ദിശി ക്ഷാരസമുദ്രമഭിപ്രവിശതി ॥ 6 ॥
ഏവം മാല്യവച്ഛിഖരാന്നിഷ്പതന്തീ തതോഽനുപരതവേഗാ കേതുമാലമഭിചക്ഷുഃ പ്രതീച്യാം ദിശി സരിത്പതിം പ്രവിശതി ॥ 7 ॥
ഭദ്രാ ചോത്തരതോ മേരുശിരസോ നിപതിതാ ഗിരിശിഖരാദ്ഗിരിശിഖരമതിഹായ ശൃംഗവതഃ ശൃംഗാദവസ്യന്ദമാനാ ഉത്തരാംസ്തു കുരൂനഭിത ഉദീച്യാം ദിശി ജലധിമഭിപ്രവിശതി ॥ 8 ॥
തഥൈവാളകനന്ദാ ദക്ഷിണേന ബ്രഹ്മസദനാദ്ബഹൂനി ഗിരികൂടാന്യതിക്രമ്യ ഹേമകൂടാദ്ധൈമകൂടാന്യതിരഭസതരരംഹസാ ലുഠയന്തീ ഭാരതമഭിവർഷം ദക്ഷിണസ്യാം ദിശി ജലധിമഭിപ്രവിശതി യസ്യാം സ്നാനാർത്ഥം ചാഗച്ഛതഃ പുംസഃ പദേ പദേഽശ്വമേധരാജസൂയാദീനാം ഫലം ന ദുർല്ലഭമിതി ॥ 9 ॥
അന്യേ ച നദാ നദ്യശ്ച വർഷേ വർഷേ സന്തി ബഹുശോ മേർവ്വാദിഗിരിദുഹിതരഃ ശതശഃ ॥ 10 ॥
തത്രാപി ഭാരതമേവ വർഷം കർമ്മക്ഷേത്രമന്യാന്യഷ്ടവർഷാണി സ്വർഗ്ഗിണാം പുണ്യശേഷോപഭോഗസ്ഥാനാനി ഭൌമാനി സ്വർഗ്ഗപദാനി വ്യപദിശന്തി ॥ 11 ॥
ഏഷു പുരുഷാണാമയുതപുരുഷായുർവ്വാർഷാണാം ദേവകൽപാനാം നാഗായുതപ്രാണാനാം വജ്രസംഹനനബലവയോമോദപ്രമുദിതമഹാസൌരതമിഥുനവ്യവായാപവർഗ്ഗവർഷധൃതൈകഗർഭകളത്രാണാം തത്ര തു ത്രേതായുഗസമഃ കാലോ വർത്തതേ ॥ 12 ॥
യത്ര ഹ ദേവപതയഃ സ്വൈഃ സ്വൈർഗ്ഗണനായകൈർവിഹിതമഹാർഹണാഃ സർവ്വർത്തുകുസുമസ്തബകഫലകിസലയശ്രിയാനമ്യമാനവിടപലതാവിടപിഭിരുപശുംഭമാനരുചിരകാനനാശ്രമായതനവർഷഗിരിദ്രോണീഷു തഥാ ചാമലജലാശയേഷു വികചവിവിധനവവനരുഹാമോദമുദിതരാജഹംസജലകുക്കുടകാരണ്ഡവസാരസചക്രവാകാദിഭിഃ മധുകരനികരാകൃതിഭിരുപകൂജിതേഷു ജലക്രീഡാദിഭിർവ്വിചിത്രവിനോദൈഃ സുലളിതസുരസുന്ദരീണാം കാമകലിലവിലാസഹാസലീലാവലോകാകൃഷ്ടമനോദൃഷ്ടയഃ സ്വൈരം വിഹരന്തി ॥ 13 ॥
നവസ്വപി വർഷേഷു ഭഗവാൻ നാരായണോ മഹാപുരുഷഃ പുരുഷാണാം തദനുഗ്രഹായാത്മതത്ത്വവ്യൂഹേനാത്മനാദ്യാപി സന്നിധീയതേ ॥ 14 ॥
ഇളാവൃതേ തു ഭഗവാൻ ഭവ ഏക ഏവ പുമാൻ ന ഹ്യന്യസ്തത്രാപരോ നിർവ്വിശതി ഭവാന്യാഃ ശാപനിമിത്തജ്ഞോ യത്പ്രവേക്ഷ്യതഃ സ്ത്രീഭാവസ്തത്പശ്ചാദ് വക്ഷ്യാമി ॥ 15 ॥
ഭവാനീനാഥൈഃ സ്ത്രീഗണാർബ്ബുദസഹസ്രൈരവരുധ്യമാനോ ഭഗവതശ്ചതുർമ്മൂർത്തേർമ്മഹാപുരുഷസ്യ തുരീയാം താമസീം മൂർത്തിം പ്രകൃതിമാത്മനഃ സങ്കർഷണസംജ്ഞാമാത്മസമാധിരൂപേണ സംനിധാപ്യൈതദഭിഗൃണൻ ഭവ ഉപധാവതി ॥ 16 ॥
ശ്രീഭഗവാനുവാച
ഓം നമോ ഭഗവതേ മഹാപുരുഷായ സർവ്വഗുണസംഖ്യാനായാനന്തായാവ്യക്തായ നമ ഇതി ॥ 17 ॥
ഭജേ ഭജന്യാരണപാദപങ്കജം
ഭഗസ്യ കൃത്സ്നസ്യ പരം പരായണം ।
ഭക്തേഷ്വലം ഭാവിതഭൂതഭാവനം
ഭവാപഹം ത്വാ ഭവഭാവമീശ്വരം ॥ 18 ॥
ന യസ്യ മായാഗുണചിത്തവൃത്തിഭിർ-
ന്നിരീക്ഷതോ ഹ്യണ്വപി ദൃഷ്ടിരജ്യതേ ।
ഈശേ യഥാ നോഽജിതമന്യുരംഹസാം
കസ്തം ന മന്യേത ജിഗീഷുരാത്മനഃ ॥ 19 ॥
അസദ് ദൃശോ യഃ പ്രതിഭാതി മായയാ
ക്ഷീബേവ മധ്വാസവതാമ്രലോചനഃ ।
ന നാഗവധ്വോഽർഹണ ഈശിരേ ഹ്രിയാ
യത്പാദയോഃ സ്പർശനധർഷിതേന്ദ്രിയാഃ ॥ 20 ॥
യമാഹുരസ്യ സ്ഥിതിജൻമസംയമം
ത്രിഭിർവിഹീനം യമനന്തമൃഷയഃ ।
ന വേദ സിദ്ധാർത്ഥമിവ ക്വചിത്സ്ഥിതം
ഭൂമണ്ഡലം മൂർദ്ധസഹസ്രധാമസു ॥ 21 ॥
യസ്യാദ്യ ആസീദ്ഗുണവിഗ്രഹോ മഹാൻ
വിജ്ഞാനധിഷ്ണ്യോ ഭഗവാനജഃ കില ।
യത്സംഭവോഽഹം ത്രിവൃതാ സ്വതേജസാ
വൈകാരികം താമസമൈന്ദ്രിയം സൃജേ ॥ 22 ॥
ഏതേ വയം യസ്യ വശേ മഹാത്മനഃ
സ്ഥിതാഃ ശകുന്താ ഇവ സൂത്രയന്ത്രിതാഃ ।
മഹാനഹം വൈകൃതതാമസേന്ദ്രിയാഃ
സൃജാമ സർവ്വേ യദനുഗ്രഹാദിദം ॥ 23 ॥
യന്നിർമ്മിതാം കർഹ്യപി കർമ്മപർവ്വണീം
മായാം ജനോഽയം ഗുണസർഗ്ഗമോഹിതഃ ।
ന വേദ നിസ്താരണയോഗമഞ്ജസാ
തസ്മൈ നമസ്തേ വിലയോദയാത്മനേ ॥ 24 ॥