ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (ഉത്തരാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 ഉത്തരാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 81

← സ്കന്ധം 10 ഉത്തരാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 80

സ്കന്ധം 10 ഉത്തരാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 82 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 ഉത്തരാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 81

ശ്രീശുക ഉവാച

സ ഇത്ഥം ദ്വിജമുഖ്യേന സഹ സംകഥയൻ ഹരിഃ ।
സർവ്വഭൂതമനോഽഭിജ്ഞഃ സ്മയമാന ഉവാച തം ॥ 1 ॥

ബ്രഹ്മണ്യോ ബ്രാഹ്മണം കൃഷ്ണോ ഭഗവാൻ പ്രഹസൻ പ്രിയം ।
പ്രേമ്ണാ നിരീക്ഷണേനൈവ പ്രേക്ഷൻ ഖലു സതാം ഗതിഃ ॥ 2 ॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച

കിമുപായനമാനീതം ബ്രഹ്മൻ മേ ഭവതാ ഗൃഹാത് ।
അണ്വപ്യുപാഹൃതം ഭക്തൈഃ പ്രേമ്ണാ ഭൂര്യേവ മേ ഭവേത് ।
ഭൂര്യപ്യഭക്തോപഹൃതം ന മേ തോഷായ കൽപതേ ॥ 3 ॥

പത്രം പുഷ്പം ഫലം തോയം യോ മേ ഭക്ത്യാ പ്രയച്ഛതി ।
തദഹം ഭക്ത്യുപഹൃതമശ്നാമി പ്രയതാത്മനഃ ॥ 4 ॥

ഇത്യുക്തോഽപി ദ്വിജസ്തസ്മൈ വ്രീഡിതഃ പതയേ ശ്രിയഃ ।
പൃഥുകപ്രസൃതിം രാജൻ ന പ്രായച്ഛദവാങ്മുഖഃ ॥ 5 ॥

സർവ്വഭൂതാത്മദൃക് സാക്ഷാത് തസ്യാഗമനകാരണം ।
വിജ്ഞായാചിന്തയന്നായം ശ്രീകാമോ മാഭജത്പുരാ ॥ 6 ॥

പത്ന്യാഃ പതിവ്രതായാസ്തു സഖാ പ്രിയചികീർഷയാ ।
പ്രാപ്തോ മാമസ്യ ദാസ്യാമി സമ്പദോഽമർത്ത്യദുർല്ലഭാഃ ॥ 7 ॥

ഇത്ഥം വിചിന്ത്യ വസനാച്ചീരബദ്ധാൻ ദ്വിജൻമനഃ ।
സ്വയം ജഹാര കിമിദമിതി പൃഥുകതണ്ഡുലാൻ ॥ 8 ॥

നന്വേതദുപനീതം മേ പരമപ്രീണനം സഖേ ।
തർപ്പയന്ത്യംഗ മാം വിശ്വമേതേ പൃഥുകതണ്ഡുലാഃ ॥ 9 ॥

ഇതി മുഷ്ടിം സകൃജ്ജഗ്ദ്ധ്വാ ദ്വിതീയാം ജഗ്ദ്ധുമാദദേ ।
താവച്ഛ്രീർജ്ജഗൃഹേ ഹസ്തം തത്പരാ പരമേഷ്ഠിനഃ ॥ 10 ॥

ഏതാവതാലം വിശ്വാത്മൻ സർവ്വസമ്പത്സമൃദ്ധയേ ।
അസ്മിൻ ലോകേഽഥ വാമുഷ്മിൻ പുംസസ്ത്വത്തോഷകാരണം ॥ 11 ॥

ബ്രാഹ്മണസ്താം തു രജനീമുഷിത്വാച്യുതമന്ദിരേ ।
ഭുക്ത്വാ പീത്വാ സുഖം മേനേ ആത്മാനം സ്വർഗ്ഗതം യഥാ ॥ 12 ॥

ശ്വോഭൂതേ വിശ്വഭാവേന സ്വസുഖേനാഭിവന്ദിതഃ ।
ജഗാമ സ്വാലയം താത പഥ്യനുവ്രജ്യ നന്ദിതഃ ॥ 13 ॥

സ ചാലബ്ധ്വാ ധനം കൃഷ്ണാന്ന തു യാചിതവാൻ സ്വയം ।
സ്വഗൃഹാൻ വ്രീഡിതോഽഗച്ഛൻമഹദ്ദർശനനിർവൃതഃ ॥ 14 ॥

അഹോ ബ്രഹ്മണ്യദേവസ്യ ദൃഷ്ടാ ബ്രഹ്മണ്യതാ മയാ ।
യദ്ദരിദ്രതമോ ലക്ഷ്മീമാശ്ലിഷ്ടോ ബിഭ്രതോരസി ॥ 15 ॥

ക്വാഹം ദരിദ്രഃ പാപീയാൻ ക്വ കൃഷ്ണഃ ശ്രീനികേതനഃ ।
ബ്രഹ്മബന്ധുരിതി സ്മാഹം ബാഹുഭ്യാം പരിരംഭിതഃ ॥ 16 ॥

നിവാസിതഃ പ്രിയാജുഷ്ടേ പര്യങ്കേ ഭ്രാതരോ യഥാ ।
മഹിഷ്യാ വീജിതഃ ശ്രാന്തോ വാലവ്യജനഹസ്തയാ ॥ 17 ॥

ശുശ്രൂഷയാ പരമയാ പാദസംവാഹനാദിഭിഃ ।
പൂജിതോ ദേവദേവേന വിപ്രദേവേന ദേവവത് ॥ 18 ॥

സ്വർഗ്ഗാപവർഗ്ഗയോഃ പുംസാം രസായാം ഭുവി സമ്പദാം ।
സർവ്വാസാമപി സിദ്ധീനാം മൂലം തച്ചരണാർച്ചനം ॥ 19 ॥

അധനോഽയം ധനം പ്രാപ്യ മാദ്യന്നുച്ചൈർന്ന മാം സ്മരേത് ।
ഇതി കാരുണികോ നൂനം ധനം മേഽഭൂരി നാദദാത് ॥ 20 ॥

ഇതി തച്ചിന്തയന്നന്തഃ പ്രാപ്തോ നിജഗൃഹാന്തികം ।
സൂര്യാനലേന്ദുസങ്കാശൈർവ്വിമാനൈഃ സർവ്വതോ വൃതം ॥ 21 ॥

വിചിത്രോപവനോദ്യാനൈഃ കൂജദ് ദ്വിജകുലാകുലൈഃ ।
പ്രോത്ഫുല്ലകുമുദാംഭോജകഹ്ലാരോത്പലവാരിഭിഃ ॥ 22 ॥

ജുഷ്ടം സ്വലങ്കൃതൈഃ പുംഭിഃ സ്ത്രീഭിശ്ച ഹരിണാക്ഷിഭിഃ ।
കിമിദം കസ്യ വാ സ്ഥാനം കഥം തദിദമിത്യഭൂത് ॥ 23 ॥

ഏവം മീമാംസമാനം തം നരാ നാര്യോഽമരപ്രഭാഃ ।
പ്രത്യഗൃഹ്ണൻ മഹാഭാഗം ഗീതവാദ്യേന ഭൂയസാ ॥ 24 ॥

പതിമാഗതമാകർണ്യ പത്ന്യുദ്ധർഷാതിസംഭ്രമാ ।
നിശ്ചക്രാമ ഗൃഹാത്തൂർണ്ണം രൂപിണീ ശ്രീരിവാലയാത് ॥ 25 ॥

പതിവ്രതാ പതിം ദൃഷ്ട്വാ പ്രേമോത്കണ്ഠാശ്രുലോചനാ ।
മീലിതാക്ഷ്യനമദ്ബുദ്ധ്യാ മനസാ പരിഷസ്വജേ ॥ 26 ॥

പത്നീം വീക്ഷ്യ വിസ്ഫുരന്തീം ദേവീം വൈമാനികീമിവ ।
ദാസീനാം നിഷ്കകണ്ഠീനാം മധ്യേ ഭാന്തീം സ വിസ്മിതഃ ॥ 27 ॥

പ്രീതഃ സ്വയം തയാ യുക്തഃ പ്രവിഷ്ടോ നിജമന്ദിരം ।
മണിസ്തംഭശതോപേതം മഹേന്ദ്രഭവനം യഥാ ॥ 28 ॥

പയഃഫേനനിഭാഃ ശയ്യാ ദാന്താ രുക്മപരിച്ഛദാഃ ।
പര്യങ്കാ ഹേമദണ്ഡാനി ചാമരവ്യജനാനി ച ॥ 29 ॥

ആസനാനി ച ഹൈമാനി മൃദൂപസ്തരണാനി ച ।
മുക്താദാമവിളംബീനി വിതാനാനി ദ്യുമന്തി ച ॥ 30 ॥

സ്വച്ഛസ്ഫടികകുഡ്യേഷു മഹാമാരകതേഷു ച ।
രത്നദീപാ ഭ്രാജമാനാ ലലനാരത്നസംയുതാഃ ॥ 31 ॥

വിലോക്യ ബ്രാഹ്മണസ്തത്ര സമൃദ്ധീഃ സർവ്വസംപദാം ।
തർക്കയാമാസ നിർവ്യഗ്രഃ സ്വസമൃദ്ധിമഹൈതുകീം ॥ 32 ॥

     നൂനം ബതൈതൻമമ ദുർഭഗസ്യ
          ശശ്വദ്ദരിദ്രസ്യ സമൃദ്ധിഹേതുഃ ।
     മഹാവിഭൂതേരവലോകതോഽന്യോ
          നൈവോപപദ്യേത യദൂത്തമസ്യ ॥ 33 ॥

     നന്വബ്രുവാണോ ദിശതേ സമക്ഷം
          യാചിഷ്ണവേ ഭൂര്യപി ഭൂരിഭോജഃ ।
     പർജ്ജന്യവത്തത് സ്വയമീക്ഷമാണോ
          ദാശാർഹകാണാമൃഷഭഃ സഖാ മേ ॥ 34 ॥

     കിഞ്ചിത്കരോത്യുർവ്വപി യത് സ്വദത്തം
          സുഹൃത്കൃതം ഫൽഗ്വപി ഭൂരികാരീ ।
     മയോപനീതാം പൃഥുകൈകമുഷ്ടിം
          പ്രത്യഗ്രഹീത്പ്രീതിയുതോ മഹാത്മാ ॥ 35 ॥

     തസ്യൈവ മേ സൌഹൃദസഖ്യമൈത്രീ-
          ദാസ്യം പുനർജ്ജൻമനി ജൻമനി സ്യാത് ।
     മഹാനുഭാവേന ഗുണാലയേന
          വിഷജ്ജതസ്തത്പുരുഷപ്രസംഗഃ ॥ 36 ॥

     ഭക്തായ ചിത്രാ ഭഗവാൻ ഹി സംപദോ
          രാജ്യം വിഭൂതീർന്ന സമർത്ഥയത്യജഃ ।
     അദീർഘബോധായ വിചക്ഷണഃ സ്വയം
          പശ്യന്നിപാതം ധനിനാം മദോദ്ഭവം ॥ 37 ॥

ഇത്ഥം വ്യവസിതോ ബുദ്ധ്യാ ഭക്തോഽതീവ ജനാർദ്ദനേ ।
വിഷയാൻ ജായയാ ത്യക്ഷ്യൻ ബുഭുജേ നാതിലംപടഃ ॥ 38 ॥

തസ്യ വൈ ദേവദേവസ്യ ഹരേർ യജ്ഞപതേഃ പ്രഭോഃ ।
ബ്രാഹ്മണാഃ പ്രഭവോ ദൈവം ന തേഭ്യോ വിദ്യതേ പരം ॥ 39 ॥

     ഏവം സ വിപ്രോ ഭഗവത്സുഹൃത്തദാ
          ദൃഷ്ട്വാ സ്വഭൃത്യൈരജിതം പരാജിതം ।
     തദ്ധ്യാനവേഗോദ്ഗ്രഥിതാത്മബന്ധന-
          സ്തദ്ധാമ ലേഭേഽചിരതഃ സതാം ഗതിം ॥ 40 ॥

ഏതദ്ബ്രഹ്മണ്യദേവസ്യ ശ്രുത്വാ ബ്രഹ്മണ്യതാം നരഃ ।
ലബ്ധഭാവോ ഭഗവതി കർമ്മബന്ധാദ് വിമുച്യതേ ॥ 41 ॥