ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ചതുർത്ഥഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 4) / അദ്ധ്യായം 10

← സ്കന്ധം 4 : അദ്ധ്യായം 9

സ്കന്ധം 4 : അദ്ധ്യായം 11 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ചതുർത്ഥഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 4) / അദ്ധ്യായം 10

മൈത്രേയ ഉവാച

പ്രജാപതേർദ്ദുഹിതരം ശിശുമാരസ്യ വൈ ധ്രുവഃ ।
ഉപയേമേ ഭ്രമിം നാമ തത്സുതൌ കൽപവത്സരൌ ॥ 1 ॥

ഇളായാമപി ഭാര്യായാം വായോഃ പുത്ര്യാം മഹാബലഃ ।
പുത്രമുൽകലനാമാനം യോഷിദ്രത്നമജീജനത് ॥ 2 ॥

ഉത്തമസ്ത്വകൃതോദ്വാഹോ മൃഗയായാം ബലീയസാ ।
ഹതഃ പുണ്യജനേനാദ്രൌ തൻമാതാസ്യ ഗതിം ഗതാ ॥ 3 ॥

ധ്രുവോ ഭ്രാതൃവധം ശ്രുത്വാ കോപാമർഷഃ ശുചാർപ്പിതഃ ।
ജൈത്രം സ്യന്ദനമാസ്ഥായ ഗതഃ പുണ്യജനാലയം ॥ 4 ॥

ഗത്വോദീചീം ദിശം രാജാ രുദ്രാനുചരസേവിതാം ।
ദദർശ ഹിമവദ്ദ്രോണ്യാം പുരീം ഗുഹ്യകസങ്കുലാം ॥ 5 ॥

ദധ്മൌ ശംഖം ബൃഹദ്ബാഹുഃ ഖം ദിശശ്ചാനുനാദയൻ ।
യേനോദ്വിഗ്നദൃശഃ ക്ഷത്തരുപദേവ്യോഽത്രസൻ ഭൃശം ॥ 6 ॥

തതോ നിഷ്ക്രമ്യ ബലിന ഉപദേവമഹാഭടാഃ ।
അസഹന്തസ്തന്നിനാദമഭിപേതുരുദായുധാഃ ॥ 7 ॥

സ താനാപതതോ വീര ഉഗ്രധന്വാ മഹാരഥഃ ।
ഏകൈകം യുഗപത്സർവ്വാനഹൻ ബാണൈസ്ത്രിഭിസ്ത്രിഭിഃ ॥ 8 ॥

തേ വൈ ലലാടലഗ്നൈസ്തൈരിഷുഭിഃ സർവ്വ ഏവ ഹി ।
മത്വാ നിരസ്തമാത്മാനമാശംസൻ കർമ്മ തസ്യ തത് ॥ 9 ॥

തേഽപി ചാമുമമൃഷ്യന്തഃ പാദസ്പർശമിവോരഗാഃ ।
ശരൈരവിധ്യൻ യുഗപദ്ദ്വിഗുണം പ്രചികീർഷവഃ ॥ 10 ॥

തതഃ പരിഘനിസ്ത്രിംശൈഃ പ്രാസശൂലപരശ്വധൈഃ ।
ശക്ത്യൃഷ്ടിഭിർഭുശുണ്ഡീഭിശ്ചിത്രവാജൈഃ ശരൈരപി ॥ 11 ॥

അഭ്യവർഷൻ പ്രകുപിതാഃ സരഥം സഹ സാരഥിം ।
ഇച്ഛന്തസ്തത്പ്രതീകർത്തുമയുതാനി ത്രയോദശ ॥ 12 ॥

ഔത്താനപാദിഃ സ തദാ ശസ്ത്രവർഷേണ ഭൂരിണാ ।
ന ഉപാദൃശ്യതച്ഛന്ന ആസാരേണ യഥാ ഗിരിഃ ॥ 13 ॥

ഹാഹാകാരസ്തദൈവാസീത്സിദ്ധാനാം ദിവി പശ്യതാം ।
ഹതോഽയം മാനവഃ സൂര്യോ മഗ്നഃ പുണ്യജനാർണ്ണവേ ॥ 14 ॥

നദത്സു യാതുധാനേഷു ജയകാശിഷ്വഥോ മൃധേ ।
ഉദതിഷ്ഠദ്രഥസ്തസ്യ നീഹാരാദിവ ഭാസ്കരഃ ॥ 15 ॥

ധനുർവ്വിസ്ഫൂർജ്ജയൻ ദിവ്യം ദ്വിഷതാം ഖേദമുദ്വഹൻ ।
അസ്ത്രൌഘം വ്യധമദ്ബാണൈർഘനാനീകമിവാനിലഃ ॥ 16 ॥

തസ്യ തേ ചാപനിർമ്മുക്താ ഭിത്ത്വാ വർമ്മാണി രക്ഷസാം ।
കായാനാവിവിശുസ്തിഗ്മാ ഗിരീനശനയോ യഥാ ॥ 17 ॥

ഭല്ലൈഃ സംച്ഛിദ്യമാനാനാം ശിരോഭിശ്ചാരുകുണ്ഡലൈഃ ।
ഊരുഭിർഹേമതാലാഭൈർദ്ദോർഭിർവ്വലയവൽഗുഭിഃ ॥ 18 ॥

ഹാരകേയൂരമുകുടൈരുഷ്ണീഷൈശ്ച മഹാധനൈഃ ।
ആസ്തൃതാസ്താ രണഭുവോ രേജുർവ്വീര മനോഹരാഃ ॥ 19 ॥

     ഹതാവശിഷ്ടാ ഇതരേ രണാജിരാദ്-
          രക്ഷോഗണാഃ ക്ഷത്രിയവര്യസായകൈഃ ।
     പ്രായോ വിവൃക്ണാവയവാ വിദുദ്രുവുഃ
          മൃഗേന്ദ്രവിക്രീഡിതയൂഥപാ ഇവ ॥ 20 ॥

     അപശ്യമാനഃ സ തദാതതായിനം
          മഹാമൃധേ കഞ്ചന മാനവോത്തമഃ ।
     പുരീം ദിദൃക്ഷന്നപി നാവിശദ് ദ്വിഷാം
          ന മായിനാം വേദ ചികീർഷിതം ജനഃ ॥ ജ21 ॥

     ഇതി ബ്രുവംശ്ചിത്രരഥഃ സ്വസാരഥിം
          യത്തഃ പരേഷാം പ്രതിയോഗശങ്കിതഃ ।
     ശുശ്രാവ ശബ്ദം ജലധേരിവേരിതം
          നഭസ്വതോ ദിക്ഷു രജോഽന്വദൃശ്യത ॥ 22 ॥

ക്ഷണേനാച്ഛാദിതം വ്യോമ ഘനാനീകേന സർവ്വതഃ ।
വിസ്ഫുരത്തഡിതാ ദിക്ഷു ത്രാസയത്‌സ്തനയിത്നുനാ ॥ 23 ॥

വവൃഷൂ രുധിരൌഘാസൃക്‌പൂയവിൺമൂത്രമേദസഃ ।
നിപേതുർഗ്ഗഗനാദസ്യ കബന്ധാന്യഗ്രതോഽനഘ ॥ 24 ॥

തതഃ ഖേഽദൃശ്യത ഗിരിർബന്നിപേതുഃ സർവ്വതോദിശം ।
ഗദാപരിഘനിസ്ത്രിംശമുസലാഃ സാശ്മവർഷിണഃ ॥ 25 ॥

അഹയോഽശനിനിഃശ്വാസാ വമന്തോഽഗ്നിം രുഷാക്ഷിഭിഃ ।
അഭ്യധാവൻ ഗജാ മത്താഃ സിംഹവ്യാഘ്രാശ്ച യൂഥശഃ ॥ 26 ॥

സമുദ്ര ഊർമ്മിഭിർഭീമഃ പ്ലാവയൻ സർവ്വതോഭുവം ।
ആസസാദ മഹാഹ്രാദഃ കൽപാന്ത ഇവ ഭീഷണഃ ॥ 27 ॥

ഏവം വിധാന്യനേകാനി ത്രാസനാന്യമനസ്വിനാം ।
സസൃജുസ്തിഗ്മഗതയ ആസുര്യാ മായയാസുരാഃ ॥ 28 ॥

ധ്രുവേ പ്രയുക്താമസുരൈസ്താം മായാമതിദുസ്തരാം ।
നിശാമ്യ തസ്യ മുനയഃ സമാശംസൻ സമാഗതാഃ ॥ 29 ॥

മുനയ ഊചുഃ

     ഔത്താനപാദേ ഭഗവാംസ്തവ ശാർങ്ഗധന്വാ
          ദേവഃ ക്ഷിണോത്വവനതാർത്തിഹരോ വിപക്ഷാൻ ।
     യന്നാമധേയമഭിധായ നിശമ്യ ചാദ്ധാ
          ലോകോഽഞ്ജസാ തരതി ദുസ്തരമംഗ മൃത്യും ॥ 30 ॥