മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം89

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം89

1 [യ്]
     ശ്രുതം പ്രിയം ഇദം കൃഷ്ണ യത് ത്വം അർഹസി ഭാഷിതും
     തൻ മേ ഽമൃതരസപ്രഖ്യം മനോഹ്ലാദയതേ വിഭോ
2 ബഹൂനി കില യുദ്ധാനി വിജയസ്യ നരാധിപൈഃ
     പുനർ ആസൻ ഹൃഷീകേശ തത്ര തത്രേതി മേ ശ്രുതം
3 മന്നിമിത്തം ഹി സ സദാ പാർഥഃ സുഖവിവർജിതഃ
     അതീവ വിജയോ ധീമാൻ ഇതി മേ ദൂയതേ മനഃ
4 സഞ്ചിന്തയാമി വാർഷ്ണേയ സദാ കുന്തീസുതം രഹഃ
     കിം നു തസ്യ ശരീരേ ഽസ്തി സർവലക്ഷണപൂജിതേ
     അനിഷ്ടം ലക്ഷണം കൃഷ്ണ യേന ദുഃഖാന്യ് ഉപാശ്നുതേ
5 അതീവ ദുഃഖഭാഗീ സ സതതം കുന്തിനന്ദനഃ
     ന ച പശ്യാമി ബീഭത്സോർ നിന്ദ്യം ഗാത്രേഷു കിം ചന
     ശ്രോതവ്യം ചേൻ മയൈതദ് വൈ തൻ മേ വ്യാഖ്യാതും അർഹസി
6 ഇത്യ് ഉക്തഃ സ ഹൃഷീകേശോ ധ്യാത്വാ സുമഹദ് അന്തരം
     രാജാനം ഭോജരാജന്യവർധനോ വിഷ്ണുർ അബ്രവീത്
7 ന ഹ്യ് അസ്യ നൃപതേ കിം ചിദ് അനിഷ്ടം ഉപലക്ഷയേ
     ഋതേ പുരുഷസിംഹസ്യ പിണ്ഡികേ ഽസ്യാതികായതഃ
8 താഭ്യാം സ പുരുഷവ്യാഘ്രോ നിത്യം അധ്വസു യുജ്യതേ
     ന ഹ്യ് അന്യദ് അനുപശ്യാമി യേനാസൗ ദുഃഖഭാഗ് ജയഃ
9 ഇത്യ് ഉക്തഃ സ കുരുശ്രേഷ്ഠസ് തഥ്യം കൃഷ്ണേന ധീമതാ
     പ്രോവാച വൃഷ്ണിശാർദൂലം ഏവം ഏതദ് ഇതി പ്രഭോ
10 കൃഷ്ണാ തു ദ്രൗപദീ കൃഷ്ണം തിര്യക് സാസൂയം ഐക്ഷത
    പ്രതിജഗ്രാഹ തസ്യാസ് തം പ്രണയം ചാപി കേശിഹാ
    സഖ്യുഃ സഖാ ഹൃഷീകേശഃ സാക്ഷാദ് ഇവ ധനഞ്ജയഃ
11 തത്ര ഭീമാദയസ് തേ തു കുരവോ യാദവാസ് തഥാ
    രേമുഃ ശ്രുത്വാ വിചിത്രാർഥാ ധനഞ്ജയ കഥാ വിഭോ
12 തഥാ കഥയതാം ഏവ തേഷാം അർജുന സങ്കഥാഃ
    ഉപായാദ് വചനാൻ മർത്യോ വിജയസ്യ മഹാത്മനഃ
13 സോ ഽഭിഗമ്യ കുരുശ്രേഷ്ഠം നമസ്കൃത്യ ച ബുദ്ധിമാൻ
    ഉപായാതം നരവ്യാഘ്രം അർജുനം പ്രത്യവേദയത്
14 തച് ഛ്രുത്വാ നൃപതിസ് തസ്യ ഹർഷബാഷ്പാകുലേക്ഷണഃ
    പ്രിയാഖ്യാന നിമിത്തം വൈ ദദൗ ബഹുധനം തദാ
15 തതോ ദ്വിതീയേ ദിവസേ മഹാഞ് ശബ്ദോ വ്യവർധത
    ആയാതി പുരുഷവ്യാഘ്രേ പാണ്ഡവാനാം ദുരന്ധരേ
16 തതോ രേണുഃ സമുദ്ഭൂതോ വിബഭൗ തസ്യ വാജിനഃ
    അഭിതോ വർതമാനസ്യ യഥോച്ചൈഃ ശ്രവസസ് തഥാ
17 തത്ര ഹർഷകലാ വാചോ നരാണാം ശുശ്രുവേ ഽർജുനഃ
    ദിഷ്ട്യാസി പാർഥ കുശലീ ധന്യോ രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ
18 കോ ഽന്യോ ഹി പൃഥിവീം കൃത്സ്നാം അവജിത്യ സ പാർഥിവാം
    ചാരയിത്വാ ഹയശ്രേഷ്ഠം ഉപായായാദ് ഋതേ ഽർജുനം
19 യേ വ്യതീതാ മഹാത്മാനോ രാജാനഃ സഗദാദയഃ
    തേഷാം അപീദൃശം കർമ ന കിം ചിദ് അനുശുശ്രുമ
20 നൈതദ് അന്യേ കരിഷ്യന്തി ഭവിഷ്യാഃ പൃഥിവീക്ഷിതഃ
    യത് ത്വം കുരു കുലശ്രേഷ്ഠ ദുഷ്കരം കൃതവാൻ ഇഹ
21 ഇത്യ് ഏവം വദതാം തേഷാം നൄണാം ശ്രുതിസുഖാ ഗിരഃ
    ശൃണ്വൻ വിവേശ ധർമാത്മാ ഫൽഗുനോ യജ്ഞസംസ്തരം
22 തതോ രാജാ സഹാമാത്യഃ കൃഷ്ണശ് ച യദുനന്ദനഃ
    ധൃതരാഷ്ട്രം പുരസ്കൃത്യ തേ തം പ്രത്യുദ്യയുസ് തദാ
23 സോ ഽഭിവാദ്യ പിതുഃ പാദൗ ധർമരാജസ്യ ധീമതഃ
    ഭീമാദീംശ് ചാപി സമ്പൂജ്യ പര്യഷ്വജത കേശവം
24 തൈഃ സമേത്യാർചിതസ് താൻ സ പ്രത്യർച്യ ച യഥാവിധി
    വിശശ്രാമാഥ ധർമാത്മാ തീരം ലബ്ധ്വേവ പാരഗഃ
25 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു സ രാജാ ബഭ്രു വാഹനഃ
    മാതൃഭ്യാം സഹിതോ ധീമാൻ കുരൂൻ അഭ്യാജഗാമ ഹ
26 സ സമേത്യ കുരൂൻ സർവാൻ സർവൈർ തൈർ അഭിനന്ദിതഃ
    പ്രവിവേശ പിതാമഹ്യാഃ കുന്ത്യാ ഭവനം ഉത്തമം