മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം82

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം82

1 [അർജുന]
     കിം ആഗമനകൃത്യം തേ കൗരവ്യ കുലനന്ദിനി
     മണിപൂര പതേർ മാതുസ് തഥൈവ ച രണാജിരേ
2 കച് ചിത് കുശലകാമാസി രാജ്ഞോ ഽസ്യ ഭുജഗാത്മജേ
     മമ വാ ചഞ്ചലാപാംഗേ കച് ചിത് ത്വം ശുഭം ഇച്ഛസി
3 കച് ചിത് തേ പൃഥുല ശ്രോണിനാപ്രിയം ശുഭദർശനേ
     അകാർഷം അഹം അജ്ഞാനാദ് അയം വാ ബഭ്രു വാഹനഃ
4 കച് ചിച് ച രാജപുത്രീ തേ സപത്നീ ചൈത്രവാഹിനീ
     ചിത്രാംഗദാ വരാരോഹാ നാപരാധ്യതി കിം ചന
5 തം ഉവാചോരഗ പതേർ ദുഹിതാ പ്രഹസന്ത്യ് അഥ
     ന മേ ത്വം അപരാദ്ധോ ഽസി ന നൃപോ ബഭ്രു വാഹനഃ
     ന ജനിത്രീ തഥാസ്യേയം മമ യാ പ്രേഷ്യവത് സ്ഥിതാ
6 ശ്രൂയതാം യദ് യഥാ ചേദം മയാ സർവം വിചേഷ്ടിതം
     ന മേ കോപസ് ത്വയാ കാര്യഃ ശിരസാ ത്വാം പ്രസാദയേ
7 ത്വത് പ്രീത്യർഥം ഹി കൗരവ്യ കൃതം ഏതൻ മയാനഘ
     യത് തച് ഛൃണു മഹാബാഹോ നിഖിലേന ധനഞ്ജയ
8 മഹാഭാരത യുദ്ധേ യത് ത്വയാ ശാന്തനവോ നൃപഃ
     അധർമേണ ഹതഃ പാർഥ തസ്യൈഷാ നിഷ്കൃതിഃ കൃതാ
9 ന ഹി ഭീഷ്മസ് ത്വയാ വീര യുധ്യമാനോ നിപാതിതഃ
     ശിഖണ്ഡിനാ തു സംസക്തസ് തം ആശ്രിത്യ ഹതസ് ത്വയാ
10 തസ്യ ശാന്തിം അകൃത്വാ തു ത്യജേസ് ത്വം യദി ജീവിതം
    കർമണാ തേന പാപേന പതേഥാ നിരയേ ധ്രുവം
11 ഏഷാ തു വിഹിതാ ശാന്തിഃ പുത്രാദ് യാം പ്രാപ്തവാൻ അസി
    വസുഭിർ വസുധാ പാല ഗംഗയാ ച മഹാമതേ
12 പുരാ ഹി ശ്രുതം ഏതദ് വൈ വസുഭിഃ കഥിതം മയാ
    ഗംഗായാസ് തീരം ആഗമ്യ ഹതേ ശാന്തനവേ നൃപേ
13 ആപ്ലുത്യ ദേവാ വസവഃ സമേത്യ ച മഹാനദീം
    ഇദം ഊചുർ വചോ ഘോരം ഭാഗീരഥ്യാ മതേ തദാ
14 ഏഷ ശാന്തനവോ ഭീഷ്മോ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ
    അയുധ്യമാനഃ സംഗ്രാമേ സംസക്തോ ഽന്യേന ഭാമിനി
15 തദ് അനേനാഭിഷംഗേണ വയം അപ്യ് അർജുനം ശുഭേ
    ശാപേന യോജയാമേതി തഥാസ്ത്വ് ഇതി ച സാബ്രവീത്
16 തദ് അഹം പിതുർ ആവേദ്യ ഭൃശം പ്രവ്യഥിതേന്ദ്രിയാ
    അഭവം സ ച തച് ഛ്രുത്വാ വിഷാദം അഗമത് പരം
17 പിതാ തു മേ വസൂൻ ഗത്വാ ത്വദർഥം സമയാചത
    പുനഃ പുനഃ പ്രസാദ്യൈനാംസ് ത ഏവം ഇദം അബ്രുവൻ
18 പുനസ് തസ്യ മഹാഭാഗ മണിപൂരേശ്വരോ യുവാ
    സ ഏനം രണമധ്യ സ്ഥം ശരൈഃ പാതയിതാ ഭുവി
19 ഏവം കൃതേ സ നാഗേന്ദ്ര മുക്തശാപോ ഭവിഷ്യതി
    ഗച്ഛേതി വസുഭിശ് ചോക്തോ മമ ചേദം ശശംസ സഃ
20 തച് ഛ്രുത്വാ ത്വം മയാ തസ്മാച് ഛാപാദ് അസി വിമോക്ഷിതഃ
    ന ഹി ത്വാം ദേവരാജോ ഽപി സമരേഷു പരാജയേത്
21 ആത്മാ പുത്രഃ സ്മൃതസ് തസ്മാത് തേനേഹാസി പരാജിതഃ
    നാത്ര ദോഷോ മമ മതഃ കഥം വാ മന്യസേ വിഭോ
22 ഇത്യ് ഏവം ഉക്തോ വിജയഃ പ്രസന്നാത്മാബ്രവീദ് ഇദം
    സർവം മേ സുപ്രിയം ദേവി യദ് ഏതത് കൃതവത്യ് അസി
23 ഇത്യ് ഉക്ത്വാഥാബ്രവീത് പുത്രം മണിപൂരേശ്വരം ജയഃ
    ചിത്രാംഗദായാഃ ശൃണ്വന്ത്യാഃ കൗരവ്യ ദുഹിതുസ് തഥാ
24 യുധിഷ്ഠിരസ്യാശ്വമേധഃ പരാം ചൈത്രീം ഭവിഷ്യതി
    തത്രാഗച്ഛേഃ സഹാമാത്യോ മാതൃഭ്യാം സഹിതോ നൃപ
25 ഇത്യ് ഏവം ഉക്തഃ പാർഥേന സ രാജാ ബഭ്രു വാഹനഃ
    ഉവാച പിതരം ധീമാൻ ഇദം അസ്രാവിലേക്ഷണഃ
26 ഉപയാസ്യാമി ധർമജ്ഞ ഭവതഃ ശാസനാദ് അഹം
    അശ്വമേധേ മഹായജ്ഞേ ദ്വിജാതിപരിവേഷകഃ
27 മമ ത്വ് അനുഗ്രഹാർഥായ പ്രവിശസ്വ പുരം സ്വകം
    ഭാര്യാഭ്യാം സഹ ശത്രുഘ്ന മാ ഭൂത് തേ ഽത്ര വിചാരണാ
28 ഉഷിത്വേഹ വിശല്യസ് ത്വം സുഖം സ്വേ വേശ്മനി പ്രഭോ
    പുനർ അശ്വാനുഗമനം കർതാസി ജയതാം വര
29 ഇത്യ് ഉക്തഃ സ തു പുത്രേണ തദാ വാനരകേതനഃ
    സ്മയൻ പ്രോവാച കൗന്തേയസ് തദാ ചിത്രാംഗദാ സുതം
30 വിദിതം തേ മഹാബാഹോ യഥാ ദിക്ഷാം ചരാമ്യ് അഹം
    ന സ താവത് പ്രവേഷ്ക്യാമി പുരം തേ പൃഥുലോചന
31 യഥാകാമം പ്രയാത്യ് ഏഷ യജ്ഞിയശ് ച തുരംഗമഃ
    സ്വസ്തി തേ ഽസ്തു ഗമിഷ്യാമി ന സ്ഥാനം വിദ്യതേ മമ
32 സ തത്ര വിധിവത് തേന പൂജിതഃ പാകശാസനിഃ
    ഭാര്യാഭ്യാം അഭ്യനുജ്ഞാതഃ പ്രായാദ് ഭരതസത്തമഃ