മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം63

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം63

1 [വ്]
     തതസ് തേ പ്രയയുർ ഹൃഷ്ടാഃ പ്രഹൃഷ്ടനരവാഹനാഃ
     രഥഘോഷേണ മഹതാ പൂരയന്തോ വസുന്ധരാം
2 സംസ്തൂയമാനാഃ സ്തുതിഭിഃ സൂതമാഗധബന്ദിഭിഃ
     സ്വേന സൈന്യേന സംവീതാ യഥാദിത്യാഃ സ്വരശ്മിഭിഃ
3 പാണ്ഡുരേണാതപത്രേണ ധ്രിയമാണേന മൂർധനി
     ബഭൗ യുധിഷ്ഠിരസ് തത്ര പൗർണമാസ്യാം ഇവോഡുരാട്
4 ജയാശിഷഃ പ്രഹൃഷ്ടാനാം നരാണാം പഥി പാണ്ഡവഃ
     പ്രത്യഗൃഹ്ണാദ് യഥാന്യായം യഥാവത് പുരുഷർഷഭഃ
5 തഥൈവ സൈനികാ രാജൻ രാജാനം അനുയാന്തി യേ
     തേഷാം ഹലഹലാശബ്ദോ ദിവം സ്തബ്ധ്വാ വ്യതിഷ്ഠത
6 സ സരാംസി നദീശ് ചൈവ വനാന്യ് ഉപവനാനി ച
     അത്യക്രാമൻ മഹാരാജോ ഗിരിം ചൈവാന്വപദ്യത
7 തസ്മിൻ ദേശേ ച രാജേന്ദ്ര യത്ര തദ് ദ്രവ്യം ഉത്തമം
     ചക്രേ നിവേശനം രാജാ പാണ്ഡവഃ സഹ സൈനികൈഃ
     ശിവേ ദേശേ സമേ ചൈവ തദാ ഭരതസത്തമ
8 അഗ്രതോ ബ്രാഹ്മണാൻ കൃത്വാ തപോ വിദ്യാ ദമാന്വിതാൻ
     പുരോഹിതം ച കൗരവ്യ വേദവേദാംഗപാരഗം
9 പ്രാങ് നിവേശാത് തു രാജാനം ബ്രാഹ്മണാഃ സ പുരോധസഃ
     കൃത്വാ ശാന്തിം യഥാന്യായം സർവതഃ പര്യവാരയൻ
10 കൃത്വാ ച മധ്യേ രാജാനം അമാത്യാംശ് ച യഥാവിധി
    ഷട് പഥം നവ സംസ്ഥാനം നിവേശം ചക്രിരേ ദ്വിജാഃ
11 മത്താനാം വാരണേന്ദ്രാണാം നിവേശം ച യഥാവിധി
    കാരയിത്വാ സ രാജേന്ദ്രോ ബ്രാഹ്മണാൻ ഇദം അബ്രവീത്
12 അസ്മിൻ കാര്യേ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠാ നക്ഷത്രേ ദിവസേ ശുഭേ
    യഥാ ഭവന്തോ മന്യന്തേ കർതും അർഹഥ തത് തഥാ
13 ന നഃ കാലാത്യയോ വൈ സ്യാദ് ഇഹൈവ പരിലംബതാം
    ഇതി നിശ്ചിത്യ വിപ്രേന്ദ്രാഃ ക്രിയതാം യദ് അനന്തരം
14 ശ്രുത്വൈതദ് വചനം രാജ്ഞോ ബ്രാഹ്മണാഃ സ പുരോധസഃ
    ഇദം ഊചുർ വചോ ഹൃഷ്ടാ ധർമരാജ പ്രിയേപ്സവഃ
15 അദ്യൈവ നക്ഷത്രം അഹശ് ച പുണ്യം; യതാമഹേ ശ്രേഷ്ഠതമം ക്രിയാസു
    അംഭോഭിർ അദ്യേഹ വസാമ രാജന്ന്; ഉപോഷ്യതാം ചാപി ഭവദ്ഭിർ അദ്യ
16 ശ്രുത്വാ തു തേഷാം ദ്വിജസത്തമാനാം; കൃതോപവാസാ രജനീം നരേന്ദ്രാഃ
    ഊഷുഃ പ്രതീതാഃ കുശസംസ്തരേഷു; യഥാധ്വരേഷു ജ്വലിതാ ഹവ്യവാഹാഃ
17 തതോ നിശാ സാ വ്യഗമൻ മഹാത്മനാം; സംശൃണ്വതാം വിപ്ര സമീരിതാ ഗിരഃ
    തതഃ പ്രഭാതേ വിമലേ ദ്വിജർഷഭാ; വചോ ഽബ്രുവൻ ധർമസുതം നരാധിപം