മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം35

←അധ്യായം34

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം35

അധ്യായം36→

1 [അർജുന]
     ബ്രഹ്മ യത് പരമം വേദ്യം തൻ മേ വ്യാഖ്യാതും അർഹസി
     ഭവതോ ഹി പ്രസാദേന സൂക്ഷ്മേ മേ രമതേ മതിഃ
 2 [വാ]
     അത്രാപ്യ് ഉദാഹരന്തീമം ഇതിഹാസം പുരാതനം
     സംവാദം മോക്ഷസംയുക്തം ശിഷ്യസ്യ ഗുരുണാ സഹ
 3 കശ് ചിദ് ബ്രാഹ്മണം ആസീനം ആചാര്യം സംശിതവ്രതം
     ശിഷ്യഃ പപ്രച്ഛ മേധാവീ കിംശ് ചിച് ഛ്രേയഃ പരന്തപ
 4 ഭഗവന്തം പ്രപന്നോ ഽഹം നിഃശ്രേയസപരായണഃ
     യാചേ ത്വാം ശിരസാ വിപ്ര യദ് ബ്രൂയാം തദ് വിചക്ഷ്വ മേ
 5 തം ഏവം വാദിനം പാർഥ ശിഷ്യം ഗുരുർ ഉവാച ഹ
     കഥയസ്വ പ്രവക്ഷ്യാമി യത്ര തേ സംശയോ ദ്വിജ
 6 ഇത്യ് ഉക്തഃ സ കുരുശ്രേഷ്ഠ ഗുരുണാ ഗുരുവത്സലഃ
     പ്രാഞ്ജലിഃ പരിപപ്രച്ഛ യത് തച് ഛൃണു മഹാമതേ
 7 [ഷിസ്യ]
     കുതശ് ചാഹം കുതശ് ച ത്വം തത് സത്യം ബ്രൂഹി യത് പരം
     കുതോ ജാതാനി ഭൂതാനി സ്ഥാവരാണി ചരാണി ച
 8 കേന ജീവന്തി ഭൂതാനി തേഷാം ആയുഃ കിം ആത്മകം
     കിം സത്യം കിം തപോ വിപ്ര കേ ഗുണാഃ സദ്ഭിർ ഈരിതാഃ
     കേ പന്ഥാനഃ ശിവാഃ സന്തി കിം സുഖം കിം ച ദുഷ്കൃതം
 9 ഏതാൻ മേ ഭഗവൻ പ്രശ്നാൻ യാഥാതഥ്യേന സത്തമ
     വക്തും അർഹസി വിപ്രർഷേ യഥാവദ് ഇഹ തത്ത്വതഃ
 10 [വാ]
    തസ്മൈ സമ്പ്രതിപന്നായ യഥാവത് പരിപൃച്ഛതേ
    ശിഷ്യായ ഗുണയുക്തായ ശാന്തായ ഗുരുവർതിനേ
    ഛായാ ഭൂതായ ദാന്തായ യതയേ ബ്രഹ്മചാരിണേ
11 താൻ പ്രശ്നാൻ അബ്രവീത് പാർത്ഥ മേധാവീ സ ധൃതവ്രതഃ
    ഗുരുഃ കുരു കുലശ്രേഷ്ഠ സമ്യക് സർവാൻ അരിന്ദമ
12 ബ്രഹ്മ പ്രോക്തം ഇദം ധർമം ഋഷിപ്രവര സേവിതം
    വേദ വിദ്യാ സമാവാപ്യം തത്ത്വഭൂതാർഥ ഭാവനം
13 ഭൂതഭവ്യ ഭവിഷ്യാദി ധർമകാമാർഥ നിശ്ചയം
    സിദ്ധസംഘ പരിജ്ഞാതം പുരാകൽപം സനാതനം
14 പ്രവക്ഷ്യേ ഽഹം മഹാപ്രാജ്ഞ പദം ഉത്തമം അദ്യ തേ
    ബുദ്ധ്വാ യദ് ഇഹ സംശിദ്ധാ ഭവന്തീഹ മനീഷിണഃ
15 ഉപഗമ്യർഷയഃ പൂർവം ജിജ്ഞാസന്തഃ പരസ്പരം
    ബൃഹസ്പതിഭരദ്വാജൗ ഗൗതമോ ഭാർഗവസ് തഥാ
16 വസിഷ്ഠഃ കാശ്യപശ് ചൈവ വിശ്വാമിത്രോ ഽത്രിർ ഏവ ച
    മാർഗാൻ സർവാൻ പരിക്രമ്യ പരിശ്രാന്താഃ സ്വകർമഭിഃ
17 ഋഷിം ആംഗിരസം വൃദ്ധം പുരസ്കൃത്യ തു തേ ദ്വിജാഃ
    ദദൃശുർ ബ്രഹ്മഭവനേ ബ്രഹ്മാണം വീതകൽമഷം
18 തം പ്രണമ്യ മഹാത്മാനം സുഖാസീനം മഹർഷയഃ
    പപ്രച്ഛുർ വിനയോപേതാ നിഃശ്രേയസം ഇദം പരം
19 കഥം കർമ ക്രിയാത് സാധു കഥം മുച്യേത കിൽബിഷാത്
    കേ നോ മാർഗാഃ ശിവാശ് ച സ്യുഃ കിം സത്യം കിം ച ദുഷ്കൃതം
20 കേനോഭൗ കർമ പന്ഥാനൗ മഹത്ത്വം കേന വിന്ദതി
    പ്രലയം ചാപവർഗം ച ഭൂതാനാം പ്രഭവാപ്യയൗ
21 ഇത്യ് ഉക്തഃ സ മുനിശ്രേഷ്ഠൈർ യദ് ആഹ പ്രപിതാമഹഃ
    തത് തേ ഽഹം സമ്പ്രവക്ഷ്യാമി ശൃണു ശിഷ്യയഥാഗമം
22 [ബ്രഹ്മാ]
    സത്യാദ് ഭൂതാനി ജാതാനി സ്ഥാവരാണി ചരാണി ച
    തപസാ താനി ജീവന്തി ഇതി തദ് വിത്തസു വ്രതാഃ
23 സ്വാം യോനിം പുനർ ആഗമ്യ വർതന്തേ സ്വേന കർമണാ
    സത്യം ഹി ഗുണസംയുക്തം നിയതം പഞ്ച ലക്ഷണം
24 ബ്രഹ്മസത്യം തപഃ സത്യം സത്യം ചൈവ പ്രജാപതിഃ
    സത്യാദ് ഭൂതാനി ജാതാനി ഭൂതം സത്യം അയം മഹത്
25 തസ്മാത് സത്യാശ്രയാ വിപ്രാ നിത്യം യോഗപരായണാഃ
    അതീതക്രോധസന്താപാ നിയതാ ധർമസേതവഃ
26 അന്യോന്യനിയതാൻ വൈദ്യാൻ ധർമസേതു പ്രവർതകാൻ
    താൻ അഹം സമ്പ്രവക്ഷ്യാമി ശാശ്വതാംൽ ലോകഭാവനാൻ
27 ചാതുർവിദ്യം തഥാ വർണാംശ് ചതുരശ് ചാശ്രമാൻ പൃഥക്
    ധർമം ഏകം ചതുഷ്പാദം നിത്യം ആഹുർ മനീഷിണഃ
28 പന്ഥാനം വഃ പ്രവക്ഷ്യാമി ശിവം ക്ഷേമകരം ദ്വിജാഃ
    നിയതം ബ്രഹ്മ ഭാവായ യാതം പൂർവം മനീഷിഭിഃ
29 ഗദതസ് തം മമാദ്യേഹ പന്ഥാനം ദുർവിദം പരം
    നിബോധത മഹാഭാഗാ നിഖിലേന പരം പരം
30 ബ്രഹ്മ ചാരികം ഏവാഹുർ ആശ്രമം പ്രഥമം പദം
    ഗാർഹസ്ഥ്യം തു ദ്വിതീയം സ്യാദ് വാനപ്രസ്ഥം അതഃ പരം
    തതഃ പരം തു വിജ്ഞേയം അധ്യാത്മം പരമം പദം
31 ജ്യോതിർ ആകാശം ആദിത്യോ വായുർ ഇന്ദ്രഃ പ്രജാപതിഃ
    നോപൈതി യാവദ് അധ്യാത്മം താവദ് ഏതാൻ ന പശ്യതി
    തസ്യോപായം പ്രവക്ഷ്യാമി പുരസ്താത് തം നിബോധത
32 ഫലമൂലാനില ഭുജാം മുനീനാം വസതാം വനേ
    വാനപ്രസ്ഥം ദ്വിജാതീനാം ത്രയാണാം ഉപദിശ്യതേ
33 സർവേഷാം ഏവ വർണാനാം ഗാർഹസ്ഥ്യം തദ് വിധീയതേ
    ശ്രദ്ധാ ലക്ഷണം ഇത്യ് ഏവം ധർമം ധീരാഃ പ്രചക്ഷതേ
34 ഇത്യ് ഏതേ ദേവ യാനാ വഃ പന്ഥാനഃ പരികീർതിതാഃ
    സദ്ഭിർ അധ്യാസിതാ ധീരൈഃ കർമഭിർ ധർമസേതവഃ
35 ഏതേഷാം പൃഥഗ് അധ്യാസ്തേ യോ ധർമം സംശിതവ്രതഃ
    കാലാത് പശ്യതി ഭൂതാനാം സദൈവ പ്രഭവാപ്യയൗ
36 അതസ് തത്ത്വാനി വക്ഷ്യാമി യാഥാതഥ്യേന ഹേതുനാ
    വിഷയസ്ഥാനി സർവാണിവ് വർതമാനാനി ഭാഗശഃ
37 മഹാൻ ആത്മാ തഥാവ്യക്തം അഹം കാരസ് തഥൈവ ച
    ഇന്ദ്രിയാണി ദശൈകം ച മഹാഭൂതാനി പഞ്ച ച
38 വിശേഷാഃ പഞ്ച ഭൂതാനാം ഇത്യ് ഏഷാ വൈദികീ ശ്രുതിഃ
    ചതുർവിംശതിർ ഏഷാ വസ് തത്ത്വാനാം സമ്പ്രകീർതിതാ
39 തത്ത്വാനാം അഥ യോ വേദ സർവേഷാം പ്രഭവാപ്യയൗ
    സ ധീരഃ സർവഭൂതേഷു ന മോഹം അധിഗച്ഛതി
40 തത്ത്വാനി യോ വേദയതേ യഥാതഥം; ഗുണാംശ് ച സർവാൻ അഖിലാശ് ച ദേവതാഃ
    വിധൂതപാപ്മാ പ്രവിമുച്യ ബന്ധനം; സ സർവലോകാൻ അമലാൻ സമശ്നുതേ