മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം27

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം27

1 [ബ്ര്]
     സങ്കൽപദംശ മശകം ശോകഹർഷഹിമാതപം
     മോഹാന്ധ കാരതിമിരം ലോഭവ്യാല സരീസൃപം
2 വിഷയൈകാത്യയാധ്വാനം കാമക്രോധവിരോധകം
     തദ് അതീത്യ മഹാദുർഗം പ്രവിഷ്ടോ ഽസ്മി മഹദ് വനം
3 [ബ്രാഹ്മണീ]
     ക്വ തദ് വനം മഹാപ്രാജ്ഞ കേ വൃക്ഷാഃ സരിതശ് ച കാഃ
     ഗിരയഃ പർവതാശ് ചൈവ കിയത്യ് അധ്വനി തദ് വനം
4 ന തദ് അസ്തി പൃഥഗ്ഭാവേ കിം ചിദ് അന്യത് തതഃ സമം
     ന തദ് അസ്ത്യ് അപൃഥഗ് ഭാവേ കിം ചിദ് ദൂരതരം തതഃ
5 തസ്മാദ് ധ്രസ്വതരം നാസ്തി ന തതോ ഽസ്തി ബൃഹത്തരം
     നാസ്തി തസ്മാദ് ദുഃഖതരം നാസ്ത്യ് അന്യത് തത് സമം സുഖം
6 ന തത് പ്രവിശ്യ ശോചന്തി ന പ്രഹൃഷ്യന്തി ച ദ്വിജാഃ
     ന ച ബിഭ്യതി കേഷാം ചിത് തേഭ്യോ ബിഭ്യതി കേ ച ന
7 തസ്മിൻ വനേ സപ്ത മഹാദ്രുമാശ് ച; ഫലാനി സപ്താതിഥയശ് ച സപ്ത
     സപ്താശ്രമാഃ സപ്ത സമാധയശ് ച; ദീക്ഷാശ് ച സപ്തൈതദ് അരണ്യരൂപം
8 പഞ്ച വർണാനി ദിവ്യാനി പുഷ്പാണി ച ഫലാനി ച
     സൃജന്തഃ പാദപാസ് തത്ര വ്യാപ്യ തിഷ്ഠന്തി തദ് വനം
9 സുവർണാനി ദ്വിവർണാനി പുഷ്പാണി ച ഫലാനി ച
     സൃജന്തഃ പാദപാസ് തത്ര വ്യാപ്യ തിഷ്ഠന്തി തദ് വനം
10 ചതുർവർണാണി ദിവ്യാനി പുഷ്പാണി ച ഫലാനി ച
    സൃജന്തഃ പാദപാസ് തത്ര വ്യാപ്യ തിഷ്ഠന്തി തദ് വനം
11 ശങ്കരാണിത്രി വർണാനി പുഷ്പാണി ച ഫലാനി ച
    സൃജന്തഃ പാദപാസ് തത്ര വ്യാപ്യ തിഷ്ഠന്തി തദ് വനം
12 സുരഭീണ്യ് ഏകവർണാനി പുഷ്പാണി ച ഫലാനിച
    സൃജന്തഃ പാദപാസ് തത്ര വ്യാപ്യ തിഷ്ഠന്തി തദ് വനം
13 ബഹൂന്യ് അവ്യക്തവർണാനി പുഷ്പാണി ച ഫലാനിച
    വിസൃജന്തൗ മഹാവൃക്ഷൗ തദ് വനം വ്യാപ്യ തിഷ്ഠതഃ
14 ഏകോ ഹ്യ് അഗ്നിഃ സുമനാ ബ്രാഹ്മണോ ഽത്ര; പഞ്ചേന്ദ്രിയാണി സമിധശ് ചാത്ര സന്തി
    തേഭ്യോ മോക്ഷാഃ സപ്ത ഭവന്തി ദീക്ഷാ; ഗുണാഃ ഫലാന്യ് അതിഥയഃ ഫലാശാഃ
15 ആതിഥ്യം പ്രതിഗൃഹ്ണന്തി തത്ര സപ്തമഹർഷയഃ
    അർചിതേഷു പ്രലീനേഷു തേഷ്വ് അന്യദ് രോചതേ വനം
16 പ്രതിജ്ഞാ വൃക്ഷം അഫലം ശാന്തിച് ഛായാ സമന്വിതം
    ജ്ഞാനാശ്രയം തൃപ്തിതോയം അന്തഃ ക്ഷേത്രജ്ഞഭാസ്കരം
17 യോ ഽധിഗച്ഛന്തി തത് സന്തസ് തേഷാം നാസ്തി ഭയം പുനഃ
    ഊർധ്വം ചാവാക് ച തിര്യക് ച തസ്യ നാന്തോ ഽധിഗമ്യതേ
18 സപ്ത സ്ത്രിയസ് തത്ര വസന്തി സദ്യോ; അവാങ്മുഖാ ഭാനുമത്യോ ജനിത്ര്യഃ
    ഊർധ്വം രസാനാം ദദതേ പ്രജാഭ്യഃ; സർവാൻ യഥാ സർവം അനിത്യതാം ച
19 തത്രൈവ പ്രതിതിഷ്ഠന്തി പുനസ് തത്രോദയന്തി ച
    സപ്ത സപ്തർഷയഃ സിദ്ധാ വസിഷ്ഠപ്രമുഖാഃ സഹ
20 യശോ വർചോ ഭഗശ് ചൈവ വിജയഃ സിദ്ധിതേജസീ
    ഏവം ഏവാനുവർതന്തേ സപ്ത ജ്യോതീംഷി ഭാസ്കരം
21 ഗിരയഃ പർവതാശ് ചൈവ സന്തി തത്ര സമാസതഃ
    നദ്യശ് ച സരിതോ വാരിവഹന്ത്യോ ബ്രഹ്മ സംഭവം
22 നദീനാം സംഗമസ് തത്ര വൈതാനഃ സമുപഹ്വരേ
    സ്വാത്മ തൃപ്താ യതോ യാന്തി സാക്ഷാദ് ദാന്താഃ പിതാമഹം
23 കൃശാശാഃ സുവ്രതാശാശ് ച തപസാ ദഗ്ധകിൽബിഷാഃ
    ആത്മന്യ് ആത്മാനം ആവേശ്യ ബ്രഹ്മാണം സമുപാസതേ
24 ഋചം അപ്യ് അത്ര ശംസന്തി വിദ്യാരണ്യവിദോ ജനാഃ
    തദ് അരണ്യം അഭിപ്രേത്യ യഥാ ധീരം അജായത
25 ഏതദ് ഏതാദൃശം ദിവ്യം അരണ്യം ബ്രാഹ്മണാ വിദുഃ
    വിദിത്വാ ചാന്വതിഷ്ഠന്ത ക്ഷേത്രജ്ഞേനാനുദർശിതം