ഭാഷാഭൂഷണം/പേജ് 23

←പേജ് 22

ഭാഷാഭൂഷണം (അലങ്കാരശാസ്ത്രം) രചന:എ.ആർ. രാജരാജവർമ്മ അലങ്കാരപ്രകരണം

പേജ് 24→

പ്രേമക്രോധക്ഷുഭിതഭവതീ ബാഷ്പധാരാവിലാംഗീ

ശ്രീമന്മന്ദസ്മിതസ്മിതസുമുഖിയാകുന്നതോർമ്മിച്ചിടുന്നേൻ - മയൂരസന്ദേശം

ഇവിടെ ലതയ്ക്ക് നായികയോടും, കാറ്റടിച്ചിളകുന്നതിനു് പ്രണയകലഹക്ഷോഭത്തോടും മഴവെള്ളത്തുള്ളികൾ ഇറ്റുന്നതിനു് കണ്ണുനീർ തൂകുന്നതിനോടും മൊട്ടുകൾ വിടരുന്നതിനു് മന്ദസ്മിതപ്രസരത്തോടും സാമ്യം.

ഭ്രാന്തിമാൻ:

28. പ്ലാശിന്മൊട്ടെന്നളിയിതാ-

നാശിച്ചെത്തുന്നു പൈങ്കിളിക്കൊക്കിൽ;

കിളിയും ഞാവല്പഴമെ-

ന്നളിയെക്കൊത്താനൊരുങ്ങുന്നു - സ്വ

ഇവിടെ അളിക്കും കിളിക്കും തങ്ങളിൽ ഭ്രമമെന്ന് പൂർവ്വോദാരണത്തേക്കാൾ വിശേഷം.

സസന്ദേഹം :

29. ഓമനത്തിങ്കൾക്കിടാവോ - നല്ല കോമളത്താമരപ്പൂവോ?

പൂവിൽ നിറഞ്ഞ മധുവോ - പരിപൂർണ്ണേന്ദു തന്റെ നിലാവോ?

പുത്തൻ പവിഴക്കൊടിയോ - ചെറു തത്തകൾ കൊഞ്ചും മൊഴിയോ?

ചാഞ്ചാടിയാടും മയിലോ - മൃദു പഞ്ചമം പാടും കുയിലോ?

തുള്ളുമിളമാൻ കിടാവോ - ശോഭ കൊള്ളുന്നൊരന്നക്കൊടിയോ?

ഈശ്വരൻ തന്ന നിധിയോ - പരമേശ്വരിയേന്തും കിളിയോ?

പാരിജാതത്തിൻ തളിരോ - എന്റെ ഭാഗ്യദ്രുമത്തിൻ ഫലമോ?

വാത്സല്യരത്നത്തെ വയ്പാൻ - മമ വാച്ചൊരു കാഞ്ചനച്ചെപ്പോ?

ദൃഷ്ടിയ്ക്കു വച്ചോരമൃതോ - കൂരിരുട്ടത്തു വെച്ച വിളക്കോ?

കീർത്തിലതയ്ക്കുള്ള വിത്തോ - എന്നും കേടുവരാതുള്ള മുത്തോ?

ആർത്തിതിമിരം കളവാൻ - ഉള്ള മാർത്താണ്ഡദേവപ്രഭയോ?

സൂക്തിയിൽ കണ്ട പൊരുളോ - അതി സൂക്ഷ്മമാം വീണാരവമോ?

വമ്പിച്ച സന്തോഷവല്ലി - തന്റെ കൊമ്പതിൽ പൂത്ത പൂവല്ലി?

പിച്ചകത്തിൻ മലർച്ചെണ്ടോ - നാവിന്നിച്ഛ നൽകും നൽക്കൽക്കണ്ടോ?

കസ്തൂരി തന്റെ മണമോ - നല്ല സത്തുക്കൾക്കുള്ള ഗുണമോ?

പൂമണമേറ്റൊരു കാറ്റോ - ഏറ്റം പൊന്നിൽക്കലർന്നോരു മാറ്റോ?

കാച്ചിക്കുറുക്കിയ പാലോ - നല്ല ഗന്ധമെഴും പനിനീരോ?

നന്മ വിളയും നിലമോ - ബഹു ധർമ്മങ്ങൾ വാഴും ഗൃഹമോ?

ദാഹം കളയും ജലമോ - മാർഗ്ഗ ഖേദം കളയും തണലോ?

വാടാത്ത മല്ലികപ്പൂവോ - ഞാനും തേടിവെച്ചുള്ള ധനമോ?

കണ്ണിന്നു നല്ല കണിയോ - മമ കൈവന്ന ചിന്താമണിയോ?

ലാവണ്യപുണ്യനദിയോ - ഉണ്ണിക്കാർവർണ്ണൻ തന്റെ കണിയോ?

ലക്ഷ്മീഭഗവതി തന്റെ - തിരു നെറ്റിമേലിട്ട കുറിയോ?

എന്നുണ്ണിക്കൃഷ്ണൻ ജനിച്ചോ - പാരിലിങ്ങനെ വേഷം ധരിച്ചോ?

പദ്മനാഭൻ തൻ കൃപയോ - ഇനി ഭാഗ്യം വരുന്ന വഴിയോ? - ഇരയിമ്മൻ തമ്പി

---

പദ്യം 27. പുതുവർഷാഗമത്തിൽ നായകൻ നായികയെ അനുസ്മരിക്കുന്നു; മരുല്ലോളിതം - കാറ്റടിച്ചിളകുന്ന. സ്തോമം - കൂട്ടം. ക്ലിന്നം - നനഞ്ഞ.

പദ്യം 28. പൈങ്കിളിയുടെ ചുണ്ടു കണ്ടിട്ടു് പ്ലാശിൻമൊട്ടാണെന്നു കരുതി വണ്ടു് അതിൽ ചെന്നിരുന്നു. കിളിയാകട്ടെ വണ്ടിനെ ഞാവൽപ്പഴമെന്നു കരുതി കൊത്താനോരുങ്ങി.