കേശവീയം/ഏഴാം സർഗം

കേശവീയം
രചന:കെ.സി. കേശവപിള്ള
ഏഴാം സർഗം

ഏഴാം സർഗം

വനമഥ മൃഗസങ്കലം നിരീക്ഷി-
ച്ചനുചരരോടു യശോധനൻ മുകുന്ദൻ
ഇനിമണിയിഹ നാം തിരഞ്ഞിടാനായ്-
തുനിയണ, മെന്നരുൾചെയ് തു മന്ദഗാമി.
അവരുടെ നയനങ്ങളായിടുന്നോ-
രളികളുടൻ മണിയായിടും പ്രസൂനം
തിരവതിനു കുതുഹലം കലർന്നി-
ട്ടടവിയിലാകെണഞ്ഞു സ‍ഞ്ചരിച്ചു
ഇളയതൃണമശിക്കുമേണവർഗം
ഹയപദപാതരവം ശ്രവിച്ചുഞെട്ടി
ഹരിമുഖമഥ കണ്ടുപേടി കൈവി
ട്ടവിടവിടെ സഥിതിചെയതു മണ്ടിടാതെ
അവനുടെ തിരുമേനിയാകുമോമൽ-
പപുതുമുകിൽ കണ്ടു പുലർന്ന കൗതുകത മയിലുകളതിമഞ് ജുളാഭയോടേ
യൊവിലസിന പീലി വിടുർത്തി നൃത്തമാടി
ശരനിര കുലവില്ലുകൊന്ന ജന്തു-
വ്രജമിവ യൊക്കെയെറിഞ്ഞു താഴെ വേഗാൽ
വനചരജനമംബുജാക്ഷപാദം
മനസി വഴഞ്ഞൊരുഭകതിയോടു കൂപ്പി

മലർമകൾമനവും മയക്കുമോമൽ-
ത്തിരുവുടൽത്തിരളുന്ന കാന്തികണ്ടു
ശബരതരുണിമാർ ശിലാവിശേഷ-
പ്രതിമകളെന്നപോലെ നിന്നുപോയി.
വഴിയിലൊഴിവതിനുവേണ്ടി വേട-
ക്കിഴവികൾ പാരമുഴന്നു മണ്ടുവാനായ്
വഴുതിടുവതു കണ്ടു വേണ്ടയെന്ന-
മ്മഴമൂകിൽതന്നഴകാർന്നവൻ വിലക്കി.

അലിവൊലിമൃദുമന്ദഹാസമാളും
ഹരിയുടെ തൃക്കരതാരുയർന്നിവണണം
അരുളിയൊരഭയം ലഭിച്ചതോർത്തി-
ട്ടവരെ മുദാ വനദേവിമാർ പുകഴ് ത്തി.
അഥ വനഭുവികണ്ട സൈന്ധവത്തിൻ-
പദനിര കണ്ണനു കൗതുകം വളർത്തി,
ലഘിമയധികമാർന്ന വസ്തുവിന്നും
മഹിമ വരുന്നിതു ദേശകാലഭേദാൽ.
തദനു കണകളാൽ മുറിഞ്ഞ പുത്തൻ-
തളിരുകൾ പൂങ്കുലയും കലർന്നുവാടി,
മലർ ചിതറിയുലഞ്ഞഴി വല്ലീ-
തതിയൊടു കാനനലക്ഷ്മിയുല്ലസിച്ചു.
സകുതുകമതുകണ്ടു കൊണ്ടൽവർണ്ണൻ
സപദി നിജാനുഗരോടു ചേർന്നമന്ദം
അവിടെയഖിലവും തിരഞ്ഞു, പോലീ-
സധികൃതർ ചോരഗൃഹത്തിലെന്നപോലെ.
ഫലമതിലുളവായിടാഞ്ഞുപിന്നെ-
പ്പരമപുമാൻ ഹയപാദചിഹനജാലം
പരിചിനൊടു വിടാതെ പിൻതുടർന്നാ-
നരിയൊരു യുക്തിയെയെന്നപോലെ ശാസ്രൂം.
പല ഹയഗതി മെല്ലവേ മറഞ്ഞി-
ട്ടൊരുഗതിതാൻ നിലനിന്നു കണ്ടുപിന അതിനെയനുസരിച്ചു യാത്രചെയ്താ-
നതുലിതവൈഭവശാലി വാസുദേവൻ.
അവനുടെയുടലിന്റെ കാന്തിയായോ-
രമൃതു നുകർന്നധികം മദിച്ചമൂലം
അനുചരജനമദ്ധ്വഖേദമെന്നു-
ളളതിനുടെ വാർത്തയുമോർത്തതില്ല
നയനമയനമാകവേ നടത്തി-
ഗ്ഗമനമിയന്ന മൂകുന്ദനങ്ങു മുൻപിൽ കദനമഥ കൃതാർത്ഥഭാവമോടേ
കരളിനു നല് കിന കാഴ് ചയൊന്നു കണ്ടാൻ .
മൃതിവശഗതനായ് പ്രസേനവീരൻ
കുതിരയൊടൊത്തവിടെക്കിടന്നിരുന്നു.
വിധിമഹിമയലം ഘനീയമാണെ-
ന്നതിദയനീയമുരച്ചിടുന്നവണ്ണം .
കടുനിണമൊഴുകിപ്പടർന്നു ചുറ്റും
കഠിനത പൂണ്ടു കറുത്തു നിന്നിരുന്നു
ഹരിതനിറമിയന്ന വാരവാണം
പലവഴി പൊട്ടി വിടുർന്നിരുന്നു വിഘടിതജഠരാന്തരത്തിൽനിന്നും
കടലുകൾ ചാടി വെളിക്കു വീണിരുന്നു .
സുരുചിരത കലർന്ന വില്ലുമമ്പും
കരയുഗസന്നിധിയിൽ പതച്ചിരുന്നു
കസവൊളി തിരളുന്ന തൊപ്പിയൂരി-
ത്തലയൊടു ചേർന്നരികിൽ കിടന്നിരുന്നു

ഘനതതിയുടെ കാന്തിയെജ്ജയിക്കും
ഘനതരകോമളമായ കേശജാലം
പലവഴി ചിതറിപ്പിണഞ്ഞു മണ്ണിൽ
പൊടിയുമണിഞ്ഞു കിടന്നിരുന്നു

മിഴി പകുതിയടഞ്ഞു കൃഷ്ണമാകും
മണിയെ മറച്ചു നിരാഭമായിരുന്നു
കമലിനിയെ വെടിഞ്ഞലഞ്ഞ , കത്തും-
വെയിലിലണഞ്ഞു കരി‍ഞ്ഞ പങ്കജംപോൽ.

അധരയുഗളമല്പമായ് വിടുർന്നി-
ട്ടടയിൽ വിളങ്ങിന ദന്തപംക്തി അധികചപലമായ മർത്ത്യയ‍ജന്മ-
സ്ഥിതിയെ നിനച്ചു ഹസിക്കയെന്നുത

പ്രകൃതിയുടയ ശാംബരീവിലാസം
ദൃഢമറിയുന്നവനെങ്കിലും മുകുന്ദൻ
ഝടിതി ഗളതലേ തടഞ്ഞ ബാഷ്പോൽ- ഗമമൊടു നിന്ന നിലയക്കു നിന്നുപോയി.

അഥ ധൃതിമഹിമാവുകൊണ്ടു ധീമാൻ മതികലുഷത്വമപാകരിച്ചു വീണ്ടും
മുനിജനവുമലം കൊതിച്ചിടും തൻ-
മിഴിയിണ തത്ര‍ നടത്തി നാലുപാടും.

മണിയൊരിടവുമങ്ങു കണ്ടിടാഞ്ഞ-
മ്മധുരിപുവിന്നുളവായ വൈമസ്യം
അരികിലഥ തെളിഞ്ഞു കണ്ടതായോ-
രരിയ മൃഗേന്ദ്രപദങ്ങളാശു തീർത്തു .

ഉടനുടലതു സംസ്കരിപ്പതിന്നാ-
യനുചരരോടരുൾചെയ്തു ചിത്സ്വത്രപൻ
ഹരിപദനിരയാശു പിൻതുടർന്നാൻ
ഗുരുവചനം പടുശിഷ്യനെന്നപോലെ .

സുരഭിലസുമശയ്യയിൽ സുഖിപ്പാൻ
സുകൃതമെഴും സുകുമാരനിക്കുമാരൻ
ഇതുവിധമിവിടെക്കിടപ്പതോർത്താൽ
വിധിഗതി വിസ് മയനീയമേവ നൂനം .

ചരഗതിയിതീ നമുക്കുമെപ്പോ-
ളെതുവിധമേതൊരു ദിക്കിലെന്നിതൊന് അരുതരുതറിവാനതോർത്തു പാരം
കരുതൽ കലർന്നു നടക്കതാൻ പ്രമാണം .

ക്ഷണികതയുമനേകമട്ടിലെത്തും
പിണികളുമൊന്നുവളർന്ന ചിന്തചെയ്താൽ
മനുജനുടയജീവിതത്തിലുള്ളോ-
രനുപമശോച്യത നല്ലപോലെ കാണാം.

ശിശുത മുഴുവനും വിശേഷബോധം
ചെറുതുമഹോ ! കലരാതെ തൊട്ടിൽതന്നിൽ
ട്ടനുപദമേററു കഴിച്ചിടുന്നുകാലം.
പുനരൊരു ഗുരുവിന്റെ ഗേഹമാകും
തടവിലണഞ്ഞ തദീയഭത്യനായി
പലതൊഴിലുകളോടുകൂടി വിദ്യാ-
പഠനസമാകുലനായ് വസിച്ചിടുന്നു.
അഥ കമനിയൊരുത്തിയെ ഗ്രഹിച്ചി-
ട്ടവളിലെഴും പ്രിയതയ്ക്കധീനനായി
അവളുടെയഭിലാഷപൂരണത്തി-
ന്നനവരതം വിവിധം വലഞ്ഞിടുന്നു.
തരുതണയിലെഴുന്ന ദേഹകാന്തി-
ത്തിരൾമ തടിത്സമമെന്നു തേറിടാതെ
ചപലത പലതാർന്നു ശോച്യമാകും-
നില കലരുന്നിതപക്വമായ ചിത്തം.
തനയരഥ ജനിക്കവേയമേയം
പ്രണയമിയന്നു തദീയപോഷണാർത്ഥം
അനുപദമസമാഹിതത്വനുൾക്കൊ-
ണ്ടനവധി ഹന്ത ! സഹിച്ചിടുന്നു ഖേദം.
ഉലകിൽ നിരഭിസന്ധിയായ ഹാർദം
സുവിരളമെന്നു, മനേകസംഭവത്താൽ
അവനവനുടെ മിത്രമായതെല്ലാ-
മവനവനെന്നുമവൻ ഗ്രഹിച്ചിടുന്നു.
അഹമഹമിക പൂണ്ടു ചിന്തയോരോ-
ന്നനിശമണഞ്ഞു ബലാൽ മനസ്സിനേയും
അഥ ബത ! ജരതൻ വികാരമോരോ-
ന്നുടലിനെയും ശിഥിലീകരിച്ചിടുന്നു.
ചരമസമയമാം മഹാന്ധകൂപം
ക്ഷണമനുപാരമടുത്തുകൊണ്ടിരിക്കെ
അവനതിനെയകററിടുന്നതിന്നാ-
യനവരതം പണി ഹന്ത ! ചെയ്തിടുന്നു.
ഇതുവരെയനുഭ്രതമായ നാനാ-
സുഖമൊരു തൃപ്തിയുമേകിടുന്നതില്ല ,
ഇനിയതു വരുവാനുമില്ലകെല്പെ-
ന്നവനനുതാപമിയന്നിടുന്നു ഗാഢം.

"ഇഹ മതിയിലുദിച്ച ബോധമോടൊ-
ത്തിനിയുമൊരിക്കൽ നവീനയൗവനത്തിൽ
തിരിയെയണയുമെങ്കിലെത്ര നന്നെ-
ഉടലിനു സുഭഗത്വവും കരുത്തും
ദൃഢമുളവാക്കുവതിന്നുവേണ്ടി നിത്യം
അവനിഹ തുടരുന്നു സാഹസം ക-
ണ്ടഥ ജരയും മൃതിയും ഹസിച്ചിടുന്നു .
പടുതയുടയൊരാമയങ്ങളാകും
പടകളൊടൊത്തു ജരാഖ്യയാം പിശാചി
അടവിനൊടുടലാക്രമിച്ചു പിന്നെ-
സ് ഫുടതരമാർത്തി വളർത്തി വാണിടുന്നു .
ഒടുവിലപടുവായ് നിരാശരായോ-
രുടയവർതൻ ചുടുകണ്ണുനീരു കണ്ടും
കടുതരകദനം കലർന്നുകൊണ്ടും
തടിയൊടു തുല്യമവർ കിടന്നിടുന്നു.
പൊരിയ രുജയിതൊന്നു മാറി ഞാനി-
ന്നരിമയൊടപ്പൊളവൻ നിനച്ചിടുന്നു .
തദനു തനയദാരഗേഹവസ്തു-
പ്രകരവിയോഗവിചാരദഗ്ദ്ധചിത്തൻ
അവനഴലൊടു ഭൂതപഞ്ചകത്തി-
ന്നുടൽ വിധിപോലെ പകുത്തു നല്കിടുന്നു.
ഇഹ നിജതനുവാൽ ഗ്രഹിച്ച സമ്പ-
ത്തപരനെടുപ്പതിലാർത്തനാമവതൻതാൻ
അഥ നിജതനുതന്നെ പങ്കുവച്ചി-
ട്ടപരവശംവദമാക്കിടുന്ന ചിത്രം !
ഇതിനിഹ വിപരീതവൃത്തിയാളും
കൃതികൾ നിനയ്ക്കിലതീവ ദുർല്ലഭന്മാർ
ചിലരിവനു സമം യദൃച്ഛയാലു-
ളളപമൃതിയാലുമപേതരായിടുന്നു .
ഇതി പലതുമുരച്ചു വാച്ച ഖേദാൽ
ചിത ചിതമോടു ചമച്ചു യാദവന്മാർ
വിധിയെയനുസരിച്ചു സംസ് കരിച്ചാർ
വിധിയിലവജ്ഞ വഹിച്ചുകൊണ്ടഹോ ! തൻ .
തദനു ഘനതയാർന്ന ധൂമജാലം
ഗഗനതലംപ്രതി പാ‌‌‌ഞ്ഞുപോയതോർത്താൽ
ഹരിയിലുദിതമായ ദുര്യശസ്സി-
ദ്ധരണിയിൽനിന്നു ഗമിക്കയെന്നു
തരുണമരണഹേതുവായ ഘോരം
ദുരിതഭരം തരസാ ഹരിച്ചിടേണം
ഇതി കരുതിയപോലെ തത്ര വാഴും
ദ്വിജതതി വിഷ് ണുപദം തദാ ഭജിച്ചു .
തരുണമണിയവന്റെ ചാരുദേഹം
ദഹനനണഞ്ഞു ദഹിച്ചിടുന്നേരം
തരുവിതതികൾ താപഭാരമൂലം
തരളതരം തലതല്ലി നാലുപാടും.
അവരഥ മുരശാസനൻ ഗമിക്കും-
സരണിയെ നോക്കി മുതിർന്നു പിൻതുടർ മൊഴിയുടെയനുശാസനങ്ങൾ സൂക്ഷ്മം
ബുധജനസംപ്രതിപന്നരീതിയിയെപ്പോൽ
മലർനിര കലരുന്ന വേണി പൂണ്ടും
വിമലതരം കമലം വഹിച്ചുകൊണ്ടും
ഒരു നദിയഥ പൂവിൽമങ്കയാൾ പോ-
ലരികിൽ മുരാന്തകനങ്ങു കാണുമാറായ്.
സഹജചപലഭാവയാകിലും തൻ-
പതിയിലനാരതമാഭിമുഖ്യമോടെ വിലസിന തടിനിക്കെഴും പ്രഭാവം
വിഭുവിലും രതിചേർത്തു മാനസത്തിൽ .
ഉലകിനു പരിപാവനത്വമേകും
സുകൃതിനിയന്നദിയന്നതീവ കാമ്യം
മുരഹരനുടെ ദേഹസംഗമേററി-
ട്ടുരുതരപാവന ഭാവമാവഹിച്ചു .
               54

പുരുരുചിയൊടു പീതമംബരം പൂ-
ണ്ടൊരു ഹരി മജ്ജനഭംഗിയാൽ വിളങ്ങി;
അതുപൊഴുതവനോടു തുല്യനാകും
ദിനമണിയും ജലമജ്ജനം കൊതിച്ചു .
അനുചരജനവും കുളിച്ചുവന്നി-
ട്ടജിതനിദേശമറിഞ്ഞു സപ്രമോദം
അവനുടെ ഹൃദയപ്രസാദമോടേ
പടകുടി പാടവമോടുടാൻ ചമച്ചു .
അഭിനവമവിടെച്ചമച്ച വാസോ-
വസതിയതിന്നകമേറി നോക്കിയപ്പോൾ
വിഭുവിനു നിജഗേഹഭാഗമൊന്നീ- വിപിനതലത്തിലണഞ്ഞുവെന്നു തോന്നി.
മുഴുമതിയുമുദിച്ചുടൻ കരത്താൽ
തഴുകിടവേ ഹരിദം ഗനാശരീരം
ധവളിമവിളയും ദ്യുതിപ്രഭവാൽ
ശിവഗിരിപോലെ വിളങ്ങി വസ്രുഗേഹം.
നിജതനുവോടു തുല്യമാമിതെന്തെ-
ന്നറിവതിനിന്ദുവുയർന്നു നോക്കി
അതിനതിനതിനുളള കാന്തി പാരം
തെളിവതു കണ്ടധികം വിളർച്ചപൂണ്ടു .
അഥ ശശി നിജവംശരത്നമാണി
വസതിയിൽ വാഴുവതെന്നറിഞ്ഞു മോദാൽ
കുളിർമയുടയ തന്റെ വെണ്ണിലാവാ- മമൃതവിടത്തിലുടൻ തളിച്ചു ചുററും.
മകനിഹ മകൾതൻപതിക്കിവണ്ണം
മികവൊടു മാനനയാചരിച്ചനേരം
സലിലനിധിരസിച്ചു ഹർഷപൂര-
പ്രസരമിയന്നധികം സമുല്ലസിച്ചു .
മലർമണമമലത്വമാസ്രവന്തീ-
ജലകണമെന്നിവയാർന്നു വന്നു മന്ദം
പവനനജിതസേവയാചരിച്ചാ-                നവസരമേതൊരു സേവകൻ വിടുന്നു ?
മ്മതിയുടെ കാന്തിയിൽ മഞ്ജുളം ഉരുകിയ രജതത്തിൽ മുക്കിയുദ്യദ്- ദ്യുതിഭരമേററിയതെന്നു തോന്നുമാറായ്.
നദിയതിൽ നിഴലിക്കയെന്നതാകും
ഛലമൊടു ചന്ദ്രനുഡുക്കളോടുകൂടിട
കുടിയിലെഴും പരൻ പുമാൻ തൻ-
തിരുവുടൽ കാണ്മതിനത്ര വന്നിറങ്ങി.
ചെറിയ തിരകളാലുലഞ്ഞിടുന്നെ-
ന്നൊരുകപടേന സതാരനായ സോമൻ
മധുരിമ തിരളും മുരാരിമെയ്ക-
ണ്ടധികകു തൂഹലമോടു നൃത്തമാടി.
നിയമവിധിളാകെ നിർവഹിച്ച-
സ്ഥലസമയങ്ങടെ സൗഭഗപ്രഭാവം
കരുതി മുദിതനായ് വസിച്ചിടും ശ്രീ
ഹരിയൊടു ദാരുകനോതിനാനിവണ്ണം.
അനുചരജനമകെയാത്മ കൃത്യം
മനുജപതേ! നിറവേററി വേണ്ടവണ്ണം
നിജഗൃഹകഥയൊന്നുമോർത്തിടാതീ
നവനിലയത്തിൽ മുദാ രമിച്ചിടുന്നു.

കുതിരയിലധികം ചരിക്കയാലേ
കിമപി തളർന്നു വിളങ്ങിടുന്ന മെയ് സുമശയനമനുഗ്രഹിപ്പതിന്നാ-
യിനിയെഴുനെള്ളുകയല്ലയോ?മഹാത്മൻ!

ഇതുവരെയിവിടെത്തിരഞ്ഞപോൽ നാ-
മിനിയുമമന്ദതരം തിരഞ്ഞുവെന്നാൽ
ഹരിപദമതുതന്നെ ശീഘ്രമായി-
ട്ടരുളുമദീപ് സിതമില്ലതിന്നു വാദം.
62

എന്നാലങ്ങനെ തന്നെ-യെന്നനുവദി-
ച്ചാനന്ദധാമാവുടൻ
ചിന്നും ചന്ദ്രികയായ പാല് ക്കടലതിൻ-
മിന്നീടുന്ന മഹാംശുകാലയമതിൽ
സ്വൈരം ഭജിച്ചീടിനാൻ

സന്നേപഥ്യമിയന്നലക്ഷമി കുതുകം
പെയുന്ന ശയ്യാതലം.

പ്രസേനദേഹദർശനം എന്ന

ഏഴാം സർഗം
  സമാപ്തം . 1
2
3
്താൽ
4
5
6
7
8
9
10
11
12
്നെ
13
തെല്ലും. 14

15
16
/> 17

മെയ്യിൽ
18
60;
. 19
ചുററും . 20
21
കണ്ടാൽ
ോന്നും. 22

23

24
25
26
27
നും
28
29,
/> 30
31
32
33
34
35
36
37
38.
/> . 39
40
41
42
/> ്പോൽ
43
44
45
46
47
തോന്നും . 48
49
50
ന്നു
51
52

53
60;
55
56
57

58
59
60

61

60;                                                                                                                     62
/> വിളങ്ങി

63
63
65
66
67
യാൽ
68
69
/> 70