ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / നവമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 9) / അദ്ധ്യായം 8

← സ്കന്ധം 9 : അദ്ധ്യായം 7

സ്കന്ധം 9 : അദ്ധ്യായം 9 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / നവമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 9) / അദ്ധ്യായം 8

ശ്രീശുക ഉവാച

ഹരിതോ രോഹിതസുതശ്ചമ്പസ്തസ്മാദ്‌വിനിർമ്മിതാ ।
ചമ്പാപുരീ സുദേവോഽതോ വിജയോ യസ്യ ചാത്മജഃ ॥ 1 ॥

ഭരുകസ്തത്സുതസ്തസ്മാദ് വൃകസ്തസ്യാപി ബാഹുകഃ ।
സോഽരിഭിർഹൃതഭൂ രാജാ സഭാര്യോ വനമാവിശത് ॥ 2 ॥

വൃദ്ധം തം പഞ്ചതാം പ്രാപ്തം മഹിഷ്യനുമരിഷ്യതീ ।
ഔർവ്വേണ ജാനതാഽഽത്മാനം പ്രജാവന്തം നിവാരിതാ ॥ 3 ॥

ആജ്ഞായാസ്യൈ സപത്നീഭിർഗ്ഗരോ ദത്തോഽന്ധസാ സഹ ।
സഹ തേനൈവ സഞ്ജാതഃ സഗരാഖ്യോ മഹായശാഃ ॥ 4 ॥

സഗരശ്ചക്രവർത്ത്യാസീത് സാഗരോ യത്സുതൈഃ കൃതഃ ।
യസ്താലജംഘാൻ യവനാൻ ശകാൻ ഹൈഹയബർബ്ബരാൻ ॥ 5 ॥

നാവധീദ്ഗുരുവാക്യേന ചക്രേ വികൃതവേഷിണഃ ।
മുണ്ഡാൻ ശ്മശ്രുധരാൻ കാംശ്ചിൻമുക്തകേശാർദ്ധമുണ്ഡിതാൻ ॥ 6 ॥

അനന്തർവ്വാസസഃ കാംശ്ചിദബഹിർവ്വാസസോഽപരാൻ ।
സോഽശ്വമേധൈരയജത സർവ്വവേദസുരാത്മകം ॥ 7 ॥

ഔർവ്വോപദിഷ്ടയോഗേന ഹരിമാത്മാനമീശ്വരം ।
തസ്യോത്സൃഷ്ടം പശും യജ്ഞേ ജഹാരാശ്വം പുരന്ദരഃ ॥ 8 ॥

സുമത്യാസ്തനയാ ദൃപ്താഃ പിതുരാദേശകാരിണഃ ।
ഹയമന്വേഷമാണാസ്തേ സമന്താന്ന്യഖനൻ മഹീം ॥ 9 ॥

പ്രാഗുദീച്യാം ദിശി ഹയം ദദൃശുഃ കപിലാന്തികേ ।
ഏഷ വാജിഹരശ്ചൌര ആസ്തേ മീലിതലോചനഃ ॥ 10 ॥

ഹന്യതാം ഹന്യതാം പാപ ഇതി ഷഷ്ടിസഹസ്രിണഃ ।
ഉദായുധാ അഭിയയുരുൻമിമേഷ തദാ മുനിഃ ॥ 11 ॥

സ്വശരീരാഗ്നിനാ താവൻമഹേന്ദ്രഹൃതചേതസഃ ।
മഹദ്‌വൃതിക്രമഹതാ ഭസ്മസാദഭവൻ ക്ഷണാത് ॥ 12 ॥

     ന സാധുവാദോ മുനികോപഭർജ്ജിതാ
          നൃപേന്ദ്രപുത്രാ ഇതി സത്ത്വധാമനി ।
     കഥം തമോ രോഷമയം വിഭാവ്യതേ
          ജഗത്പവിത്രാത്മനി ഖേ രജോ ഭുവഃ ॥ 13 ॥

     യസ്യേരിതാ സാംഖ്യമയീ ദൃഢേഹ നൌർ-
          യയാ മുമുക്ഷുസ്തരതേ ദുരത്യയം ।
     ഭവാർണ്ണവം മൃത്യുപഥം വിപശ്ചിതഃ
          പരാത്മഭൂതസ്യ കഥം പൃഥങ്മതിഃ ॥ 14 ॥

യോഽസമഞ്ജസ ഇത്യുക്തഃ സ കേശിന്യാ നൃപാത്മജഃ ।
തസ്യ പുത്രോംഽശുമാൻ നാമ പിതാമഹഹിതേ രതഃ ॥ 15 ॥

അസമഞ്ജസ ആത്മാനം ദർശയന്നസമഞ്ജസം ।
ജാതിസ്മരഃ പുരാ സംഗാദ് യോഗീ യോഗാദ് വിചാലിതഃ ॥ 16 ॥

ആചരൻ ഗർഹിതം ലോകേ ജ്ഞാതീനാം കർമ്മ വിപ്രിയം ।
സരയ്വാം ക്രീഡതോ ബാലാൻ പ്രാസ്യദുദ്വേജയൻ ജനം ॥ 17 ॥

ഏവംവൃത്തഃ പരിത്യക്തഃ പിത്രാ സ്നേഹമപോഹ്യ വൈ ।
യോഗൈശ്വര്യേണ ബാലാംസ്താൻ ദർശയിത്വാ തതോ യയൌ ॥ 18 ॥

അയോധ്യാവാസിനഃ സർവ്വേ ബാലകാൻ പുനരാഗതാൻ ।
ദൃഷ്ട്വാ വിസിസ്മിരേ രാജൻ രാജാ ചാപ്യന്വതപ്യത ॥ 19 ॥

അംശുമാംശ്ചോദിതോ രാജ്ഞാ തുരംഗാന്വേഷണേ യയൌ ।
പിതൃവ്യഖാതാനുപഥം ഭസ്മാന്തി ദദൃശേ ഹയം ॥ 20 ॥

തത്രാസീനം മുനിം വീക്ഷ്യ കപിലാഖ്യമധോക്ഷജം ।
അസ്തൌത്‌സമാഹിതമനാഃ പ്രാഞ്ജലിഃ പ്രണതോ മഹാൻ ॥ 21 ॥

അംശുമാനുവാച

     ന പശ്യതി ത്വാം പരമാത്മനോഽജനോ
          ന ബുധ്യതേഽദ്യാപി സമാധിയുക്തിഭിഃ ।
     കുതോഽപരേ തസ്യ മനഃശരീരധീ-
          വിസർഗ്ഗസൃഷ്ടാ വയമപ്രകാശാഃ ॥ 22 ॥

     യേ ദേഹഭാജസ്ത്രിഗുണപ്രധാനാ
          ഗുണാൻ വിപശ്യന്ത്യുത വാ തമശ്ച ।
     യൻമായയാ മോഹിതചേതസസ്തേ
          വിദുഃ സ്വസംസ്ഥം ന ബഹിഃപ്രകാശാഃ ॥ 23 ॥

     തം ത്വാമഹം ജ്ഞാനഘനം സ്വഭാവ-
          പ്രധ്വസ്തമായാഗുണഭേദമോഹൈഃ ।
     സനന്ദനാദ്യൈർമ്മുനിഭിർവ്വിഭാവ്യം
          കഥം ഹി മൂഢഃ പരിഭാവയാമി ॥ 24 ॥

     പ്രശാന്തമായാഗുണകർമ്മലിംഗ-
          മനാമരൂപം സദസദ്വിമുക്തം ।
     ജ്ഞാനോപദേശായ ഗൃഹീതദേഹം
          നമാമഹേ ത്വാം പുരുഷം പുരാണം ॥ 25 ॥

ത്വൻമായാരചിതേ ലോകേ വസ്തുബുദ്ധ്യാ ഗൃഹാദിഷു ।
ഭ്രമന്തി കാമലോഭേർഷ്യാമോഹവിഭ്രാന്തചേതസഃ ॥ 26 ॥

അദ്യ നഃ സർവ്വഭൂതാത്മൻ കാമകർമ്മേന്ദ്രിയാശയഃ ।
മോഹപാശോ ദൃഢശ്ഛിന്നോ ഭഗവംസ്തവ ദർശനാത് ॥ 27 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇത്ഥം ഗീതാനുഭാവസ്തം ഭഗവാൻ കപിലോ മുനിഃ ।
അംശുമന്തമുവാചേദമനുഗൃഹ്യ ധിയാ നൃപ ॥ 28 ॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച

അശ്വോഽയം നീയതാം വത്സ പിതാമഹപശുസ്തവ ।
ഇമേ ച പിതരോ ദഗ്ദ്ധാ ഗംഗാംഭോഽർഹന്തി നേതരത് ॥ 29 ॥

തം പരിക്രമ്യ ശിരസാ പ്രസാദ്യ ഹയമാനയത് ।
സഗരസ്തേന പശുനാ ക്രതുശേഷം സമാപയത് ॥ 30 ॥

രാജ്യമംശുമതേ ന്യസ്യ നിഃസ്പൃഹോ മുക്തബന്ധനഃ ।
ഔർവ്വോപദിഷ്ടമാർഗ്ഗേണ ലേഭേ ഗതിമനുത്തമാം ॥ 31 ॥