ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദ്വാദശഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 12) / അദ്ധ്യായം 1

← സ്കന്ധം 11 : അദ്ധ്യായം 31

സ്കന്ധം 12 : അദ്ധ്യായം 2 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദ്വാദശഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 12) / അദ്ധ്യായം 1

രാജോവാച

സ്വധാമാനുഗതേ കൃഷ്ണേ യദുവംശവിഭൂഷണേ ।
കസ്യ വംശോഽഭവത്പൃഥ്വ്യാമേതദാചക്ഷ്വ മേ മുനേ ॥ 1 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

യോഽന്ത്യഃ പുരഞ്ജയോ നാമ ഭാവ്യോ ബാർഹദ്രഥോ നൃപ ।
തസ്യാമാത്യസ്തു ശുനകോ ഹത്വാ സ്വാമിനമാത്മജം ॥ 2 ॥

പ്രദ്യോതസംജ്ഞം രാജാനം കർത്താ യത്പാലകഃ സുതഃ ।
വിശാഖയൂപസ്തത്പുത്രോ ഭവിതാ രാജകസ്തതഃ ॥ 3 ॥

നന്ദിവർദ്ധനസ്തത്പുത്രഃ പഞ്ച പ്രദ്യോതനാ ഇമേ ।
അഷ്ടാത്രിംശോത്തരശതം ഭോക്ഷ്യന്തി പൃഥിവീം നൃപാഃ ॥ 4 ॥

ശിശുനാഗസ്തതോ ഭാവ്യഃ കാകവർണ്ണസ്തു തത്സുതഃ ।
ക്ഷേമധർമ്മാ തസ്യ സുതഃ ക്ഷേത്രജ്ഞഃ ക്ഷേമധർമ്മജഃ ॥ 5 ॥

വിധിസാരഃ സുതസ്തസ്യാജാതശത്രുർഭവിഷ്യതി ।
ദർഭകസ്തത്സുതോ ഭാവീ ദർഭകസ്യാജയഃ സ്മൃതഃ ॥ 6 ॥

നന്ദിവർദ്ധന ആജേയോ മഹാനന്ദിഃ സുതസ്തതഃ ।
ശിശുനാഗാ ദശൈവൈതേ ഷഷ്ട്യുത്തരശതത്രയം ॥ 7 ॥

സമാ ഭോക്ഷ്യന്തി പൃഥിവീം കുരുശ്രേഷ്ഠ കലൌ നൃപാഃ ।
മഹാനന്ദിസുതോ രാജൻ ശൂദ്രീഗർഭോദ്ഭവോ ബലീ ॥ 8 ॥

മഹാപദ്മപതിഃ കശ്ചിന്നന്ദഃ ക്ഷത്രവിനാശകൃത് ।
തതോ നൃപാ ഭവിഷ്യന്തി ശൂദ്രപ്രായാസ്ത്വധാർമ്മികാഃ ॥ 9 ॥

സ ഏകച്ഛത്രാം പൃഥിവീമനുല്ലങ്ഘിതശാസനഃ ।
ശാസിഷ്യതി മഹാപദ്മോ ദ്വിതീയ ഇവ ഭാർഗ്ഗവഃ ॥ 10 ॥

തസ്യ ചാഷ്ടൌ ഭവിഷ്യന്തി സുമാല്യപ്രമുഖാഃ സുതാഃ ।
യ ഇമാം ഭോക്ഷ്യന്തി മഹീം രാജാനഃ സ്മ ശതം സമാഃ ॥ 11 ॥

നവനന്ദാൻ ദ്വിജഃ കശ്ചിത്പ്രപന്നാനുദ്ധരിഷ്യതി ।
തേഷാമഭാവേ ജഗതീം മൌര്യാ ഭോക്ഷ്യന്തി വൈ കലൌ ॥ 12 ॥

സ ഏവ ചന്ദ്രഗുപ്തം വൈ ദ്വിജോ രാജ്യേഽഭിഷേക്ഷ്യതി ।
തത്സുതോ വാരിസാരസ്തു തതശ്ചാശോകവർദ്ധനഃ ॥ 13 ॥

സുയശാ ഭവിതാ തസ്യ സംഗതഃ സുയശഃ സുതഃ ।
ശാലിശൂകസ്തതസ്തസ്യ സോമശർമ്മാ ഭവിഷ്യതി ॥ 14 ॥

ശതധന്വാ തതസ്തസ്യ ഭവിതാ തദ്ബൃഹദ്രഥഃ ।
മൌര്യാ ഹ്യേതേ ദശ നൃപാഃ സപ്തത്രിംശച്ഛതോത്തരം ।
സമാ ഭോക്ഷ്യന്തി പൃഥിവീം കലൌ കുരുകുലോദ്വഹ ॥ 15 ॥

ഹത്വാ ബൃഹദ്രഥം മൌര്യം തസ്യ സേനാപതിഃ കലൌ ।
പുഷ്യമിത്രസ്തു ശുംഗാഹ്വഃ സ്വയം രാജ്യം കരിഷ്യതി ।
അഗ്നിമിത്രസ്തതസ്തസ്മാത് സുജ്യേഷ്ഠോഽഥ ഭവിഷ്യതി ॥ 16 ॥

വസുമിത്രോ ഭദ്രകശ്ച പുളിന്ദോ ഭവിതാ തതഃ ।
തതോ ഘോഷഃ സുതസ്തസ്മാദ്! വ്രജ്രമിത്രോ ഭവിഷ്യതി ॥ 17 ॥

തതോ ഭാഗവതസ്തസ്മാദ് ദേവഭൂതിരിതി ശ്രുതഃ ।
ശുംഗാ ദശൈതേ ഭോക്ഷ്യന്തി ഭൂമിം വർഷശതാധികം ॥ 18 ॥

തതഃ കണ്വാനിയം ഭൂമിർ യാസ്യത്യൽപഗുണാൻ നൃപ ।
ശുംഗം ഹത്വാ ദേവഭൂതിം കണ്വോഽമാത്യസ്തു കാമിനം ॥ 19 ॥

സ്വയം കരിഷ്യതേ രാജ്യം വസുദേവോ മഹാമതിഃ ।
തസ്യ പുത്രസ്തു ഭൂമിത്രസ്തസ്യ നാരായണഃ സുതഃ ।
നാരായണസ്യ ഭവിതാ സുശർമ്മാ നാമ വിശ്രുതഃ ॥ 20 ॥

കാണ്വായനാ ഇമേ ഭൂമിം ചത്വാരിംശച്ച പഞ്ച ച ।
ശതാനി ത്രീണി ഭോക്ഷ്യന്തി വർഷാണാം ച കലൌ യുഗേ ॥ 21 ॥

ഹത്വാ കാണ്വം സുശർമ്മാണം തദ്ഭൃത്യോ വൃഷളോ ബലീ ।
ഗാം ഭോക്ഷ്യത്യന്ധ്രജാതീയഃ കഞ്ചിത്കാലമസത്തമഃ ॥ 22 ॥

കൃഷ്ണനാമാഥ തദ്ഭ്രാതാ ഭവിതാ പൃഥിവീപതിഃ ।
ശ്രീശാന്തകർണ്ണസ്തത്പുത്രഃ പൌർണ്ണമാസസ്തു തത്സുതഃ ॥ 23 ॥

ലംബോദരസ്തു തത്പുത്രസ്തസ്മാച്ചിബിലകോ നൃപഃ ।
മേഘസ്വാതിശ്ചിബിലകാദടമാനസ്തു തസ്യ ച ॥ 24 ॥

അനിഷ്ടകർമ്മാ ഹാലേയസ്തലകസ്തസ്യ ചാത്മജഃ ।
പുരീഷഭീരുസ്തത്പുത്രസ്തതോ രാജാ സുനന്ദനഃ ॥ 25 ॥

ചകോരോ ബഹവോ യത്ര ശിവസ്വാതിരരിന്ദമഃ ।
തസ്യാപി ഗോമതീപുത്രഃ പുരീമാൻ ഭവിതാ തതഃ ॥ 26 ॥

മേദശിരാഃ ശിവസ്കന്ദോ യജ്ഞശ്രീസ്തത്സുതസ്തതഃ ।
വിജയസ്തത്സുതോ ഭാവ്യശ്ചന്ദ്രവിജ്ഞഃ സ ലോമധിഃ ॥ 27 ॥

ഏതേ ത്രിംശന്നൃപതയശ്ചത്വാര്യബ്ദശതാനി ച ।
ഷട്പഞ്ചാശച്ച പൃഥിവീം ഭോക്ഷ്യന്തി കുരുനന്ദന ॥ 28 ॥

സപ്താഭീരാ ആവഭൃത്യാ ദശഗർദ്ദഭിനോ നൃപാഃ ।
കങ്കാഃ ഷോഡശ ഭൂപാലാ ഭവിഷ്യന്ത്യതിലോലുപാഃ ॥ 29 ॥

തതോഽഷ്ടൌ യവനാ ഭാവ്യാശ്ചതുർദ്ദശ തുരുഷ്കകാഃ ।
ഭൂയോ ദശ ഗുരുണ്ഡാശ്ച മൌലാ ഏകാദശൈവ തു ॥ 30 ॥

ഏതേ ഭോക്ഷ്യന്തി പൃഥിവീം ദശവർഷശതാനി ച ।
നവാധികാം ച നവതിം മൌലാ ഏകാദശ ക്ഷിതിം ॥ 31 ॥

ഭോക്ഷ്യന്ത്യബ്ദശതാന്യംഗ ത്രീണി തൈഃ സംസ്ഥിതേ തതഃ ।
കിലകിലായാം നൃപതയോ ഭൂതനന്ദോഽഥ വങ്ഗിരിഃ ॥ 32 ॥

ശിശുനന്ദിശ്ച തദ്ഭ്രാതാ യശോനന്ദിഃ പ്രവീരകഃ ।
ഇത്യേതേ വൈ വർഷശതം ഭവിഷ്യന്ത്യധികാനി ഷട് ॥ 33 ॥

തേഷാം ത്രയോദശ സുതാ ഭവിതാരശ്ച ബാഹ്ലികാഃ ।
പുഷ്പമിത്രോഽഥ രാജന്യോ ദുർമ്മിത്രോഽസ്യ തഥൈവ ച ॥ 34 ॥

ഏകകാലാ ഇമേ ഭൂപാഃ സപ്താന്ധ്രാഃ സപ്ത കോസലാഃ ।
വിദൂരപതയോ ഭാവ്യാ നിഷധാസ്തത ഏവ ഹി ॥ 35 ॥

മാഗധാനാം തു ഭവിതാ വിശ്വസ്ഫൂർജ്ജിഃ പുരഞ്ജയഃ ।
കരിഷ്യത്യപരോ വർണ്ണാൻ പുളിന്ദയദുമദ്രകാൻ ॥ 36 ॥

പ്രജാശ്ചാബ്രഹ്മഭൂയിഷ്ഠാഃ സ്ഥാപയിഷ്യതി ദുർമ്മതിഃ ।
വീര്യവാൻ ക്ഷത്രമുത്സാദ്യ പദ്മവത്യാം സ വൈ പുരി ।
അനുഗംഗമാപ്രയാഗം ഗുപ്താം ഭോക്ഷ്യതി മേദിനീം ॥ 37 ॥

സൌരാഷ്ട്രാവന്ത്യാഭീരാശ്ച ശൂരാ അർബ്ബുദമാളവാഃ ।
വ്രാത്യാ ദ്വിജാ ഭവിഷ്യന്തി ശൂദ്രപ്രായാ ജനാധിപാഃ ॥ 38 ॥

സിന്ധോസ്തടം ചന്ദ്രഭാഗാം കൌന്തീം കാശ്മീരമണ്ഡലം ।
ഭോക്ഷ്യന്തി ശൂദ്രാ വ്രാത്യാദ്യാ മ്ലേച്ഛാശ്ചാബ്രഹ്മവർച്ചസഃ ॥ 39 ॥

തുല്യകാലാ ഇമേ രാജൻ മ്ലേച്ഛപ്രായാശ്ച ഭൂഭൃതഃ ।
ഏതേഽധർമ്മാനൃതപരാഃ ഫൽഗുദാസ്തീവ്രമന്യവഃ ॥ 40 ॥

സ്ത്രീബാലഗോദ്വിജഘ്നാശ്ച പരദാരധനാദൃതാഃ ।
ഉദിതാസ്തമിതപ്രായാ അൽപസത്ത്വാൽപകായുഷഃ ॥ 41 ॥

അസംസ്കൃതാഃ ക്രിയാഹീനാ രജസാ തമസാഽഽവൃതാഃ ।
പ്രജാസ്തേ ഭക്ഷയിഷ്യന്തി മ്ലേച്ഛാ രാജന്യരൂപിണഃ ॥ 42 ॥

തന്നാഥാസ്തേ ജനപദാസ്തച്ഛീലാചാരവാദിനഃ ।
അന്യോന്യതോ രാജഭിശ്ച ക്ഷയം യാസ്യന്തി പീഡിതാഃ ॥ 43 ॥