ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 33

← സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 32

സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 34 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 33

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇത്ഥം ഭഗവതോ ഗോപ്യഃ ശ്രുത്വാ വാചഃ സുപേശലാഃ ।
ജഹുർവ്വിരഹജം താപം തദംഗോപചിതാശിഷഃ ॥ 1 ॥

തത്രാരഭത ഗോവിന്ദോ രാസക്രീഡാമനുവ്രതൈഃ ।
സ്ത്രീരത്നൈരന്വിതഃ പ്രീതൈരന്യോന്യാബദ്ധബാഹുഭിഃ ॥ 2 ॥

രാസോത്സവഃ സമ്പ്രവൃത്തോ ഗോപീമണ്ഡലമണ്ഡിതഃ ।
യോഗേശ്വരേണ കൃഷ്ണേന താസാം മധ്യേ ദ്വയോർദ്വയോഃ ।
പ്രവിഷ്ടേന ഗൃഹീതാനാം കണ്ഠേ സ്വനികടം സ്ത്രിയഃ ॥ 3 ॥

യം മന്യേരൻ നഭസ്താവദ് വിമാനശതസങ്കുലം ।
ദിവൌകസാം സദാരാണാമൌത്സുക്യാപഹൃതാത്മനാം ॥ 4 ॥

തതോ ദുന്ദുഭയോ നേദുർന്നിപേതുഃ പുഷ്പവൃഷ്ടയഃ ।
ജഗുർഗ്ഗന്ധർവ്വപതയഃ സസ്ത്രീകാസ്തദ്യശോഽമലം ॥ 5 ॥

വലയാനാം നൂപുരാണാം കിങ്കിണീനാം ച യോഷിതാം ।
സപ്രിയാണാമഭൂച്ഛബ്ദസ്തുമുലോ രാസമണ്ഡലേ ॥ 6 ॥

തത്രാതിശുശുഭേ താഭിർഭഗവാൻ ദേവകീസുതഃ ।
മധ്യേ മണീനാം ഹൈമാനാം മഹാമരകതോ യഥാ ॥ 7 ॥

     പാദന്യാസൈർഭുജവിധുതിഭിഃ
          സസ്മിതൈർഭ്രൂവിലാസൈഃ
     ഭജ്യൻ മധ്യൈശ്ചലകുചപടൈഃ
          കുണ്ഡലൈർഗ്ഗണ്ഡലോലൈഃ ।
     സ്വിദ്യൻ മുഖ്യഃ കബരരശനാ-
          ഗ്രന്ഥയഃ കൃഷ്ണവധ്വോ
     ഗായന്ത്യസ്തം തഡിത ഇവ താ
          മേഘചക്രേ വിരേജുഃ ॥ 8 ॥

ഉച്ചൈർജ്ജഗുർന്നൃത്യമാനാ രക്തകണ്ഠ്യോ രതിപ്രിയാഃ ।
കൃഷ്ണാഭിമർശമുദിതാ യദ്ഗീതേനേദമാവൃതം ॥ 9 ॥

കാചിത്സമം മുകുന്ദേന സ്വരജാതീരമിശ്രിതാഃ ।
ഉന്നിന്യേ പൂജിതാ തേന പ്രീയതാ സാധു സാധ്വിതി ।
തദേവ ധ്രുവമുന്നിന്യേ തസ്യൈ മാനം ച ബഹ്വദാത് ॥ 10 ॥

കാചിദ് രാസപരിശ്രാന്താ പാർശ്വസ്ഥസ്യ ഗദാഭൃതഃ ।
ജഗ്രാഹ ബാഹുനാ സ്കന്ധം ശ്ലഥദ് വലയമല്ലികാ ॥ 11 ॥

തത്രൈകാംസഗതം ബാഹും കൃഷ്ണസ്യോത്പലസൌരഭം ।
ചന്ദനാലിപ്തമാഘ്രായ ഹൃഷ്ടരോമാ ചുചുംബ ഹ ॥ 12 ॥

കസ്യാശ്ചിന്നാട്യവിക്ഷിപ്തകുണ്ഡലത്വിഷമണ്ഡിതം ।
ഗണ്ഡം ഗണ്ഡേ സന്ദധത്യാ അദാത്താംബൂലചർവ്വിതം ॥ 13 ॥

നൃത്യന്തീ ഗായതീ കാചിത്കൂജന്നൂപുരമേഖലാ ।
പാർശ്വസ്ഥാച്യുതഹസ്താബ്ജം ശ്രാന്താധാത് സ്തനയോഃ ശിവം ॥ 14 ॥

ഗോപ്യോ ലബ്ധ്വാച്യുതം കാന്തം ശ്രിയ ഏകാന്തവല്ലഭം ।
ഗൃഹീതകണ്ഠ്യസ്തദ്ദോർഭ്യാം ഗായന്ത്യസ്തം വിജഹ്രിരേ ॥ 15 ॥
     
     കർണ്ണോത്പലാളകവിടങ്കകപോലഘർമ്മ-
          വക്ത്രശ്രിയോ വലയനൂപുരഘോഷവാദ്യൈഃ ।
     ഗോപ്യഃ സമം ഭഗവതാ നനൃതുഃ സ്വകേശ-
          സ്രസ്തസ്രജോ ഭ്രമരഗായകരാസഗോഷ്ഠ്യാം ॥ 16 ॥

     ഏവം പരിഷ്വംഗകരാഭിമർശ-
          സ്നിഗ്ധേക്ഷണോദ്ദാമവിലാസഹാസൈഃ ।
     രേമേ രമേശോ വ്രജസുന്ദരീഭിർ-
          യഥാർഭകഃ സ്വപ്രതിബിംബവിഭ്രമഃ ॥ 17 ॥

     തദംഗസംഗപ്രമുദാകുലേന്ദ്രിയാഃ
          കേശാൻ ദുകൂലം കുചപട്ടികാം വാ ।
     നാഞ്ജഃ പ്രതിവ്യോഢുമലം വ്രജസ്ത്രിയോ
          വിസ്രസ്തമാലാഭരണാഃ കുരൂദ്വഹ ॥ 18 ॥

കൃഷ്ണവിക്രീഡിതം വീക്ഷ്യ മുമുഹുഃ ഖേചരസ്ത്രിയഃ ।
കാമാർദ്ദിതാഃ ശശാങ്കശ്ച സഗണോ വിസ്മിതോഽഭവത് ॥ 19 ॥

കൃത്വാ താവന്തമാത്മാനം യാവതീർഗ്ഗോപയോഷിതഃ ।
രേമേ സ ഭഗവാംസ്താഭിരാത്മാരാമോഽപി ലീലയാ ॥ 20 ॥

താസാമതിവിഹാരേണ ശ്രാന്താനാം വദനാനി സഃ ।
പ്രാമൃജത്കരുണഃ പ്രേമ്ണാ ശന്തമേനാംഗപാണിനാ ॥ 21 ॥

     ഗോപ്യഃ സ്ഫുരത്പുരടകുണ്ഡലകുന്തലത്വിഡ്-
          ഗണ്ഡശ്രിയാ സുധിതഹാസനിരീക്ഷണേന ।
     മാനം ദധത്യ ഋഷഭസ്യ ജഗുഃ കൃതാനി
          പുണ്യാനി തത്കരരുഹസ്പർശപ്രമോദാഃ ॥ 22 ॥

     താഭിര്യുതഃ ശ്രമമപോഹിതുമംഗസംഗ-
          ഘൃഷ്ടസ്രജഃ സ കുചകുങ്കുമരഞ്ജിതായാഃ ।
     ഗന്ധർവ്വപാലിഭിരനുദ്രുത ആവിശദ്വാഃ
          ശ്രാന്തോ ഗജീഭിരിഭരാഡിവ ഭിന്നസേതുഃ ॥ 23 ॥

     സോഽമ്ഭസ്യലം യുവതിഭിഃ പരിഷിച്യമാനഃ
          പ്രേമ്‌ണേക്ഷിതഃ പ്രഹസതീഭിരിതസ്തതോഽങ്ഗ ।
     വൈമാനികൈഃ കുസുമവർഷിഭിരീഡ്യമാനോ
          രേമേ സ്വയം സ്വരതിരത്ര ഗജേന്ദ്രലീലഃ ॥ 24 ॥

     തതശ്ച കൃഷ്ണോപവനേ ജലസ്ഥല-
          പ്രസൂനഗന്ധാനിലജുഷ്ടദിക്തടേ ।
     ചചാര ഭൃംഗപ്രമദാഗണാവൃതോ
          യഥാ മദച്യുദ് ദ്വിരദഃ കരേണുഭിഃ ॥ 25 ॥

     ഏവം ശശാങ്കാംശുവിരാജിതാ നിശാഃ
          സ സത്യകാമോഽനുരതാബലാഗണഃ ।
     സിഷേവ ആത്മന്യവരുദ്ധസൌരതഃ
          സർവ്വാഃ ശരത്കാവ്യകഥാരസാശ്രയാഃ ॥ 26 ॥

രാജോവാച

സംസ്ഥാപനായ ധർമ്മസ്യ പ്രശമായേതരസ്യ ച ।
അവതീർണ്ണോ ഹി ഭഗവാനംശേന ജഗദീശ്വരഃ ॥ 27 ॥

സ കഥം ധർമ്മസേതൂനാം വക്താ കർത്താഭിരക്ഷിതാ ।
പ്രതീപമാചരദ്ബ്രഹ്മൻ പരദാരാഭിമർശനം ॥ 28 ॥

ആപ്തകാമോ യദുപതിഃ കൃതവാൻ വൈ ജുഗുപ്സിതം ।
കിമഭിപ്രായ ഏതം നഃ സംശയം ഛിന്ധി സുവ്രത ॥ 29 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ധർമ്മവ്യതിക്രമോ ദൃഷ്ട ഈശ്വരാണാം ച സാഹസം ।
തേജീയസാം ന ദോഷായ വഹ്നേഃ സർവ്വഭുജോ യഥാ ॥ 30 ॥

നൈതത് സമാചരേജ്ജാതു മനസാപി ഹ്യനീശ്വരഃ ।
വിനശ്യത്യാചരൻ മൌഢ്യാദ് യഥാ രുദ്രോഽബ്ധിജം വിഷം ॥ 31 ॥

ഈശ്വരാണാം വചഃ സത്യം തഥൈവാചരിതം ക്വചിത് ।
തേഷാം യത് സ്വവചോയുക്തം ബുദ്ധിമാംസ്തത് സമാചരേത് ॥ 32 ॥

കുശലാചരിതേനൈഷാമിഹ സ്വാർത്ഥോ ന വിദ്യതേ ।
വിപര്യയേണ വാനർത്ഥോ നിരഹങ്കാരിണാം പ്രഭോ ॥ 33 ॥

കിമുതാഖിലസത്ത്വാനാം തിര്യങ്മർത്ത്യദിവൌകസാം ।
ഈശിതുശ്ചേശിതവ്യാനാം കുശലാകുശലാന്വയഃ ॥ 34 ॥

     യത്പാദപങ്കജപരാഗനിഷേവതൃപ്താ
          യോഗപ്രഭാവവിധുതാഖിലകർമ്മബന്ധാഃ ।
     സ്വൈരം ചരന്തി മുനയോഽപി ന നഹ്യമാനാ-
          സ്തസ്യേച്ഛയാത്തവപുഷഃ കുത ഏവ ബന്ധഃ ॥ 35 ॥

ഗോപീനാം തത്പതീനാം ച സർവ്വേഷാമേവ ദേഹിനാം ।
യോഽന്തശ്ചരതി സോഽധ്യക്ഷഃ ക്രീഡനേനേഹ ദേഹഭാക് ॥ 36 ॥

അനുഗ്രഹായ ഭൂതാനാം മാനുഷം ദേഹമാസ്ഥിതഃ ।
ഭജതേ താദൃശീഃ ക്രീഡാ യാഃ ശ്രുത്വാ തത്പരോ ഭവേത് ॥ 37 ॥

നാസൂയൻ ഖലു കൃഷ്ണായ മോഹിതാസ്തസ്യ മായയാ ।
മന്യമാനാഃ സ്വപാർശ്വസ്ഥാൻ സ്വാൻ സ്വാൻ ദാരാൻ വ്രജൌകസഃ ॥ 38 ॥

ബ്രഹ്മരാത്ര ഉപാവൃത്തേ വാസുദേവാനുമോദിതാഃ ।
അനിച്ഛന്ത്യോ യയുർഗ്ഗോപ്യഃ സ്വഗൃഹാൻ ഭഗവത്പ്രിയാഃ ॥ 39 ॥

     വിക്രീഡിതം വ്രജവധൂഭിരിദം ച വിഷ്ണോഃ
          ശ്രദ്ധാന്വിതോഽനുശൃണുയാദഥ വർണ്ണയേദ് യഃ ।
     ഭക്തിം പരാം ഭഗവതി പ്രതിലഭ്യ കാമം
          ഹൃദ്രോഗമാശ്വപഹിനോത്യചിരേണ ധീരഃ ॥ 40 ॥