ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 30

← സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 29

സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 31 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 30

ശ്രീശുക ഉവാച

അന്തർഹിതേ ഭഗവതി സഹസൈവ വ്രജാംഗനാഃ ।
അതപ്യംസ്തമചക്ഷാണാഃ കരിണ്യ ഇവ യൂഥപം ॥ 1 ॥

     ഗത്യാനുരാഗസ്മിതവിഭ്രമേക്ഷിതൈർ-
          മ്മനോരമാലാപവിഹാരവിഭ്രമൈഃ ।
     ആക്ഷിപ്തചിത്താഃ പ്രമദാ രമാപതേ-
          സ്താസ്താ വിചേഷ്ടാ ജഗൃഹുസ്തദാത്മികാഃ ॥ 2 ॥

     ഗതിസ്മിതപ്രേക്ഷണഭാഷണാദിഷു
          പ്രിയാഃ പ്രിയസ്യ പ്രതിരൂഢമൂർത്തയഃ ।
     അസാവഹം ത്വിത്യബലാസ്തദാത്മികാ
          ന്യവേദിഷുഃ കൃഷ്ണവിഹാരവിഭ്രമാഃ ॥ 3 ॥

     ഗായന്ത്യ ഉച്ചൈരമുമേവ സംഹതാ
          വിചിക്യുരുൻമത്തകവദ് വനാദ് വനം ।
     പപ്രച്ഛുരാകാശവദന്തരം ബഹിർ-
          ഭൂതേഷു സന്തം പുരുഷം വനസ്പതീൻ ॥ 4 ॥

ദൃഷ്ടോ വഃ കച്ചിദശ്വത്ഥ പ്ലക്ഷ ന്യഗ്രോധ നോ മനഃ ।
നന്ദസൂനുർഗ്ഗതോ ഹൃത്വാ പ്രേമഹാസാവലോകനൈഃ ॥ 5 ॥

കച്ചിത്കുരവകാശോകനാഗപുന്നാഗചമ്പകാഃ ।
രാമാനുജോ മാനിനീനാമിതോ ദർപ്പഹരസ്മിതഃ ॥ 6 ॥

കച്ചിത്തുളസി കല്യാണി ഗോവിന്ദചരണപ്രിയേ ।
സഹ ത്വാളികുലൈർബിഭ്രദ്ദൃഷ്ടസ്തേഽതിപ്രിയോഽച്യുതഃ ॥ 7 ॥

മാലത്യദർശി വഃ കച്ചിൻമല്ലികേ ജാതി യൂഥികേ ।
പ്രീതിം വോ ജനയൻ യാതഃ കരസ്പർശേന മാധവഃ ॥ 8 ॥

     ചൂതപ്രിയാളപനസാസനകോവിദാര-
          ജംബ്വർക്കബില്വബകുളാമ്രകദംബനീപാഃ ।
     യേഽന്യേ പരാർത്ഥഭവകാ യമുനോപകൂലാഃ
          ശംസന്തു കൃഷ്ണപദവീം രഹിതാത്മനാം നഃ ॥ 9 ॥

     കിം തേ കൃതം ക്ഷിതി തപോ ബത കേശവാംഘ്രി-
          സ്പർശോത്സവോത്പുളകിതാംഗരുഹൈർവ്വിഭാസി ।
     അപ്യംഘ്രിസംഭവ ഉരുക്രമവിക്രമാദ് വാ
          ആഹോ വരാഹവപുഷഃ പരിരംഭണേന ॥ 10 ॥

     അപ്യേണപത്ന്യുപഗതഃ പ്രിയയേഹ ഗാത്രൈ-
          സ്തന്വൻ ദൃശാം സഖി സുനിർവൃതിമച്യുതോ വഃ ।
     കാന്താംഗസംഗകുചകുങ്കുമരഞ്ജിതായാഃ
          കുന്ദസ്രജഃ കുലപതേരിഹ വാതി ഗന്ധഃ ॥ 11 ॥

     ബാഹും പ്രിയാംസ ഉപധായ ഗൃഹീതപദ്മോ
          രാമാനുജസ്തുളസികാളികുലൈർമ്മദാന്ധൈഃ ।
     അന്വീയമാന ഇഹ വസ്തരവഃ പ്രണാമം
          കിം വാഭിനന്ദതി ചരൻ പ്രണയാവലോകൈഃ ॥ 12 ॥

പൃച്ഛതേമാ ലതാ ബാഹൂനപ്യാശ്ലിഷ്ടാ വനസ്പതേഃ ।
നൂനം തത്കരജസ്പൃഷ്ടാ ബിഭ്രത്യുത്പുളകാന്യഹോ ॥ 13 ॥

ഇത്യുൻമത്തവചോ ഗോപ്യഃ കൃഷ്ണാന്വേഷണകാതരാഃ ।
ലീലാ ഭഗവതസ്താസ്താ ഹ്യനുചക്രുസ്തദാത്മികാഃ ॥ 14 ॥

കസ്യാശ്ചിത്പൂതനായന്ത്യാഃ കൃഷ്ണായന്ത്യപിബത്‌സ്തനം ।
തോകായിത്വാ രുദത്യന്യാ പദാഹൻ ശകടായതീം ॥ 15 ॥

ദൈത്യായിത്വാ ജഹാരാന്യാമേകാ കൃഷ്ണാർഭഭാവനാം ।
രിംഗയാമാസ കാപ്യംഘ്രീ കർഷന്തീ ഘോഷനിഃസ്വനൈഃ ॥ 16 ॥

കൃഷ്ണരാമായിതേ ദ്വേ തു ഗോപായന്ത്യശ്ച കാശ്ചന ।
വത്സായതീം ഹന്തി ചാന്യാ തത്രൈകാ തു ബകായതീം ॥ 17 ॥

ആഹൂയ ദൂരഗാ യദ്വത്കൃഷ്ണസ്തമനുകുർവ്വതീം ।
വേണും ക്വണന്തീം ക്രീഡന്തീമന്യാഃ ശംസന്തി സാധ്വിതി ॥ 18 ॥

കസ്യാഞ്ചിത് സ്വഭുജം ന്യസ്യ ചലന്ത്യാഹാപരാ നനു ।
കൃഷ്ണോഽഹം പശ്യത ഗതിം ലളിതാമിതി തൻമനാഃ ॥ 19 ॥

മാ ഭൈഷ്ട വാതവർഷാഭ്യാം തത്‌ത്രാണം വിഹിതം മയാ ।
ഇത്യുക്ത്വൈകേന ഹസ്തേന യതന്ത്യുന്നിദധേഽമ്ബരം ॥ 20 ॥

ആരുഹ്യൈകാ പദാഽഽക്രമ്യ ശിരസ്യാഹാപരാം നൃപ ।
ദുഷ്ടാഹേ ഗച്ഛ ജാതോഽഹം ഖലാനാം നനു ദണ്ഡധൃക് ॥ 21 ॥

തത്രൈകോവാച ഹേ ഗോപാ ദാവാഗ്നിം പശ്യതോൽബണം ।
ചക്ഷൂംഷ്യാശ്വപിദധ്വം വോ വിധാസ്യേ ക്ഷേമമഞ്ജസാ ॥ 22 ॥

ബദ്ധാന്യയാ സ്രജാ കാചിത്തന്വീ തത്ര ഉലൂഖലേ ।
ഭീതാ സുദൃക് പിധായാസ്യം ഭേജേ ഭീതിവിഡംബനം ॥ 23 ॥

ഏവം കൃഷ്ണം പൃച്ഛമാനാ വൃന്ദാവനലതാസ്തരൂൻ ।
വ്യചക്ഷത വനോദ്ദേശേ പദാനി പരമാത്മനഃ ॥ 24 ॥

പദാനി വ്യക്തമേതാനി നന്ദസൂനോർമ്മഹാത്മനഃ ।
ലക്ഷ്യന്തേ ഹി ധ്വജാംഭോജവജ്രാങ്കുശയവാദിഭിഃ ॥ 25 ॥

തൈസ്തൈഃ പദൈസ്തത്പദവീമന്വിച്ഛന്ത്യോഽഗ്രതോഽബലാഃ ।
വധ്വാഃ പദൈഃ സുപൃക്താനി വിലോക്യാർത്താഃ സമബ്രുവൻ ॥ 26 ॥

കസ്യാഃ പദാനി ചൈതാനി യാതായാ നന്ദസൂനുനാ ।
അംസന്യസ്തപ്രകോഷ്ഠായാഃ കരേണോഃ കരിണാ യഥാ ॥ 27 ॥

അനയാഽഽരാധിതോ നൂനം ഭഗവാൻ ഹരിരീശ്വരഃ ।
യന്നോ വിഹായ ഗോവിന്ദഃ പ്രീതോ യാമനയദ് രഹഃ ॥ 28 ॥

ധന്യാ അഹോ അമീ ആള്യോ ഗോവിന്ദാംഘ്ര്യബ്ജരേണവഃ ।
യാൻ ബ്രഹ്മേശൌ രമാദേവീ ദധുർമൂർദ്ധ്ന്യഘനുത്തയേ ॥ 29 ॥

തസ്യാ അമൂനി നഃ ക്ഷോഭം കുർവ്വന്ത്യുച്ചൈഃ പദാനി യത് ।
യൈകാപഹൃത്യ ഗോപീനാം രഹോ ഭുങ്ക്തേഽച്യുതാധരം ॥ 30 ॥

ന ലക്ഷ്യന്തേ പദാന്യത്ര തസ്യാ നൂനം തൃണാങ്കുരൈഃ ।
ഖിദ്യത്സുജാതാങ്ഘ്രിതലാമുന്നിന്യേ പ്രേയസീം പ്രിയഃ ॥ 31 ॥

ഇമാന്യധികമഗ്നാനി പദാനി വഹതോ വധൂം ।
ഗോപ്യഃ പശ്യത കൃഷ്ണസ്യ ഭാരാക്രാന്തസ്യ കാമിനഃ ॥ 32 ॥

അത്രാവരോപിതാ കാന്താ പുഷ്പഹേതോർമ്മഹാത്മനാ ।
അത്ര പ്രസൂനാവചയഃ പ്രിയാർത്ഥേ പ്രേയസാ കൃതഃ ।
പ്രപദാക്രമണേ ഏതേ പശ്യതാസകലേ പദേ ॥ 33 ॥

കേശപ്രസാധനം ത്വത്ര കാമിന്യാഃ കാമിനാ കൃതം ।
താനി ചൂഡയതാ കാന്താമുപവിഷ്ടമിഹ ധ്രുവം ॥ 34 ॥

രേമേ തയാ ചാത്മരത ആത്മാരാമോഽപ്യഖണ്ഡിതഃ ।
കാമിനാം ദർശയൻ ദൈന്യം സ്ത്രീണാം ചൈവ ദുരാത്മതാം ॥ 35 ॥

ഇത്യേവം ദർശയന്ത്യസ്താശ്ചേരുർഗോപ്യോ വിചേതസഃ ।
യാം ഗോപീമനയത്കൃഷ്ണോ വിഹായാന്യാഃ സ്ത്രിയോ വനേ ॥ 36 ॥

സാ ച മേനേ തദാഽഽത്മാനം വരിഷ്ഠം സർവ്വയോഷിതാം ।
ഹിത്വാ ഗോപീഃ കാമയാനാ മാമസൌ ഭജതേ പ്രിയഃ ॥ 37 ॥

തതോ ഗത്വാ വനോദ്ദേശം ദൃപ്താ കേശവമബ്രവീത് ।
ന പാരയേഽഹം ചലിതും നയ മാം യത്ര തേ മനഃ ॥ 38 ॥

ഏവമുക്തഃ പ്രിയാമാഹ സ്കന്ധ ആരുഹ്യതാമിതി ।
തതശ്ചാന്തർദ്ദധേ കൃഷ്ണഃ സാ വധൂരന്വതപ്യത ॥ 39 ॥

ഹാ നാഥ രമണ പ്രേഷ്ഠ ക്വാസി ക്വാസി മഹാഭുജ ।
ദാസ്യാസ്തേ കൃപണായാ മേ സഖേ ദർശയ സന്നിധിം ॥ 40 ॥

അന്വിച്ഛന്ത്യോ ഭഗവതോ മാർഗ്ഗം ഗോപ്യോഽവിദൂരിതഃ ।
ദദൃശുഃ പ്രിയവിശ്ലേഷമോഹിതാം ദുഃഖിതാം സഖീം ॥ 41 ॥

തയാ കഥിതമാകർണ്യ മാനപ്രാപ്തിം ച മാധവാത് ।
അവമാനം ച ദൌരാത്മ്യാദ് വിസ്മയം പരമം യയുഃ ॥ 42 ॥

തതോഽവിശൻ വനം ചന്ദ്രജ്യോത്സ്നാ യാവദ് വിഭാവ്യതേ ।
തമഃ പ്രവിഷ്ടമാലക്ഷ്യ തതോ നിവവൃതുഃ സ്ത്രിയഃ ॥ 43 ॥

തൻമനസ്കാസ്തദാലാപാസ്തദ്വിചേഷ്ടാസ്തദാത്മികാഃ ।
തദ്ഗുണാനേവ ഗായന്ത്യോ നാത്മാഗാരാണി സസ്മരുഃ ॥ 44 ॥

പുനഃ പുളിനമാഗത്യ കാളിന്ദ്യാഃ കൃഷ്ണഭാവനാഃ ।
സമവേതാ ജഗുഃ കൃഷ്ണം തദാഗമനകാങ്ക്ഷിതാഃ ॥ 45 ॥