ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 20
| ← സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 19 | സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 21 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 20[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
തയോസ്തദദ്ഭുതം കർമ്മ ദാവാഗ്നേർമ്മോക്ഷമാത്മനഃ ।
ഗോപാഃ സ്ത്രീഭ്യഃ സമാചഖ്യുഃ പ്രലംബവധമേവ ച ॥ 1 ॥
ഗോപവൃദ്ധാശ്ച ഗോപ്യശ്ച തദുപാകർണ്യ വിസ്മിതാഃ ।
മേനിരേ ദേവപ്രവരൌ കൃഷ്ണരാമൌ വ്രജം ഗതൌ ॥ 2 ॥
തതഃ പ്രാവർത്തത പ്രാവൃട് സർവ്വസത്ത്വസമുദ്ഭവാ ।
വിദ്യോതമാനപരിധിർവ്വിസ്ഫൂർജ്ജിതനഭസ്തലാ ॥ 3 ॥
സാന്ദ്രനീലാംബുദൈർവ്യോമ സവിദ്യുത് സ്തനയിത്നുഭിഃ ।
അസ്പഷ്ടജ്യോതിരാച്ഛന്നം ബ്രഹ്മേവ സഗുണം ബഭൌ ॥ 4 ॥
അഷ്ടൌ മാസാൻ നിപീതം യദ് ഭൂമ്യാശ്ചോദമയം വസു ।
സ്വഗോഭിർമ്മോക്തുമാരേഭേ പർജ്ജന്യഃ കാല ആഗതേ ॥ 5 ॥
തഡിത്വന്തോ മഹാമേഘാശ്ചണ്ഡശ്വസനവേപിതാഃ ।
പ്രീണനം ജീവനം ഹ്യസ്യ മുമുചുഃ കരുണാ ഇവ ॥ 6 ॥
തപഃകൃശാ ദേവമീഢാ ആസീദ് വർഷീയസീ മഹീ ।
യഥൈവ കാമ്യതപസസ്തനുഃ സമ്പ്രാപ്യ തത്ഫലം ॥ 7 ॥
നിശാമുഖേഷു ഖദ്യോതാസ്തമസാ ഭാന്തി ന ഗ്രഹാഃ ।
യഥാ പാപേന പാഖണ്ഡാ ന ഹി വേദാഃ കലൌ യുഗേ ॥ 8 ॥
ശ്രുത്വാ പർജ്ജന്യനിനദം മണ്ഡുകാഃ വ്യസൃജൻ ഗിരഃ ।
തൂഷ്ണീം ശയാനാഃ പ്രാഗ്യദ്വദ്ബ്രാഹ്മണാ നിയമാത്യയേ ॥ 9 ॥
ആസന്നുത്പഥഗാമിന്യഃ ക്ഷുദ്രനദ്യോഽനുശുഷ്യതീഃ ।
പുംസോ യഥാസ്വതന്ത്രസ്യ ദേഹദ്രവിണസമ്പദഃ ॥ 10 ॥
ഹരിതാ ഹരിഭിഃ ശഷ്പൈരിന്ദ്രഗോപൈശ്ച ലോഹിതാ ।
ഉച്ഛിലീന്ധ്രകൃതച്ഛായാ നൃണാം ശ്രീരിവ ഭൂരഭൂത് ॥ 11 ॥
ക്ഷേത്രാണി സസ്യസമ്പദ്ഭിഃ കർഷകാണാം മുദം ദദുഃ ।
ധനിനാമുപതാപം ച ദൈവാധീനമജാനതാം ॥ 12 ॥
ജലസ്ഥലൌകസഃ സർവ്വേ നവവാരിനിഷേവയാ ।
അബിഭ്രദ് രുചിരം രൂപം യഥാ ഹരിനിഷേവയാ ॥ 13 ॥
സരിദ്ഭിഃ സംഗതഃ സിന്ധുശ്ചുക്ഷുഭേ ശ്വസനോർമ്മിമാൻ ।
അപക്വയോഗിനശ്ചിത്തം കാമാക്തം ഗുണയുഗ് യഥാ ॥ 14 ॥
ഗിരയോ വർഷധാരാഭിർഹന്യമാനാ ന വിവ്യഥുഃ ।
അഭിഭൂയമാനാ വ്യസനൈർ യഥാധോക്ഷജചേതസഃ ॥ 15 ॥
മാർഗ്ഗാ ബഭൂവുഃ സന്ദിഗ്ദ്ധാസ്തൃണൈശ്ഛന്നാ ഹ്യസംസ്കൃതാഃ ।
നാഭ്യസ്യമാനാഃ ശ്രുതയോ ദ്വിജൈഃ കാലാഹതാ ഇവ ॥ 16 ॥
ലോകബന്ധുഷു മേഘേഷു വിദ്യുതശ്ചലസൌഹൃദാഃ ।
സ്ഥൈര്യം ന ചക്രുഃ കാമിന്യഃ പുരുഷേഷു ഗുണിഷ്വിവ ॥ 17 ॥
ധനുർവ്വിയതി മാഹേന്ദ്രം നിർഗ്ഗുണം ച ഗുണിന്യഭാത് ।
വ്യക്തേ ഗുണവ്യതികരേഽഗുണവാൻ പുരുഷോ യഥാ ॥ 18 ॥
ന രരാജോഡുപശ്ഛന്നഃ സ്വജ്യോത്സ്നാ രാജിതൈർഘനൈഃ ।
അഹം മത്യാ ഭാസിതയാ സ്വഭാസാ പുരുഷോ യഥാ ॥ 19 ॥
മേഘാഗമോത്സവാ ഹൃഷ്ടാഃ പ്രത്യനന്ദൻ ശിഖണ്ഡിനഃ ।
ഗൃഹേഷു തപ്താ നിർവിണ്ണാ യഥാച്യുതജനാഗമേ ॥ 20 ॥
പീത്വാപഃ പാദപാഃ പദ്ഭിരാസൻ നാനാത്മമൂർത്തയഃ ।
പ്രാക്ക്ഷാമാസ്തപസാ ശ്രാന്താ യഥാ കാമാനുസേവയാ ॥ 21 ॥
സരഃസ്വശാന്തരോധഃസു ന്യൂഷുരംഗ്സ്സ്പി സാരസാഃ ।
ഗൃഹേഷ്വശാന്തകൃത്യേഷു ഗ്രാമ്യാ ഇവ ദുരാശയാഃ ॥ 22 ॥
ജലൌഘൈർന്നിരഭിദ്യന്ത സേതവോ വർഷതീശ്വരേ ।
പാഖണ്ഡിനാമസദ് വാദൈർവ്വേദമാർഗ്ഗാഃ കലൌ യഥാ ॥ 23 ॥
വ്യമുഞ്ചൻ വായുഭിർന്നുന്നാ ഭൂതേഭ്യോഽഥാമൃതം ഘനാഃ ।
യഥാഽഽശിഷോ വിശ്പതയഃ കാലേ കാലേ ദ്വിജേരിതാഃ ॥ 24 ॥
ഏവം വനം തദ് വർഷിഷ്ഠം പക്വഖർജ്ജുരജംബുമത് ।
ഗോഗോപാലൈർവൃതോ രന്തും സബലഃ പ്രാവിശദ്ധരിഃ ॥ 25 ॥
ധേനവോ മന്ദഗാമിന്യ ഊധോഭാരേണ ഭൂയസാ ।
യയുർഭഗവതാഽഽഹൂതാ ദ്രുതം പ്രീത്യാ സ്നുതസ്തനീഃ ॥ 26 ॥
വനൌകസഃ പ്രമുദിതാ വനരാജീർമ്മധുച്യുതഃ ।
ജലധാരാ ഗിരേർന്നാദാദാസന്നാ ദദൃശേ ഗുഹാഃ ॥ 27 ॥
ക്വചിദ് വനസ്പതിക്രോഡേ ഗുഹായാം ചാഭിവർഷതി ।
നിർവ്വിശ്യ ഭഗവാൻ രേമേ കന്ദമൂലഫലാശനഃ ॥ 28 ॥
ദധ്യോദനം സമാനീതം ശിലായാം സലിലാന്തികേ ।
സംഭോജനീയൈർബ്ബുഭുജേ ഗോപൈഃ സങ്കർഷണാന്വിതഃ ॥ 29 ॥
ശാദ്വലോപരി സംവിശ്യ ചർവ്വതോ മീലിതേക്ഷണാൻ ।
തൃപ്താൻ വൃഷാൻ വത്സതരാൻ ഗാശ്ച സ്വോധോഭരശ്രമാഃ ॥ 30 ॥
പ്രാവൃട് ശ്രിയം ച താം വീക്ഷ്യ സർവ്വകാലസുഖാവഹാം ।
ഭഗവാൻ പൂജയാംചക്രേ ആത്മശക്ത്യുപബൃംഹിതാം ॥ 31 ॥
ഏവം നിവസതോസ്തസ്മിൻ രാമകേശവയോർവ്രജേ ।
ശരത്സമഭവദ് വ്യഭ്രാ സ്വച്ഛാംബ്വപരുഷാനിലാ ॥ 32 ॥
ശരദാ നീരജോത്പത്ത്യാ നീരാണി പ്രകൃതിം യയുഃ ।
ഭ്രഷ്ടാനാമിവ ചേതാംസി പുനർ യോഗനിഷേവയാ ॥ 33 ॥
വ്യോമ്നോഽബ്ദം ഭൂതശാബല്യം ഭുവഃ പങ്കമപാം മലം ।
ശരജ്ജഹാരാശ്രമിണാം കൃഷ്ണേ ഭക്തിർ യഥാശുഭം ॥ 34 ॥
സർവ്വസ്വം ജലദാ ഹിത്വാ വിരേജുഃ ശുഭ്രവർച്ചസഃ ।
യഥാ ത്യക്തൈഷണാഃ ശാന്താ മുനയോ മുക്തകിൽബിഷാഃ ॥ 35 ॥
ഗിരയോ മുമുചുസ്തോയം ക്വചിന്ന മുമുചുഃ ശിവം ।
യഥാ ജ്ഞാനാമൃതം കാലേ ജ്ഞാനിനോ ദദതേ ന വാ ॥ 36 ॥
നൈവാവിദൻ ക്ഷീയമാണം ജലം ഗാധജലേചരാഃ ।
യഥായുരന്വഹം ക്ഷയ്യം നരാ മൂഢാഃ കുടുംബിനഃ ॥ 37 ॥
ഗാധവാരിചരാസ്താപമവിന്ദൻ ശരദർക്കജം ।
യഥാ ദരിദ്രഃ കൃപണഃ കുടുംബ്യവിജിതേന്ദ്രിയഃ ॥ 38 ॥
ശനൈഃ ശനൈർജ്ജഹുഃ പങ്കം സ്ഥലാന്യാമം ച വീരുധഃ ।
യഥാഹം മമതാം ധീരാഃ ശരീരാദിഷ്വനാത്മസു ॥ 39 ॥
നിശ്ചലാംബുരഭൂത്തൂഷ്ണീം സമുദ്രഃ ശരദാഗമേ ।
ആത്മന്യുപരതേ സമ്യങ്മുനിർവ്യുപരതാഗമഃ ॥ 40 ॥
കേദാരേഭ്യസ്ത്വപോഽഗൃഹ്ണൻ കർഷകാ ദൃഢസേതുഭിഃ ।
യഥാ പ്രാണൈഃ സ്രവജ്ജ്ഞാനം തന്നിരോധേന യോഗിനഃ ॥ 41 ॥
ശരദർക്കാംശുജാംസ്താപാൻ ഭൂതാനാമുഡുപോഽഹരത് ।
ദേഹാഭിമാനജം ബോധോ മുകുന്ദോ വ്രജയോഷിതാം ॥ 42 ॥
ഖമശോഭത നിർമ്മേഘം ശരദ്വിമലതാരകം ।
സത്ത്വയുക്തം യഥാ ചിത്തം ശബ്ദബ്രഹ്മാർത്ഥദർശനം ॥ 43 ॥
അഖണ്ഡമണ്ഡലോ വ്യോമ്നി രരാജോഡുഗണൈഃ ശശീ ।
യഥാ യദുപതിഃ കൃഷ്ണോ വൃഷ്ണിചക്രാവൃതോ ഭുവി ॥ 44 ॥
ആശ്ലിഷ്യ സമശീതോഷ്ണം പ്രസൂനവനമാരുതം ।
ജനാസ്താപം ജഹുർഗ്ഗോപ്യോ ന കൃഷ്ണഹൃതചേതസഃ ॥ 45 ॥
ഗാവോ മൃഗാഃ ഖഗാ നാര്യഃ പുഷ്പിണ്യഃ ശരദാഭവൻ ।
അന്വീയമാനാഃ സ്വവൃഷൈഃ ഫലൈരീശക്രിയാ ഇവ ॥ 46 ॥
ഉദഹൃഷ്യൻ വാരിജാനി സൂര്യോത്ഥാനേ കുമുദ് വിനാ ।
രാജ്ഞാ തു നിർഭയാ ലോകാ യഥാ ദസ്യൂൻ വിനാ നൃപ ॥ 47 ॥
പുരഗ്രാമേഷ്വാഗ്രയണൈരിന്ദ്രിയൈശ്ച മഹോത്സവൈഃ ।
ബഭൌ ഭൂഃ പക്വസസ്യാഢ്യാ കലാഭ്യാം നിതരാം ഹരേഃ ॥ 48 ॥
വണിങ്മുനിനൃപസ്നാതാ നിർഗമ്ർത്ഥാർഥാൻ പ്രപേദിരേ ।
വർഷരുദ്ധാ യഥാ സിദ്ധാഃ സ്വപിണ്ഡാൻ കാല ആഗതേ ॥ 49 ॥