ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 12

← സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 11

സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 13 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 12

ശ്രീശുക ഉവാച

     ക്വചിദ്‌വനാശായ മനോ ദധദ്‌വ്രജാത്പ്രാതഃ
          സമുത്ഥായ വയസ്യവത്സപാൻ ।
     പ്രബോധയൻ ശൃംഗരവേണ ചാരുണാ
          വിനിർഗ്ഗതോ വത്സപുരഃസരോ ഹരിഃ ॥ 1 ॥

     തേനൈവ സാകം പൃഥുകാഃ സഹസ്രശഃ
          സ്നിഗ്ദ്ധാഃ സുശിഗ്വേത്രവിഷാണവേണവഃ ।
     സ്വാൻസ്വാൻസഹസ്രോപരി സംഖ്യയാന്വിതാൻ-
          വത്സാൻ പുരസ്കൃത്യ വിനിര്യയുർമ്മുദാ ॥ 2 ॥

കൃഷ്ണവത്സൈരസംഖ്യാതൈർ യൂഥീകൃത്യ സ്വവത്സകാൻ ।
ചാരയന്തോഽർഭലീലാഭിർവ്വിജഹ്രുസ്തത്ര തത്ര ഹ ॥ 3 ॥

ഫലപ്രവാളസ്തബകസുമനഃപിച്ഛധാതുഭിഃ ।
കാചഗുഞ്ജാമണിസ്വർണ്ണഭൂഷിതാ അപ്യഭൂഷയൻ ॥ 4 ॥

മുഷ്ണന്തോഽന്യോന്യശിക്യാദീൻ ജ്ഞാതാനാരാച്ച ചിക്ഷിപുഃ ।
തത്രത്യാശ്ച പുനർദ്ദൂരാദ്ധസന്തശ്ച പുനർദ്ദദുഃ ॥ 5 ॥

യദി ദൂരം ഗതഃ കൃഷ്ണോ വനശോഭേക്ഷണായ തം ।
അഹം പൂർവ്വമഹം പൂർവ്വമിതി സംസ്പൃശ്യ രേമിരേ ॥ 6 ॥

കേചിദ് വേണൂൻ വാദയന്തോ ധ്മാന്തഃ ശൃംഗാണി കേചന ।
കേചിദ്ഭൃംഗൈഃ പ്രഗായന്തഃ കൂജന്തഃ കോകിലൈഃ പരേ ॥ 7 ॥

വിച്ഛായാഭിഃ പ്രധാവന്തോ ഗച്ഛന്തഃ സാധു ഹംസകൈഃ ।
ബകൈരുപവിശന്തശ്ച നൃത്യന്തശ്ച കലാപിഭിഃ ॥ 8 ॥

വികർഷന്തഃ കീശബാലാനാരോഹന്തശ്ച തൈർദ്രുമാൻ ।
വികുർവ്വന്തശ്ച തൈഃ സാകം പ്ലവന്തശ്ച പലാശിഷു ॥ 9 ॥

സാകം ഭേകൈർവ്വിലംഘന്തഃ സരിത്പ്രസ്രവസമ്പ്ലുതാഃ ।
വിഹസന്തഃ പ്രതിച്ഛായാഃ ശപന്തശ്ച പ്രതിസ്വനാൻ ॥ 10 ॥

     ഇത്ഥം സതാം ബ്രഹ്മസുഖാനുഭൂത്യാ
          ദാസ്യം ഗതാനാം പരദൈവതേന ।
     മായാശ്രിതാനാം നരദാരകേണ
          സാകം വിജഹ്രുഃ കൃതപുണ്യപുഞ്ജാഃ ॥ 11 ॥

     യത്പാദപാംസുർബ്ബഹുജൻമകൃച്ഛ്രതോ
          ധൃതാത്മഭിർ യോഗിഭിരപ്യലഭ്യഃ ।
     സ ഏവ യദ്ദൃഗ് വിഷയഃ സ്വയം സ്ഥിതഃ
          കിം വർണ്യതേ ദിഷ്ടമതോ വ്രജൌകസാം ॥ 12 ॥

     അഥാഘനാമാഭ്യപതൻമഹാസുര-
          സ്തേഷാം സുഖക്രീഡനവീക്ഷണാക്ഷമഃ ।
     നിത്യം യദന്തർന്നിജജീവിതേപ്സുഭിഃ
          പീതാമൃതൈരപ്യമരൈഃ പ്രതീക്ഷ്യതേ ॥ 13 ॥

     ദൃഷ്ട്വാർഭകാൻ കൃഷ്ണമുഖാനഘാസുരഃ
          കംസാനുശിഷ്ടഃ സ ബകീബകാനുജഃ ।
     അയം തു മേ സോദരനാശകൃത്തയോർ-
          ദ്ദ്വയോർമ്മമൈനം സബലം ഹനിഷ്യേ ॥ 14 ॥

     ഏതേ യദാ മത്സുഹൃദോസ്തിലാപാഃ
          കൃതാസ്തദാ നഷ്ടസമാ വ്രജൌകസഃ ।
     പ്രാണേ ഗതേ വർഷ്മസു കാ നു ചിന്താ
          പ്രജാസവഃ പ്രാണഭൃതോ ഹി യേ തേ ॥ 15 ॥

     ഇതി വ്യവസ്യാജഗരം ബൃഹദ്‌വപുഃ
          സ യോജനായാമമഹാദ്രിപീവരം ।
     ധൃത്വാദ്ഭുതം വ്യാത്തഗുഹാനനം തദാ
          പഥി വ്യശേത ഗ്രസനാശയാ ഖലഃ ॥ 16 ॥

     ധരാധരോഷ്ഠോ ജലദോത്തരോഷ്ഠോ
          ദര്യാനനാന്തോ ഗിരിശൃംഗദംഷ്ട്രഃ ।
     ധ്വാന്താന്തരാസ്യോ വിതതാധ്വജിഹ്വഃ
          പരുഷാനിലശ്വാസദവേക്ഷണോഷ്ണഃ ॥ 17 ॥

ദൃഷ്ട്വാ തം താദൃശം സർവ്വേ മത്വാ വൃന്ദാവനശ്രിയം ।
വ്യാത്താജഗരതുണ്ഡേന ഹ്യുത്പ്രേക്ഷന്തേ സ്മ ലീലയാ ॥ 18 ॥

അഹോ മിത്രാണി ഗദത സത്ത്വകൂടം പുരഃസ്ഥിതം ।
അസ്മത്സംഗ്രസനവ്യാത്തവ്യാളതുണ്ഡായതേ ന വാ ॥ 19 ॥

സത്യമർക്കകരാരക്തമുത്തരാഹനുവദ്ഘനം ।
അധരാഹനുവദ്രോധസ്തത്പ്രതിച്ഛായയാരുണം ॥ 20 ॥

പ്രതിസ്പർദ്ധേതേ സൃക്കിഭ്യാം സവ്യാസവ്യേ നഗോദരേ ।
തുംഗശൃംഗാലയോഽപ്യേതാസ്തദ്ദംഷ്ട്രാഭിശ്ച പശ്യത ॥ 21 ॥

ആസ്തൃതായാമമാർഗ്ഗോഽയം രസനാം പ്രതിഗർജ്ജതി ।
ഏഷാമന്തർഗ്ഗതം ധ്വാന്തമേതദപ്യന്തരാനനം ॥ 22 ॥

ദാവോഷ്ണഖരവാതോഽയം ശ്വാസവദ്ഭാതി പശ്യത ।
തദ്ദഗ്ദ്ധസത്ത്വദുർഗ്ഗന്ധോഽപ്യന്തരാമിഷഗന്ധവത് ॥ 23 ॥

     അസ്മാൻ കിമത്ര ഗ്രസിതാ നിവിഷ്ടാ-
          നയം തഥാ ചേദ്ബകവദ് വിനങ്ക്ഷ്യതി ।
     ക്ഷണാദനേനേതി ബകാര്യുശൻമുഖം
          വീക്ഷ്യോദ്ധസന്തഃ കരതാഡനൈർ യയുഃ ॥ 24 ॥

     ഇത്ഥം മിഥോഽതഥ്യമതജ്ജ്ഞഭാഷിതം
          ശ്രുത്വാ വിചിന്ത്യേത്യമൃഷാ മൃഷായതേ ।
     രക്ഷോ വിദിത്വാഖിലഭൂതഹൃത് സ്ഥിതഃ
          സ്വാനാം നിരോദ്ധും ഭഗവാൻ മനോ ദധേ ॥ 25 ॥

     താവത്പ്രവിഷ്ടാസ്ത്വസുരോദരാന്തരം
          പരം ന ഗീർണ്ണാഃ ശിശവഃ സവത്സാഃ ।
     പ്രതീക്ഷമാണേന ബകാരിവേശനം
          ഹതസ്വകാന്തസ്മരണേന രക്ഷസാ ॥ 26 ॥

     താൻ വീക്ഷ്യ കൃഷ്ണഃ സകലാഭയപ്രദോ
          ഹ്യനന്യനാഥാൻ സ്വകരാദവച്യുതാൻ ।
     ദീനാംശ്ച മൃത്യോർജ്ജഠരാഗ്നിഘാസാൻ
          ഘൃണാർദ്ദിതോ ദിഷ്ടകൃതേന വിസ്മിതഃ ॥ 27 ॥

     കൃത്യം കിമത്രാസ്യ ഖലസ്യ ജീവനം
          ന വാ അമീഷാം ച സതാം വിഹിംസനം ।
     ദ്വയം കഥം സ്യാദിതി സംവിചിന്ത്യ
          തജ്ജ്ഞാത്വാവിശത്തുണ്ഡമശേഷദൃഗ്ഘരിഃ ॥ 28 ॥

തദാ ഘനച്ഛദാ ദേവാ ഭയാദ്ധാ ഹേതി ചുക്രുശുഃ ।
ജഹൃഷുർ യേ ച കംസാദ്യാഃ കൌണപാസ്ത്വഘബാന്ധവാഃ ॥ 29 ॥

തച്ഛ്രുത്വാ ഭഗവാൻ കൃഷ്ണസ്ത്വവ്യയഃ സാർഭവത്സകം ।
ചൂർണ്ണീചികീർഷോരാത്മാനം തരസാ വവൃധേ ഗളേ ॥ 30 ॥

     തതോഽതികായസ്യ നിരുദ്ധമാർഗ്ഗിണോ
          ഹ്യുദ്ഗീർണ്ണാദൃഷ്ടേർഭ്രമതസ്ത്വിതസ്തതഃ ।
     പൂർണ്ണോഽന്തരംഗേ പവനോ നിരുദ്ധോ
          മൂർദ്ധൻ വിനിഷ്പാട്യ വിനിർഗ്ഗതോ ബഹിഃ ॥ 31 ॥

     തേനൈവ സർവ്വേഷു ബഹിർഗ്ഗതേഷു
          പ്രാണേഷു വത്സാൻ സുഹൃദഃ പരേതാൻ ।
     ദൃഷ്ട്യാ സ്വയോത്ഥാപ്യ തദന്വിതഃ പുനർ-
          വക്ത്രാൻമുകുന്ദോ ഭഗവാൻ വിനിര്യയൌ ॥ 32 ॥

     പീനാഹിഭോഗോത്ഥിതമദ്ഭുതം മഹ-
          ജ്ജ്യോതിഃ സ്വധാമ്നാ ജ്വലയദ്ദിശോ ദശ ।
     പ്രതീക്ഷ്യ ഖേഽവസ്ഥിതമീശ നിർഗ്ഗമം
          വിവേശ തസ്മിൻ മിഷതാം ദിവൌകസാം ॥ 33 ॥

     തതോഽതിഹൃഷ്ടാഃ സ്വകൃതോഽകൃതാർഹണം
          പുഷ്പൈഃ സുരാ അപ്സരസശ്ച നർത്തനൈഃ ।
     ഗീതൈഃ സുഗാ വാദ്യധരാശ്ച വാദ്യകൈഃ
          സ്തവൈശ്ച വിപ്രാ ജയനിഃസ്വനൈർഗ്ഗണാഃ ॥ 34 ॥

     തദദ്ഭുതസ്തോത്രസുവാദ്യഗീതികാ-
          ജയാദിനൈകോത്സവമംഗളലസ്വനാൻ ।
     ശ്രുത്വാ സ്വധാമ്നോഽന്ത്യജ ആഗതോഽചിരാത്-
          ദൃഷ്ട്വാ മഹീശസ്യ ജഗാമ വിസ്മയം ॥ 35 ॥

രാജന്നാജഗരം ചർമ്മ ശുഷ്കം വൃന്ദാവനേഽദ്ഭുതം ।
വ്രജൌകസാം ബഹുതിഥം ബഭൂവാക്രീഡഗഹ്വരം ॥ 36 ॥

ഏതത്കൌമാരജം കർമ്മ ഹരേരാത്മാഹിമോക്ഷണം ।
മൃത്യോഃ പൌഗണ്ഡകേ ബാലാ ദൃഷ്ട്വോചുർവ്വിസ്മിതാ വ്രജേ ॥ 37 ॥

     നൈതദ്വിചിത്രം മനുജാർഭമായിനഃ
          പരാവരാണാം പരമസ്യ വേധസഃ ।
     അഘോഽപി യത്സ്പർശനധൌതപാതകഃ
          പ്രാപാത്മസാമ്യം ത്വസതാം സുദുർലഭം ॥ 38 ॥

     സകൃദ്യദംഗപ്രതിമാന്തരാഹിതാ
          മനോമയീ ഭാഗവതീം ദദൌ ഗതിം ।
     സ ഏവ നിത്യാത്മസുഖാനുഭൂത്യഭി-
          വ്യുദസ്തമായോഽന്തർഗ്ഗതോ ഹി കിം പുനഃ ॥ 39 ॥

സൂത ഉവാച

     ഇത്ഥം ദ്വിജാ യാദവദേവദത്തഃ
          ശ്രുത്വാ സ്വരാതുശ്ചരിതം വിചിത്രം ।
     പപ്രച്ഛ ഭൂയോഽപി തദേവ പുണ്യം
          വൈയാസകിം യന്നിഗൃഹീതചേതാഃ ॥ 40 ॥

രാജോവാച

ബ്രഹ്മൻ കാലാന്തരകൃതം തത്കാലീനം കഥം ഭവേത് ।
യത്കൌമാരേ ഹരികൃതം ജഗുഃ പൌഗണ്ഡകേഽർഭകാഃ ॥ 41 ॥

തദ്ബ്രൂഹി മേ മഹായോഗിൻ പരം കൌതൂഹലം ഗുരോ ।
നൂനമേതദ്ധരേരേവ മായാ ഭവതി നാന്യഥാ ॥ 42 ॥

വയം ധന്യതമാ ലോകേ ഗുരോഽപി ക്ഷത്രബന്ധവഃ ।
യത്പിബാമോ മുഹുസ്ത്വത്തഃ പുണ്യം കൃഷ്ണകഥാമൃതം ॥ 43 ॥

സൂത ഉവാച

     ഇത്ഥം സ്മ പൃഷ്ടഃ സ തു ബാദരായണി-
          സ്തത്സ്മാരിതാനന്തഹൃതാഖിലേന്ദ്രിയഃ ।
     കൃച്ഛ്രാത്പുനർലബ്ധബഹിർദൃശിഃ ശനൈഃ
          പ്രത്യാഹ തം ഭാഗവതോത്തമോത്തമ ॥ 44 ॥