ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 10
| ← സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 9 | സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 11 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 10[തിരുത്തുക]
രാജോവാച
കഥ്യതാം ഭഗവന്നേതത്തയോഃ ശാപസ്യ കാരണം ।
യത്തദ് വിഗർഹിതം കർമ്മ യേന വാ ദേവർഷേസ്തമഃ ॥ 1 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
രുദ്രസ്യാനുചരൌ ഭൂത്വാ സുദൃപ്തൌ ധനദാത്മജൌ ।
കൈലാസോപവനേ രമ്യേ മന്ദാകിന്യാം മദോത്കടൌ ॥ 2 ॥
വാരുണീം മദിരാം പീത്വാ മദാഘൂർണ്ണീതലോചനൌ ।
സ്ത്രീജനൈരനുഗായദ്ഭിശ്ചേരതുഃ പുഷ്പിതേ വനേ ॥ 3 ॥
അന്തഃ പ്രവിശ്യ ഗംഗായാമംഭോജവനരാജിനി ।
ചിക്രീഡതുർ യുവതിഭിർഗ്ഗജാവിവ കരേണുഭിഃ ॥ 4 ॥
യദൃച്ഛയാ ച ദേവർഷിർഭഗവാംസ്തത്ര കൌരവ ।
അപശ്യന്നാരദോ ദേവൌ ക്ഷീബാണൌ സമബുധ്യത ॥ 5 ॥
തം ദൃഷ്ട്വാ വ്രീഡിതാ ദേവ്യോ വിവസ്ത്രാഃ ശാപശങ്കിതാഃ ।
വാസാംസി പര്യധുഃ ശീഘ്രം വിവസ്ത്രൌ നൈവ ഗുഹ്യകൌ ॥ 6 ॥
തൌ ദൃഷ്ട്വാ മദിരാമത്തൌ ശ്രീമദാന്ധൌ സുരാത്മജൌ ।
തയോരനുഗ്രഹാർത്ഥായ ശാപം ദാസ്യന്നിദം ജഗൌ ॥ 7 ॥
നാരദ ഉവാച
ന ഹ്യന്യോ ജുഷതോ ജോഷ്യാൻ ബുദ്ധിഭ്രംശോ രജോഗുണഃ ।
ശ്രീമദാദാഭിജാത്യാദിർ യത്ര സ്ത്രീദ്യൂതമാസവഃ ॥ 8 ॥
ഹന്യന്തേ പശവോ യത്ര നിർദ്ദയൈരജിതാത്മഭിഃ ।
മന്യമാനൈരിമം ദേഹമജരാമൃത്യു നശ്വരം ॥ 9 ॥
ദേവസംജ്ഞിതമപ്യന്തേ കൃമിവിഡ്ഭസ്മസംജ്ഞിതം ।
ഭൂതധ്രുക് തത്കൃതേ സ്വാർത്ഥം കിം വേദ നിരയോ യതഃ ॥ 10 ॥
ദേഹഃ കിമന്നദാതുഃ സ്വം നിഷേക്തുർമ്മതുരേവ ച ।
മാതുഃ പിതുർവ്വാ ബലിനഃ ക്രേതുരഗ്നേഃ ശുനോഽപി വാ ॥ 11 ॥
ഏവം സാധാരണം ദേഹമവ്യക്തപ്രഭവാപ്യയം ।
കോ വിദ്വാനാത്മസാത്കൃത്വാ ഹന്തി ജന്തൂൻ ഋതേഽസതഃ ॥ 12 ॥
അസതഃ ശ്രീമദാന്ധസ്യ ദാരിദ്ര്യം പരമഞ്ജനം ।
ആത്മൌപമ്യേന ഭൂതാനി ദരിദ്രഃ പരമീക്ഷതേ ॥ 13 ॥
യഥാ കണ്ടകവിദ്ധാംഗോ ജന്തോർന്നേച്ഛതി താം വ്യഥാം ।
ജീവസാമ്യം ഗതോ ലിംഗൈർന്ന തഥാഽഽവിദ്ധകണ്ടകഃ ॥ 14 ॥
ദരിദ്രോ നിരഹംസ്തംഭോ മുക്തഃ സർവ്വമദൈരിഹ ।
കൃച്ഛ്രം യദൃച്ഛയാഽഽപ്നോതി തദ്ധി തസ്യ പരം തപഃ ॥ 15 ॥
നിത്യം ക്ഷുത്ക്ഷാമദേഹസ്യ ദരിദ്രസ്യാന്നകാങ്ക്ഷിണഃ ।
ഇന്ദ്രിയാണ്യനുശുഷ്യന്തി ഹിംസാപി വിനിവർത്തതേ ॥ 16 ॥
ദരിദ്രസ്യൈവ യുജ്യന്തേ സാധവഃ സമദർശിനഃ ।
സദ്ഭിഃ ക്ഷിണോതി തം തർഷം തത ആരാദ് വിശുദ്ധ്യതി ॥ 17 ॥
സാധൂനാം സമചിത്താനാം മുകുന്ദചരണൈഷിണാം ।
ഉപേക്ഷ്യൈഃ കിം ധനസ്തംഭൈരസദ്ഭിരസദാശ്രയൈഃ ॥ 18 ॥
തദഹം മത്തയോർമ്മാധ്വ്യാ വാരുണ്യാ ശ്രീമദാന്ധയോഃ ।
തമോ മദം ഹരിഷ്യാമി സ്ത്രൈണയോരജിതാത്മനോഃ ॥ 19 ॥
യദിമൌ ലോകപാലസ്യ പുത്രൌ ഭൂത്വാ തമഃപ്ലുതൌ ।
ന വിവാസസമാത്മാനം വിജാനീതഃ സുദുർമ്മദൌ ॥ 20 ॥
അതോഽർഹതഃ സ്ഥാവരതാം സ്യാതാം നൈവം യഥാ പുനഃ ।
സ്മൃതിഃ സ്യാൻമത്പ്രസാദേന തത്രാപി മദനുഗ്രഹാത് ॥ 21 ॥
വാസുദേവസ്യ സാന്നിധ്യം ലബ്ധ്വാ ദിവ്യശരച്ഛതേ ।
വൃത്തേ സ്വർലോകതാം ഭൂയോ ലബ്ധഭക്തീ ഭവിഷ്യതഃ ॥ 22 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
ഏവമുക്ത്വാ സ ദേവർഷിർഗ്ഗതോ നാരായണാശ്രമം ।
നളകൂവരമണിഗ്രീവാവാസതുർയമളാർജ്ജുനൌ ॥ 23 ॥
ഋഷേർഭാഗവതമുഖ്യസ്യ സത്യം കർത്തും വചോ ഹരിഃ ।
ജഗാമ ശനകൈസ്തത്ര യത്രാസ്താം യമളാർജ്ജുനൌ ॥ 24 ॥
ദേവർഷിർമ്മേ പ്രിയതമോ യദിമൌ ധനദാത്മജൌ ।
തത്തഥാ സാധയിഷ്യാമി യദ്ഗീതം തൻമഹാത്മനാ ॥ 25 ॥
ഇത്യന്തരേണാർജ്ജുനയോഃ കൃഷ്ണസ്തു യമയോർ യയൌ ।
ആത്മനിർവ്വേശമാത്രേണ തിര്യഗ്ഗതമുലൂഖലം ॥ 26 ॥
ബാലേന നിഷ്കർഷയതാന്വഗുലൂഖലം ത-
ദ്ദാമോദരേണ തരസോത്കലിതാംഘ്രിബന്ധൌ
നിഷ്പേതതുഃ പരമവിക്രമിതാതിവേപ-
സ്കന്ധപ്രവാളവിടപൌ കൃതചണ്ഡശബ്ദൌ ॥ 27 ॥
തത്ര ശ്രിയാ പരമയാ കകുഭഃ സ്ഫുരന്തൌ
സിദ്ധാവുപേത്യ കുജയോരിവ ജാത വേദാഃ
കൃഷ്ണം പ്രണമ്യ ശിരസാഖിലലോകനാഥം
ബദ്ധാഞ്ജലീ വിരജസാവിദമൂചതുഃ സ്മ ॥ 28 ॥
കൃഷ്ണ കൃഷ്ണ മഹായോഗിംസ്ത്വമാദ്യഃ പുരുഷഃ പരഃ ।
വ്യക്താവ്യക്തമിദം വിശ്വം രൂപം തേ ബ്രാഹ്മണാ വിദുഃ ॥ 29 ॥
ത്വമേകഃ സർവ്വഭൂതാനാം ദേഹാസ്വാത്മേന്ദ്രിയേശ്വരഃ ।
ത്വമേവ കാലോ ഭഗവാൻ വിഷ്ണുരവ്യയ ഈശ്വരഃ ॥ 30 ॥
ത്വം മഹാൻ പ്രകൃതിഃ സൂക്ഷ്മാ രജഃസത്ത്വതമോമയീ ।
ത്വമേവ പുരുഷോഽധ്യക്ഷഃ സർവ്വക്ഷേത്രവികാരവിത് ॥ 31 ॥
ഗൃഹ്യമാണൈസ്ത്വമഗ്രാഹ്യോ വികാരൈഃ പ്രാകൃതൈർഗ്ഗുണൈഃ ।
കോ ന്വിഹാർഹതി വിജ്ഞാതും പ്രാക്സിദ്ധം ഗുണസംവൃതഃ ॥ 32 ॥
തസ്മൈ തുഭ്യം ഭഗവതേ വാസുദേവായ വേധസേ ।
ആത്മദ്യോതഗുണൈഃ ഛന്നമഹിമ്നേ ബ്രഹ്മണേ നമഃ ॥ 33 ॥
യസ്യാവതാരാ ജ്ഞായന്തേ ശരീരേഷ്വശരീരിണഃ ।
തൈസ്തൈരതുല്യാതിശയൈർവ്വീര്യൈർദ്ദേഹിഷ്വസംഗതൈഃ ॥ 34 ॥
സ ഭവാൻ സർവ്വലോകസ്യ ഭവായ വിഭവായ ച ।
അവതീർണ്ണോഽമ്ശഭാഗേന സാമ്പ്രതം പതിരാശിഷാം ॥ 35 ॥
നമഃ പരമകല്യാണ നമഃ പരമമംഗള ।
വാസുദേവായ ശാന്തായ യദൂനാം പതയേ നമഃ ॥ 36 ॥
അനുജാനീഹി നൌ ഭൂമംസ്തവാനുചരകിങ്കരൌ ।
ദർശനം നൌ ഭഗവത ഋഷേരാസീദനുഗ്രഹാത് ॥ 37 ॥
വാണീ ഗുണാനുകഥനേ ശ്രവണൌ കഥായാം
ഹസ്തൌ ച കർമ്മസു മനസ്തവ പാദയോർന്നഃ ।
സ്മൃത്യാം ശിരസ്തവ നിവാസജഗത്പ്രണാമേ
ദൃഷ്ടിഃ സതാം ദർശനേഽസ്തു ഭവത്തനൂനാം ॥ 38 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
ഇത്ഥം സങ്കീർതിതസ്താഭ്യാം ഭഗവാൻ ഗോകുലേശ്വരഃ ।
ദാമ്നാ ചോലൂഖലേ ബദ്ധഃ പ്രഹസന്നാഹ ഗുഹ്യകൌ ॥ 39 ॥
ശ്രീഭഗവാനുവാച
ജ്ഞാതം മമ പുരൈവൈതദൃഷിണാ കരുണാത്മനാ ।
യച്ഛ്രീമദാന്ധയോർവ്വാഗ്ഭിർവ്വിഭ്രംശോഽനുഗ്രഹഃ കൃതഃ ॥ 40 ॥
സാധൂനാം സമചിത്താനാം സുതരാം മത്കൃതാത്മനാം ।
ദർശനാന്നോ ഭവേദ്ബന്ധഃ പുംസോഽക്ഷ്ണോഃ സവിതുർ യഥാ ॥ 41 ॥
തദ്ഗച്ഛതം മത്പരമൌ നളകൂബര സാദനം ।
സഞ്ജാതോ മയി ഭാവോ വാമീപ്സിതഃ പരമോഽഭവഃ ॥ 42 ॥
ശ്രീശുക ഉവാച
ഇത്യുക്തൌ തൌ പരിക്രമ്യ പ്രണമ്യ ച പുനഃ പുനഃ ।
ബദ്ധോലൂഖലമാമന്ത്ര്യ ജഗ്മതുർദ്ദിശമുത്തരാം ॥ 43 ॥