Jump to content

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 8

വിക്കിഗ്രന്ഥശാല സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 8

[തിരുത്തുക]



മൈത്രേയ ഉവാച

     സത്സേവനീയോ ബത പൂരുവംശോ
          യല്ലോകപാലോ ഭഗവത്പ്രധാനഃ ।
     ബഭൂവിഥേഹാജിതകീർത്തിമാലാം
          പദേ പദേ നൂതനയസ്യഭീക്ഷ്ണം ॥ 1 ॥

     സോഽഹം നൃണാം ക്ഷുല്ലസുഖായ ദുഃഖം
          മഹദ്ഗതാനാം വിരമായ തസ്യ ।
     പ്രവർത്തയേ ഭാഗവതം പുരാണം
          യദാഹ സാക്ഷാദ്ഭഗവാൻ ഋഷിഭ്യഃ ॥ 2 ॥

     ആസീനമുർവ്യാം ഭഗവന്തമാദ്യം
          സങ്കർഷണം ദേവമകുണ്ഠസത്ത്വം ।
     വിവിത്സവസ്തത്ത്വമതഃപരസ്യ
          കുമാരമുഖ്യാ മുനയോഽന്വപൃച്ഛൻ ॥ 3 ॥

     സ്വമേവ ധിഷ്ണ്യം ബഹു മാനയന്തം
          യം വാസുദേവാഭിധമാമനന്തി ।
     പ്രത്യഗ്ധൃതാക്ഷാംബുജകോശമീഷ-
          ദുൻമീലയന്തം വിബുധോദയായ ॥ 4 ॥

     സ്വർദ്ധുന്യുദാർദ്രൈഃ സ്വജടാകലാപൈ-
          രുപസ്പൃശന്തശ്ചരണോപധാനം ।
     പദ്മം യദർച്ചന്ത്യഹിരാജകന്യാഃ
          സപ്രേമനാനാബലിഭിർവ്വരാർത്ഥാഃ ॥ 5 ॥

     മുഹുർഗൃണന്തോ വചസാനുരാഗ-
          സ്ഖലത്പദേനാസ്യ കൃതാനി തജ്ജ്ഞാഃ ।
     കിരീടസാഹസ്രമണിപ്രവേക-
          പ്രദ്യോതിതോദ്ദാമഫണാസഹസ്രം ॥ 6 ॥

     പ്രോക്തം കിലൈതദ്ഭഗവത്തമേന
          നിവൃത്തിധർമ്മാഭിരതായ തേന ।
     സനത്കുമാരായ സ ചാഹ പൃഷ്ടഃ
          സാംഖ്യായനായാംഗ ധൃതവ്രതായ ॥ 7 ॥

     സാംഖ്യായനഃ പാരമഹംസ്യമുഖ്യോ
          വിവക്ഷമാണോ ഭഗവദ്വിഭൂതീഃ ।
     ജഗാദ സോഽസ്മദ്ഗുരവേഽന്വിതായ
          പരാശരായാഥ ബൃഹസ്പതേശ്ച ॥ 8 ॥

     പ്രോവാച മഹ്യം സ ദയാലുരുക്തോ
          മുനിഃ പുലസ്ത്യേന പുരാണമാദ്യം ।
     സോഽഹം തവൈതത്കഥയാമി വത്സ
          ശ്രദ്ധാലവേ നിത്യമനുവ്രതായ ॥ 9 ॥

     ഉദാപ്ലുതം വിശ്വമിദം തദാസീദ്-
          യന്നിദ്രയാഽഽമീലിതദൃങ് ന്യമീലയത് ।
     അഹീന്ദ്രതൽപേഽധിശയാന ഏകഃ
          കൃതക്ഷണഃ സ്വാത്മരതൌ നിരീഹഃ ॥ 10 ॥

     സോഽന്തഃശരീരേഽർപ്പിതഭൂതസൂക്ഷ്മഃ
          കാലാത്മികാം ശക്തിമുദീരയാണഃ ।
     ഉവാസ തസ്മിൻ സലിലേ പദേ സ്വേ
          യഥാനലോ ദാരുണി രുദ്ധവീര്യഃ ॥ 11 ॥

     ചതുർ യുഗാനാം ച സഹസ്രമപ്സു
          സ്വപൻ സ്വയോദീരിതയാ സ്വശക്ത്യാ ।
     കാലാഖ്യയാഽഽസാദിതകർമ്മതന്ത്രോ
          ലോകാനപീതാൻ ദദൃശേ സ്വദേഹേ ॥ 12 ॥

     തസ്യാർത്ഥസൂക്ഷ്മാഭിനിവിഷ്ടദൃഷ്ടേ-
          രന്തർഗ്ഗതോഽർത്ഥോ രജസാ തനീയാൻ ।
     ഗുണേന കാലാനുഗതേന വിദ്ധഃ
          സൂഷ്യംസ്തദാഭിദ്യത നാഭിദേശാത് ॥ 13 ॥

     സ പദ്മകോശഃ സഹസോദതിഷ്ഠത്-
          കാലേന കർമ്മപ്രതിബോധനേന ।
     സ്വരോചിഷാ തത്സലിലം വിശാലം
          വിദ്യോതയന്നർക്ക ഇവാത്മയോനിഃ ॥ 14 ॥

     തല്ലോകപദ്മം സ ഉ ഏവ വിഷ്ണുഃ
          പ്രാവീവിശത് സർവ്വഗുണാവഭാസം ।
     തസ്മിൻ സ്വയം വേദമയോ വിധാതാ
          സ്വയംഭുവം യം സ്മ വദന്തി സോഽഭൂത് ॥ 15 ॥

     തസ്യാം സ ചാംഭോരുഹകർണ്ണികായാ-
          മവസ്ഥിതോ ലോകമപശ്യമാനഃ ।
     പരിക്രമൻ വ്യോമ്‌നി വിവൃത്തനേത്ര-
          ശ്ചത്വാരി ലേഭേഽനുദിശം മുഖാനി ॥ 16 ॥

     തസ്മാദ്യുഗാന്തശ്വസനാവഘൂർണ്ണ-
          ജലോർമിചക്രാത്‌സലിലാദ് വിരൂഢം ।
     ഉപാശ്രിതഃ കഞ്ജമു ലോകതത്ത്വം
          നാത്മാനമദ്ധാവിദദാദിദേവഃ ॥ 17 ॥

     ക ഏഷ യോഽസാവഹമബ്ജപൃഷ്ഠ
          ഏതത്കുതോ വാബ്ജമനന്യദപ്സു ।
     അസ്തി ഹ്യധസ്താദിഹ കിഞ്ചനൈത-
          ദധിഷ്ഠിതം യത്ര സതാ നു ഭാവ്യം ॥ 18 ॥

     സ ഇത്ഥമുദ്വീക്ഷ്യ തദബ്ജനാള-
          നാഡീഭിരന്തർജ്ജലമാവിവേശ ।
     നാർവ്വാഗ്ഗതസ്തത്ഖരനാളനാളനാഭിം
          വിചിന്വംസ്തദവിന്ദതാജഃ ॥ 19 ॥

     തമസ്യപാരേ വിദുരാത്മസർഗ്ഗം
          വിചിന്വതോഽഭൂത്‌ സുമഹാംസ്ത്രിണേമിഃ ।
     യോ ദേഹഭാജാം ഭയമീരയാണഃ
          പരിക്ഷിണോത്യായുരജസ്യ ഹേതിഃ ॥ 20 ॥

     തതോ നിവൃത്തോഽപ്രതിലബ്ധകാമഃ
          സ്വധിഷ്ണ്യമാസാദ്യ പുനഃ സ ദേവഃ ।
     ശനൈർജ്ജിതശ്വാസനിവൃത്തചിത്തോ
          ന്യഷീദദാരൂഢസമാധിയോഗഃ ॥ 21 ॥

     കാലേന സോഽജഃ പുരുഷായുഷാഭി-
          പ്രവൃത്തയോഗേന വിരൂഢബോധഃ ।
     സ്വയം തദന്തർഹൃദയേഽവഭാത-
          മപശ്യതാപശ്യത യന്ന പൂർവ്വം ॥ 22 ॥

     മൃണാളഗൌരായതശേഷഭോഗ-
          പര്യങ്ക ഏകം പുരുഷം ശയാനം ।
     ഫണാതപത്രായുതമൂർദ്ധരത്ന-
          ദ്യുഭിർഹതധ്വാന്തയുഗാന്തതോയേ ॥ 23 ॥

     പ്രേക്ഷാം ക്ഷിപന്തം ഹരിതോപലാദ്രേഃ
          സന്ധ്യാഭ്രനീവേരുരുരുക്മമൂർദ്ധ്നഃ ।
     രത്നോദധാരൌഷധിസൌമനസ്യ-
          വനസ്രജോ വേണുഭുജാംഘ്രിപാംഘ്രേഃ ॥ 24 ॥

     ആയാമതോ വിസ്തരതഃ സ്വമാന-
          ദേഹേന ലോകത്രയസംഗ്രഹേണ ।
     വിചിത്രദിവ്യാഭരണാംശുകാനാം
          കൃതശ്രിയാപാശ്രിതവേഷദേഹം ॥ 25 ॥

     പുംസാം സ്വകാമായ വിവിക്തമാർഗ്ഗൈ-
          രഭ്യർച്ചതാം കാമദുഘാങ്ഘ്രിപദ്മം ।
     പ്രദർശയന്തം കൃപയാ നഖേന്ദു-
          മയൂഖഭിന്നാംഗുലിചാരുപത്രം ॥ 26 ॥

     മുഖേന ലോകാർത്തിഹരസ്മിതേന
          പരിസ്ഫുരത്കുണ്ഡലമണ്ഡിതേന ।
     ശോണായിതേനാധരബിംബഭാസാ
          പ്രത്യർഹയന്തം സുനസേന സുഭ്ര്വാ ॥ 27 ॥

     കദംബകിഞ്ജൽകപിശംഗവാസസാ
          സ്വലംകൃതം മേഖലയാ നിതംബേ ।
     ഹാരേണ ചാനന്തധനേന വത്സ
          ശ്രീവത്സവക്ഷഃസ്ഥലവല്ലഭേന ॥ 28 ॥

     പരാർദ്ധ്യകേയൂരമണിപ്രവേക-
          പര്യസ്തദോർദ്ദണ്ഡസഹസ്രശാഖം ।
     അവ്യക്തമൂലം ഭുവനാങ്ഘ്രിപേന്ദ്ര-
          മഹീന്ദ്രഭോഗൈരധിവീതവൽശം ॥ 29 ॥

     ചരാചരൌകോ ഭഗവൻ മഹീധ്ര-
          മഹീന്ദ്രബന്ധും സലിലോപഗൂഢം ।
     കിരീടസാഹസ്രഹിരണ്യശൃംഗ-
          മാവിർഭവത്കൌസ്തുഭരത്നഗർഭം ॥ 30 ॥

     നിവീതമാമ്നായമധുവ്രതശ്രിയാ
          സ്വകീർത്തിമയ്യാ വനമാലയാ ഹരിം ।
     സൂര്യേന്ദുവായ്വഗ്ന്യഗമം ത്രിധാമഭിഃ
          പരിക്രമത്പ്രാധനികൈർദ്ദുരാസദം ॥ 31 ॥

     തർഹ്യേവ തന്നാഭിസരഃസരോജ-
          മാത്മാനമംഭഃ ശ്വസനം വിയച്ച ।
     ദദർശ ദേവോ ജഗതോ വിധാതാ
          നാതഃ പരം ലോകവിസർഗ്ഗദൃഷ്ടിഃ ॥ 32 ॥

     സ കർമ്മബീജം രജസോപരക്തഃ
          പ്രജാഃ സിസൃക്ഷന്നിയദേവ ദൃഷ്ട്വാ ।
     അസ്തൌദ് വിസർഗ്ഗാഭിമുഖസ്തമീഡ്യ-
          മവ്യക്തവർത്മന്യഭിവേശിതാത്മാ ॥ 33 ॥