ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 16

← സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 15

സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 17 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 16

ബ്രഹ്മോവാച

ഇതി തദ്ഗൃണതാം തേഷാം മുനീനാം യോഗധർമ്മിണാം ।
പ്രതിനന്ദ്യ ജഗാദേദം വികുണ്ഠനിലയോ വിഭുഃ ॥ 1 ॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച

ഏതൌ തൌ പാർഷദൌ മഹ്യം ജയോ വിജയ ഏവ ച ।
കദർത്ഥീകൃത്യ മാം യദ് വോ ബഹ്വക്രാതാമതിക്രമം ॥ 2 ॥

യസ്ത്വേതയോർധൃതോ ദണ്ഡോ ഭവദ്ഭിർമ്മാമനുവ്രതൈഃ ।
സ ഏവാനുമതോഽസ്മാഭിർമ്മുനയോ ദേവഹേളനാത് ॥ 3 ॥

തദ് വഃ പ്രസാദയാമ്യദ്യ ബ്രഹ്മ ദൈവം പരം ഹി മേ ।
തദ്ധീത്യാത്മകൃതം മന്യേ യത് സ്വപുംഭിരസത്കൃതാഃ ॥ 4 ॥

യന്നാമാനി ച ഗൃഹ്ണാതി ലോകോ ഭൃത്യേ കൃതാഗസി ।
സോഽസാധുവാദസ്തത്കീർത്തിം ഹന്തി ത്വചമിവാമയഃ ॥ 5 ॥

     യസ്യാമൃതാമലയശഃ ശ്രവണാവഗാഹഃ
          സദ്യഃ പുനാതി ജഗദാശ്വപചാദ് വികുണ്ഠഃ ।
     സോഽഹം ഭവദ്ഭ്യ ഉപലബ്ധസുതീർത്ഥകീർത്തി-
          ശ്ഛിന്ദ്യാം സ്വബാഹുമപി വഃ പ്രതികൂലവൃത്തിം ॥ 6 ॥

     യത്സേവയാ ചരണപദ്മപവിത്രരേണും
          സദ്യഃ ക്ഷതാഖിലമലം പ്രതിലബ്ധശീലം ।
     ന ശ്രീർവ്വിരക്തമപി മാം വിജഹാതി യസ്യാഃ
          പ്രേക്ഷാലവാർത്ഥ ഇതരേ നിയമാൻ വഹന്തി ॥ 7 ॥

     നാഹം തഥാദ്മി യജമാനഹവിർവ്വിതാനേ
          ശ്ച്യോതദ്ഘൃതപ്ലുതമദൻ ഹുതഭുങ്മുഖേന ।
     യദ്ബ്രാഹ്മണസ്യ മുഖതശ്ചരതോഽനുഘാസം
          തുഷ്ടസ്യ മയ്യവഹിതൈർന്നിജകർമ്മപാകൈഃ ॥ 8 ॥

     യേഷാം ബിഭർമ്യഹമഖണ്ഡവികുണ്ഠയോഗ-
          മായാവിഭൂതിരമലാങ്ഘ്രിരജഃകിരീടൈഃ ।
     വിപ്രാംസ്തു കോ ന വിഷഹേത യദർഹണാംഭഃ
          സദ്യഃ പുനാതി സഹ ചന്ദ്രലലാമ ലോകാൻ ॥ 9 ॥

     യേ മേ തനൂർദ്വിജവരാൻ ദുഹതീർമ്മദീയാ
          ഭൂതാന്യലബ്ധശരണാനി ച ഭേദബുദ്ധ്യാ ।
     ദ്രക്ഷ്യന്ത്യഘക്ഷതദൃശോ ഹ്യഹിമന്യവസ്താൻ
          ഗൃധ്രാ രുഷാ മമ കുഷന്ത്യധിദണ്ഡനേതുഃ ॥ 10 ॥

     യേ ബ്രാഹ്മണാൻ മയി ധിയാ ക്ഷിപതോഽർച്ചയന്തഃ
          തുഷ്യദ്ധൃദഃ സ്മിതസുധോക്ഷിതപദ്മവക്ത്രാഃ ।
     വാണ്യാനുരാഗകലയാഽഽത്മജവദ്ഗൃണന്തഃ
          സംബോധയന്ത്യഹമിവാഹമുപാഹൃതസ്തൈഃ ॥ 11 ॥

     തൻമേ സ്വഭർത്തുരവസായമലക്ഷമാണൌ
          യുഷ്മദ്വ്യതിക്രമഗതിം പ്രതിപദ്യ സദ്യഃ ।
     ഭൂയോ മമാന്തികമിതാം തദനുഗ്രഹോ മേ
          യത്കൽപതാമചിരതോ ഭൃതയോർവ്വിവാസഃ ॥ 12 ॥

ബ്രഹ്മോവാച

അഥ തസ്യോശതീം ദേവീമൃഷികുല്യാം സരസ്വതീം ।
നാസ്വാദ്യ മന്യുദഷ്ടാനാം തേഷാമാത്മാപ്യതൃപ്യത ॥ 13 ॥

സതീം വ്യാദായ ശൃണ്വന്തോ ലഘ്വീം ഗുവ്വർത്തഗഹ്വരാം ।
വിഗാഹ്യാഗാധഗംഭീരാം ന വിദുസ്തച്ചികീർഷിതം ॥ 14 ॥

തേ യോഗമായയാഽഽരബ്ധപാരമേഷ്ഠ്യമഹോദയം ।
പ്രോചുഃ പ്രാഞ്ജലയോ വിപ്രാഃ പ്രഹൃഷ്ടാഃ ക്ഷുഭിതത്വചഃ ॥ 15 ॥

ഋഷയ ഊചുഃ

ന വയം ഭഗവൻ വിദ്മസ്തവ ദേവ ചികീർഷിതം ।
കൃതോ മേഽനുഗ്രഹശ്ചേതി യദദ്ധ്യക്ഷഃ പ്രഭാഷസേ ॥ 16 ॥

ബ്രഹ്മണ്യസ്യ പരം ദൈവം ബ്രാഹ്മണാഃ കില തേ പ്രഭോ ।
വിപ്രാണാം ദേവദേവാനാം ഭഗവാനാത്മദൈവതം ॥ 17 ॥

ത്വത്തഃ സനാതനോ ധർമ്മോ രക്ഷ്യതേ തനുഭിസ്തവ ।
ധർമ്മസ്യ പരമോ ഗുഹ്യോ നിർവ്വികാരോ ഭവാൻമതഃ ॥ 18 ॥

തരന്തി ഹ്യഞ്ജസാ മൃത്യും നിവൃത്താ യദനുഗ്രഹാത് ।
യോഗിനഃ സ ഭവാൻ കിം സ്വിദനുഗൃഹ്യേത യത്പരൈഃ ॥ 19 ॥

     യം വൈ വിഭൂതിരുപയാത്യനുവേലമന്യൈ-
          രർത്ഥാർത്ഥിഭിഃ സ്വശിരസാ ധൃതപാദരേണുഃ ।
     ധന്യാർപ്പിതാങ്ഘ്രിതുളസീ നവദാമധാമ്‌നോ
          ലോകം മധുവ്രതപതേരിവ കാമയാനാ ॥ 20 ॥

     യസ്താം വിവിക്തചരിതൈരനുവർത്തമാനാം
          നാത്യാദ്രിയത്പരമഭാഗവതപ്രസംഗഃ ।
     സ ത്വം ദ്വിജാനുപഥപുണ്യരജഃ പുനീതഃ
          ശ്രീവത്സലക്ഷ്മ കിമഗാ ഭഗഭാജനസ്ത്വം ॥ 21 ॥

     ധർമ്മസ്യ തേ ഭഗവതസ്ത്രിയുഗ ത്രിഭിഃ സ്വൈഃ
          പദ്ഭിശ്ചരാചരമിദം ദ്വിജദേവതാർത്ഥം ।
     നൂനം ഭൃതം തദഭിഘാതി രജസ്തമശ്ച
          സത്ത്വേന നോ വരദയാ തനുവാ നിരസ്യ ॥ 22 ॥

     ന ത്വം ദ്വിജോത്തമകുലം യദി ഹാത്മഗോപം
          ഗോപ്താ വൃഷഃ സ്വർഹണേന സ സൂനൃതേന ।
     തർഹ്യേവ നങ്ക്ഷ്യതി ശിവസ്തവ ദേവ പന്ഥാ
          ലോകോഽഗ്രഹീഷ്യദൃഷഭസ്യ ഹി തത്പ്രമാണം ॥ 23 ॥

     തത്തേഽനഭീഷ്ടമിവ സത്ത്വനിധേർവ്വിധിത്സോഃ
          ക്ഷേമം ജനായ നിജശക്തിഭിരുദ്ധൃതാരേഃ ।
     നൈതാവതാ ത്ര്യധിപതേർബ്ബത വിശ്വഭർത്തുഃ
          തേജഃ ക്ഷതം ത്വവനതസ്യ സ തേ വിനോദഃ ॥ 24 ॥

     യം വാനയോർദ്ദമമധീശ ഭവാൻ വിധത്തേ
          വൃത്തിം നു വാ തദനുമൻമഹി നിർവ്യലീകം ।
     അസ്മാസു വാ യ ഉചിതോ ധ്രിയതാം സ ദണ്ഡോ
          യേനാഗസൌ വയമയുങ്ക്ഷ്മഹി കിൽബിഷേണ ॥ 25 ॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച

     ഏതൌ സുരേതരഗതിം പ്രതിപദ്യ സദ്യഃ
          സംരംഭസംഭൃതസമാധ്യനുബദ്ധയോഗൌ ।
     ഭൂയഃ സകാശമുപയാസ്യത ആശു യോ വഃ
          ശാപോ മയൈവ നിമിതസ്തദവൈത വിപ്രാഃ ॥ 26 ॥

ബ്രഹ്മോവാച

അഥ തേ മുനയോ ദൃഷ്ട്വാ നയനാനന്ദഭാജനം ।
വൈകുണ്ഠം തദധിഷ്ഠാനം വികുണ്ഠം ച സ്വയം പ്രഭം ॥ 27 ॥

ഭഗവന്തം പരിക്രമ്യ പ്രണിപത്യാനുമാന്യ ച ।
പ്രതിജഗ്മുഃ പ്രമുദിതാഃ ശംസന്തോ വൈഷ്ണവീം ശ്രിയം ॥ 28 ॥

ഭഗവാനനുഗാവാഹ യാതം മാ ഭൈഷ്ടമസ്തു ശം ।
ബ്രഹ്മതേജഃ സമർത്ഥോഽപി ഹന്തും നേച്ഛേ മതം തു മേ ॥ 29 ॥

ഏതത്പുരൈവ നിർദ്ദിഷ്ടം രമയാ ക്രുദ്ധയാ യദാ ।
പുരാപവാരിതാ ദ്വാരി വിശന്തീ മയ്യുപാരതേ ॥ 30 ॥

മയി സംരംഭയോഗേന നിസ്തീര്യ ബ്രഹ്മഹേളനം ।
പ്രത്യേഷ്യതം നികാശം മേ കാലേനാൽപീയസാ പുനഃ ॥ 31 ॥

ദ്വാഃസ്ഥാവാദിശ്യ ഭഗവാൻ വിമാനശ്രേണിഭൂഷണം ।
സർവ്വാതിശയയാ ലക്ഷ്മ്യാ ജുഷ്ടം സ്വം ധിഷ്ണ്യമാവിശത് ॥ 32 ॥

തൌ തു ഗീർവ്വാണഋഷഭൌ ദുസ്തരാദ്ധരിലോകതഃ ।
ഹതശ്രിയൌ ബ്രഹ്മശാപാദഭൂതാം വിഗതസ്മയൌ ॥ 33 ॥

തദാ വികുണ്ഠധിഷണാത്തയോർന്നിപതമാനയോഃ ।
ഹാഹാകാരോ മഹാനാസീദ്വിമാനാഗ്ര്യേഷു പുത്രകാഃ ॥ 34 ॥

താവേവ ഹ്യധുനാ പ്രാപ്തൌ പാർഷദപ്രവരൌ ഹരേഃ ।
ദിതേർജ്ജഠരനിർവ്വിഷ്ടം കാശ്യപം തേജ ഉൽബണം ॥ 35 ॥

തയോരസുരയോരദ്യ തേജസാ യമയോർഹി വഃ ।
ആക്ഷിപ്തം തേജ ഏതർഹി ഭഗവാംസ്തദ്` വിധിത്സതി ॥ 36 ॥

     വിശ്വസ്യ യഃ സ്ഥിതിലയോദ്ഭവഹേതുരാദ്യോ
          യോഗേശ്വരൈരപി ദുരത്യയയോഗമായഃ ।
     ക്ഷേമം വിധാസ്യതി സ നോ ഭഗവാംസ്ത്ര്യധീശഃ
          തത്രാസ്മദീയവിമൃശേന കിയാനിഹാർത്ഥഃ ॥ 37 ॥