ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 14

← സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 13

സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 15 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 14

ശ്രീശുക ഉവാച

     നിശമ്യ കൌഷാരവിണോപവർണ്ണിതാം
          ഹരേഃ കഥാം കാരണസൂകരാത്മനഃ ।
     പുനഃ സ പപ്രച്ഛ തമുദ്യതാഞ്ജലിർ-
          ന്നചാതിതൃപ്തോ വിദുരോ ധൃതവ്രതഃ ॥ 1 ॥

വിദുര ഉവാച

തേനൈവ തു മുനിശ്രേഷ്ഠ ഹരിണാ യജ്ഞമൂർത്തിനാ ।
ആദിദൈത്യോ ഹിരണ്യാക്ഷോ ഹത ഇത്യനുശുശ്രുമ ॥ 2 ॥

തസ്യ ചോദ്ധരതഃ ക്ഷോണീം സ്വദംഷ്ട്രാഗ്രേണ ലീലയാ ।
ദൈത്യരാജസ്യ ച ബ്രഹ്മൻ കസ്മാദ്ധേതോരഭൂൻമൃധഃ ॥ 3 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

സാധു വീര ത്വയാ പൃഷ്ടമവതാരകഥാം ഹരേഃ ।
യത്ത്വം പൃച്ഛസി മർത്ത്യാനാം മൃത്യുപാശവിശാതനീം ॥ 4 ॥

യയോത്താനപദഃ പുത്രോ മുനിനാ ഗീതയാർഭകഃ ।
മൃത്യോഃ കൃത്വൈവ മൂർദ്ധ്ന്യങ്ഘ്രിമാരുരോഹ ഹരേഃ പദം ॥ 5 ॥

അഥാത്രാപീതിഹാസോഽയം ശ്രുതോ മേ വർണ്ണിതഃ പുരാ ।
ബ്രഹ്മണാ ദേവദേവേന ദേവാനാമനുപൃച്ഛതാം ॥ 6 ॥

ദിതിർദ്ദാക്ഷായണീ ക്ഷത്തർമ്മാരീചം കശ്യപം പതിം ।
അപത്യകാമാ ചകമേ സന്ധ്യായാം ഹൃച്ഛയാർദ്ദിതാ ॥ 7 ॥

ഇഷ്ട്വാഗ്നിജിഹ്വം പയസാ പുരുഷം യജുഷാം പതിം ।
നിമ് ളോചത്യർക്ക ആസീനമഗ്ന്യഗാരേ സമാഹിതം ॥ 8 ॥

ദിതിരുവാച

ഏഷ മാം ത്വത്കൃതേ വിദ്വൻ കാമ ആത്തശരാസനഃ ।
ദുനോതി ദീനാം വിക്രമ്യ രംഭാമിവ മതംഗജഃ ॥ 9 ॥

തദ്ഭവാൻ ദഹ്യമാനായാം സപത്നീനാം സമൃദ്ധിഭിഃ ।
പ്രജാവതീനാം ഭദ്രം തേ മയ്യായുങ് ക്താമനുഗ്രഹം ॥ 10 ॥

ഭർത്തര്യാപ്തോരുമാനാനാം ലോകാനാവിശതേ യശഃ ।
പതിർഭവദ്വിധോ യാസാം പ്രജയാ നനു ജായതേ ॥ 11 ॥

പുരാ പിതാ നോ ഭഗവാൻ ദക്ഷോ ദുഹിതൃവത്സലഃ ।
കം വൃണീത വരം വത്സാ ഇത്യപൃച്ഛത നഃ പൃഥക് ॥ 12 ॥

സ വിദിത്വാത്മജാനാം നോ ഭാവം സന്താനഭാവനഃ ।
ത്രയോദശാദദാത്താസാം യാസ്തേ ശീലമനുവ്രതാഃ ॥ 13 ॥

അഥ മേ കുരു കല്യാണ കാമം കഞ്ജവിലോചന ।
ആർത്തോപസർപ്പണം ഭൂമന്നമോഘം ഹി മഹീയസി ॥ 14 ॥

ഇതി താം വീര മാരീചഃ കൃപണാം ബഹുഭാഷിണീം ।
പ്രത്യാഹാനുനയൻ വാചാ പ്രവൃദ്ധാനംഗകശ്മലാം ॥ 15 ॥

ഏഷ തേഽഹം വിധാസ്യാമി പ്രിയം ഭീരു യദിച്ഛസി ।
തസ്യാഃ കാമം ന കഃ കുര്യാത് സിദ്ധിസ്ത്രൈവർഗ്ഗികീ യതഃ ॥ 16 ॥

സർവ്വാശ്രമാനുപാദായ സ്വാശ്രമേണ കളത്രവാൻ ।
വ്യസനാർണ്ണവമത്യേതി ജലയാനൈർ യഥാർണ്ണവം ॥ 17 ॥

യാമാഹുരാത്മനോ ഹ്യർദ്ധം ശ്രേയസ്കാമസ്യ മാനിനി ।
യസ്യാം സ്വധുരമധ്യസ്യ പുമാംശ്ചരതി വിജ്വരഃ ॥ 18 ॥

യാമാശ്രിത്യേന്ദ്രിയാരാതീൻ ദുർജ്ജയാനിതരാശ്രമൈഃ ।
വയം ജയേമ ഹേളാഭിർദസ്യൂൻ ദുർഗ്ഗപതിർ യഥാ ॥ 19 ॥

ന വയം പ്രഭവസ്താം ത്വാമനുകർത്തും ഗൃഹേശ്വരി ।
അപ്യായുഷാ വാ കാർത്സ്ന്യേന യേ ചാന്യേ ഗുണഗൃധ്നവഃ ॥ 20 ॥

അഥാപി കാമമേതം തേ പ്രജാത്യൈ കരവാണ്യലം ।
യഥാ മാം നാതിരോചന്തി മുഹൂർത്തം പ്രതിപാലയ ॥ 21 ॥

ഏഷാ ഘോരതമാ വേലാ ഘോരാണാം ഘോരദർശനാ ।
ചരന്തി യസ്യാം ഭൂതാനി ഭൂതേശാനുചരാണി ഹ ॥ 22 ॥

ഏതസ്യാം സാധ്വി സന്ധ്യായാം ഭഗവാൻ ഭൂതഭാവനഃ ।
പരീതോ ഭൂതപർഷദ്ഭിർവൃഷേണാടതി ഭൂതരാട് ॥ 23 ॥

     ശ്മശാനചക്രാനിലധൂലിധൂമ്ര-
          വികീർണ്ണവിദ്യോതജടാകലാപഃ ।
     ഭസ്മാവഗുണ്ഠാമലരുക്മദേഹോ
          ദേവസ്ത്രിഭിഃ പശ്യതി ദേവരസ്തേ ॥ 24 ॥

     ന യസ്യ ലോകേ സ്വജനഃ പരോ വാ
          നാത്യാദൃതോ നോത കശ്ചിദ് വിഗർഹ്യഃ ।
     വയം വ്രതൈർ യച്ചരണാപവിദ്ധാ-
          മാശാസ്മഹേഽജാം ബത ഭുക്തഭോഗാം ॥ 25 ॥

     യസ്യാനവദ്യാചരിതം മനീഷിണോ
          ഗൃണന്ത്യവിദ്യാപടലം ബിഭിത്സവഃ ।
     നിരസ്തസാംയാതിശയോഽപി യത്സ്വയം
          പിശാചചര്യാമചരദ്ഗതിഃ സതാം ॥ 26 ॥

     ഹസന്തി യസ്യാചരിതം ഹി ദുർഭഗാഃ
          സ്വാത്മൻ രതസ്യാവിദുഷഃ സമീഹിതം ।
     യൈർവസ്ത്രമാല്യാഭരണാനുലേപനൈഃ
          ശ്വഭോജനം സ്വാത്മതയോപലാളിതം ॥ 27 ॥

     ബ്രഹ്മാദയോ യത്കൃതസേതുപാലാ
          യത്കാരണം വിശ്വമിദം ച മായാ ।
     ആജ്ഞാകരീ തസ്യ പിശാചചര്യാ
          അഹോ വിഭൂമ്നശ്ചരിതം വിഡംബനം ॥ 28 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

സൈവം സംവിദിതേ ഭർത്രാ മൻമഥോൻമഥിതേന്ദ്രിയാ ।
ജഗ്രാഹ വാസോ ബ്രഹ്മർഷേർവൃഷളീവ ഗതത്രപാ ॥ 29 ॥

സ വിദിത്വാഥ ഭാര്യായാസ്തം നിർബ്ബന്ധം വികർമ്മണി ।
നത്വാ ദിഷ്ടായ രഹസി തയാഥോപവിവേശ ഹ ॥ 30 ॥

അഥോപസ്പൃശ്യ സലിലം പ്രാണാനായമ്യ വാഗ്യതഃ ।
ധ്യായൻ ജജാപ വിരജം ബ്രഹ്മജ്യോതിഃ സനാതനം ॥ 31 ॥

ദിതിസ്തു വ്രീഡിതാ തേന കർമ്മവദ്യേന ഭാരത ।
ഉപസംഗമ്യ വിപ്രർഷിമധോമുഖ്യഭ്യഭാഷത ॥ 32 ॥

ദിതിരുവാച

മാ മേ ഗർഭമിമം ബ്രഹ്മൻ ഭൂതാനാമൃഷഭോഽവധീത് ।
രുദ്രഃ പതിർഹി ഭൂതാനാം യസ്യാകരവമംഹസം ॥ 33 ॥

നമോ രുദ്രായ മഹതേ ദേവായോഗ്രായ മീഢുഷേ ।
ശിവായ ന്യസ്തദണ്ഡായ ധൃതദണ്ഡായ മന്യവേ ॥ 34 ॥

സ നഃ പ്രസീദതാം ഭാമോ ഭഗവാനുർവ്വനുഗ്രഹഃ ।
വ്യാധസ്യാപ്യനുകമ്പ്യാനാം സ്ത്രീണാം ദേവഃ സതീപതിഃ ॥ 35 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

സ്വസർഗ്ഗസ്യാശിഷം ലോക്യാമാശാസാനാം പ്രവേപതീം ।
നിവൃത്തസന്ധ്യാനിയമോ ഭാര്യാമാഹ പ്രജാപതിഃ ॥ 36 ॥

കശ്യപ ഉവാച

അപ്രായത്യാദാത്മനസ്തേ ദോഷാൻ മൌഹൂർത്തികാദുത ।
മന്നിദേശാതിചാരേണ ദേവാനാം ചാതിഹേളനാത് ॥ 37 ॥

ഭവിഷ്യതസ്തവാഭദ്രാവഭദ്രേ ജാഠരാധമൌ ।
ലോകാൻ സപാലാംസ്ത്രീംശ്ചണ്ഡി മുഹുരാക്രന്ദയിഷ്യതഃ ॥ 38 ॥

പ്രാണിനാം ഹന്യമാനാനാം ദീനാനാമകൃതാഗസാം ।
സ്ത്രീണാം നിഗൃഹ്യമാണാനാം കോപിതേഷു മഹാത്മസു ॥ 39 ॥

തദാ വിശ്വേശ്വരഃ ക്രുദ്ധോ ഭഗവാൻ ലോകഭാവനഃ ।
ഹനിഷ്യത്യവതീര്യാസൌ യഥാദ്രീൻ ശതപർവധൃക് ॥ 40 ॥

ദിതിരുവാച

വധം ഭഗവതാ സാക്ഷാത്‌സുനാഭോദാരബാഹുനാ ।
ആശാസേ പുത്രയോർമ്മഹ്യം മാ ക്രുദ്ധാദ്ബ്രാഹ്മണാദ് വിഭോ ॥ 41 ॥

ന ബ്രഹ്മദണ്ഡദഗ്ദ്ധസ്യ ന ഭൂതഭയദസ്യ ച ।
നാരകാശ്ചാനുഗൃഹ്ണന്തി യാം യാം യോനിമസൌ ഗതഃ ॥ 42 ॥

കശ്യപ ഉവാച

കൃതശോകാനുതാപേന സദ്യഃ പ്രത്യവമർശനാത് ।
ഭഗവത്യുരുമാനാച്ച ഭവേ മയ്യപി ചാദരാത് ॥ 43 ॥

പുത്രസ്യൈവ തു പുത്രാണാം ഭവിതൈകഃ സതാം മതഃ ।
ഗാസ്യന്തി യദ്യശഃ ശുദ്ധം ഭഗവദ്യശസാ സമം ॥ 44 ॥

യോഗൈർഹേമേവ ദുർവ്വർണ്ണം ഭാവയിഷ്യന്തി സാധവഃ ।
നിർവ്വൈരാദിഭിരാത്മാനം യച്ഛീലമനുവർത്തിതും ॥ 45 ॥

യത്പ്രസാദാദിദം വിശ്വം പ്രസീദതി യദാത്മകം ।
സ സ്വദൃഗ്ഭഗവാൻ യസ്യ തോഷ്യതേഽനന്യയാ ദൃശാ ॥ 46 ॥

     സ വൈ മഹാഭാഗവതോ മഹാത്മാ
          മഹാനുഭാവോ മഹതാം മഹിഷ്ഠഃ ।
     പ്രവൃദ്ധഭക്ത്യാ ഹ്യനുഭാവിതാശയേ
          നിവേശ്യ വൈകുണ്ഠമിമം വിഹാസ്യതി ॥ 47 ॥

     അലമ്പടഃ ശീലധരോ ഗുണാകരോ
          ഹൃഷ്ടഃ പരർദ്ധ്യാ വ്യഥിതോ ദുഃഖിതേഷു ।
     അഭൂതശത്രുർജ്ജഗതഃ ശോകഹർത്താ
          നൈദാഘികം താപമിവോഡുരാജഃ ॥ 48 ॥

     അന്തർബ്ബഹിശ്ചാമലമബ്ജനേത്രം
          സ്വപൂരുഷേച്ഛാനുഗൃഹീതരൂപം ।
     പൌത്രസ്തവ ശ്രീലലനാലലാമം
          ദ്രഷ്ടാ സ്ഫുരത്കുണ്ഡലമണ്ഡിതാനനം ॥ 49 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

ശ്രുത്വാ ഭാഗവതം പൌത്രമമോദത ദിതിർഭൃശം ।
പുത്രയോശ്ച വധം കൃഷ്ണാദ്വിദിത്വാഽഽസീൻമഹാമനാഃ ॥ 50 ॥