ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 11

← സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 10

സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 12 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 11

ശ്രീശുക ഉവാച

     അഥോ സുരാഃ പ്രത്യുപലബ്ധചേതസഃ
          പരസ്യ പുംസഃ പരയാനുകമ്പയാ ।
     ജഘ്നുർഭൃശം ശക്രസമീരണാദയ-
          സ്താംസ്താൻ രണേ യൈരഭിസംഹതാഃ പുരാ ॥ 1 ॥

വൈരോചനായ സംരബ്ധോ ഭഗവാൻ പാകശാസനഃ ।
ഉദയച്ഛദ് യദാ വജ്രം പ്രജാ ഹാ ഹേതി ചുക്രുശുഃ ॥ 2 ॥

വജ്രപാണിസ്തമാഹേദം തിരസ്കൃത്യ പുരഃസ്ഥിതം ।
മനസ്വിനം സുസമ്പന്നം വിചരന്തം മഹാമൃധേ ॥ 3 ॥

നടവൻമൂഢ മായാഭിർമ്മായേശാൻ നോ ജിഗീഷസി ।
ജിത്വാ ബാലാൻ നിബദ്ധാക്ഷാൻ നടോ ഹരതി തദ്ധനം ॥ 4 ॥

ആരുരുക്ഷന്തി മായാഭിരുത്സിസൃപ്സന്തി യേ ദിവം ।
താൻ ദസ്യൂൻ വിധുനോമ്യജ്ഞാൻ പൂർവ്വസ്മാച്ച പദാദധഃ ॥ 5 ॥

സോഽഹം ദുർമ്മായിനസ്തേഽദ്യ വജ്രേണ ശതപർവണാ ।
ശിരോ ഹരിഷ്യേ മന്ദാത്മൻഘടസ്വ ജ്ഞാതിഭിഃ സഹ ॥ 6 ॥

ബലിരുവാച

സംഗ്രാമേ വർത്തമാനാനാം കാലചോദിതകർമ്മണാം ।
കീർത്തിർജ്ജയോഽജയോ മൃത്യുഃ സർവ്വേഷാം സ്യുരനുക്രമാത് ॥ 7 ॥

തദിദം കാലരശനം ജനാഃ പശ്യന്തി സൂരയഃ ।
ന ഹൃഷ്യന്തി ന ശോചന്തി തത്ര യൂയമപണ്ഡിതാഃ ॥ 8 ॥

ന വയം മന്യമാനാനാമാത്മാനം തത്ര സാധനം ।
ഗിരോ വഃ സാധുശോച്യാനാം ഗൃഹ്ണീമോ മർമ്മതാഡനാഃ ॥ 9 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇത്യാക്ഷിപ്യ വിഭും വീരോ നാരാചൈർവ്വീരമർദ്ദനഃ ।
ആകർണ്ണപൂർണ്ണൈരഹനദാക്ഷേപൈരാഹതം പുനഃ ॥ 10 ॥

ഏവം നിരാകൃതോ ദേവോ വൈരിണാ തഥ്യവാദിനാ ।
നാമൃഷ്യത് തദധിക്ഷേപം തോത്രാഹത ഇവ ദ്വിപഃ ॥ 11 ॥

പ്രാഹരത്കുലിശം തസ്മാ അമോഘം പരമർദ്ദനഃ ।
സയാനോ ന്യപതദ്ഭൂമൌ ഛിന്നപക്ഷ ഇവാചലഃ ॥ 12 ॥

സഖായം പതിതം ദൃഷ്ട്വാ ജംഭോ ബലിസഖഃ സുഹൃത് ।
അഭ്യയാത് സൗഹൃദം സഖ്യുർഹതസ്യാപി സമാചരൻ ॥ 13 ॥

സ സിംഹവാഹ ആസാദ്യ ഗദാമുദ്യമ്യ രംഹസാ ।
ജത്രാവതാഡയച്ഛക്രം ഗജം ച സുമഹാബലഃ ॥ 14 ॥

ഗദാപ്രഹാരവ്യഥിതോ ഭൃശം വിഹ്വലിതോ ഗജഃ ।
ജാനുഭ്യാം ധരണീം സ്പൃഷ്ട്വാ കശ്മലം പരമം യയൌ ॥ 15 ॥

തതോ രഥോ മാതലിനാ ഹരിഭിർദ്ദശശതൈർവൃതഃ ।
ആനീതോ ദ്വിപമുത്സൃജ്യ രഥമാരുരുഹേ വിഭുഃ ॥ 16 ॥

തസ്യ തത്പൂജയൻ കർമ്മ യന്തുർദ്ദാനവസത്തമഃ ।
ശൂലേന ജ്വലതാ തം തു സ്മയമാനോഽഹനൻമൃധേ ॥ 17 ॥

സേഹേ രുജം സുദുർമ്മർഷാം സത്ത്വമാലംബ്യ മാതലിഃ ।
ഇന്ദ്രോ ജംഭസ്യ സംക്രുദ്ധോ വജ്രേണാപാഹരച്ഛിരഃ ॥ 18 ॥

ജംഭം ശ്രുത്വാ ഹതം തസ്യ ജ്ഞാതയോ നാരദാദൃഷേഃ ।
നമുചിശ്ച ബലഃ പാകസ്തത്രാപേതുസ്ത്വരാന്വിതാഃ ॥ 19 ॥

വചോഭിഃ പരുഷൈരിന്ദ്രമർദ്ദയന്തോഽസ്യ മർമ്മസു ।
ശരൈരവാകിരൻ മേഘാ ധാരാഭിരിവ പർവ്വതം ॥ 20 ॥

ഹരീൻ ദശശതാന്യാജൌ ഹര്യശ്വസ്യ ബലഃ ശരൈഃ ।
താവദ്ഭിരർദ്ദയാമാസ യുഗപല്ലഘുഹസ്തവാൻ ॥ 21 ॥

ശതാഭ്യാം മാതലിം പാകോ രഥം സാവയവം പൃഥക് ।
സകൃത് സന്ധാനമോക്ഷേണ തദദ്ഭുതമഭൂദ് രണേ ॥ 22 ॥

നമുചിഃ പഞ്ചദശഭിഃ സ്വർണ്ണപുംഖൈർമഹേഷുഭിഃ ।
ആഹത്യ വ്യനദത് സംഖ്യേ സതോയ ഇവ തോയദഃ ॥ 23 ॥

സർവതഃ ശരകൂടേന ശക്രം സരഥസാരഥിം ।
ഛാദയാമാസുരസുരാഃ പ്രാവൃട്‌സൂര്യമിവാംബുദാഃ ॥ 24 ॥

     അലക്ഷയന്തസ്തമതീവ വിഹ്വലാ
          വിചുക്രുശുർദ്ദേവഗണാഃ സഹാനുഗാഃ ।
     അനായകാഃ ശത്രുബലേന നിർജ്ജിതാ
          വണിക്പഥാ ഭിന്നനവോ യഥാർണ്ണവേ ॥ 25 ॥

     തതസ്തുരാഷാഡിഷുബദ്ധപഞ്ജരാദ്-
          വിനിർഗ്ഗതഃ സാശ്വരഥധ്വജാഗ്രണീഃ ।
     ബഭൌ ദിശഃ ഖം പൃഥിവീം ച രോചയൻ
          സ്വതേജസാ സൂര്യ ഇവ ക്ഷപാത്യയേ ॥ 26 ॥

നിരീക്ഷ്യ പൃതനാം ദേവഃ പരൈരഭ്യർദ്ദിതാം രണേ ।
ഉദയച്ഛദ് രിപും ഹന്തും വജ്രം വജ്രധരോ രുഷാ ॥ 27 ॥

സ തേനൈവാഷ്ടധാരേണ ശിരസീ ബലപാകയോഃ ।
ജ്ഞാതീനാം പശ്യതാം രാജൻ ജഹാര ജനയൻ ഭയം ॥ 28 ॥

നമുചിസ്തദ്വധം ദൃഷ്ട്വാ ശോകാമർഷരുഷാന്വിതഃ ।
ജിഘാംസുരിന്ദ്രം നൃപതേ ചകാര പരമോദ്യമം ॥ 29 ॥

അശ്മസാരമയം ശൂലം ഘണ്ടാവദ്ധേമഭൂഷണം ।
പ്രഗൃഹ്യാഭ്യദ്രവത്ക്രുദ്ധോ ഹതോഽസീതി വിതർജ്ജയൻ ।
പ്രാഹിണോദ്ദേവരാജായ നിനദൻ മൃഗരാഡിവ ॥ 30 ॥

     തദാപതദ്ഗഗനതലേ മഹാജവം
          വിചിച്ഛിദേ ഹരിരിഷുഭിഃ സഹസ്രധാ ।
     തമാഹനന്നൃപ കുലിശേന കന്ധരേ
          രുഷാന്വിതസ്ത്രിദശപതിഃ ശിരോ ഹരൻ ॥ 31 ॥

     ന തസ്യ ഹി ത്വചമപി വജ്ര ഊർജ്ജിതോ
          ബിഭേദ യഃ സുരപതിനൌജസേരിതഃ ।
     തദദ്ഭുതം പരമതിവീര്യവൃത്രഭി-
          ത്തിരസ്കൃതോ നമുചിശിരോധരത്വചാ ॥ 32 ॥

തസ്മാദിന്ദ്രോഽബിഭേച്ഛത്രോർവജ്രഃ പ്രതിഹതോ യതഃ ।
കിമിദം ദൈവയോഗേന ഭൂതം ലോകവിമോഹനം ॥ 33 ॥

യേന മേ പൂർവ്വമദ്രീണാം പക്ഷച്ഛേദഃ പ്രജാത്യയേ ।
കൃതോ നിവിശതാം ഭാരൈഃ പതത്ത്രൈഃ പതതാം ഭുവി ॥ 34 ॥

തപഃസാരമയം ത്വാഷ്ട്രം വൃത്രോ യേന വിപാടിതഃ ।
അന്യേ ചാപി ബലോപേതാഃ സർവ്വാസ്ത്രൈരക്ഷതത്വചഃ ॥ 35 ॥

സോഽയം പ്രതിഹതോ വജ്രോ മയാ മുക്തോഽസുരേഽൽപകേ ।
നാഹം തദാദദേ ദണ്ഡം ബ്രഹ്മതേജോഽപ്യകാരണം ॥ 36 ॥

ഇതി ശക്രം വിഷീദന്തമാഹ വാഗശരീരിണീ ।
നായം ശുഷ്കൈരഥോ നാർദ്രൈർവ്വധമർഹതി ദാനവഃ ॥ 37 ॥

മയാസ്മൈ യദ്വരോ ദത്തോ മൃത്യുർന്നൈവാർദ്രശുഷ്കയോഃ ।
അതോഽന്യശ്ചിന്തനീയസ്തേ ഉപായോ മഘവൻ രിപോഃ ॥ 38 ॥

താം ദൈവീം ഗിരമാകർണ്യ മഘവാൻ സുസമാഹിതഃ ।
ധ്യായൻ ഫേനമഥാപശ്യദുപായമുഭയാത്മകം ॥ 39 ॥

ന ശുഷ്കേണ ന ചാർദ്രേണ ജഹാര നമുചേഃ ശിരഃ ।
തം തുഷ്ടുവുർമ്മുനിഗണാ മാല്യൈശ്ചാവാകിരൻ വിഭും ॥ 40 ॥

ഗന്ധർവ്വമുഖ്യൌ ജഗതുർവ്വിശ്വാവസുപരാവസൂ ।
ദേവദുന്ദുഭയോ നേദുർന്നർത്തക്യോ നനൃതുർമ്മുദാ ॥ 41 ॥

അന്യേഽപ്യേവം പ്രതിദ്വന്ദ്വാൻ വായ്വഗ്നിവരുണാദയഃ ।
സൂദയാമാസുരസ്ത്രൌഘൈർമൃഗാൻ കേസരിണോ യഥാ ॥ 42 ॥

ബ്രഹ്മണാ പ്രേഷിതോ ദേവാൻ ദേവർഷിർന്നാരദോ നൃപ ।
വാരയാമാസ വിബുധാൻ ദൃഷ്ട്വാ ദാനവസംക്ഷയം ॥ 43 ॥

നാരദ ഉവാച

ഭവദ്ഭിരമൃതം പ്രാപ്തം നാരായണഭുജാശ്രയൈഃ ।
ശ്രിയാ സമേധിതാഃ സർവ്വ ഉപാരമത വിഗ്രഹാത് ॥ 44 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

സംയമ്യ മന്യുസംരംഭം മാനയന്തോ മുനേർവ്വചഃ ।
ഉപഗീയമാനാനുചരൈർ യയുഃ സർവ്വേ ത്രിവിഷ്ടപം ॥ 45 ॥

യേഽവശിഷ്ടാ രണേ തസ്മിൻ നാരദാനുമതേന തേ ।
ബലിം വിപന്നമാദായ അസ്തം ഗിരിമുപാഗമൻ ॥ 46 ॥

തത്രാവിനഷ്ടാവയവാൻ വിദ്യമാനശിരോധരാൻ ।
ഉശനാ ജീവയാമാസ സംജീവിന്യാ സ്വവിദ്യയാ ॥ 47 ॥

ബലിശ്ചോശനസാ സ്പൃഷ്ടഃ പ്രത്യാപന്നേന്ദ്രിയസ്മൃതിഃ ।
പരാജിതോഽപി നാഖിദ്യല്ലോകതത്ത്വവിചക്ഷണഃ ॥ 48 ॥