രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം73

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം73

1 അഥ രാത്ര്യാം വ്യതീതായാം വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
ആപൃച്ഛ്യ തൗ ച രാജാനൗ ജഗാമോത്തരപർവതം
2 വിശ്വാമിത്രോ ഗതേ രാജാ വൈദേഹം മിഥിലാധിപം
ആപൃച്ഛ്യാഥ ജഗാമാശു രാജാ ദശരഥഃ പുരീം
3 അഥ രാജാ വിദേഹാനാം ദദൗ കന്യാധനം ബഹു
ഗവാം ശതസഹസ്രാണി ബഹൂനി മിഥിലേശ്വരഃ
4 കംബലാനാം ച മുഖ്യാനാം ക്ഷൗമകോട്യംബരാണി ച
ഹസ്ത്യശ്വരഥപാദാതം ദിവ്യരൂപം സ്വലങ്കൃതം
5 ദദൗ കന്യാ പിതാ താസാം ദാസീദാസം അനുത്തമം
ഹിരണ്യസ്യ സുവർണസ്യ മുക്താനാം വിദ്രുമസ്യ ച
6 ദദൗ പരമസംഹൃഷ്ടഃ കന്യാധനം അനുത്തമം
ദത്ത്വാ ബഹുധനം രാജാ സമനുജ്ഞാപ്യ പാർഥിവം
7 പ്രവിവേശ സ്വനിലയം മിഥിലാം മിഥിലേശ്വരഃ
രാജാപ്യ് അയോധ്യാധിപതിഃ സഹ പുത്രൈർ മഹാത്മഭിഃ
8 ഋഷീൻ സർവാൻ പുരസ്കൃത്യ ജഗാമ സബലാനുഗഃ
ഗച്ഛന്തം തു നരവ്യാഘ്രം സർഷിസംഘം സരാഘവം
9 ഘോരാഃ സ്മ പക്ഷിണോ വാചോ വ്യാഹരന്തി തതസ് തതഃ
ഭൗമാശ് ചൈവ മൃഗാഃ സർവേ ഗച്ഛന്തി സ്മ പ്രദക്ഷിണം
10 താൻ ദൃഷ്ട്വാ രാജശാർദൂലോ വസിഷ്ഠം പര്യപൃച്ഛത
  അസൗമ്യാഃ പക്ഷിണോ ഘോരാ മൃഗാശ് ചാപി പ്രദക്ഷിണാഃ
  കിം ഇദം ഹൃദയോത്കമ്പി മനോ മമ വിഷീദതി
11 രാജ്ഞോ ദശരഥസ്യൈതച് ഛ്രുത്വാ വാക്യം മഹാൻ ഋഷിഃ
  ഉവാച മധുരാം വാണീം ശ്രൂയതാം അസ്യ യത് ഫലം
12 ഉപസ്ഥിതം ഭയം ഘോരം ദിവ്യം പക്ഷിമുഖാച് ച്യുതം
  മൃഗാഃ പ്രശമയന്ത്യ് ഏതേ സന്താപസ് ത്യജ്യതാം അയം
13 തേഷാം സംവദതാം തത്ര വായുഃ പ്രാദുർ ബഭൂവ ഹ
  കമ്പയൻ മേദിനീം സർവാം പാതയംശ് ച ദ്രുമാംഃ ശുഭാൻ
14 തമസാ സംവൃതഃ സൂര്യഃ സർവാ ന പ്രബഭുർ ദിശഃ
  ഭസ്മനാ ചാവൃതം സർവം സംമൂഢം ഇവ തദ് ബലം
15 വസിഷ്ഠ ഋഷയശ് ചാന്യേ രാജാ ച സസുതസ് തദാ
  സസഞ്ജ്ഞാ ഇവ തത്രാസൻ സർവം അന്യദ് വിചേതനം
16 തസ്മിംസ് തമസി ഘോരേ തു ഭസ്മച്ഛന്നേവ സാ ചമൂഃ
  ദദർശ ഭീമസങ്കാശം ജടാമണ്ഡലധാരിണം
17 കൈലാസം ഇവ ദുർധർഷം കാലാഗ്നിം ഇവ ദുഃസഹം
  ജ്വലന്തം ഇവ തേജോഭിർ ദുർനിരീക്ഷ്യം പൃഥഗ്ജനൈഃ
18 സ്കന്ധേ ചാസജ്യ പരശും ധനുർ വിദ്യുദ്ഗണോപമം
  പ്രഗൃഹ്യ ശരമുഖ്യം ച ത്രിപുരഘ്നം യഥാ ഹരം
19 തം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസങ്കാശം ജ്വലന്തം ഇവ പാവകം
  വസിഷ്ഠപ്രമുഖാ വിപ്രാ ജപഹോമപരായണാഃ
  സംഗതാ മുനയഃ സർവേ സഞ്ജജൽപുർ അഥോ മിഥഃ
20 കച് ചിത് പിതൃവധാമർഷീ ക്ഷത്രം നോത്സാദയിഷ്യതി
  പൂർവം ക്ഷത്രവധം കൃത്വാ ഗതമന്യുർ ഗതജ്വരഃ
  ക്ഷത്രസ്യോത്സാദനം ഭൂയോ ന ഖല്വ് അസ്യ ചികീർഷിതം
21 ഏവം ഉക്ത്വാർഘ്യം ആദായ ഭാർഗവം ഭീമദർശനം
  ഋഷയോ രാമ രാമേതി മധുരാം വാചം അബ്രുവൻ
22 പ്രതിഗൃഹ്യ തു താം പൂജാം ഋഷിദത്താം പ്രതാപവാൻ
  രാമം ദാശരഥിം രാമോ ജാമദഗ്ന്യോ ഽഭ്യഭാഷത