രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം71

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം71

1 തം ഉക്തവന്തം വൈദേഹം വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
ഉവാച വചനം വീരം വസിഷ്ഠസഹിതോ നൃപം
2 അചിന്ത്യാന്യ് അപ്രമേയാനി കുലാനി നരപുംഗവ
ഇക്ഷ്വാകൂണാം വിദേഹാനാം നൈഷാം തുല്യോ ഽസ്തി കശ് ചന
3 സദൃശോ ധർമസംബന്ധഃ സദൃശോ രൂപസമ്പദാ
രാമലക്ഷ്മണയോ രാജൻ സീതാ ചോർമിലയാ സഹ
4 വക്തവ്യം ന നരശ്രേഷ്ഠ ശ്രൂയതാം വചനം മമ
5 ഭ്രാതാ യവീയാൻ ധർമജ്ഞ ഏഷ രാജാ കുശധ്വജഃ
അസ്യ ധർമാത്മനോ രാജൻ രൂപേണാപ്രതിമം ഭുവി
സുതാ ദ്വയം നരശ്രേഷ്ഠ പത്ന്യർഥം വരയാമഹേ
6 ഭരതസ്യ കുമാരസ്യ ശത്രുഘ്നസ്യ ച ധീമതഃ
വരയേമ സുതേ രാജംസ് തയോർ അർഥേ മഹാത്മനോഃ
7 പുത്രാ ദശരഥസ്യേമേ രൂപയൗവനശാലിനഃ
ലോകപാലോപമാഃ സർവേ ദേവതുല്യപരാക്രമാഃ
8 ഉഭയോർ അപി രാജേന്ദ്ര സംബന്ധേനാനുബധ്യതാം
ഇക്ഷ്വാകുകുലം അവ്യഗ്രം ഭവതഃ പുണ്യകർമണഃ
9 വിശ്വാമിത്രവചഃ ശ്രുത്വാ വസിഷ്ഠസ്യ മതേ തദാ
ജനകഃ പ്രാഞ്ജലിർ വാക്യം ഉവാച മുനിപുംഗവൗ
10 സദൃശം കുലസംബന്ധം യദ് ആജ്ഞാപയഥഃ സ്വയം
  ഏവം ഭവതു ഭദ്രം വഃ കുശധ്വജസുതേ ഇമേ
  പത്ന്യൗ ഭജേതാം സഹിതൗ ശത്രുഘ്നഭരതാവ് ഉഭൗ
11 ഏകാഹ്നാ രാജപുത്രീണാം ചതസൄണാം മഹാമുനേ
  പാണീൻ ഗൃഹ്ണന്തു ചത്വാരോ രാജപുത്രാ മഹാബലാഃ
12 ഉത്തരേ ദിവസേ ബ്രഹ്മൻ ഫൽഗുനീഭ്യാം മനീഷിണഃ
  വൈവാഹികം പ്രശംസന്തി ഭഗോ യത്ര പ്രജാപതിഃ
13 ഏവം ഉക്ത്വാ വചഃ സൗമ്യം പ്രത്യുത്ഥായ കൃതാഞ്ജലിഃ
  ഉഭൗ മുനിവരൗ രാജാ ജനകോ വാക്യം അബ്രവീത്
14 പരോ ധർമഃ കൃതോ മഹ്യം ശിഷ്യോ ഽസ്മി ഭവതോഃ സദാ
  ഇമാന്യ് ആസനമുഖ്യാനി ആസേതാം മുനിപുംഗവൗ
15 യഥാ ദശരഥസ്യേയം തഥായോധ്യാ പുരീ മമ
  പ്രഭുത്വേ നാസിത് സന്ദേഹോ യഥാർഹം കർതും അർഹഥഃ
16 തഥാ ബ്രുവതി വൈദേഹേ ജനകേ രഘുനന്ദനഃ
  രാജാ ദശരഥോ ഹൃഷ്ടഃ പ്രത്യുവാച മഹീപതിം
17 യുവാം അസംഖ്യേയ ഗുണൗ ഭ്രാതരൗ മിഥിലേശ്വരൗ
  ഋഷയോ രാജസംഘാശ് ച ഭവദ്ഭ്യാം അഭിപൂജിതാഃ
18 സ്വസ്തി പ്രാപ്നുഹി ഭദ്രം തേ ഗമിഷ്യാമി സ്വം ആലയം
  ശ്രാദ്ധകർമാണി സർവാണി വിധാസ്യ ഇതി ചാബ്രവീത്
19 തം ആപൃഷ്ട്വാ നരപതിം രാജാ ദശരഥസ് തദാ
  മുനീന്ദ്രൗ തൗ പുരസ്കൃത്യ ജഗാമാശു മഹായശാഃ
20 സ ഗത്വാ നിലയം രാജാ ശ്രാദ്ധം കൃത്വാ വിധാനതഃ
  പ്രഭാതേ കാല്യം ഉത്ഥായ ചക്രേ ഗോദാനം ഉത്തമം
21 ഗവാം ശതസഹസ്രാണി ബ്രാഹ്മണേഭ്യോ നരാധിപഃ
  ഏകൈകശോ ദദൗ രാജാ പുത്രാൻ ഉദ്ധിശ്യ ധർമതഃ
22 സുവർണശൃംഗാഃ സമ്പന്നാഃ സവത്സാഃ കാംസ്യദോഹനാഃ
  ഗവാം ശതസഹസ്രാണി ചത്വാരി പുരുഷർഷഭഃ
23 വിത്തം അന്യച് ച സുബഹു ദ്വിജേഭ്യോ രഘുനന്ദനഃ
  ദദൗ ഗോദാനം ഉദ്ദിശ്യ പുത്രാണാം പുത്രവത്സലഃ
24 സ സുതൈഃ കൃതഗോദാനൈർ വൃതശ് ച നൃപതിസ് തദാ
  ലോകപാലൈർ ഇവാഭാതി വൃതഃ സൗമ്യഃ പ്രജാപതിഃ