രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം66

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം66

1 ജനകസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
ധനുർ ദർശയ രാമായ ഇതി ഹോവാച പാർഥിവം
2 തതഃ സ രാജാ ജനകഃ സചിവാൻ വ്യാദിദേശ ഹ
ധനുർ ആനീയതാം ദിവ്യം ഗന്ധമാല്യവിഭൂഷിതം
3 ജനകേന സമാദിഷ്ഠാഃ സചിവാഃ പ്രാവിശൻ പുരീം
തദ് ധനുഃ പുരതഃ കൃത്വാ നിർജഗ്മുഃ പാർഥിവാജ്ഞയാ
4 നൃപാം ശതാനി പഞ്ചാശദ് വ്യായതാനാം മഹാത്മനാം
മഞ്ജൂഷാം അഷ്ടചക്രാം താം സമൂഹസ് തേ കഥം ചന
5 താം ആദായ തു മഞ്ജൂഷാം ആയതീം യത്ര തദ് ധനുഃ
സുരോപമം തേ ജനകം ഊചുർ നൃപതി മന്ത്രിണഃ
6 ഇദം ധനുർവരം രാജൻ പൂജിതം സർവരാജഭിഃ
മിഥിലാധിപ രാജേന്ദ്ര ദർശനീയം യദീച്ഛസി
7 തേഷാം നൃപോ വചഃ ശ്രുത്വാ കൃതാഞ്ജലിർ അഭാഷത
വിശ്വാമിത്രം മഹാത്മാനം തൗ ചോഭൗ രാമലക്ഷ്മണൗ
8 ഇദം ധനുർവരം ബ്രഹ്മഞ് ജനകൈർ അഭിപൂജിതം
രാജഭിശ് ച മഹാവീര്യൈർ അശക്യം പൂരിതും തദാ
9 നൈതത് സുരഗണാഃ സർവേ നാസുരാ ന ച രാക്ഷസാഃ
ഗന്ധർവയക്ഷപ്രവരാഃ സകിംനരമഹോരഗാഃ
10 ക്വ ഗതിർ മാനുഷാണാം ച ധനുഷോ ഽസ്യ പ്രപൂരണേ
  ആരോപണേ സമായോഗേ വേപനേ തോലനേ ഽപി വാ
11 തദ് ഏതദ് ധനുഷാം ശ്രേഷ്ഠം ആനീതം മുനിപുംഗവ
  ദർശയൈതൻ മഹാഭാഗ അനയോ രാജപുത്രയോഃ
12 വിശ്വാമിത്രസ് തു ധർമാത്മാ ശ്രുത്വാ ജനകഭാഷിതം
  വത്സ രാമ ധനുഃ പശ്യ ഇതി രാഘവം അബ്രവീത്
13 മഹർഷേർ വചനാദ് രാമോ യത്ര തിഷ്ഠതി തദ് ധനുഃ
  മഞ്ജൂഷാം താം അപാവൃത്യ ദൃഷ്ട്വാ ധനുർ അഥാബ്രവീത്
14 ഇദം ധനുർവരം ബ്രഹ്മൻ സംസ്പൃശാമീഹ പാണിനാ
  യത്നവാംശ് ച ഭവിഷ്യാമി തോലനേ പൂരണേ ഽപി വാ
15 ബാഢം ഇത്യ് ഏവ തം രാജാ മുനിശ് ച സമഭാഷത
  ലീലയാ സ ധനുർ മധ്യേ ജഗ്രാഹ വചനാൻ മുനേഃ
16 പശ്യതാം നൃഷഹസ്രാണാം ബഹൂനാം രഘുനന്ദനഃ
  ആരോപയത് സ ധർമാത്മാ സലീലം ഇവ തദ് ധനുഃ
17 ആരോപയിത്വാ മൗർവീം ച പൂരയാം ആസ വീര്യവാൻ
  തദ് ബഭഞ്ജ ധനുർ മധ്യേ നരശ്രേഷ്ഠോ മഹായശാഃ
18 തസ്യ ശബ്ദോ മഹാൻ ആസീൻ നിർഘാതസമനിഃസ്വനഃ
  ഭൂമികമ്പശ് ച സുമഹാൻ പർവതസ്യേവ ദീര്യതഃ
19 നിപേതുശ് ച നരാഃ സർവേ തേന ശബ്ദേന മോഹിതാഃ
  വ്രജയിത്വാ മുനിവരം രാജാനം തൗ ച രാഘവൗ
20 പ്രത്യാശ്വസ്തോ ജനേ തസ്മിൻ രാജാ വിഗതസാധ്വസഃ
  ഉവാച പ്രാഞ്ജലിർ വാക്യം വാക്യജ്ഞോ മുനിപുംഗവം
21 ഭഗവൻ ദൃഷ്ടവീര്യോ മേ രാമോ ദശരഥാത്മജഃ
  അത്യദ്ഭുതം അചിന്ത്യം ച അതർകിതം ഇദം മയാ
22 ജനകാനാം കുലേ കീർതിം ആഹരിഷ്യതി മേ സുതാ
  സീതാ ഭർതാരം ആസാദ്യ രാമം ദശരഥാത്മജം
23 മമ സത്യാ പ്രതിജ്ഞാ ച വീര്യശുൽകേതി കൗശിക
  സീതാ പ്രാണൈർ ബഹുമതാ ദേയാ രാമായ മേ സുതാ
24 ഭവതോ ഽനുമതേ ബ്രഹ്മഞ് ശീഘ്രം ഗച്ഛന്തു മന്ത്രിണഃ
  മമ കൗശിക ഭദ്രം തേ അയോധ്യാം ത്വരിതാ രഥൈഃ
25 രാജാനം പ്രശ്രിതൈർ വാക്യൈർ ആനയന്തു പുരം മമ
  പ്രദാനം വീര്യശുൽകാഃ കഥയന്തു ച സർവശഃ
26 മുനിഗുപ്തൗ ച കാകുത്സ്ഥൗ കഥയന്തു നൃപായ വൈ
  പ്രീയമാണം തു രാജാനം ആനയന്തു സുശീഘ്രഗാഃ
27 കൗശികശ് ച തഥേത്യ് ആഹ രാജാ ചാഭാഷ്യ മന്ത്രിണഃ
  അയോധ്യാം പ്രേഷയാം ആസ ധർമാത്മാ കൃതശാസനാത്