രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം49

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം49

1 തതഃ പ്രാഗുത്തരാം ഗത്വാ രാമഃ സൗമിത്രിണാ സഹ
വിശ്വാമിത്രം പുരസ്കൃത്യ യജ്ഞവാടം ഉപാഗമത്
2 രാമസ് തു മുനിശാർദൂലം ഉവാച സഹലക്ഷ്മണഃ
സാധ്വീ യജ്ഞസമൃദ്ധിർ ഹി ജനകസ്യ മഹാത്മനഃ
3 ബഹൂനീഹ സഹസ്രാണി നാനാദേശനിവാസിനാം
ബ്രാഹ്മണാനാം മഹാഭാഗ വേദാധ്യയനശാലിനാം
4 ഋഷിവാടാശ് ച ദൃശ്യന്തേ ശകടീശതസങ്കുലാഃ
ദേശോ വിധീയതാം ബ്രഹ്മൻ യത്ര വത്സ്യാമഹേ വയം
5 രാമസ്യ വചനം ശ്രുത്വാ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
നിവേശം അകരോദ് ദേശേ വിവിക്തേ സലിലായുതേ
6 വിശ്വാമിത്രം മുനിശ്രേഷ്ഠം ശ്രുത്വാ സ നൃപതിസ് തദാ
ശതാനന്ദം പുരസ്കൃത്യ പുരോഹിതം അനിന്ദിതം
7 ഋത്വിജോ ഽപി മഹാത്മാനസ് ത്വ് അർഘ്യം ആദായ സത്വരം
വിശ്വാമിത്രായ ധർമേണ ദദുർ മന്ത്രപുരസ്കൃതം
8 പ്രതിഗൃഹ്യ തു താം പൂജാം ജനകസ്യ മഹാത്മനഃ
പപ്രച്ഛ കുശലം രാജ്ഞോ യജ്ഞസ്യ ച നിരാമയം
9 സ താംശ് ചാപി മുനീൻ പൃഷ്ട്വാ സോപാധ്യായ പുരോധസഃ
യഥാന്യായം തതഃ സർവൈഃ സമാഗച്ഛത് പ്രഹൃഷ്ടവാൻ
10 അഥ രാജാ മുനിശ്രേഷ്ഠം കൃതാഞ്ജലിർ അഭാഷത
  ആസനേ ഭഗവാൻ ആസ്താം സഹൈഭിർ മുനിസത്തമൈഃ
11 ജനകസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ നിഷസാദ മഹാമുനിഃ
  പുരോധാ ഋത്വിജശ് ചൈവ രാജാ ച സഹ മന്ത്രിഭിഃ
12 ആസനേഷു യഥാന്യായം ഉപവിഷ്ടാൻ സമന്തതഃ
  ദൃഷ്ട്വാ സ നൃപതിസ് തത്ര വിശ്വാമിത്രം അഥാബ്രവീത്
13 അദ്യ യജ്ഞസമൃദ്ധിർ മേ സഫലാ ദൈവതൈഃ കൃതാ
  അദ്യ യജ്ഞഫലം പ്രാപ്തം ഭഗവദ്ദർശനാൻ മയാ
14 ധന്യോ ഽസ്മ്യ് അനുഗൃഹീതോ ഽസ്മി യസ്യ മേ മുനിപുംഗവ
  യജ്ഞോപസദനം ബ്രഹ്മൻ പ്രാപ്തോ ഽസി മുനിഭിഃ സഹ
15 ദ്വാദശാഹം തു ബ്രഹ്മർഷേ ശേഷം ആഹുർ മനീഷിണഃ
  തതോ ഭാഗാർഥിനോ ദേവാൻ ദ്രഷ്ടും അർഹസി കൗശിക
16 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ മുനിശാർദൂലം പ്രഹൃഷ്ടവദനസ് തദാ
  പുനസ് തം പരിപപ്രച്ഛ പ്രാഞ്ജലിഃ പ്രയതോ നൃപഃ
17 ഇമൗ കുമാരൗ ഭദ്രം തേ ദേവതുല്യപരാക്രമൗ
  ഗജസിംഹഗതീ വീരൗ ശാർദൂലവൃഷഭോപമൗ
18 പദ്മപത്രവിശാലാക്ഷൗ ഖഡ്ഗതൂണീധനുർധരൗ
  അശ്വിനാവ് ഇവ രൂപേണ സമുപസ്ഥിതയൗവനൗ
19 യദൃച്ഛയൈവ ഗാം പ്രാപ്തൗ ദേവലോകാദ് ഇവാമരൗ
  കഥം പദ്ഭ്യാം ഇഹ പ്രാപ്തൗ കിമർഥം കസ്യ വാ മുനേ
20 വരായുധധരൗ വീരൗ കസ്യ പുത്രൗ മഹാമുനേ
  ഭൂഷയന്താവ് ഇമം ദേശം ചന്ദ്രസൂര്യാവ് ഇവാംബരം
21 പരസ്പരസ്യ സദൃശൗ പ്രമാണേംഗിതചേഷ്ടിതൈഃ
  കാകപക്ഷധരൗ വീരൗ ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത്ത്വതഃ
22 തസ്യ തദ്വചനം ശ്രുത്വാ ജനകസ്യ മഹാത്മനഃ
  ന്യവേദയൻ മഹാത്മാനൗ പുത്രൗ ദശരഥസ്യ തൗ
23 സിദ്ധാശ്രമനിവാസം ച രാക്ഷസാനാം വധം തഥാ
  തച് ചാഗമനം അവ്യഗ്രം വിശാലായാശ് ച ദർശനം
24 അഹല്യാദർശനം ചൈവ ഗൗതമേന സമാഗമം
  മഹാധനുഷി ജിജ്ഞാസാം കർതും ആഗമനം തഥാ
25 ഏതത് സർവം മഹാതേജാ ജനകായ മഹാത്മനേ
  നിവേദ്യ വിരരാമാഥ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ