രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം34

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം34

1 ഉപാസ്യ രാത്രിശേഷം തു ശോണാകൂലേ മഹർഷിഭിഃ
നിശായാം സുപ്രഭാതായാം വിശ്വാമിത്രോ ഽഭ്യഭാഷത
2 സുപ്രഭാതാ നിശാ രാമ പൂർവാ സന്ധ്യാ പ്രവർതതേ
ഉത്തിഷ്ഠോത്തിഷ്ഠ ഭദ്രം തേ ഗമനായാഭിരോചയ
3 തച് ഛ്രുത്വാ വചനം തസ്യ കൃത്വാ പൗർവാഹ്ണികീം ക്രിയാം
ഗമനം രോചയാം ആസ വാക്യം ചേദം ഉവാച ഹ
4 അയം ശോണഃ ശുഭജലോ ഗാധഃ പുലിനമണ്ഡിതഃ
കതരേണ പഥാ ബ്രഹ്മൻ സന്തരിഷ്യാമഹേ വയം
5 ഏവം ഉക്തസ് തു രാമേണ വിശ്വാമിത്രോ ഽബ്രവീദ് ഇദം
ഏഷ പന്ഥാ മയോദ്ദിഷ്ടോ യേന യാന്തി മഹർഷയഃ
6 തേ ഗത്വാ ദൂരം അധ്വാനം ഗതേ ഽർധദിവസേ തദാ
ജാഹ്നവീം സരിതാം ശ്രേഷ്ഠാം ദദൃശുർ മുനിസേവിതാം
7 താം ദൃഷ്ട്വാ പുണ്യസലിലാം ഹംസസാരസസേവിതാം
ബഭൂവുർ മുദിതാഃ സർവേ മുനയഃ സഹരാഘവാഃ
തസ്യാസ് തീരേ തതശ് ചക്രുസ് തേ ആവാസപരിഗ്രഹം
8 തതഃ സ്നാത്വാ യഥാന്യായം സന്തർപ്യ പിതൃദേവതാഃ
ഹുത്വാ ചൈവാഗ്നിഹോത്രാണി പ്രാശ്യ ചാമൃതവദ് ധവിഃ
9 വിവിശുർ ജാഹ്നവീതീരേ ശുചൗ മുദിതമാനസാഃ
വിശ്വാമിത്രം മഹാത്മാനം പരിവാര്യ സമന്തതഃ
10 സമ്പ്രഹൃഷ്ടമനാ രാമോ വിശ്വാമിത്രം അഥാബ്രവീത്
  ഭഗവഞ് ശ്രോതും ഇച്ഛാമി ഗംഗാം ത്രിപഥഗാം നദീം
  ത്രൈലോക്യം കഥം ആക്രമ്യ ഗതാ നദനദീപതിം
11 ചോദിതോ രാമ വാക്യേന വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
  വൃദ്ധിം ജന്മ ച ഗംഗായാ വക്തും ഏവോപചക്രമേ
12 ശൈലേന്ദ്രോ ഹിമവാൻ നാമ ധാതൂനാം ആകരോ മഹാൻ
  തസ്യ കന്യാ ദ്വയം രാമ രൂപേണാപ്രതിമം ഭുവി
13 യാ മേരുദുഹിതാ രാമ തയോർ മാതാ സുമധ്യമാ
  നാമ്നാ മേനാ മനോജ്ഞാ വൈ പത്നീ ഹിമവതഃ പ്രിയാ
14 തസ്യാം ഗംഗേയം അഭവജ് ജ്യേഷ്ഠാ ഹിമവതഃ സുതാ
  ഉമാ നാമ ദ്വിതീയാഭൂത് കന്യാ തസ്യൈവ രാഘവ
15 അഥ ജ്യേഷ്ഠാം സുരാഃ സർവേ ദേവതാർഥചികീർഷയാ
  ശൈലേന്ദ്രം വരയാം ആസുർ ഗംഗാം ത്രിപഥഗാം നദീം
16 ദദൗ ധർമേണ ഹിമവാംസ് തനയാം ലോകപാവനീം
  സ്വച്ഛന്ദപഥഗാം ഗംഗാം ത്രൈലോക്യഹിതകാമ്യയാ
17 പ്രതിഗൃഹ്യ ത്രിലോകാർഥം ത്രിലോകഹിതകാരിണഃ
  ഗംഗാം ആദായ തേ ഽഗച്ഛൻ കൃതാർഥേനാന്തരാത്മനാ
18 യാ ചാന്യാ ശൈലദുഹിതാ കന്യാസീദ് രഘുനന്ദന
  ഉഗ്രം സാ വ്രതം ആസ്ഥായ തപസ് തേപേ തപോധനാ
19 ഉഗ്രേണ തപസാ യുക്താം ദദൗ ശൈലവരഃ സുതാം
  രുദ്രായാപ്രതിരൂപായ ഉമാം ലോകനമസ്കൃതാം
20 ഏതേ തേ ശൈല രാജസ്യ സുതേ ലോകനമസ്കൃതേ
  ഗംഗാ ച സരിതാം ശ്രേഷ്ഠാ ഉമാ ദേവീ ച രാഘവ
21 ഏതത് തേ ധർമം ആഖ്യാതം യഥാ ത്രിപഥഗാ നദീ
  ഖം ഗതാ പ്രഥമം താത ഗതിം ഗതിമതാം വര