രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം20

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം20

1 തച് ഛ്രുത്വാ വചനം തസ്യ സ്നേഹപര്യാകുലാക്ഷരം
സമന്യുഃ കൗശികോ വാക്യം പ്രത്യുവച മഹീപതിം
2 പൂർവം അർഥം പ്രതിശ്രുത്യ പ്രതിജ്ഞാം ഹാതും ഇച്ഛസി
രാഗവാണാം അയുക്തോ ഽയം കുലസ്യാസ്യ വിപര്യയഃ
3 യദ് ഇദം തേ ക്ഷമം രാജൻ ഗമിഷ്യാമി യഥാഗതം
മിഥ്യാപ്രതിജ്ഞഃ കാകുത്സ്ഥ സുഖീ ഭവ സബാന്ധവഃ
4 തസ്യ രോഷപരീതസ്യ വിശ്വാമിത്രസ്യ ധീമതഃ
ചചാല വസുധാ കൃത്സ്നാ വിവേശ ച ഭയം സുരാൻ
5 ത്രസ്തരൂപം തു വിജ്ഞായ ജഗത് സർവം മഹാൻ ഋഷിഃ
നൃപതിം സുവ്രതോ ധീരോ വസിഷ്ഠോ വാക്യം അബ്രവീത്
6 ഇക്ഷ്വാകൂണാം കുലേ ജാതഃ സാക്ഷാദ് ധർമ ഇവാപരഃ
ധൃതിമാൻസുവ്രതഃ ശ്രീമാൻ ന ധർമം ഹാതും അർഹസി
7 ത്രിഷു ലോകേഷു വിഖ്യാതോ ധർമാത്മാ ഇതി രാഘവഃ
സ്വധർമം പ്രതിപദ്യസ്വ നാധർമം വോഢും അർഹസി
8 സംശ്രുത്യൈവം കരിഷ്യാമീത്യ് അകുർവാണസ്യ രാഘവ
ഇഷ്ടാപൂർതവധോ ഭൂയാത് തസ്മാദ് രാമം വിസർജയ
9 കൃതാസ്ത്രം അകൃതാസ്ത്രം വാ നൈനം ശക്ഷ്യന്തി രാക്ഷസാഃ
ഗുപ്തം കുശികപുത്രേണ ജ്വലനേനാമൃതം യഥാ
10 ഏഷ വിഗ്രഹവാൻ ധർമ ഏഷ വീര്യവതാം വരഃ
  ഏഷ ബുദ്ധ്യാധികോ ലോകേ തപസശ് ച പരായണം
11 ഏഷോ ഽസ്ത്രാൻ വിവിധാൻ വേത്തി ത്രൈലോക്യേ സചരാചരേ
  നൈനം അന്യഃ പുമാൻ വേത്തി ന ച വേത്സ്യന്തി കേ ചന
12 ന ദേവാ നർഷയഃ കേ ചിൻ നാസുരാ ന ച രാക്ഷസാഃ
  ഗന്ധർവയക്ഷപ്രവരാഃ സകിംനരമഹോരഗാഃ
13 സർവാസ്ത്രാണി കൃശാശ്വസ്യ പുത്രാഃ പരമധാർമികാഃ
  കൗശികായ പുരാ ദത്താ യദാ രാജ്യം പ്രശാസതി
14 തേ ഽപി പുത്രാഃ കൃശാശ്വസ്യ പ്രജാപതിസുതാസുതാഃ
  നകരൂപാ മഹാവീര്യാ ദീപ്തിമന്തോ ജയാവഹാഃ
15 ജയാ ച സുപ്രഭാ ചൈവ ദക്ഷകന്യേ സുമധ്യമേ
  തേ സുവാതേ ഽസ്ത്രശസ്ത്രാണി ശതം പരമ ഭാസ്വരം
16 പഞ്ചാശതം സുതാംൽ ലേഭേ ജയാ നാമ വരാൻ പുരാ
  വധായാസുരസൈന്യാനാം അമേയാൻ കാമരൂപിണഃ
17 സുപ്രഭാജനയച് ചാപി പുത്രാൻ പഞ്ചാശതം പുനഃ
  സംഹാരാൻ നാമ ദുർധർഷാൻ ദുരാക്രാമാൻ ബലീയസഃ
18 താനി ചാസ്ത്രാണി വേത്ത്യ് ഏഷ യഥാവത് കുശികാത്മജഃ
  അപൂർവാണാം ച ജനനേ ശക്തോ ഭൂയശ് ച ധർമവിത്
19 ഏവം വീര്യോ മഹാതേജാ വിശ്വാമിത്ര്രോ മഹാതപാഃ
  ന രാമഗമനേ രാജൻ സംശയം ഗന്തും അർഹസി