മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം/അധ്യായം9

←അധ്യായം8

മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം9

അധ്യായം10→

1 [സ്]
     തേ ഹത്വാ സർവപാഞ്ചാലാൻ ദ്രൗപദേയാംശ് ച സർവശഃ
     അഗച്ഛൻ സഹിതാസ് തത്ര യത്ര ദുര്യോധനോ ഹതഃ
 2 ഗത്വാ ചൈനം അപശ്യംസ് തേ കിം ചിത് പ്രാണം നരാധിപം
     തതോ രഥേഭ്യഃ പ്രസ്കന്ദ്യ പരിവവ്രുസ് തവാത്മജം
 3 തം ഭഗ്നസക്ഥം രാജേന്ദ്ര കൃച്ഛ്രപ്രാണം അചേതസം
     വമന്തം രുധിരം വക്ത്രാദ് അപശ്യൻ വസുധാതലേ
 4 വൃതം സമന്താദ് ബഹുഭിഃ ശ്വാപദൈർ ഘോരദർശനൈഃ
     ശാലാ വൃകഗഡൈശ് ചൈവ ഭക്ഷയിഷ്യദ്ഭിർ അന്തികാത്
 5 നിവാരയന്തം കൃച്ഛ്രാത് താഞ് ശ്വാപദാൻ സഞ്ചിഖാദിഷൂൻ
     വിവേഷ്ടമാനം മഹ്യാം ച സുഭൃശം ഗാഢവേദനം
 6 തം ശയാനം മഹാത്മാനം ഭൂമൗ സ്വരുധിരോക്ഷിതം
     ഹതശിഷ്ടാസ് ത്രയോ വീരാഃ ശോകാർതാഃ പര്യവാരയൻ
     അശ്വത്ഥാമാ കൃപശ് ചൈവ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
 7 തൈസ് ത്രിഭിഃ ശോണിതാദിഗ്ധൈർ നിഃശ്വസദ്ഭിർ മഹാരഥൈഃ
     ശുശുഭേ സംവൃതോ രാജാ വേദീ ത്രിഭിർ ഇവാഗ്നിഭിഃ
 8 തേ തം ശയാനം സമ്പ്രേക്ഷ്യ രാജാനം അതഥോചിതം
     അവിഷഹ്യേന ദുഃഖേന തതസ് തേ രുരുദുസ് ത്രയഃ
 9 തതസ് തേ രുധിരം ഹസ്തൈർ മുഖാൻ നിർമൃജ്യ തസ്യ ഹ
     രണേ രാജ്ഞഃ ശയാനസ്യ കൃപണം പര്യദേവയൻ
 10 [കൃപ]
    ന ദൈവസ്യാതിഭാരോ ഽസ്തി യദ് അയം രുധിരോക്ഷിതഃ
    ഏകാദശ ചമൂ ഭർതാ ശേതേ ദുര്യോധനോ ഹതഃ
11 പശ്യ ചാമീകരാഭസ്യ ചാമീകരവിഭൂഷിതാം
    ഗദാം ഗദാ പ്രിയസ്യേമാം സമീപേ പതിതാം ഭുവി
12 ഇയം ഏനം ഗദാ ശൂരം ന ജഹാതി രണേ രണേ
    സ്വർഗായാപി വ്രജന്തം ഹി ന ജഹാതി യശസ്വിനം
13 പശ്യേമാം സഹ വീരേണ ജാംബൂനദവിഭൂഷിതാം
    ശയാനാം ശയനേ ധർമേ ഭാര്യാം പ്രീതിമതീം ഇവ
14 യോ വൈ മൂർധാവസിക്താനാം അഗ്രേ യാതഃ പരന്തപഃ
    സ ഹതോ ഗ്രസതേ പാംസൂൻ പശ്യ കാലസ്യ പര്യയം
15 യേനാജൗ നിഹതാ ഭൂമാവ് അശേരത പുരാ ദ്വിഷഃ
    സ ഭൂമൗ നിഹതഃ ശേതേ കുരുരാജഃ പരൈർ അയം
16 ഭയാൻ നമന്തി രാജാനോ യസ്യ സ്മ ശതസംഘശഃ
    സ വീരശയനേ ശേതേ ക്രവ്യാദ്ഭിഃ പരിവാരിതഃ
17 ഉപാസത നൃപാഃ പൂർവം അർഥഹേതോർ യം ഈശ്വരം
    ധിക് സദ്യോ നിഹതഃ ശേതേ പശ്യ കാലസ്യ പര്യയം
18 [സ്]
    തം ശയാനം നൃപശ്രേഷ്ഠം തതോ ഭരതസത്തമ
    അശ്വത്ഥാമാ സമാലോക്യ കരുണം പര്യദേവയത്
19 ആഹുസ് ത്വാം രാജശാർദൂല മുഖ്യം സർവധനുഷ്മതാം
    ധനാധ്യക്ഷോപമം യുദ്ധേ ശിഷ്യം സങ്കർഷണസ്യ ഹ
20 കഥം വിവരം അദ്രാക്ഷീദ് ഭീമസേനസ് തവാനഘ
    ബലിനഃ കൃതിനോ നിത്യം സ ച പാപാത്മവാൻ നൃപ
21 കാലോ നൂനം മഹാരാജ ലോകേ ഽസ്മിൻ ബലവത്തരഃ
    പശ്യാമോ നിഹതം ത്വാം ചേദ് ഭീമസേനേന സംയുഗേ
22 കഥം ത്വാം സർവധർമജ്ഞം ക്ഷുദ്രഃ പാപോ വൃകോദരഃ
    നികൃത്യാ ഹതവാൻ മന്ദോ നൂനം കാലോ ദുരത്യയഃ
23 ധർമയുദ്ധേ ഹ്യ് അധർമേണ സമാഹൂയൗജസാ മൃധേ
    ഗദയാ ഭീമസേനേന നിർഭിന്നേ സക്ഥിനീ തവ
24 അധർമേണ ഹതസ്യാജൗ മൃദ്യമാനം പദാ ശിരഃ
    യദ് ഉപേക്ഷിതവാൻ ക്ഷുദ്രോ ധിക് തം അസ്തു യുധിഷ്ഠിരം
25 യുദ്ധേഷ്വ് അപവദിഷ്യന്തി യോധാ നൂനം വൃകോദരം
    യാവത് സ്ഥാസ്യന്തി ഭൂതാനി നികൃത്യാ ഹ്യ് അസി പാതിതഃ
26 നനു രാമോ ഽബ്രവീദ് രാജംസ് ത്വാം സദാ യദുനന്ദനഃ
    ദുര്യോധന സമോ നാസ്തി ഗദയാ ഇതി വീര്യവാൻ
27 ശ്ലാഘതേ ത്വാം ഹി വാർഷ്ണേയോ രാജൻ സംസത്സു ഭാരത
    സുശിഷ്യോ മമ കൗരവ്യോ ഗദായുദ്ധ ഇതി പ്രഭോ
28 യാം ഗതിം ക്ഷത്രിയസ്യാഹുഃ പ്രശസ്താം പരമർഷയഃ
    ഹതസ്യാഭിമുഖസ്യാജൗ പ്രാപ്തസ് ത്വം അസി താം ഗതിം
29 ദുര്യോധന ന ശോചാമി ത്വാം അഹം പുരുഷർഷഭ
    ഹതപുത്രാം തു ശോചാമി ഗാന്ധാരീം പിതരം ച തേ
    ഭിക്ഷുകൗ വിചരിഷ്യേതേ ശോചന്തൗ പൃഥിവീം ഇമാം
30 ധിഗ് അസ്തു കൃഷ്ണം വാർഷ്ണേയം അർജുനം ചാപി ദുർമതിം
    ധർമജ്ഞ മാനിനൗ യൗ ത്വാം വധ്യമാനം ഉപേക്ഷതാം
31 പാണ്ഡവാശ് ചാപി തേ സർവേ കിം വക്ഷ്യന്തി നരാധിപാൻ
    കഥം ദുര്യോധനോ ഽസ്മാഭിർ ഹത ഇത്യ് അനപത്രപാഃ
32 ധന്യസ് ത്വം അസി ഗാന്ധാരേ യസ് ത്വം ആയോധനേ ഹതഃ
    പ്രയാതോ ഽഭിമുഖഃ ശത്രൂൻ ധർമേണ പുരുഷർഷഭ
33 ഹതപുത്രാ ഹി ഗാന്ധാരീ നിഹതജ്ഞാതിബാന്ധവാ
    പ്രജ്ഞാ ചക്ഷുശ് ച ദുർധർഷഃ കാം ഗതിം പ്രതിപത്സ്യതേ
34 ധിഗ് അസ്തു കൃതവർമാണം മാം കൃപം ച മഹാരഥം
    യേ വയം ന ഗതാഃ സ്വർഗം ത്വാം പുരസ്കൃത്യ പാർഥിവം
35 ദാതാരം സർവകാമാനാം രക്ഷിതാരം പ്രജാഹിതം
    യദ് വയം നാനുഗച്ഛാമസ് ത്വാം ധിഗ് അസ്മാൻ നരാധമാൻ
36 കൃപസ്യ തവ വീര്യേണ മമ ചൈവ പിതുശ് ച മേ
    സഭൃത്യാനാം നരവ്യാഘ്ര രത്നവന്തി ഗൃഹാണി ച
37 ഭവത്പ്രസാദാദ് അസ്മാഭിഃ സമിത്രൈഃ സഹ ബാന്ധവൈഃ
    അവാപ്താഃ ക്രതവോ മുഖ്യാ ബഹവോ ഭൂരിദക്ഷിണാഃ
38 കുതശ് ചാപീദൃശം സാർഥം ഉപലപ്സ്യാമഹേ വയം
    യാദൃശേന പുരസ്കൃത്യ ത്വം ഗതഃ സർവപാർഥിവാൻ
39 വയം ഏവ ത്രയോ രാജൻ ഗച്ഛന്തം പരമാം ഗതിം
    യദ് വൈ ത്വാം നാനുഗച്ഛാമസ് തേന തപ്സ്യാമഹേ വയം
40 ത്വത് സ്വർഗഹീനാ ഹീനാർഥാഃ സ്മരന്തഃ സുകൃതസ്യ തേ
    കിംനാമ തദ് ഭവേത് കർമ യന ത്വാനുവ്രജേമ വൈ
41 ദുഃഖം നൂനം കുരുശ്രേഷ്ഠ ചരിഷ്യാമോ മഹീം ഇമാം
    ഹീനാനാം നസ് ത്വയാ രാജൻ കുതഃ ശാന്തിഃ കുതഃ സുഖം
42 ഗത്വൈതാംസ് തു മഹാരാജ സമേത്യ ത്വം മഹാരഥാൻ
    യഥാ ശ്രേഷ്ഠം യഥാ ജ്യേഷ്ഠം പൂജയേർ വചനാൻ മമ
43 ആചാര്യം പൂജയിത്വാ ച കേതും സർവധനുഷ്മതാം
    ഹതം മയാദ്യ ശംസേഥാ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം നരാധിപ
44 പരിഷ്വജേഥാ രാജാനം ബാഹ്ലികം സുമഹാരഥം
    സൈന്ധവം സോമദത്തം ച ഭൂരിശ്രവസം ഏവ ച
45 തഥാ പൂർവഗതാൻ അന്യാൻ സ്വർഗം പാർഥിവ സത്തമാൻ
    അസ്മദ് വാക്യാത് പരിഷ്വജ്യ പൃച്ഛേഥാസ് ത്വം അനാമയം
46 ഇത്യ് ഏവം ഉക്ത്വാ രാജാനം ഭഗ്നസക്ഥം അചേതസം
    അശ്വത്ഥാമാ സമുദ്വീക്ഷ്യ പുനർ വചനം അബ്രവീത്
47 ദുര്യോധന ജീവസി ചേദ് വാചം ശ്രോത്രസുഖാം ശൃണു
    സപ്ത പാണ്ഡവതഃ ശേഷാ ധാർതരാഷ്ട്രാസ് ത്രയോ വയം
48 തേ ചൈവ ഭ്രാതരഃ പഞ്ച വാസുദേവോ ഽഥ സാത്യകിഃ
    അഹം ച കൃതവർമാ ച കൃപഃ ശാരദ്വതസ് തഥാ
49 ദ്രൗപദേയാ ഹതാഃ സർവേ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ ചാത്മജാഃ
    പാഞ്ചാലാ നിഹതാഃ സർവേ മത്സ്യശേഷം ച ഭാരത
50 കൃതേ പ്രതികൃതം പശ്യ ഹതപുത്രാ ഹി പാണ്ഡവാഃ
    സൗപ്തികേ ശിബിരം തേഷാം ഹതം സനര വാഹനം
51 മയാ ച പാപകർമാസൗ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ മഹീപതേ
    പ്രവിശ്യ ശിബിരം രാത്രൗ പശുമാരേണ മാരിതഃ
52 ദുര്യോധനസ് തു താം വാചം നിശമ്യ മനസഃ പ്രിയാം
    പ്രതിലഭ്യ പുനശ് ചേത ഇദം വചനം അബ്രവീത്
53 ന മേ ഽകരോത് തദ് ഗാനേയോ ന കർണോ ന ച തേ പിതാ
    യത് ത്വയാ കൃപ ഭോജാഭ്യാം സഹിതേനാദ്യ മേ കൃതം
54 സ ചേത് സേനാപതിഃ ക്ഷുദ്രോ ഹതഃ സാർധം ശിഖണ്ഡിനാ
    തേന മന്യേ മഘവതാ സമം ആത്മാനം അദ്യ വൈ
55 സ്വസ്തി പ്രാപ്നുത ഭദ്രം വഃ സ്വർഗേ നഃ സംഗമഃ പുനഃ
    ഇത്യ് ഏവം ഉക്ത്വാ തൂഷ്ണീം സ കുരുരാജോ മഹാമനാഃ
    പ്രാണാൻ ഉദസൃജദ് വീരഃ സുഹൃദാം ശോകം ആദധത്
56 തഥേതി തേ പരിഷ്വക്താഃ പരിഷ്വജ്യ ച തം നൃപം
    പുനഃ പുനഃ പ്രേക്ഷമാണാഃ സ്വകാൻ ആരുരുഹൂ രഥാൻ
57 ഇത്യ് ഏവം തവ പുത്രസ്യ നിശമ്യ കരുണാം ഗിരം
    പ്രത്യൂഷകാലേ ശോകാർതഃ പ്രാധാവം നഗരം പ്രതി
58 തവ പുത്രേ ഗതേ സ്വർഗേ ശോകാർതസ്യ മമാനഘ
    ഋഷിദത്തം പ്രനഷ്ടം തദ് ദിവ്യദർശിത്വം അദ്യ വൈ
59 [വ്]
    ഇതി ശ്രുത്വാ സ നൃപതിഃ പുത്ര ജ്ഞാതിവധം തദാ
    നിഃശ്വസ്യ ദീർഘം ഉഷ്ണം ച തതശ് ചിന്താപരോ ഽഭവത്