മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം/അധ്യായം10

മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം10

1 [വ്]
     തസ്യാം രാത്ര്യാം വ്യതീതായാം ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ സാരഥിഃ
     ശശംസ ധർമരാജായ സൗപ്തികേ കദനം കൃതം
2 ദ്രൗപദേയാ മഹാരാജ ദ്രുപദസ്യാത്മജൈഃ സഹ
     പ്രമത്താ നിശി വിശ്വസ്താഃ സ്വപന്തഃ ശിബിരേ സ്വകേ
3 കൃതവർമണാ നൃശംസേന ഗൗതമേന കൃപേണ ച
     അശ്വത്ഥാമ്നാ ച പാപേന ഹതം വഃ ശിബിരം നിശി
4 ഏതൈർ നരഗജാശ്വാനാം പ്രാസശക്തിപരശ്വധൈഃ
     സഹസ്രാണി നികൃന്തദ്ഭിർ നിഃശേഷം തേ ബലം കൃതം
5 ഛിദ്യമാനസ്യ മഹതോ വനസ്യേവ പരശ്വധൈഃ
     ശുശ്രുവേ സുമഹാഞ് ശബ്ദോ ബലസ്യ തവ ഭാരത
6 അഹം ഏകോ ഽവശിഷ്ടസ് തു തസ്മാത് സൈന്യാൻ മഹീപതേ
     മുക്തഃ കഥം ചിദ് ധർമാത്മൻ വ്യഗ്രസ്യ കൃതവർമണഃ
7 തച് ഛ്രുത്വാ വാക്യം അശിവം കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     പപാത മഹ്യാം ദുർധർഷഃ പുത്രശോകസമന്വിതഃ
8 തം പതന്തം അഭിക്രമ്യ പരിജഗ്രാഹ സാത്യകിഃ
     ഭീമസേനോ ഽർജുനശ് ചൈവ മാദ്രീപുത്രൗ ച പാണ്ഡവൗ
9 ലബ്ധചേതാസ് തു കൗന്തേയഃ ശോകവിഹ്വലയാ ഗിരാ
     ജിത്വാ ശത്രൂഞ് ജിതഃ പശ്യാത് പര്യദേവയദ് ആതുരഃ
10 ദുർവിദാ ഗതിർ അർഥാനാം അപി യേ ദിവ്യചക്ഷുഷഃ
    ജീയമാനാ ജയന്ത്യ് അന്യേ ജയമാനാ വയം ജിതാഃ
11 ഹത്വാ ഭ്രാതൄൻ വയസ്യാംശ് ച പിതൄൻ പുത്രാൻ സുഹൃദ്ഗണാൻ
    ബന്ധൂൻ അമാത്യാൻ പൗത്രാംശ് ച ജിത്വാ സർവാഞ് ജിതാ വയം
12 അനർഥോ ഹ്യ് അർഥസങ്കാശസ് തഥാർഥോ ഽനർഥദർശനഃ
    ജയോ ഽയം അജയാകാരോ ജയസ് തസ്മാത് പരാജയഃ
13 യം ഹിത്വാ തപ്യതേ പശ്ചാദ് ആപന്ന ഇവ ദുർമതിഃ
    അക്ഥം മന്യേത വിജയം തതോ ജിതതരഃ പരൈഃ
14 യേഷാം അർഥായ പാപസ്യ ധിഗ് ജയസ്യ സുഹൃദ് വധേ
    നിർജിതൈർ അപ്രമത്തൈർ ഹി വിജിതാ ജിതകാശിനഃ
15 കർണിനാലീകദംഷ്ട്രസ്യ ഖഡ്ഗജിഹ്വസ്യ സംയുഗേ
    ചാപവ്യാത്തസ്യ രൗദ്രസ്യ ജ്യാതലസ്വനനാദിനഃ
16 ക്രുദ്ധസ്യ നരസിംഹസ്യ സംഗ്രാമേഷ്വ് അപലായിനഃ
    യേ വ്യമുച്യന്ത കർണസ്യ പ്രമാദാത് ത ഇമേ ഹതാഃ
17 രഥഹ്രദം ശരവർഷോർമി മന്തം; രത്നാചിതം വാഹന രാജിയുക്തം
    ശക്ത്യൃഷ്ടി മീനധ്വജനാഗനക്രം; ശരാസനാവർത മഹേഷു ഫേനം
18 സംഗ്രാമചന്ദ്രോദയ വേഗവേലം; ദ്രോണാർണവം ജ്യാതലനേമി ഘോഷം
    യേ തേരുർ ഉച്ചാവചശസ്ത്രനൗഭിസ്; തേ രാജപുത്രാ നിഹതാഃ പ്രമാദാത്
19 ന ഹി പ്രമാദാത് പരമോ ഽസ്തി കശ് ചിദ്; വധോ നരാണാം ഇഹ ജീവലോകേ
    പ്രമത്തം അർഥാ ഹി നരം സമന്താത്; ത്യജന്ത്യ് അനർഥാശ് ച സമാവിശന്തി
20 ധ്വജോത്തമ ഗ്രോച്ഛ്രിതധൂമകേതും; ശരാർചിഷം കോപമഹാസമീരം
    മഹാധനുർ ജ്യാതലനേമി ഘോഷം; തനുത്ര നാനാവിധ ശസ്ത്രഹോമം
21 മഹാചമൂ കക്ഷവരാഭിപന്നം; മഹാഹവേ ഭീഷ്മ മഹാദവാഗ്നിം
    യേ സേഹുർ ആത്തായത ശസ്ത്രവേഗം; തേ രാജപുത്രാ നിഹതാഃ പ്രമാദാത്
22 ന ഹി പ്രമത്തേന നരേണ ലഭ്യാ; വിദ്യാ തപഃ ശ്രീർ വിപുലം യശോ വാ
    പശ്യാപ്രമാദേന നിഹത്യ ശത്രൂൻ; സർവാൻ മഹേന്ദ്രം സുഖം ഏധമാനം
23 ഇന്ദ്രോപമാൻ പാർഥിവ പുത്രപൗത്രാൻ; പശ്യാവിശേഷേണ ഹതാൻ പ്രമാദാത്
    തീർത്വാ സമുദ്രം വണിജഃ സമൃദ്ധാഃ; സന്നാഃ കു നദ്യാം ഇവ ഹേലമാനാഃ
    അമർഷിതൈർ യേ നിഹതാഃ ശയാനാ; നിഃസംശയം തേ ത്രിദിവം പ്രപന്നാഃ
24 കൃഷ്ണാം നു ശോചാമി കഥം ന സാധ്വീം; ശോകാർണവേ സാദ്യ വിനങ്ക്ഷ്യതീതി
    ഭ്രാതൄംശ് ച പുത്രാംശ് ച ഹതാൻ നിശമ്യ; പാഞ്ചാലരാജം പിതരം ച വൃദ്ധം
    ധ്രുവം വിസഞ്ജ്ഞാ പതിതാ പൃഥിവ്യാം; സാ ശേഷ്യതേ ശോകകൃശാംഗയഷ്ടിഃ
25 തച് ഛോകജം ദുഃഖം അപാരയന്തീ; കഥം ഭവിഷ്യത്യ് ഉചിതാ സുഖാനാം
    പുത്രക്ഷയഭ്രാതൃവധ പ്രണുന്നാ; പ്രദഹ്യമാനേവ ഹുതാശനേന
26 ഇത്യ് ഏവം ആർതഃ പരിദേവയൻ സ; രാജാ കുരൂണാം നകുലം ബഭാഷേ
    ഗച്ഛാനയൈനാം ഇഹ മന്ദഭാഗ്യാം; സമാതൃപക്ഷാം ഇതി രാജപുത്രീം
27 മാദ്രീർ ഉതസ് തത്പരിഗൃഹ്യ വാക്യം; ധർമേണ ധർമപ്രതിമസ്യ രാജ്ഞഃ
    യയൗ രഥേനാലയം ആശു ദേവ്യാഃ; പാഞ്ചാലരാജസ്യ ച യത്ര ദാരാഃ
28 പ്രസ്ഥാപ്യ മാദ്രീസുതം ആജമീഢഃ; ശോകാർദിതസ് തൈഃ സഹിതഃ സുഹൃദ്ഭിഃ
    രോരൂയമാണഃ പ്രയയൗ സുതാനാം; ആയോധനം ഭൂതഗണാനുകീർണം
29 സ തത് പ്രവിശാശിവം ഉഗ്രരൂപം; ദദർശ പുത്രാൻ സുഹൃദഃ സഖീംശ് ച
    ഭൂമൗ ശയാനാൻ രുധിരാർദ്രഗാത്രാൻ; വിഭിന്നഭഗ്നാപഹൃതോത്തമാംഗാൻ
30 സ താംസ് തു ദൃഷ്ട്വാ ഭൃശം ആർതരൂപോ; യുധിഷ്ഠിരോ ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ
    ഉച്ചൈഃ പചുക്രോശ ച കൗരവാഗ്ര്യഃ; പപാത ചോർവ്യാം സഗണോ വിസഞ്ജ്ഞഃ