മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം68

←അധ്യായം67

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം68

അധ്യായം69→

1 വൈശമ്പായന ഉവാച
     വനവാസായ ചക്രുസ് തേ മതിം പാർഥാഃ പരാജിതാഃ
     അജിനാന്യ് ഉത്തരീയാണി ജഗൃഹുശ് ച യഥാക്രമം
 2 അജിനൈഃ സംവൃതാൻ ദൃഷ്ട്വാ ഹൃതരാജ്യാൻ അരിന്ദമാൻ
     പ്രസ്ഥിതാൻ വനവാസായ തതോ ദുഃശാസനോ ഽബ്രവീത്
 3 പ്രവൃത്തം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ചക്രം രാജ്ഞോ മഹാത്മനഃ
     പരാഭൂതാഃ പാണ്ഡുപുത്രാ വിപത്തിം പരമാം ഗതാഃ
 4 അദ്യ ദേവാഃ സമ്പ്രയാതാഃ സമൈർ വർത്മഭിർ അസ്ഥലൈഃ
     ഗുണജ്യേഷ്ഠാസ് തഥാ ജ്യേഷ്ഠാ ഭൂയാംസോ യദ് വയം പരൈഃ
 5 നരകം പാതിതാഃ പാർഥാ ദീർഘകാലം അനന്തകം
     സുഖാച് ച ഹീനാ രാജ്യാച് ച വിനഷ്ടാഃ ശാശ്വതീഃ സമാഃ
 6 ബലേന മത്താ യേ തേ സ്മ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ പ്രഹാസിഷുഃ
     തേ നിർജിതാ ഹൃതധനാ വനം ഏഷ്യന്തി പാണ്ഡവാഃ
 7 ചിത്രാൻ സംനാഹാൻ അവമുഞ്ചന്തു ചൈഷാം; വാസാംസി ദിവ്യാനി ച ഭാനുമന്തി
     നിവാസ്യന്താം രുരുചർമാണി സർവേ; യഥാ ഗ്ലഹം സൗബലസ്യാഭ്യുപേതാഃ
 8 ന സന്തി ലോകേഷു പുമാംസ ഈദൃശാ; ഇത്യ് ഏവ യേ ഭാവിതബുദ്ധയഃ സദാ
     ജ്ഞാസ്യന്തി തേ ത്മാനം ഇമേ ഽദ്യ പാണ്ഡവാ; വിപര്യയേ ഷണ്ഢതിലാ ഇവാഫലാഃ
 9 അയം ഹി വാസോദയ ഈദൃശാനാം; മനസ്വിനാം കൗരവ മാ ഭവേദ് വഃ
     അദീക്ഷിതാനാം അജിനാനി യദ്വദ്; ബലീയസാം പശ്യത പാണ്ഡവാനാം
 10 മഹാപ്രാജ്ഞഃ സോമകോ യജ്ഞസേനഃ; കന്യാം പാഞ്ചാലീം പാണ്ഡവേഭ്യഃ പ്രദായ
    അകാർഷീദ് വൈ ദുഷ്കൃതം നേഹ സന്തി; ക്ലീബാഃ പാർഥാഃ പതയോ യാജ്ഞസേന്യാഃ
11 സൂക്ഷ്മാൻ പ്രാവാരാൻ അജിനാനി ചോദിതാൻ; ദൃഷ്ട്വാരണ്യേ നിർധനാൻ അപ്രതിഷ്ഠാൻ
    കാം ത്വം പ്രീതിം ലപ്സ്യസേ യാജ്ഞസേനി; പതിം വൃണീഷ്വ യം ഇഹാന്യം ഇച്ഛസി
12 ഏതേ ഹി സർവേ കുരവഃ സമേതാഃ; ക്ഷാന്താ ദാന്താഃ സുദ്രവിണോപപന്നാഃ
    ഏഷാം വൃണീഷ്വൈകതമം പതിത്വേ; ന ത്വാം തപേത് കാലവിപര്യയോ ഽയം
13 യഥാഫലാഃ ഷണ്ഢതിലാ യഥാ ചർമമയാ മൃഗാഃ
    തഥൈവ പാണ്ഡവാഃ സർവേ യഥാ കാകയവാ അപി
14 കിം പാണ്ഡവാംസ് ത്വം പതിതാൻ ഉപാസ്സേ; മോഘഃ ശ്രമഃ ഷണ്ഢതിലാൻ ഉപാസ്യ
    ഏവം നൃശംസഃ പരുഷാണി പാർഥാൻ; അശ്രാവയദ് ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രഃ
15 തദ് വൈ ശ്രുത്വാ ഭീമസേനോ ഽത്യമർഷീ; നിർഭർത്സ്യോച്ചൈസ് തം നിഗൃഹ്യൈവ രോഷാത്
    ഉവാചേദം സഹസൈവോപഗമ്യ; സിംഹോ യഥാ ഹൈമവതഃ ശൃഗാലം
16 ഭീമസേന ഉവാച
    ക്രൂര പാപജനൈർ ജുഷ്ടം അകൃതാർഥം പ്രഭാഷസേ
    ഗാന്ധാരവിദ്യയാ ഹി ത്വം രാജമധ്യേ വികത്ഥസേ
17 യഥാ തുദസി മർമാണി വാക്ശരൈർ ഇഹ നോ ഭൃശം
    തഥാ സ്മാരയിതാ തേ ഽഹം കൃന്തൻ മർമാണി സംയുഗേ
18 യേ ച ത്വാം അനുവർതന്തേ കാമലോഭവശാനുഗാഃ
    ഗോപ്താരഃ സാനുബന്ധാംസ് താൻ നേഷ്യാമി യമസാദനം
19 വൈശമ്പായന ഉവാച
    ഏവം ബ്രുവാണം അജിനൈർ വിവാസിതം; ദുഃഖാഭിഭൂതം പരിനൃത്യതി സ്മ
    മധ്യേ കുരൂണാം ധർമനിബദ്ധമാർഗം; ഗൗർ ഗൗർ ഇതി സ്മാഹ്വയൻ മുക്തലജ്ജഃ
20 ഭീമസേന ഉവാച
    നൃശംസം പരുഷം ക്രൂരം ശക്യം ദുഃശാസന ത്വയാ
    നികൃത്യാ ഹി ധനം ലബ്ധ്വാ കോ വികത്ഥിതും അർഹതി
21 മാ ഹ സ്മ സുകൃതാംൽ ലോകാൻ ഗച്ഛേത് പാർഥോ വൃകോദരഃ
    യദി വക്ഷസി ഭിത്ത്വാ തേ ന പിബേച് ഛോണിതം രണേ
22 ധാർതരാഷ്ട്രാൻ രണേ ഹത്വാ മിഷതാം സർവധന്വിനാം
    ശമം ഗന്താസ്മി നചിരാത് സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി വഃ
23 വൈശമ്പായന ഉവാച
    തസ്യ രാജാ സിംഹഗതേഃ സഖേലം; ദുര്യോധനോ ഭീമസേനസ്യ ഹർഷാത്
    ഗതിം സ്വഗത്യാനുചകാര മന്ദോ; നിർഗച്ഛതാം പാണ്ഡവാനാം സഭായാഃ
24 നൈതാവതാ കൃതം ഇത്യ് അബ്രവീത് തം; വൃകോദരഃ സംനിവൃത്താർധകായഃ
    ശീഘ്രം ഹി ത്വാ നിഹതം സാനുബന്ധം; സംസ്മാര്യാഹം പ്രതിവക്ഷ്യാമി മൂഢ
25 ഏതത് സമീക്ഷ്യാത്മനി ചാവമാനം; നിയമ്യ മന്യും ബലവാൻ സ മാനീ
    രാജാനുഗഃ സംസദി കൗരവാണാം; വിനിഷ്ക്രമൻ വാക്യം ഉവാച ഭീമഃ
26 അഹം ദുര്യോധനം ഹന്താ കർണം ഹന്താ ധനഞ്ജയഃ
    ശകുനിം ചാക്ഷകിതവം സഹദേവോ ഹനിഷ്യതി
27 ഇദം ച ഭൂയോ വക്ഷ്യാമി സഭാമധ്യേ ബൃഹദ് വചഃ
    സത്യം ദേവാഃ കരിഷ്യന്തി യൻ നോ യുദ്ധം ഭവിഷ്യതി
28 സുയോധനം ഇമം പാപം ഹന്താസ്മി ഗദയാ യുധി
    ശിരഃ പാദേന ചാസ്യാഹം അധിഷ്ഠാസ്യാമി ഭൂതലേ
29 വാക്യശൂരസ്യ ചൈവാസ്യ പരുഷസ്യ ദുരാത്മനഃ
    ദുഃശാസനസ്യ രുധിരം പാതാസ്മി മൃഗരാഡ് ഇവ
30 അർജുന ഉവാച
    നൈവ വാചാ വ്യവസിതം ഭീമ വിജ്ഞായതേ സതാം
    ഇതശ് ചതുർദശേ വർഷേ ദ്രഷ്ടാരോ യദ് ഭവിഷ്യതി
31 ദുര്യോധനസ്യ കർണസ്യ ശകുനേശ് ച ദുരാത്മനഃ
    ദുഃശാസനചതുർഥാനാം ഭൂമിഃ പാസ്യതി ശോണിതം
32 അസൂയിതാരം വക്താരം പ്രസ്രഷ്ടാരം ദുരാത്മനാം
    ഭീമസേന നിയോഗാത് തേ ഹന്താഹം കർണം ആഹവേ
33 അർജുനഃ പ്രതിജാനീതേ ഭീമസ്യ പ്രിയകാമ്യയാ
    കർണം കർണാനുഗാംശ് ചൈവ രണേ ഹന്താസ്മി പത്രിഭിഃ
34 യേ ചാന്യേ പ്രതിയോത്സ്യന്തി ബുദ്ധിമോഹേന മാം നൃപാഃ
    താംശ് ച സർവാഞ് ശതൈർ ബാണൈർ നേതാസ്മി യമസാദനം
35 ചലേദ് ധി ഹിമവാൻ സ്ഥാനാൻ നിഷ്പ്രഭഃ സ്യാദ് ദിവാകരഃ
    ശൈത്യം സോമാത് പ്രണശ്യേത മത്സത്യം വിചലേദ് യദി
36 ന പ്രദാസ്യതി ചേദ് രാജ്യം ഇതോ വർഷേ ചതുർദശേ
    ദുര്യോധനോ ഹി സത്കൃത്യ സത്യം ഏതദ് ഭവിഷ്യതി
37 വൈശമ്പായന ഉവാച
    ഇത്യ് ഉക്തവതി പാർഥേ തു ശ്രീമാൻ മാദ്രവതീസുതഃ
    പ്രഗൃഹ്യ വിപുലം ബാഹും സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ
38 സൗബലസ്യ വധം പ്രേപ്സുർ ഇദം വചനം അബ്രവീത്
    ക്രോധസംരക്തനയനോ നിഃശ്വസന്ന് ഇവ പന്നഗഃ
39 അക്ഷാൻ യാൻ മന്യസേ മൂഢ ഗാന്ധാരാണാം യശോഹര
    നൈതേ ഽക്ഷാ നിശിതാ ബാണാസ് ത്വയൈതേ സമരേ വൃതാഃ
40 യഥാ ചൈവോക്തവാൻ ഭീമസ് ത്വാം ഉദ്ദിശ്യ സബാന്ധവം
    കർതാഹം കർമണസ് തസ്യ കുരു കാര്യാണി സർവശഃ
41 ഹന്താസ്മി തരസാ യുദ്ധേ ത്വാം വിക്രമ്യ സബാന്ധവം
    യദി സ്ഥാസ്യസി സംഗ്രാമേ ക്ഷത്രധർമേണ സൗബല
42 സഹദേവവചഃ ശ്രുത്വാ നകുലോ ഽപി വിശാം പതേ
    ദർശനീയതമോ നൄണാം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
43 സുതേയം യജ്ഞസേനസ്യ ദ്യൂതേ ഽസ്മിൻ ധൃതരാഷ്ട്രജൈഃ
    യൈർ വാചഃ ശ്രാവിതാ രൂക്ഷാഃ സ്ഥിതൈർ ദുര്യോധനപ്രിയേ
44 താൻ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ ദുർവൃത്താൻ മുമൂർഷൂൻ കാലചോദിതാൻ
    ദർശയിഷ്യാമി ഭൂയിഷ്ഠം അഹം വൈവസ്വതക്ഷയം
45 നിദേശാദ് ധർമരാജസ്യ ദ്രൗപദ്യാഃ പദവീം ചരൻ
    നിർധാർതരാഷ്ട്രാം പൃഥിവീം കർതാസ്മി നചിരാദ് ഇവ
46 ഏവം തേ പുരുഷവ്യാഘ്രാഃ സർവേ വ്യായതബാഹവഃ
    പ്രതിജ്ഞാ ബഹുലാഃ കൃത്വാ ധൃതരാഷ്ട്രം ഉപാഗമൻ