മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം49

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം49

1 [ദ്]
     ആര്യാസ് തു യേ വൈ രാജാനഃ സത്യസന്ധാ മഹാവ്രതാഃ
     പര്യാപ്തവിദ്യാ വക്താരോ വേദാന്താവഭൃഥാപ്ലുതാഃ
2 ധൃതിമന്തോ ഹ്രീനിഷേധാ ധർമാത്മാനോ യശസ്വിനഃ
     മൂർഢാഭിഷിക്താസ് തേ ചൈനം രാജാനഃ പര്യുപാസതേ
3 ദക്ഷിണാർഥം സമാനീതാ രാജഭിഃ കാംസ്യദോഹനാഃ
     ആരണ്യാ ബഹുസാഹസ്രാ അപശ്യം തത്ര തത്ര ഗാഃ
4 ആജഹ്രുസ് തത്ര സത്കൃത്യ സ്വയം ഉദ്യമ്യ ഭാരത
     അഭിഷേകാർഥം അവ്യഗ്രാ ഭാണ്ഡം ഉച്ചാവചം നൃപാഃ
5 ബാഹ്ലീകോ രഥം ആഹാർഷീജ് ജാംബൂനദപരിഷ്കൃതം
     സുദക്ഷിണസ് തം യുയുജേ ശ്വേതൈഃ കാംബോജജൈർ ഹയൈഃ
6 സുനീഥോ ഽപ്രതിമം തസ്യ അനുകർഷം മഹായശാഃ
     ധ്വജം ചേദിപതിഃ ക്ഷിപ്രം അഹാർഷീത് സ്വയം ഉദ്യതം
7 ദാക്ഷിണാത്യഃ സംനഹനം സ്രഗ് ഉഷ്ണീഷേ ച മാഗധഃ
     വസു ദാനോ മഹേഷ്വാസോ ഗജേന്ദ്രം ഷഷ്ടിഹായനം
8 മത്സ്യസ് ത്വ് അക്ഷാൻ അവാബധ്നാദ് ഏകലവ്യ ഉപാനഹൗ
     ആവന്ത്യസ് ത്വ് അഭിഷേകാർഥം ആപോ ബഹുവിധാസ് തഥാ
9 ചേകിതാന ഉപാസംഗം ധനുഃ കാശ്യ ഉപാഹരത്
     അസിം രുക്മത്സരും ശല്യഃ ശൈക്യം കാഞ്ചനഭൂഷണം
10 അഭ്യഷിഞ്ചത് തതോ ധൗമ്യോ വ്യാസശ് ച സുമഹാതപാഃ
    നാരദം വൈ പുരസ്കൃത്യ ദേവലം ചാസിതം മുനിം
11 പ്രീതിമന്ത ഉപാതിഷ്ഠന്ന് അഭിഷേകം മഹർഷയഃ
    ജാമദഗ്ന്യേന സഹിതാസ് തഥാന്യേ വേദപാരഗാഃ
12 അഭിജഗ്മുർ മഹാത്മാനം മന്ത്രവദ് ഭൂരിദക്ഷിണം
    മഹേന്ദ്രം ഇവ ദേവേന്ദ്രം ദിവി സപ്തർഷയോ യഥാ
13 അധാരയച് ഛത്രം അസ്യ സാത്യകിഃ സത്യവിക്രമഃ
    ധനഞ്ജയശ് ച വ്യജനേ ഭീമസേനശ് ച പാണ്ഡവഃ
14 ഉപാഗൃഹ്ണാദ് യം ഇന്ദ്രായ പുരാകൽപേ പ്രജാപതിഃ
    തം അസ്മൈ ശംഖം ആഹാർഷീദ് വാരുണം കലശോദധിഃ
15 സിക്തം നിഷ്കസഹസ്രേണ സുകൃതം വിശ്വകർമണാ
    തേനാഭിഷിക്തഃ കൃഷ്ണേന തത്ര മേ കശ്മലോ ഽഭവത്
16 ഗച്ഛന്തി പൂർവാദ് അപരം സമുദ്രം ചാപി ദക്ഷിണം
    ഉത്തരം തു ന ഗച്ഛന്തി വിനാ താത പതത്രിഭിഃ
17 തത്ര സ്മ ദധ്മുഃ ശതശഃ ശംഖാൻ മംഗല്യ കാരണാത്
    പ്രാണദംസ് തേ സമാധ്മാതാസ് തത്ര രോമാണി മേ ഽഹൃഷൻ
18 പ്രണതാ ഭൂമിപാശ് ചാപി പേതുർ ഈനാഃ സ്വതേജസാ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ പാണ്ഡവാശ് ച സാത്യകിഃ കേശവോ ഽഷ്ടമഃ
19 സത്ത്വസ്ഥാഃ ശൗര്യസമ്പന്നാ അന്യോന്യപ്രിയകാരിണഃ
    വിസഞ്ജ്ഞാൻ ഭൂമിപാൻ ദൃഷ്ട്വാ മാം ച തേ പ്രാഹസംസ് തദാ
20 തതഃ പ്രഹൃഷ്ടോ ബീഭത്സുഃ പ്രാദാദ് ധേമവിഷാണിനാം
    ശതാന്യ് അനഡുഹാം പഞ്ച ദ്വിജമുഖ്യേഷു ഭാരത
21 നൈവം ശംബര ഹന്താഭൂദ് യൗവനാശ്വോ മനുർ ന ച
    ന ച രാജാ പൃഥുർ വൈന്യോ ന ചാപ്യ് ആസീദ് ഭഗീരഥഃ
22 യഥാതിമാത്രം കൗന്തേയഃ ശ്രിയാ പരമയാ യുതഃ
    രാജസൂയം അവാപ്യൈവം ഹരിശ് ചന്ദ്ര ഇവ പ്രഭുഃ
23 ഏതാം ദൃഷ്ട്വാ ശ്രിയം പാർഥേ ഹരിശ് ചന്ദ്രേ യഥാ വിഭോ
    കഥം നു ജീവിതം ശ്രേയോ മമ പശ്യസി ഭാരത
24 അന്ധേനേവ യുഗം നദ്ധം വിപര്യസ്തം നരാധിപ
    കനീയാംസോ വിവർധന്തേ ജ്യേഷ്ഠാ ഹീയന്തി ഭാരത
25 ഏവം ദൃഷ്ട്വാ നാഭിവിന്ദാമി ശർമ; പരീക്ഷമാണോ ഽപി കുരുപ്രവീര
    തേനാഹം ഏവം കൃഷതാം ഗതശ് ച; വിവർണതാം ചൈവ സ ശോകതാം ച