മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം45

വിക്കിഗ്രന്ഥശാല സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്
മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം45

1 [വൈ]
     ശൃണു മാതൃഗണാൻ രാജൻ കുമാരാനുചരാൻ ഇമാൻ
     കീർത്യമാനാൻ മയാ വീര സപത്നഗണസൂദനാൻ
 2 യശസ്വിനീനാം മാതൄണാം ശൃണു നാമാനി ഭാരത
     യാഭിർ വ്യാപ്താസ് ത്രയോ ലോകാഃ കല്യാണീഭിശ് ചരാചരാഃ
 3 പ്രഭാവതീ വിശാലാക്ഷീ പലിതാ ഗോനസീ തഥാ
     ശ്രീമതീ ബഹുലാ ചൈവ തഥൈവ ബഹുപുത്രികാ
 4 അപ്സു ജാതാ ച ഗോപാലീ ബൃഹദ് അംബാലികാ തഥാ
     ജയാവതീ മാലതികാ ധ്രുവരത്നാ ഭയങ്കരീ
 5 വസു ദാമാ സുദാമാ ച വിശോകാ നന്ദിനീ തഥാ
     ഏകചൂഡാ മഹാചൂഡാ ചക്രനേമിശ് ച ഭാരത
 6 ഉത്തേജനീ ജയത്സേനാ കമലാക്ഷ്യ് അഥ ശോഭനാ
     ശത്രുഞ്ജയാ തഥാ ചൈവ ക്രോധനാ ശലഭീ ഖരീ
 7 മാധവീ ശുഭവക്ത്രാ ച തീർഥനേമിശ് ച ഭാരത
     ഗീതപ്രിയാ ച കല്യാണീ കദ്രുലാ ചാമിതാശനാ
 8 മേഘസ്വനാ ഭോഗവതീ സുഭ്രൂശ് ച കനകാവതീ
     അലാതാക്ഷീ വീര്യവതീ വിദ്യുജ്ജിഹ്വാ ച ഭാരത
 9 പദ്മാവതീ സുനക്ഷത്രാ കന്ദരാ ബഹുയോജനാ
     സന്താനികാ ച കൗരവ്യ കമലാ ച മഹാബലാ
 10 സുദാമാ ബഹു ദാമാ ച സുപ്രഭാ ച യശസ്വിനീ
    നൃത്യപ്രിയാ ച രാജേന്ദ്ര ശതോലൂഖല മേഖലാ
11 ശതഘണ്ടാ ശതാനന്ദാ ഭഗ നന്ദാ ച ഭാഗിനീ
    വപുഷ്മതീ ചന്ദ്ര ശീതാ ഭദ്ര കാലീ ച ഭാരത
12 സങ്കാരികാ നിഷ്കുടികാ ഭ്രമാ ചത്വരവാസിനീ
    സുമംഗലാ സ്വസ്തിമതീ വൃദ്ധികാമാ ജയ പ്രിയാ
13 ധനദാ സുപ്രസാദാ ച ഭവദാ ച ജലേശ്വരീ
    ഏഡീ ഭേഡീ സുമേഡീ ച വേതാല ജനനീ തഥാ
    കണ്ഡൂതിഃ കാലികാ ചൈവ ദേവ മിത്രാ ച ഭാരത
14 ലംബസീ കേതകീ ചൈവ ചിത്രസേനാ തഹാ ബലാ
    കുക്കുടികാ ശംഖനികാ തഥാ ജർജരികാ നൃപ
15 കുണ്ഡാരികാ കോകലികാ കണ്ഡരാ ച ശതോദരീ
    ഉത്ക്രാഥിനീ ജരേണാ ച മഹാവേഗാ ച കങ്കണാ
16 മനോജവാ കണ്ടകിനീ പ്രഘസാ പൂതനാ തഥാ
    ഖശയാ ചുർവ്യുടിർ വാമാ ക്രോശനാഥ തഡിത് പ്രഭാ
17 മണ്ഡോദരീ ച തുണ്ഡാ ച കോടരാ മേഘവാസിനീ
    സുഭഗാ ലംബിനീ ലംബാ വസു ചൂഡാ വികത്ഥനീ
18 ഊർധ്വവേണീ ധരാ ചൈവ പിംഗാക്ഷീ ലോഹമേഖലാ
    പൃഥു വക്ത്രാ മധുരികാ മധു കുംഭാ തഥൈവ ച
19 പക്ഷാലികാ മന്ഥനികാ ജരായുർ ജർജരാനനാ
    ഖ്യാതാ ദഹദഹാ ചൈവ തഥാ ധമധമാ നൃപ
20 ഖണ്ഡഖണ്ഡാ ച രാജേന്ദ്ര പൂഷണാ മണികുണ്ഡലാ
    അമോചാ ചൈവ കൗരവ്യ തഥാ ലംബപയോധരാ
21 വേണുവീണാ ധരാ ചൈവ പിംഗാക്ഷീ ലോഹമേഖലാ
    ശശോലൂക മുഖീ കൃഷ്ണാ ഖരജംഘാ മഹാജവാ
22 ശിശുമാര മുഖീ ശ്വേതാ ലോഹിതാക്ഷീ വിഭീഷണാ
    ജടാലികാ കാമചരീ ദീർഘജിഹ്വാ ബലോത്കടാ
23 കാലേഡികാ വാമനികാ മുകുടാ ചൈവ ഭാരത
    ലോഹിതാക്ഷീ മഹാകായാ ഹരി പിണ്ഡീ ച ഭൂമിപ
24 ഏകാക്ഷരാ സുകുസുമാ കൃഷ്ണ കർണീ ച ഭാരത
    ക്ഷുര കർണീ ചതുഷ്കർണീ കർണപ്രാവരണാ തഥാ
25 ചതുഷ്പഥ നികേതാ ച ഗോകർണീ മഹിഷാനനാ
    ഖരകർണീ മഹാകർണീ ഭേരീ സ്വനമഹാസ്വനാ
26 ശംഖകുംഭ സ്വനാ ചൈവ ഭംഗദാ ച മഹാബലാ
    ഗണാ ച സുഗണാ ചൈവ തഥാഭീത്യ് അഥ കാമദാ
27 ചതുഷ്പഥ രതാ ചൈവ ഭൂരി തീർഥാ അന്യഗോചരാ
    പശുദാ വിത്തദാ ചൈവ സുഖദാ ച മഹായശാഃ
    പയോദാ ഗോമഹിഷദാ സുവിഷാണാ ച ഭാരത
28 പ്രതിഷ്ഠാ സുപ്രതിഷ്ഠാ ച രോചമാനാ സുരോചനാ
    ഗോകർണീ ച സുകർണീച സസിരാ സ്ഥേരികാ തഥാ
    ഏകചക്രാ മേഘരവാ മേഘമാലാ വിരോചനാ
29 ഏതാശ് ചാന്യാശ് ച ബഹവോ മാതരോ ഭരതർഷഭ
    കാർത്തികേയാനുയായിന്യോ നാനാരൂപാഃ സഹസ്രശഃ
30 ദീർഘനഖ്യോ ദീർഘദന്ത്യോ ദീർഘതുണ്ഡ്യശ് ച ഭാരത
    സരലാ മധുരാശ് ചൈവ യൗവനസ്ഥാഃ സ്വലങ്കൃതാഃ
31 മാഹാത്മ്യേന ച സംയുക്താഃ കാമരൂപധരാസ് തഥാ
    നിർമാംസ ഗാത്ര്യഃ ശ്വേതാശ് ച തഥാ കാഞ്ചനസംനിഭാഃ
32 കൃഷ്ണമേഘനിഭാശ് ചാന്യാ ധൂമ്രാശ് ച ഭരതർഷഭ
    അരുണാഭാ മഹാഭാഗാ ദീർഘകേശ്യഃ സിതാംബരാഃ
33 ഊർധ്വവേണീ ധരാശ് ചൈവ പിംഗാക്ഷ്യോ ലംബമേഖലാഃ
    ലംബോദര്യോ ലംബകർണാസ് തഥാ ലംബപരോ ധരാഃ
34 താമ്രാക്ഷ്യസ് താമ്രവർണാശ് ച ഹര്യക്ഷ്യശ് ച തഥാപരേ
    വരദാഃ കാമചാരിണ്യോ നിത്യപ്രമുദിതാസ് തഥാ
35 യാമ്യോ രൗദ്ര്യസ് തഥാ സൗമ്യാഃ കൗബേര്യോ ഽഥ മഹാബലാഃ
    വാരുണ്യോ ഽഥ ച മാഹേന്ദ്ര്യസ് തഥാഗ്നേയ്യഃ പരന്തപ
36 വായവ്യശ് ചാഥ കൗമാര്യോ ബ്രാഹ്മ്യശ് ച ഭരതർഷബഃ
    രൂപേണാപ്സരസാം തുല്യാ ജവേ വായുസമാസ് തഥാ
37 പരപുഷ്ടോപമാ വാക്യേ തഥർദ്ധ്യാ ധനദോപമാഃ
    ശക്ര വീര്യോപമാശ് ചൈവ ദീപ്ത്യാ വഹ്നി സമാസ് തഥാ
38 വൃക്ഷചത്വരവാസിന്യശ് ചതുഷ്പഥ നികേതനാഃ
    ഗുഹാ ശ്മശാനവാസിന്യഃ ശൈലപ്രസ്രവണാലയാഃ
39 നാനാഭരണധാരിണ്യോ നാനാ മാല്യാംബരാസ് തഥാ
    നാനാ വിച്ചിത്ര വേഷാശ് ച നാനാ ഭാഷാസ് തഥൈവ ച
40 ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവോ ഗണാഃ ശത്രുഭയം കരാഃ
    അനുജഗ്മുർ മഹാത്മാനം ത്രിദശേന്ദ്രസ്യ സംമതേ
41 തതഃ ശക്ത്യസ്ത്രം അദദദ് ഭഗവാൻ പാകശാസനഃ
    ഗുഹായ രാജശാർദൂല വിനാശായ സുരദ്വിഷാം
42 മഹാസ്വനാം മഹാഘണ്ടാം ദ്യോതമാനാം സിതപ്രഭാം
    തരുണാദിത്യവർണാം ച പതാകാം ഭരതർഷഭ
43 ദദൗ പശുപതിസ് തസ്മൈ സർവഭൂതമഹാചമൂം
    ഉഗ്രാം നാനാപ്രഹരണാം തപോ വീര്യബലാന്വിതാം
44 വിഷ്ണുർ ദദൗ വൈജയന്തീം മാലാം ബലവിവർധിനീം
    ഉമാ ദദൗ ചാരജസീ വാസസീ സൂര്യസപ്രഭേ
45 ഗംഗാം കമണ്ഡലും ദിവ്യം അമൃതോദ്ഭവം ഉത്തമം
    ദദൗ പ്രീത്യാ കുമാരായ ദണ്ഡം ചൈവ ബൃഹസ്പതിഃ
46 ഗരുഡോ ദയിതം പുത്രം മയൂരം ചിത്രബർഹിണം
    അരുണസ് താമ്രചൂഡം ച പ്രദദൗ ചരണായുധം
47 പശം തു വരുണോ രാജാ ബലവീര്യസമന്വിതം
    കൃഷ്ണാജിനം തഥാ ബ്രഹ്മാ ബ്രഹ്മണ്യായ ദദൗ പ്രഭുഃ
    സമരേഷു ജയം ചൈവ പ്രദദൗ ലോകഭാവനഃ
48 സേനാപത്യം അനുപ്രാപ്യ സ്കാന്ദോ ദേവഗണസ്യ ഹ
    ശുശുഭേ ജ്വലിതോ ഽർചിഷ്മാൻ ദ്വിതീയാ ഇവ പാവകഃ
    തതഃ പാരിഷദൈശ് ചൈവ മാതൃഭിശ് ച സമന്വിതഃ
49 സാ സേനാ നൈരൃതീ ഭീമാ സഘണ്ടോച്ഛ്രിതകേതനാ
    സഭേരീ ശംഖമുരജാ സായുധാ സപതാകിനീ
    ശാരദീ ദ്യൗർ ഇവാഭാതി ജ്യോതിർഭിർ ഉപശോഭിതാ
50 തതോ ദേവ നികായാസ് തേ ഭൂതസേനാ ഗണാസ് തഥാ
    വാദയാം ആസുർ അവ്യഗ്രാ ഭേരീശംഖാംശ് ച പുഷ്കലാൻ
51 പടഹാഞ് ഝർഝരാംശ് ചൈവ കൃകചാൻ ഗോവിഷാണികാൻ
    ആഡംബരാൻ ഗോമുഖാംശ് ചഡിഡിമാംശ് ച മഹാസ്വനാൻ
52 തുഷ്ടുവുസ് തേ കുമാരം ച സർവേ ദേവാഃ സവാസവാഃ
    ജഗുശ് ച ദേവഗന്ധർവാ നനൃതുശ് ചാപ്സരോഗണാഃ
53 തതഃ പ്രീതോ മഹാസേനസ് ത്രിദശേഭ്യോ വരം ദദൗ
    രിപൂൻ ഹന്താസ്മി സമരേ യേ വോ വധചികീർഷവഃ
54 പ്രതിഗൃഹ്യ വരം ദേവാസ് തസ്മാദ് വിബുധസത്തമാത്
    പ്രീതാത്മാനോ മഹാത്മാനോ മേനിരേ നിഹതാൻ രിപൂൻ
55 സർവേഷാം ഭൂതസാംഘാനാം ഹർഷാൻ നാദഃ സമുത്ഥിതഃ
    അപൂരയത ലോകാംസ് ത്രീൻ വരേ ദത്തേ മഹാത്മനാ
56 സ നിര്യയൗ മഹാസേനോ മഹത്യാ സേനയാ വൃതഃ
    വധായ യുധി ദൈത്യാനാം രക്ഷാർഥം ച ദിവൗകസാം
57 വ്യവസായോ ജയോ ധർമഃ സിദ്ധിർ ലക്ഷ്മീർ ധൃതിഃ സ്മൃതിഃ
    മഹാസേനസ്യ സൈന്യാനാം അഗ്രേ ജഗ്മുർ നരാധിപ
58 സ തയാ ഭീമയാ ദേവഃ ശൂലമുദ്ഗര ഹസ്തയാ
    ഗദാമുസലനാരാചശക്തിതോമര ഹസ്തയാ
    ദൃപ്തസിംഹനിനാദിന്യാ വിനദ്യ പ്രയയൗ ഗുഹഃ
59 തം ദൃഷ്ട്വാ സർവദൈതേയാ രാക്ഷസാ ദാനവാസ് തഥാ
    വ്യദ്രവന്ത ദിശഃ സർവാ ഭയോദ്വിഗ്നാഃ സമന്തതഃ
    അഭ്യദ്രവന്ത ദേവാസ് താൻ വിവിധായുധപാണയഃ
60 ദൃഷ്ട്വാ ച സ തതഃ ക്രുദ്ധഃ സ്കന്ദസ് തേജോബലാന്വിതഃ
    ശക്ത്യസ്ത്രം ഭഗവാൻ ഭീമം പുനഃ പുനർ അവാസൃജത്
    ആദധച് ചാത്മനസ് തേജോ ഹവിഷേദ്ധ ഇവാനലഃ
61 അഭ്യസ്യമാനേ ശക്ത്യസ്ത്രേ സ്കന്ദേനാമിത തേജസാ
    ഉൽകാ ജ്വാലാ മഹാരാജ പപാത വസുധാതലേ
62 സംഹ്രാദയന്തശ് ച തഥാ നിർഘാതാശ് ചാപതൻ ക്ഷിതൗ
    യഥാന്ത കാലസമയേ സുഘോരാഃ സ്യുസ് തഥാ നൃപ
63 ക്ഷിപ്താ ഹ്യ് ഏകാ തഥാ ശക്തിഃ സുഘോരാനല സൂനുനാ
    തതഃ കോട്യോ വിനിഷ്പേതുഃ ശക്തീനാം ഭരതർഷഭ
64 സ ശക്ത്യസ്ത്രേണ സംഗ്രാമേ ജഘാന ഭഗവാൻ പ്രഭുഃ
    ദൈത്യേന്ദ്രം താരകം നാമ മഹാബലപരാക്രമം
    വൃതം ദൈത്യായുതൈർ വീരൈർ ബലിഭിർ ദശഭിർ നൃപ
65 മഹിഷം ചാഷ്ടഭിഃ പദ്മൈർ വൃതം സംഖ്യേ നിജഘ്നിവാൻ
    ത്രിപാദം ചായുത ശതൈർ ജഘാന ദശഭിർ വൃതം
66 ഹ്രദോദരം നിഖർവൈശ് ച വൃതം ദശഭിർ ഈശ്വരഃ
    ജഘാനാനുചരൈഃ സാർധം വിവിധായുധപാണിഭിഃ
67 തത്രാകുർവന്ത വിപുലം നാദ്ദം വധ്യത്സു ശത്രുഷു
    കുമാരാനുചരാ രാജൻ പൂരയന്തോ ദിശോ ദശ
68 ശക്ത്യസ്ത്രസ്യ തു രാജേന്ദ്ര തതോ ഽർചിർഭിഃ സമന്തതഃ
    ദഗ്ധാഃ സഹസ്രശോ ദൈത്യാ നാദൈഃ സ്കന്ദസ്യ ചാപരേ
69 പതാകയാവധൂതാശ് ച ഹതാഃ കേ ചിത് സുരദ്വിഷഃ
    കേച്ചീദ് ഘണ്ടാ രവ ത്രസ്താ നിപേതുർ വസുധാതലേ
    കേ ചിത് പ്രഹരണൈശ് ഛിന്നാ വിനിപേതുർ ഗതാസവഃ
70 ഏവം സുരദ്വിഷോ ഽനേകാൻ ബലവാൻ ആതതായിനഃ
    ജഘാന സമരേ വീരഃ കാർത്തികേയോ മഹാബലഃ
71 ബാണോ നാമാഥ ദൈതേയോ ബലേഃ പുത്രോ മഹാബലഃ
    ക്രൗഞ്ചം പർവതം ആസാദ്യ ദേവസംഘാൻ അബാധത
72 തം അഭ്യയാൻ മഹാസേനഃ സുരശത്രും ഉദാരധീഃ
    സ കാർത്തികേയസ്യ ഭയാത് ക്രൗഞ്ചം ശരണം ഏയിവാൻ
73 തതഃ ക്രൗഞ്ചം മഹാമന്യുഃ ക്രൗഞ്ചനാദ നിനാദിതം
    ശക്ത്യാ ബിഭേദ ഭഗവാൻ കാർത്തികേയോ ഽഗ്നിദത്തയാ
74 സശാല സ്കന്ധസരലം ത്രസ്തവാനരവാരണം
    പുലിനത്രസ്ത വിഹഗം വിനിഷ്പതിത പന്നഗം
75 ഗോലാംഗൂരർക്ഷ സംഘൈശ് ച ദ്രവദ്ഭിർ അനുനാദിതം
    കുരംഗ ഗതിനിർഘോഷം ഉദ്ഭ്രാന്തസൃമരാചിതം
76 വിനിഷ്പതദ്ഭിഃ ശരഭൈഃ സിംഹൈശ് ച സഹസാ ദ്രുതൈഃ
    ശോച്യാം അപി ദശാം പ്രാപ്തോ രരാജൈവ സ പർവതഃ
77 വിദ്യാധരാഃ സമുത്പേതുസ് തസ്യ ശൃംഗനിവാസിനഃ
    കിംനരാശ് ച സമുദ്വിഗ്നാഃ ശക്തിപാത രവോദ്ധതാഃ
78 തതോ ദൈത്യാ വിനിഷ്പേതുഃ ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
    പ്രദീപ്താത് പർവതശ്രേഷ്ഠാദ് വിചിത്രാഭരണ സ്രജഃ
79 താൻ നിജഘ്നുർ അതിക്രമ്യ കുമാരാനുചരാ മൃധേ
    ബിഭേദ ശക്ത്യാ ക്രൗഞ്ചം ച പാവകിഃ പരവീരഹാ
80 ബഹുധാ ചൈകധാ ചൈവ കൃത്വാത്മാനം മഹാത്മനാ
    ശക്തിഃ ക്ഷിപ്താ രണേ തസ്യ പാണിം ഏതി പുനഃ പുനഃ
81 ഏവം പ്രഭാവോ ഭഗവാൻ അതോ ഭൂയശ് ച പാവകിഃ
    ക്രൗഞ്ചസ് തേന വിനിർഭിന്നോ ദൈത്യാശ് ച ശതശോ ഹതാഃ
82 തതഃ സ ഭഗവാൻ ദേവോ നിഹത്യ വിബുധദ്വിഷഃ
    സഭാജ്യമാനോ വിബുധൈഃ പരം ഹർഷം അവാപ ഹ
83 തതോ ദുന്ദുഭയോ രാജൻ നേദുഃ ശംഖാശ് ച ഭാരത
    മുമുചുർ ദേവ യോഷാശ് ച പുഷ്പവർഷം അനുത്തമം
84 ദിവ്യഗന്ധം ഉപാദായ വവൗ പുണ്യശ് ച മാരുതഃ
    ഗന്ധർവാസ് തുഷ്ടുവുശ് ചൈനം യജ്വാനശ് ച മഹർഷയഃ
85 കേ ചിദ് ഏനം വ്യവസ്യന്തി പിതാമഹസുതം പ്രഭും
    സനത്കുമാരം സർവേഷാം ബ്രഹ്മയോനിം തം അഗ്രജം
86 കേ ചിൻ മഹേശ്വര സുതം കേ ചിത് പുത്രം വിഭാവസോഃ
    ഉമായാഃ കൃത്തികാനാം ച ഗംഗായാശ് ച വദന്ത്യ് ഉത
87 ഏകധാ ച ദ്വിധാ ചൈവ ചതുർധാ ച മഹാബലം
    യോഗിനാം ഈശ്വരം ദേവം ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
88 ഏതത് തേ കഥിതം രാജൻ കാർത്തികേയാഭിഷേചനം
    ശൃണു ചൈവ സരസ്വത്യാസ് തീർഥവംശസ്യ പുണ്യതാം
89 ബഭൂവ തീർഥപ്രവരം ഹതേഷു സുരശത്രുഷു
    കുമാരേണ മഹാരാജ ത്രിവിഷ്ടപം ഇവാപരം
90 ഐശ്വര്യാണി ച തത്രസ്ഥോ ദദാവ് ഈശഃ പൃഥക് പൃഥക്
    തദാ നൈരൃതമുഖ്യേഭ്യസ് ത്രൈലോക്യേ പാവകാത്മജഃ
91 ഏവം സ ഭഗവാംസ് തസ്മിംസ് തീർഥേ ദൈത്യ കുലാന്തകഃ
    അഭിഷിക്തോ മഹാരാജ ദേവ സേനാപതിഃ സുരൈഃ
92 ഔജസം നാമ തത് തീർഥം യത്ര പൂർവം അപാം പതിഃ
    അഭിഷിക്തഃ സുരഗണൈർ വരുണോ ഭരതർഷഭ
93 തസ്മിംസ് തീർഥവരേ സ്നാത്വാ സ്കന്ദം ചാഭ്യർച്യ ലാംഗലീ
    ബ്രാഹ്മണേഭ്യോ ദദൗ രുക്മം വാസാംസ്യ് ആഭരണാനി ച
94 ഉഷിത്വാ രജനീം തത്ര മാധവഃ പരവീരഹാ
    പൂജ്യ തീർഥവരം തച് ച സ്പൃഷ്ട്വാ തോയം ച ലാംഗലീ
    ഹൃഷ്ടഃ പ്രീതമനാശ് ചൈവ ഹ്യ് അഭവൻ മാധവോത്തമഃ
95 ഏതത് തേ സർവം ആഖ്യാതം യൻ മാം ത്വം പരിപൃച്ഛസി
    യഥാഭിഷിക്തോ ഭഗവാൻ സ്കന്ദോ ദേവൈഃ സമാഗതൈഃ