മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം59
| ←അധ്യായം58 | മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം രചന: അധ്യായം59 |
അധ്യായം60→ |
1 [വൈ]
തതഃ ശാന്തനവോ ഭീഷ്മോ ദുരാധർഷഃ പ്രതാപവാൻ
വധ്യമാനേഷു യോധേഷു ധനഞ്ജയം ഉപാദ്രവത്
2 പ്രഗൃഹ്യ കാർമുകശ്രേഷ്ഠം ജാതരൂപപരിഷ്കൃതം
ശരാൻ ആദായ തീക്ഷ്ണാഗ്നാൻ മർമഭേദ പ്രമാഥിനഃ
3 പാണ്ഡുരേണാതപത്രേണ ധ്രിയമാണേന മൂർധനി
ശുശുഭേ സ നരവ്യാഘ്രോ ഗിരിഃ സൂര്യോദയേ യഥാ
4 പ്രധ്മായ ശംഖം ഗാംഗേയോ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ പ്രഹർഷയൻ
പ്രദക്ഷിണം ഉപാവൃത്യ ബീഭത്സും സമവാരയത്
5 തം ഉദ്വീക്ഷ്യ തഥായാന്തം കൗന്തേയഃ പരവീര ഹാ
പ്രത്യഗൃഹ്ണാത് പ്രഹൃഷ്ടാത്മാ ധാരാ ധരം ഇവാചലഃ
6 തതോ ഭീഷ്മഃ ശരാൻ അഷ്ടൗ ധ്വജേ പാർഥസ്യ വീര്യവാൻ
സമപര്യൻ മഹാവേഗാഞ് ശ്വസമാനാൻ ഇവോരഗാൻ
7 തേ ധ്വജം പാണ്ഡുപുത്രസ്യ സമാസാദ്യ പതത്രിണഃ
ജ്വലന്തഃ കപിം ആജഘ്നുർ ധ്വജാഗ്ര നിലയാംശ് ച താൻ
8 തതോ ഭല്ലേന മഹതാ പൃഥു ധാരേണ പാണ്ഡവഃ
ഛത്രം ചിച്ഛേദ ഭീഷ്മസ്യ തൂർണം തദ് അപതദ് ഭുവി
9 ധ്വജം ചൈവാസ്യ കൗന്തേയഃ ശരൈർ അഭ്യഹനദ് ദൃഢം
ശീഘ്രകൃദ് രഥവാഹാംശ് ച തഥോഭൗ പാർഷ്ണിസാരഥീ
10 തയോസ് തദ് അഭവദ് യുദ്ധം തുമുലം ലോമഹർഷണം
ഭീഷ്മസ്യ സഹ പാർഥേന ബലിവാസവയോർ ഇവ
11 ഭല്ലൈർ ഭല്ലാഃ സമാഗമ്യ ഭീഷ്മ പാണ്ഡവയോർ യുധി
അന്തരിക്ഷേ വ്യരാജന്ത ഖദ്യോതാഃ പ്രാവൃഷീവ ഹി
12 അഗ്നിചക്രം ഇവാവിദ്ധം സവ്യദക്ഷിണം അസ്യതഃ
ഗാണ്ഡീവം അഭവദ് രാജൻ പാർഥസ്യ സൃജതഃ ശരാൻ
13 സ തൈഃ സഞ്ഛാദയാം ആസ ഭീഷ്മം ശരശതൈഃ ശിതൈഃ
പർവതം വാരിധാരാഭിശ് ഛാദയന്ന് ഇവ തോയദഃ
14 താം സ വേലാം ഇവോദ്ധൂതാം ശരവൃഷ്ടിം സമുത്ഥിതാം
വ്യധമത് സായകൈർ ഭീഷ്മോ അർജുനം സംനിവാരയത്
15 തതസ് താനി നികൃത്താനി ശരജാലാനി ഭാഗശഃ
സമരേ ഽഭിവ്യശീര്യന്ത ഫൽഗുനസ്യ രഥം പ്രതി
16 തതഃ കനകപുംഖാനാം ശരവൃഷ്ടിം സമുത്ഥിതാം
പാണ്ഡവസ്യ രഥാത് തൂർണം ശലഭാനാംം ഇവായതിം
വ്യധമത് താം പുനസ് തസ്യ ഭീഷ്മഃ ശരശതൈഃ ശിതൈഃ
17 തതസ് തേ കുരവഃ സർവേ സാധു സാധ്വ് ഇതി ചാബ്രുവൻ
ദുഷ്കരം കൃതവാൻ ഭീഷ്മോ യദ് അർജുനം അയോധയത്
18 ബലവാംസ് തരുണോ ദക്ഷഃ ക്ഷിപ്രകാരീ ച പാണ്ഡവഃ
കോ ഽന്യഃ സമർഥഃ പാർഥസ്യ വേഗം ധാരയിതും രണേ
19 ഋതേ ശാന്തനവാദ് ഭീഷ്മാത് കൃഷ്ണാദ് വാ ദേവകീ സുതാത്
ആചാര്യ പ്രവരാദ് വാപി ഭാരദ്വാജാൻ മഹാബലാത്
ആചാര്യ പ്രവരാദ് വാപി ഭാരദ്വാജാൻ മഹാബലാത്
20 അസ്ത്രൈർ അസ്ത്രാണി സംവാര്യ ക്രീഡതഃ പുരുഷർഷഭൗ
ചക്ഷൂംഷി സർവഭൂതാനാം മോഹയന്തൗ മഹാബലൗ
21 പ്രാജാപത്യം തഥൈവൈന്ദ്രം ആഗ്നേയം ച സുദാരുണം
വൗബേരം വാരുണം ചൈവ യാമ്യ വായവ്യം ഏവ ച
പ്രയുഞ്ജാനൗ മഹാത്മാനൗ സമരേ തൗ വിചേരതുഃ
22 വിസ്മിതാന്യ് അഥ ഭൂതാനി തൗ ദൃഷ്ട്വാ സംയുഗേ തദാ
സാധു പാർഥ മഹാബാഹോ സാധു ബീഷ്മേതി ചാബ്രുവൻ
23 നേദം യുക്തം മനുഷ്യേഷു യോ ഽയം സന്ദൃശ്യതേ മഹാൻ
മഹാസ്ത്രാണാം സമ്പ്രയോഗഃ സമരേ ഭീഷ്മപാർഥയോഃ
24 ഏവം സർവാസ്ത്രവിദുഷോർ അസ്ത്രയുദ്ധം അവർതത
അഥ ജിഷ്ണുർ ഉപാവൃത്യ പൃഥു ധാരേണ കാർമുകം
ചകർത ഭീഷ്മസ്യ തദാ ജാതരൂപപരിഷ്കൃതം
25 നിമേഷാന്തരമാത്രേണ ഭീഷ്മോ ഽന്യത് കാർമുകം രണേ
സമാദായ മഹാബാഹുഃ സ ജ്യം ചക്രേ മഹാബലഃ
ശരാംശ് ച സുബഹൂൻ ക്രുദ്ധോ മുമോചാശു ധനഞ്ജയേ
26 അർജുനോ ഽപി ശരാംശ് ചിത്രാൻ ഭീഷ്മായ നിശിതാൻ ബഹൂൻ
ചിക്ഷേപ സുമഹാതേജാസ് തഥാ ഭീഷ്മശ് ച പാണ്ഡവേ
27 തയോർ ദിവ്യാസ്ത്രവിദുഷോർ അസ്യതോർ അനിശം ശരാൻ
ന വിശേഷസ് തദാ രാജംൽ ലക്ഷ്യതേ സ്മ മഹാത്മനോഃ
28 അഥാവൃണോദ് ദശ ദിശഃ ശരൈർ അതി രഥൈസ് തദാ
കിരീടമാലീ കൗന്തേയഃ ശൂരഃ ശാന്തനവസ് തഥാ
29 അതീവ പാണ്ഡവോ ഭീഷ്മം ഭീഷ്മശ് ചാതീവ പാണ്ഡവം
ബഭൂവ തസ്മിൻ സംഗ്രാമേ രാജംൽ ലോകേ തദ് അദ്ഭുതം
30 പാണ്ഡവേന ഹതാഃ ശൂരാ ഭീഷ്മസ്യ രഥരക്ഷിണഃ
ശേരതേ സ്മ തദാ രാജൻ കൗന്തേയസ്യാഭിതോ രഥം
31 തതോ ഗാണ്ഡീവനിർമുക്താ നിരമിത്രം ചികീർഷവഃ
ആഗച്ഛൻ പുംഖസംശ്ലിഷ്ടാഃ ശ്വേതവാഹന പത്രിണഃ
32 നിഷ്പതന്തോ രഥാത് തസ്യ ധൗതാ ഹൈരണ്യവാസസഃ
ആകാശേ സമദൃശ്യന്ത ഹംസാനാം ഇവ പങ്ക്തയഃ
33 തസ്യ തദ് ദിവ്യം അസ്ത്രം ഹി പ്രഗാഢം ചിത്രം അസ്യതഃ
പ്രേക്ഷന്തേ സ്മാന്തരിക്ഷ സ്ഥാഃ സർവേ ദേവാഃ സ വാസവാഃ
34 തദ് ദൃഷ്ട്വാ പരമപ്രീതോ ഗന്ധർവശ് ചിത്രം അദ്ഭുതം
ശശംസ ദേവരാജായ ചിത്രസേനഃ പ്രതാപവാൻ
35 പശ്യേമാൻ അരിനിർദാരാൻ സംസക്താൻ ഇവ ഗച്ഛതഃ
ചിത്രരൂപം ഇദം ജിഷ്ണോർ ദിവ്യം അസ്ത്രം ഉദീര്യതഃ
36 നേദം മനുഷ്യാഃ ശ്രദ്ദധ്യുർ ന ഹീദം തേഷു വിദ്യതേ
പൗരാണാനാം മഹാസ്ത്രാണാം വിചിത്രായം സമാഗമഃ
37 മധ്യന്ദിനഗതം സൂര്യം പ്രതപന്തം ഇവാംബരേ
ന ശക്നുവന്തി സൈന്യാനി പാണ്ഡവം പ്രതിവീക്ഷിതും
38 ഉഭൗ വിശ്രുതകർമാണാവ് ഉഭൗ യുദ്ധവിശാരദൗ
ഉഭൗ സദൃശകർമാണാവ് ഉഭൗ യുധി ദുരാസദൗ
39 ഇത്യ് ഉക്തോ ദേവരാജസ് തു പാർഥ ഭീഷ്മ സമാഗമം
പൂജയാം ആസ ദിവ്യേന പുഷ്പവർഷേണ ഭാരത
40 തതോ ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവോ വാമേ പാർശ്വേ സമർപയത്
അസ്യതഃ പ്രതിസന്ധായ വിവൃതം സവ്യസാചിനഃ
41 തതഃ പ്രഹസ്യ ബീഭത്സുഃ പൃഥു ധാരേണ കാർമുകം
ന്യകൃന്തദ് ഗാർധ്രപത്രേണ ഭീഷ്മസ്യാമിതതേജസഃ
42 അഥൈനം ദശഭിർ ബാണൈർ പ്രത്യവിധ്യത് സ്തനാന്തരേ
യതമാനം പരാക്രാന്തം കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ
43 സ പീഡിതോ മഹാബാഹുർ ഗൃഹീത്വാ രഥകൂബരം
ഗാംഗേയോ യുധി ദുർധർഷസ് തസ്ഥൗ ദീർഘം ഇവാതുരഃ
44 തം വിസഞ്ജ്ഞം അപോവാഹ സംയന്താ രഥവാജിനാം
ഉപദേശം അനുസ്മൃത്യ രക്ഷമാണോ മഹാരഥം