മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം48

മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം48

1 [വൈ]
     തഥാ വ്യൂഢേഷ്വ് അനീകേഷു കൗരവേയൈർ മഹാരഥൈഃ
     ഉപായാദ് അർജുനസ് തൂർണം രഥഘോഷേണ നാദയൻ
2 ദദൃശുസ് തേ ധ്വജാഗ്രം വൈ ശുശ്രുവുശ് ച രഥസ്വനം
     ദോധൂയമാനസ്യ ഭൃശം ഗാണ്ഡീവസ്യ ച നിസ്വനം
3 തതസ് തത് സർവം ആലോക്യ ദ്രോണോ വചനം അബ്രവീത്
     മഹാരഥം അനുപ്രാപ്തം ദൃഷ്ട്വാ ഗാണ്ഡീവധന്വിനം
4 ഏതദ് ധ്വജാഗ്രം പാർഥസ്യ ദൂരതഃ സമ്പ്രകാശതേ
     ഏഷ ഘോഷഃ സ ജലദോ രോരവീതി ച വാനരഃ
5 ഏഷ തിഷ്ഠൻ രഥശ്രേഷ്ഠോ രഥേ രഥവരപ്രണുത്
     ഉത്കർഷതി ധനുഃശ്രേഷ്ഠം ഗാണ്ഡീവം അശനിസ്വനം
6 ഇമൗ ഹി ബാണൗ സഹിതൗ പാദയോർ മേ വ്യവസ്ഥിതൗ
     അപരൗ ചാപ്യ് അതിക്രാന്തൗ കർണൗ സംസ്പൃശ്യ മേ ശരൗ
7 നിരുഷ്യ ഹി വനേവാസം കൃത്വാ കർമാതി മാനുഷം
     അഭിവാദയതേ പാർഥഃ ശ്രോത്രേ ച പരിപൃച്ഛതി
8 [അർജ്]
     ഇഷുപാതേ ച സേനായാ ഹയാൻ സംയച്ഛ സാരഥേ
     യാവത് സമീക്ഷേ സൈന്യേ ഽസ്മിൻ ക്വാസൗ കുരു കുലാധമഃ
9 സർവാൻ അന്യാൻ അനാദൃത്യ ദൃഷ്ട്വാ തം അതി മാനിനം
     തസ്യ മൂർധ്നി പതിഷ്യാമി തത ഏതേ പരാജിതാഃ
10 ഏഷ വ്യവസ്ഥിതോ ദ്രോണോ ദ്രൗണിശ് ച തദനന്തരം
    ഭീഷ്മഃ കൃപശ് ച കർണശ് ച മഹേഷ്വാസാ വ്യവസ്ഥിതാഃ
11 രാജാനം നാത്ര പശ്യാമി ഗാഃ സമാദായ ഗച്ഛതി
    ദക്ഷിണം മാർഗം ആസ്ഥായ ശങ്കേ ജീവ പരായണഃ
12 ഉത്സൃജ്യൈതദ് രഥാനീകം ഗച്ഛ യത്ര സുയോധനഃ
    തത്രൈവ യോത്സ്യേ വൈരാടേ നാസ്തി യുദ്ധം നിരാമിഷം
    തം ജിത്വാ വിനിവർതിഷ്യേ ഗാഃ സമാദായ വൈ പുനഃ
13 [വൈ]
    ഏവം ഉക്തഃ സ വൈരാടിർ ഹയാൻ സംയമ്യ യത്നതഃ
    നിയമ്യ ച തതോ രശ്മീൻ യത്ര തേ കുരുപുംഗവാഃ
    അചോദയത് തതോ വാഹാൻ യതോ ദുര്യോധനസ് തതഃ
14 ഉത്സൃജ്യ രഥവംശം തു പ്രയാതേ ശ്വേതവാഹനേ
    അഭിപ്രായം വിദിത്വാസ്യ ദ്രോണോ വചനം അബ്രവീത്
15 നൈഷോ ഽന്തരേണ രാജാനം ബീഭത്സുഃ സ്ഥാതും ഇച്ഛതി
    തസ്യ പാർഷ്ണിം ഗ്രഹീഷ്യാമോ ജവേനാഭിപ്രയാസ്യതഃ
16 ന ഹ്യ് ഏനം അഭിസങ്ക്രുദ്ധം ഏകോ യുധ്യേത സംയുഗേ
    അന്യോ ദേവാത് സഹസ്രാക്ഷാത് കൃഷ്ണാദ് വാ ദേവകീ സുതാത്
17 കിം നോ ഗാവഃ കരിഷ്യന്തി ധനം വാ വിപുലം തഥാ
    ദുര്യോധനഃ പാർഥ ജലേ പുരാ നൗർ ഇവ മജ്ജതി
18 തഥൈവ ഗത്വാ ബീഭത്സുർ നാമ വിശ്രാവ്യ ചാത്മനഃ
    ശലഭൈർ ഇവ താം സേനാം ശരൈഃ ശീഘ്രം അവാകിരത്
19 കീര്യമാണാഃ ശരൗഘൈസ് തു യോധാസ് തേ പാർഥ ചോദിതൈഃ
    നാപശ്യൻ നാവൃതാം ഭൂമിം അന്തരിക്ഷം ച പത്രിഭിഃ
20 തേഷാം നാത്മനിനോ യുദ്ധേ നാപയാനേ ഽഭവൻ മതിഃ
    ശീഘ്രത്വം ഏവ പാർഥസ്യ പൂജയന്തി സ്മ ചേതസാ
21 തതഃ ശംഖം പ്രദധ്മൗ സ ദ്വിഷതാം ലോമഹർഷണം
    വിസ്ഫാര്യ ച ധനുഃശ്രേഷ്ഠം ധ്വജേ ഭൂതാന്യ് അചോദയത്
22 തസ്യ ശംഖസ്യ ശബ്ദേന രഥനേമി സ്വനേന ച
    അമാനുഷാണാം തേഷാം ച ഭൂതാനാം ധ്വജവാസിനാം
23 ഊർധ്വം പുച്ഛാൻ വിധുന്വാനാ രേഭമാണാഃ സമന്തതഃ
    ഗാവഃ പ്രതിന്യവർതന്ത ദിശം ആസ്ഥായ ദക്ഷിണാം