മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം49

മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം49

1 [വൈ]
     സ ശത്രുസേനാം തരസാ പ്രണുദ്യ; ഗാസ് താ വിജിത്യാഥ ധനുർധരാഗ്ര്യഃ
     ദുര്യോധനായാഭിമുഖം പ്രയാതോ; ഭൂയോ ഽർജുനഃ പ്രിയം ആജൗ ചികീർഷൻ
2 ഗോഷു പ്രയാതാസു ജവേന മത്സ്യാൻ; കിരീടിനം കൃതകാര്യം ച മത്വാ
     ദുര്യോധനായാഭിമുഖം പ്രയാന്തം; കുരുപ്രവീരാഃ സഹസാഭിപേതുഃ
3 തേഷാം അനീകാനി ബഹൂനി ഗാഡ്ഢം; വ്യൂഢാനി ദൃഷ്ട്വാ ബലുല ധ്വജാനി
     മത്സ്യസ്യ പുത്രം ദ്വിഷതാം നിഹന്താ; വൈരാടിം ആമന്ത്ര്യ തതോ ഽഭ്യുവാച
4 ഏതേന തൂർണം പ്രതിപാദയേമാഞ്; ശ്വേതാൻ ഹയാൻ കാഞ്ചനരശ്മി യോക്ത്രാൻ
     ജവേന സർവേണ കുരു പ്രയത്നം; ആസാദയൈതദ് രഥസിംഹവൃന്ദം
5 ഗജോ ഗജേനേവ മയാ ദുരാത്മാ; യോ യോദ്ധും ആകാങ്ക്ഷതി സൂതപുത്രഃ
     തം ഏവ മാം പ്രാപയ രാജപുത്ര; ദുര്യോധനാപാശ്രയ ജാതദർപം
6 സ തൈർ ഹയൈർ വാതജവൈർ ബൃഹദ് ഭിഃ; പുത്രോ വിരാടസ്യ സുവർണകക്ഷ്യൈഃ
     വിധ്വംസയംസ് തദ്രഥിനാം അനീകം; തതോ ഽവഹത് പാണ്ഡവം ആജിമധ്യേ
7 തം ചിത്രസേനോ വിശിഖൈർ വിപാഠൈഃ; സംഗ്രാമജിച് ഛത്രുസഹോ ജയശ് ച
     പ്രത്യുദ്യയുർ ഭാരതം ആപതന്തം; മഹാരഥാഃ കർണം അഭീപ്സമാനാഃ
8 തതഃ സ തേഷാം പുരുഷപ്രവീരഃ; ശരാസനാർചിഃ ശരവേഗതാപഃ
     വ്രാതാൻ രഥാനാം അദഹത് സ മന്യുർ; വനം യഥാഗ്നിഃ കുരുപുംഗവാനാം
9 തസ്മിംസ് തു യുദ്ധേ തുമുലേ പ്രവൃത്തേ; പാർഥം വികർണോ ഽതിരഥം രഥേന
     വിപാഠ വർഷേണ കുരുപ്രവീരോ; ഭീമേന ഭീമാനുജം ആസസാദ
10 തതോ വികർണസ്യ ധനുർ വികൃഷ്യ; ജാംബൂനദാഗ്ര്യോപചിതം ദൃഢജ്യം
    അപാതയദ് ധ്വജം അസ്യ പ്രമഥ്യ; ഛിന്നധ്വജഃ സോ ഽപ്യ് അപയാജ് ജവേന
11 തം ശാത്രവാണാം ഗണബാധിതാരം; കർമാണി കുർവാണം അമാനുഷാണി
    ശത്രും തപഃ കോപം അമൃഷ്യമാണഃ; സമർപയത് കൂർമനഖേന പാർഥം
12 സ തേന രാജ്ഞാതിരഥേന വിദ്ധോ; വിഗാഹമാനോ ധ്വജിനീം കുരൂണാം
    ശത്രും തപം പഞ്ചഭിർ ആശു വിദ്ധ്വാ; തതോ ഽസ്യ സൂതം ദശഭിർ ജഘാന
13 തതഃ സ വിദ്ധോ ഭരതർഷഭേണ; ബാണേന ഗാത്രാവരണാതിഗേന
    ഗതാസുർ ആജൗ നിപപാത ഭൂമൗ; നഗോ ഗനാഗ്രാദ് ഇവ വാതരുഗ്ണഃ
14 രഥർഷഭാസ് തേ തു രഥർഷഭേണ; വീരാ രണേ വീരതരേണ ഭഗ്നാഃ
    ചകമ്പിരേ വാതവശേന കാലേ; പ്രകമിപ്താനീവ മഹാവനാനി
15 ഹതാസ് തു പാർഥേന നരപ്രവീരാ; ഭൂമൗ യുവാനഃ സുഷുപുഃ സുവേഷാഃ
    വസു പ്രദാ വാസവതുല്യവീര്യാഃ; പരാജിതാ വാസവ ജേന സംഖ്യേ
    സുവർണകാർഷ്ണായസ വർമ നദ്ധാ; നാഗാ യഥാ ഹൈവവതാഃ പ്രവൃദ്ധാഃ
16 തഥാ സ ശത്രൂൻ സമരേ വിനിഘ്നൻ; ഗാണ്ഡീവധന്വാ പുരുഷപ്രവീരഃ
    ചചാര സംഖ്യേ പ്രദിശോ ദിശശ് ച; ദഹന്ന് ഇവാഗ്നിർ വനം ആതപാന്തേ
17 പ്രകീർണപർണാനി യഥാ വസന്തേ; വിശാതയിത്വാത്യനിലോ നുദൻ ഖേ
    തഥാ സപത്നാൻ വികിരൻ കിരീടീ; ചചാര സംഖ്യേ ഽതി രഥോ രഥേന
18 ശോണാശ്വവാഹസ്യ ഹയാൻ നിഹത്യ; വൈകർതന ഭ്രാതുർ അദീനസത്ത്വഃ
    ഏകേന സംഗ്രാമജിതഃ ശരേണ; ശിരോ ജഹാരാഥ കിരീടമാലീ
19 തസ്മിൻ ഹതേ ഭ്രാതരി സൂതപുത്രോ; വൈകർതനോ വീര്യം അഥാദദാനഃ
    പ്രഗൃഹ്യ ദന്താവ് ഇവ നാഗരാജോ; മഹർഷഭം വ്യാഘ്ര ഇവാഭ്യധാവത്
20 സ പാണ്ഡവം ദ്വാദശഭിഃ പൃഷത്കൈർ; വൈകർതനഃ ശീഘ്രം ഉപാജഘാന
    വിവ്യാധ ഗാത്രേഷു ഹയാംശ് ച സർവാൻ; വിരാട പുത്രം ച ശരൈർ നിജഘ്നേ
21 സ ഹസ്തിനേവാഭിഹതോ ഗജേന്ദ്രഃ; പ്രഗൃഹ്യ ഭല്ലാൻ നിശിതാൻ നിഷംഗാത്
    ആ കർണ പൂർണം ച ധനുർ വികൃഷ്യ; വിവ്യാധ ബാണൈർ അഥ സൂതപുത്രം
22 അഥാസ്യ ബാഹൂരുശിരോ ലലാടം; ഗ്രീവാം രഥാംഗാനി പരാവമർദീ
    സ്ഥിതസ്യ ബാണൈർ യുധി നിർബിഭേദ; ഗാണ്ഡീവമുക്തൈർ അശനിപ്രകാശൈഃ
23 സ പാർഥ മുക്തൈർ വിശിഖൈഃ പ്രണുന്നോ; ഗജോ ഗജേനേവ ജിതസ് തരസ്വീ
    വിഹായ സംഗ്രാമശിരഃ പ്രയാതോ; വൈകർതനഃ പാണ്ഡവ ബാണതപ്തഃ