മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം51

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം51

1 ബൃഹദശ്വ ഉവാച
     ദമയന്തീ തു തച് ഛ്രുത്വാ വചോ ഹംസസ്യ ഭാരത
     തദാ പ്രഭൃതി ന സ്വസ്ഥാ നലം പ്രതി ബഭൂവ സാ
2 തതശ് ചിന്താപരാ ദീനാ വിവർണവദനാ കൃശാ
     ബഭൂവ ദമയന്തീ തു നിഃശ്വാസപരമാ തദാ
3 ഊർധ്വദൃഷ്ടിർ ധ്യാനപരാ ബഭൂവോന്മത്ത ദർശനാ
     ന ശയ്യാസനഭോഗേഷു രതിം വിന്ദതി കർഹി ചിത്
4 ന നക്തം ന ദിവാ ശേതേ ഹാ ഹേതി വദതീ മുഹുഃ
     താം അസ്വസ്ഥാം തദാകാരാം സഖ്യസ് താ ജജ്ഞുർ ഇംഗിതൈഃ
5 തതോ വിദർഭപതയേ ദമയന്ത്യാഃ സഖീഗണഃ
     ന്യവേദയത ന സ്വസ്ഥാം ദമയന്തീം നരേശ്വര
6 തച് ഛ്രുത്വാ നൃപതിർ ഭീമോ ദമയന്തീസഖീഗണാത്
     ചിന്തയാം ആസ തത് കാര്യം സുമഹത് സ്വാം സുതാം പ്രതി
7 സ സമീക്ഷ്യ മഹീപാലഃ സ്വാം സുതാം പ്രാപ്തയൗവനാം
     അപശ്യദ് ആത്മനഃ കാര്യം ദമയന്ത്യാഃ സ്വയംവരം
8 സ സംനിപാതയാം ആസ മഹീപാലാൻ വിശാം പതേ
     അനുഭൂയതാം അയം വീരാഃ സ്വയംവര ഇതി പ്രഭോ
9 ശ്രുത്വാ തു പാർഥിവാഃ സർവേ ദമയന്ത്യാഃ സ്വയംവരം
     അഭിജഗ്മുസ് തദാ ഭീമം രാജാനോ ഭീമശാസനാത്
10 ഹസ്ത്യശ്വരഥഘോഷേണ നാദയന്തോ വസുന്ധരാം
    വിചിത്രമാല്യാഭരണൈർ ബലൈർ ദൃശ്യൈഃ സ്വലങ്കൃതൈഃ
11 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു പുരാണാവ് ഋഷിസത്തമൗ
    അടമാനൗ മഹാത്മാനാവ് ഇന്ദ്രലോകം ഇതോ ഗതൗ
12 നാരദഃ പർവതശ് ചൈവ മഹാത്മാനൗ മഹാവ്രതൗ
    ദേവരാജസ്യ ഭവനം വിവിശാതേ സുപൂജിതൗ
13 താവ് അർചിത്വാ സഹസ്രാക്ഷസ് തതഃ കുശലം അവ്യയം
    പപ്രച്ഛാനാമയം ചാപി തയോഃ സർവഗതം വിഭുഃ
14 നാരദ ഉവാച
    ആവയോഃ കുശലം ദേവ സർവത്രഗതം ഈശ്വര
    ലോകേ ച മഘവൻ കൃത്സ്നേ നൃപാഃ കുശലിനോ വിഭോ
15 ബൃഹദശ്വ ഉവാച
    നാരദസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ പപ്രച്ഛ ബലവൃത്രഹാ
    ധർമജ്ഞാഃ പൃഥിവീപാലാസ് ത്യക്തജീവിതയോധിനഃ
16 ശസ്ത്രേണ നിധനം കാലേ യേ ഗച്ഛന്ത്യ് അപരാങ്മുഖാഃ
    അയം ലോകോ ഽക്ഷയസ് തേഷാം യഥൈവ മമ കാമധുക്
17 ക്വ നു തേ ക്ഷത്രിയാഃ ശൂരാ ന ഹി പശ്യാമി താൻ അഹം
    ആഗച്ഛതോ മഹീപാലാൻ അതിഥീൻ ദയിതാൻ മമ
18 ഏവം ഉക്തസ് തു ശക്രേണ നാരദഃ പ്രത്യഭാഷത
    ശൃണു മേ ഭഗവൻ യേന ന ദൃശ്യന്തേ മഹീക്ഷിതഃ
19 വിദർഭരാജദുഹിതാ ദമയന്തീതി വിശ്രുതാ
    രൂപേണ സമതിക്രാന്താ പൃഥിവ്യാം സർവയോഷിതഃ
20 തസ്യാഃ സ്വയംവരഃ ശക്ര ഭവിതാ നചിരാദ് ഇവ
    തത്ര ഗച്ഛന്തി രാജാനോ രാജപുത്രാശ് ച സർവശഃ
21 താം രത്നഭൂതാം ലോകസ്യ പ്രാർഥയന്തോ മഹീക്ഷിതഃ
    കാങ്ക്ഷന്തി സ്മ വിശേഷേണ ബലവൃത്രനിഷൂദന
22 ഏതസ്മിൻ കഥ്യമാനേ തു ലോകപാലാശ് ച സാഗ്നികാഃ
    ആജഗ്മുർ ദേവരാജസ്യ സമീപം അമരോത്തമാഃ
23 തതസ് തച് ഛുശ്രുവുഃ സർവേ നാരദസ്യ വചോ മഹത്
    ശ്രുത്വാ ചൈവാബ്രുവൻ ഹൃഷ്ടാ ഗച്ഛാമോ വയം അപ്യ് ഉത
24 തതഃ സർവേ മഹാരാജ സഗണാഃ സഹവാഹനാഃ
    വിദർഭാൻ അഭിതോ ജഗ്മുർ യത്ര സർവേ മഹീക്ഷിതഃ
25 നലോ ഽപി രാജാ കൗന്തേയ ശ്രുത്വാ രാജ്ഞാം സമാഗമം
    അഭ്യഗച്ഛദ് അദീനാത്മാ ദമയന്തീം അനുവ്രതഃ
26 അഥ ദേവാഃ പഥി നലം ദദൃശുർ ഭൂതലേ സ്ഥിതം
    സാക്ഷാദ് ഇവ സ്ഥിതം മൂർത്യാ മന്മഥം രൂപസമ്പദാ
27 തം ദൃഷ്ട്വാ ലോകപാലാസ് തേ ഭ്രാജമാനം യഥാ രവിം
    തസ്ഥുർ വിഗതസങ്കൽപാ വിസ്മിതാ രൂപസമ്പദാ
28 തതോ ഽന്തരിക്ഷേ വിഷ്ടഭ്യ വിമാനാനി ദിവൗകസഃ
    അബ്രുവൻ നൈഷധം രാജന്ന് അവതീര്യ നഭസ്തലാത്
29 ഭോ ഭോ നൈഷധ രാജേന്ദ്ര നല സത്യവ്രതോ ഭവാൻ
    അസ്മാകം കുരു സാഹായ്യം ദൂതോ ഭവ നരോത്തമ