മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം174

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം174

1 [വൈ]
     നഗോത്തമം പ്രസ്രവണൈർ ഉപേതം; ദിശാം ഗജൈഃ കിംനരപക്ഷിഭിശ് ച
     സുഖം നിവാസം ജഹതാം ഹി തേഷാം; ന പ്രീതിർ ആസീദ് ഭരതർഷഭാണാം
2 തതസ് തു തേഷാം പുനർ ഏവ ഹർഷഃ; കൈലാസം ആലോക്യ മഹാൻ ബഭൂവ
     കുബേര കാന്തം ഭരതർഷഭാണാം; മഹീധരം വാരിധരപ്രകാശം
3 സമുച്ഛ്രയാൻ പർവതസംനിരോധാൻ; ഗോഷ്ഠാൻ ഗിരീണാം ഗിരിസേതുമാലാഃ
     ബഹൂൻ പ്രപാതാംശ് ച സമീക്ഷ്യ വീരാഃ; സ്ഥലാനി നിമ്നാനി ച തത്ര തത്ര
4 തഥൈവ ചാന്യാനി മഹാവനാനി; മൃഗദ്വിജാനേകപ സേവിതാനി
     ആലോകയന്തോ ഽഭിയയുഃ പ്രതീതാസ്; തേ ധന്വിനഃ ഖഡ്ഗധരാ നരാഗ്ര്യാഃ
5 വനാനി രമ്യാണി സരാംസി നദ്യോ; ഗുഹാ ഗിരീണാം ഗിരിഗഹ്വരാണി
     ഏതേ നിവാസാഃ സതതം ബഭൂവുർ; നിശാനിശം പ്രാപ്യ നരർഷഭാണാം
6 തേ ദുർഗ വാസം ബഹുധാ നിരുഷ്യ; വ്യതീത്യ കൈലാസം അചിന്ത്യരൂപം
     ആസേദുർ അത്യർഥ മനോരമം വൈ; തം ആശ്രമാഗ്ര്യം വൃഷപർവണസ് തേ
7 സമേത്യ രാജ്ഞാ വൃഷപർവണസ് തേ; പ്രത്യർചിതാസ് തേന ച വീതമോഹാഃ
     ശശംസിരേ വിസ്തരശഃ പ്രവാസം; ശിവം യഥാവദ് വൃഷപർവണസ് തേ
8 സുഖോഷിതാസ് തത്ര ത ഏകരാത്രം; പുണ്യാശ്രമേ ദേവമഹർഷിജുഷ്ടേ
     അഭ്യായയുസ് തേ ബദരീം വിശാലാം; സുഖേന വീരാഃ പുനർ ഏവ വാസം
9 ഊഷുസ് തതസ് തത്ര മഹാനുഭാവാ; നാരായണ സ്ഥാനഗതാ നരാഗ്ര്യാഃ
     കുബേര കാന്താം നലിനീം വിശോകാഃ; സമ്പശ്യമാനാഃ സുരസിദ്ധജുഷ്ടാം
10 താം ചാഥ ദൃഷ്ട്വാ നലിനീം വിശോകാഃ; പാണ്ഡോഃ സുതാഃ സർവനരപ്രവീരാഃ
    തേ രേമിരേ നന്ദനവാസം ഏത്യ; ദ്വിജർഷയോ വീതഭയാ യഥൈവ
11 തതഃ ക്രമേണോപയയുർ നൃവീരാ; യഥാഗതേനൈവ പഥാ സമഗ്രാഃ
    വിഹൃത്യ മാസം സുഖിനോ ബദര്യാം; കിരാത രാജ്ഞോ വിഷയം സുബാഹോഃ
12 ചീനാംസ് തുഖാരാൻ ദരദാൻ സദാർവാൻ; ദേശാൻ കുണിന്ദസ്യ ച ഭൂരി രത്നാൻ
    അതീത്യ ദുർഗം ഹിമവത്പ്രദേശം; പുരം സുബാഹോർ ദദൃശുർ നൃവീരാഃ
13 ശ്രുത്വാ ച താൻ പാർഥിവ പുത്രപൗത്രാൻ; പ്രാപ്താൻ സുബാഹുർ വിഷയേ സമഗ്രാൻ
    പ്രത്യുദ്യയൗ പ്രീതിയുതഃ സ രാജാ; തം ചാഭ്യനന്ദൻ വൃഷഭാഃ കുരൂണാം
14 സമേത്യ രാജ്ഞാ തു സുബാഹുനാ തേ; സൂതൈർ വിശോക പ്രമുഖൈശ് ച സർവൈഃ
    സഹേന്ദ്രസേനൈഃ പരിചാരകൈശ് ച; പൗരോഗവൈർ യേ ച മഹാനസസ്ഥാഃ
15 സുഖോഷിതാസ് തത്ര ത ഏകരാത്രം; സുതാൻ ഉപാദായ രഥാംശ് ച സർവാൻ
    ഘടോത്കചം സാനുചരം വിസൃജ്യ; തതോ ഽഭ്യയുർ യാമുനം അദ്രിരാജം
16 തസ്മിൻ ഗിരൗ പ്രസ്രവണോപപന്നേ; ഹിമോത്തരീയാരുണ പാണ്ഡുസാനൗ
    വിശാഖ യൂപം സമുപേത്യ ചക്രുസ്; തദാ നിവാസം പുരുഷപ്രവീരാഃ
17 വരാഹനാനാമൃഗപക്ഷിജുഷ്ടം; മഹദ് വനം ചൈത്രരഥ പ്രകാശം
    ശിവേന യാത്വാ മൃഗയാ പ്രധാനാഃ; സംവത്സരം തത്ര വനേ വിജഹ്രുഃ
18 തത്രാസസാദാതിബലം ഭുജംഗം; ക്ഷുധാർദിതം മൃത്യും ഇവോഗ്രരൂപം
    വൃകോദരഃ പർവത കന്ദരായാം; വിഷാദമോഹവ്യഥിതാന്തർ ആത്മാ
19 ദ്വീപോ ഽഭവദ് യത്ര വൃകോദരസ്യ; യുധിഷ്ഠിരോ ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ
    അമോക്ഷയദ് യസ് തം അനന്ത തേജാ; ഗ്രാഹേണ സംവേഷ്ഠിത സർവഗാത്രം
20 തേ ദ്വാദശം വർഷം അഥോപയാന്തം; വനേ വിഹർതും കുരവഃ പ്രതീതാഃ
    തസ്മാദ് വനാച് ചൈത്രരഥ പ്രകാശാച്; ഛ്രിയാ ജ്വലന്തസ് തപസാ ച യുക്താഃ
21 തതശ് ച യാത്വാ മരുധന്വ പാർശ്വം; സദാ ധനുർവേദ രതിപ്രധാനാഃ
    സരസ്വതീം ഏത്യ നിവാസകാമാഃ; സരസ് തതോ ദ്വൈതവനം പ്രതീയുഃ
22 സമീക്ഷ്യ താൻ ദൈതവനേ നിവിഷ്ടാൻ; നിവാസിനസ് തത്ര തതോ ഽഭിജഗ്മുഃ
    തപോ ദമാചാര സമാധിയുക്താസ്; തൃണോദ പാത്രാഹരണാശ്മ കുട്ടാഃ
23 പ്ലക്ഷാക്ഷ രൗഹീതക വേതസാശ് ച; സ്നുഹാ ബദര്യഃ ഖദിരാഃ ശിരീഷാഃ
    ബില്വേംഗുദാഃ പീലു ശമീ കരീരാഃ; സരസ്വതീ തീരരുഹാ ബഭൂവുഃ
24 താം യക്ഷഗന്ധർവമഹർഷികാന്താം; ആയാഗ ഭൂതാം ഇവ ദേവതാനാം
    സരസ്വതീം പ്രീതിയുതാശ് ചരന്തഃ; സുഖം വിജഹ്രുർ നരദേവ പുത്രാഃ